اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 388 |
| تعداد مقالات | 3,187 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,398,184 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,977,593 |
مؤلفه‌های تأثیرگذار بر مکان‌گزینی و شکل‌گیری روستای تاریخی سریزد | ||
| فصلنامه تاریخ روستا و روستانشینی در ایران و اسلام | ||
| دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 5، تیر 1403، صفحه 123-152 اصل مقاله (6.51 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/hvri.2025.21206.1048 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه میرزایی پور میبدی1؛ علیرضا پورمازار2؛ محمود پورسراجیان* 3 | ||
| 1کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت و احیای ابنیه و بافت‌های تاریخی، دانشگاه تهران، ایران | ||
| 3استادیار، گروه معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 30 آبان 1403، تاریخ بازنگری: 05 دی 1403، تاریخ پذیرش: 20 دی 1403 | ||
| چکیده | ||
| روستای «سریزد»، روستایی تاریخی واقع در شهرستان مهریز است. موقعیت استقرار این روستا در نزدیکی سکونتگاههای تاریخی مانند «غربالبیز»، «فهرج»، «خَویدک» و «هَرُفته»، بیان‌گر سبقه طولانی سکونت در این محدوده جغرافیایی است. اگرچه امروزه سریزد از راه ترانزیت فاصله دارد، اما در سال 1387 به‌عنوان یکی از مناطق نمونه گردشگری ایران معرفی شده و به همراه روستاهای فهرج و خویدک اهمیت گردشگری چشمگیری پیدا کرده است. پژوهش حاضر با روش تفسیری ـ تاریخی و بر مبنای تحلیل اسناد به بررسی عوامل تأثیرگذار بر مکان‌گزینی و سکونت در روستای سریزد و عوامل تأثیرگذار بر تداوم سکونت در این منطقه است. نتایج نشان می‌دهد که سه عامل مهم منابع آبی، راه‌های کاروانی و وجود قلعه سریزد در شکل‌گیری، تداوم سکونت و چگونگی توسعۀ روستای سریزد تأثیر گذاشته‌اند. مهم‌ترین عامل، وجود چشمه‌ای دائمی به نام مَدوار بوده است؛ ذکر چشمه مَدوار و قنوات سریزد و فرافر در متون تاریخی بیان‌گر برخورداری در خور توجه این محدوده از منابع آبی است که در دوره‌های تاریخی متمادی جای خود را به چاه‌های آب داده است. آثار معماری مجموعه کاروانی و روایات تاریخی مندرج در سفرنامه‌ها، از منابع ارزشمندی هستند که حکایت از موقعیت تجاری ویژه این روستا در راهِ یزد ـ کرمان دارند. قلعه سریزد به‌عنوان خزانه و نشانه‌ای بر تأکید بر اهمیت تجاری محدوده موقعیت ویژه‌ای داشته و با توجه به منازعات بسیارِ این محدوده، در شکل‌گیری و تداوم استقرار در این محدوده تأثیر به‌سزایی داشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روستای سریزد؛ سکونتگاههای روستایی؛ عوامل شکل‌گیری؛ مکان‌گزینی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Factors Influencing the Location and Formation of the Historical Village of Saryazd | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Mirzaepour Meybodi1؛ Alireaza Pourmazar2؛ Mahmoud pour sarrajian3 | ||
| 1Master of Landscape Architecture, Shahid Beheshti University، Tehran, Iran. | ||
| 2Master's student in Restoration and Restoration of Historical Monuments, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 3Assistant Professor, Department of Architecture, Yazd University, Yazd, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The village of "Saryazd" is a historical village located in Mehriz County. The location of this village near historical settlements such as "Gharbalbiz", "Fahraj", "Khovidak" and "Harofte" indicates a long history of settlement in this geographical area. Although Saryazd is far from transit routes today, in 2008 it was introduced as one of the exemplary tourist areas of Iran and, together with the villages of Fahraj and Khovidak, it has gained significant tourist importance. The present study, using an interpretive-historical method and based on document analysis, examines the factors affecting the location and settlement in the village of Saryazd and the factors affecting the continuation of settlement in this area. The results show that three important factors: water resources, caravan routes and the existence of the Saryazd castle have influenced the formation, continuation of settlement and development of the village of Saryazd. The most important factor was the existence of a permanent spring called Madvar; The mention of the Madvar spring and the Saryazd and Farafar canals in historical texts indicates the remarkable water resources of this area, which have given way to wells in many historical periods. The architectural works of the caravan complex and the historical narratives contained in travelogues are valuable sources that indicate the special commercial position of this village on the Yazd-Kerman road. The Saryazd castle, as a treasury and a sign emphasizing the commercial importance of the area, has a special position and, given the many conflicts in this area, has had a significant impact on the formation and continuation of settlement in this area. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Saryazd village, rural settlements, formation factors, location | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 137 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 79 |
||