
تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 411 |
تعداد مقالات | 3,376 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,866,093 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,314,269 |
مُشکویه: روستایی که بالید، شهر شد امّا فروخفت | ||
فصلنامه تاریخ روستا و روستانشینی در ایران و اسلام | ||
دوره 2، شماره 4 - شماره پیاپی 7، دی 1403، صفحه 103-131 اصل مقاله (7.15 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/hvri.2025.21907.1067 | ||
نویسنده | ||
رضا نوری شادمهانی* | ||
استادیار گروه باستانشناسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 24 فروردین 1404، تاریخ بازنگری: 20 اردیبهشت 1404، تاریخ پذیرش: 13 خرداد 1404 | ||
چکیده | ||
تا پیش از کاوشهای باستانشناختی سال ۱۳۸۷، «مُشکویه» تنها نامی آشنا در آثار جغرافیایی و تاریخی بود؛ چراکه بسیاری از جغرافینویسان از آن بهعنوان منزلگاهی کوچک در شاهراه خراسان یاد کردهاند. مورخانی چون طبری و حسینی، در سدههای چهارم و ششم هجری قمری، نیز به نبردهایی که در حوالی این مکان رخ داده، اشاره داشتهاند. با محاسبه فاصله مشکویه از دو شهر ری و ساوه، روشن شد که محوطه امروزی «مُشکینتپه» همان مشکویه تاریخی است. با این حال، وسعت ۴۵ هکتاری محوطه، وجود بقایای ارگ، و پراکندگی شواهدی از صنعت سفالگری، با تصویری که متون کهن از آبادیای کوچک ارائه میکردند، همخوانی نداشت. تحلیل دادههای تاریخی نشان داد که تنها با استناد به منابع مکتوب نمیتوان به شناختی جامع از این محوطه دست یافت. از این رو، برای پاسخ به پرسشهایی همچون دلایل گسترش کمی و کیفی این استقرارگاه، شیوه تولید سفال (خانگی یا تخصصی)، نظام مدیریتی، و بازارهای هدف کارگاههای سفالگری، کاوشهای باستانشناختی در محل انجام شد. یافتهها نشان داد که این آبادی کوچک در سدههای سوم و چهارم هجری، که اقتصادی کشاورزی داشت، در عصر سلجوقی و تحت مدیریت دولتی (اقطاع)، به شهری صنعتی با محوریت تولید سفال تبدیل شده است. محصولات سفالین آن نه تنها نیازهای ساکنان محلی، بلکه بخش مهمی از نیازهای شهر ری را نیز برآورده میکرد. با این وجود، رونق اقتصادی شهر دیری نپایید؛ حمله مغولان به تخریب شهر و نابودی کارگاهها انجامید. در سالهای پس از تهاجم، بازماندگان شهر برای ساخت و استحکامبخشی به منازل خود از اجزای معماری کورههای سفالپزی استفاده کرده بودند. | ||
کلیدواژهها | ||
مشکویه؛ متون کهن؛ مشکینتپه؛ باستانشناسی؛ سفالگری | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Moshkuyeh: A Village that Grew, Became a City, But Died | ||
نویسندگان [English] | ||
Reza Nouri Shadmahani | ||
Assistant professor, Department of Archaeology, University of Kashan, Kashan, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Until the excavation of 2008 Moshkuyeh was an important place in the historical resourses; because most geographers had mentioned this village as a small settlement on Khorasan road. Tabari and Hosseini, historians of the 4th and 6th centuries AH, also referred to the wars that took place near this location. By calculating the distance between Moshkuyeh, Rey and Saveh, we understood, Moshkin Tepe is the same Moshkuyeh. But, the remains of the citadel, and evidence of the pottery industry, did not correspond to the village, that was reflected in texts. Therefore, we realized that it is not possible to get a deep understanding of this site, by analyzing the historical sources. For this purpose, an excavation was carried out to answer questions such as the reason for the quantitative and qualitative development of this settlement, the approch of pottery production on a household or specialized scale, the management method, and the target markets of the pottery workshops. The results, showed that the small village with an economy based on agriculture, had transformed into an industrial city for pottery production in the Seljuk era with state management (iqta'). The pottery products, not only met the needs of its inhabitants but also the needs of the Rey. The economic prosperity of this city did not last long; because it destroyed by the Mongol invasion, and workshops were ruined one after another. After the invasion, people had used architectural elements from the pottery kilns to strengthen the foundations of their homes. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Moshkuyeh, ancient texts, Moshkin Tepe, archaeology, pottery | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 9 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3 |