
تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 411 |
تعداد مقالات | 3,377 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,869,343 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,317,158 |
بررسی تأثیرات جغرافیایی بر ساختار اقتصاد کشاورزی ایالت کرمان (قرن اول تا ششم هجری) | ||
فصلنامه تاریخ روستا و روستانشینی در ایران و اسلام | ||
دوره 2، شماره 4 - شماره پیاپی 7، دی 1403، صفحه 43-71 اصل مقاله (737.81 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/hvri.2025.21712.1062 | ||
نویسندگان | ||
راضیه قصابزاده راینی1؛ عباس سرافرازی* 2 | ||
1دانشجوی دکترای تاریخ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
2دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 08 اسفند 1403، تاریخ بازنگری: 06 اردیبهشت 1404، تاریخ پذیرش: 08 اردیبهشت 1404 | ||
چکیده | ||
کشاورزی به عنوان یکی از اصلیترین شیوههای معیشت در ایران، و بهویژه در ایالت کرمان، وابستگی ذاتی به عوامل جغرافیایی دارد. زمین (خاک)، آب و اقلیم (آب و هوا) عوامل جغرافیایی کلیدی هستند که بر نوع محصول، زمان کشت، میزان برداشت و سایر جنبههای تولید کشاورزی تأثیر میگذارند. ایالت کرمان، واقع در جنوب فلات ایران، با ویژگیهای جغرافیایی منحصر به فرد خود، همواره عرصهی پیوند عمیق میان انسان و جغرافیا بوده است. سوال اصلی این پژوهش به نقش عوامل جغرافیایی در اقتصاد کشاورزی ایالت کرمان در فاصلهی سدههای اول تا ششم هجری قمری میپردازد. برای پاسخگویی به این پرسش، ضمن بررسی اجمالی جغرافیای کرمان، عوامل جغرافیایی مؤثر بر اقتصاد کشاورزی این ایالت، بهویژه در نواحی گرمسیر آن، با تکیه بر منابع کتابخانهای و با روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مناطق سردسیر کرمان (کوهستانها)، علیرغم داشتن ارتفاعات و بارشهای فراوان، به دلیل مساحت کم و تراکم ناکافی، تولیدات کشاورزی کمتری داشتهاند. در مقابل، مناطق گرمسیر کرمان (دشتها)، بهسبب وسعت بیشتر، حاصلخیزی خاک و فراوانی منابع آبی، در تولید ثروت ناشی از کشاورزی جایگاه برتری داشتهاند. بخشهای عمدهای از خوره جیرفت (بهویژه دشتهای جنوبی)، خوره بم (دشتهای شرقی)، سیرجان (دشتهای غربی) و نرماشیر، نواحی گرمسیریای هستند که به دلیل داشتن دشتهای حاصلخیز و آبرفتی، جریان رودهای سرچشمه گرفته از کوهستانهای سردسیر و همچنین بهرهگیری از آب قناتها، همواره از کشاورزی غنیتری برخوردار بودهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
ایالت کرمان؛ اقتصاد کشاورزی؛ عوامل جغرافیایی؛ ناهمواریها؛ منابع آب | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Study of Geographical Impacts on the Structure of the Agricultural Economy in Kerman Province (1st-–6th Centuries A.H.) | ||
نویسندگان [English] | ||
Raziyeh Ghasabzadeh1؛ abas sarafrazi2 | ||
1PhD student in History, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
2Associate Professor, Department of History, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Agriculture, as one of the principal means of livelihood in Iran—and particularly in the province of Kerman—has an inherent dependence on geographical factors. Land (soil), water, and climate are key geographical elements that influence crop type, planting season, yield volume, and other aspects of agricultural production. Located in the southern part of the Iranian Plateau, Kerman Province, with its unique geographical characteristics, has always been a site of deep interconnection between humans and geography. The main question of this study addresses the role of geographical factors in the agricultural economy of Kerman Province between the 1st and 6th centuries A.H. To answer this, the research provides an overview of Kerman’s geography and examines the geographical factors affecting its agricultural economy—especially in its warm regions—using a descriptive–analytical method and relying on library sources. Findings indicate that Kerman’s cold regions (mountainous areas), despite their elevations and abundant precipitation, produced less agricultural output due to their limited area and low population density. In contrast, Kerman’s warm regions (plains), owing to their greater expanse, fertile soils, and abundant water resources, held a superior position in generating wealth from agriculture. Key examples include much of the Jiroft region (especially the southern plains), the Bam region (eastern plains), Sirjan (western plains), and Narmashir—warm areas that, thanks to their fertile alluvial plains, rivers originating in cold mountainous areas, and utilization of qanat water, have consistently enjoyed more prosperous agriculture. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Kerman Province, Agricultural economy, Geographical factors, Landforms, Water resources | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2 |