
تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 413 |
تعداد مقالات | 3,387 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,870,360 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,317,890 |
(بررسی زمینههای فرهنگی و روانشناختیِ تحدّیِ وصّاف الحضره، از منظر نظریۀ «اضطراب تأثیرِ» هارولد بلوم) | ||
پژوهشهای میان رشتهای زبان و ادبیات فارسی | ||
دوره 4، شماره 2، مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/irpli.2025.21925.1280 | ||
نویسندگان | ||
محمدامیر جلالی* 1؛ مهسا نظری کلاندرق2 | ||
1هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی (ره) | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی | ||
تاریخ دریافت: 30 فروردین 1404، تاریخ بازنگری: 31 فروردین 1404، تاریخ پذیرش: 05 خرداد 1404 | ||
چکیده | ||
مقالۀ حاضر به بررسی چگونگی و چرایی معارضۀ وصّاف الحضره شیرازی با نصرالله منشی در تاریخ وصّاف از دو منظر دلایل فرهنگی و روانشناختی میپردازد. نویسندۀ تاریخ وصّاف در مجلد پنجم تاریخِ خود به «تحدّی» با کلیله و دمنه برخاسته است. کاررفت اصطلاح «تحدّی» توسط وصّاف بدان خاطر است که منتقدی در تعریض به سبک نثرنویسیِ او، کلیله و دمنه را «قرآن پارسی» میخوانَد. «گفتمانِ» تاریخیِ آرزوی دستیابی به «قرآن پارسی»، در اصل به سبب احیای هویت قومی، و حفظ و برکشیدن جایگاه زبان پارسی در رقابت با برترین نمونۀ نثر عربی بود. هارولد بلوم در کتاب دلهره و اضطراب تأثیر بر آن است که شاعران و نویسندگان در عین تأثیرپذیری از آثار ادیبان بزرگِ پیش از خود به مثابه «الگو»، نسبت به آن بزرگان حس خصومت و عقدۀ ادیب دارند و بنابراین گاهی حتی آثار آنها را «غلطخوانی» میکنند. وصاف نیز در تحدّی خود، «معانی» کلیله و دمنه را «انتحال» دانسته و در ادامه ضمن عیبجوییِ نحوی و بلاغی بر «لفظِ» عبارات محلِ گفتگوی کلیله، آنها را «سراسر عیب و عوار» خوانده است. بنابه آنچه گفته شد، چرایی تحدّی وصاف با کلیله را از دو منظر «فرهنگی» و جایگاه کلیله و دمنه در جامعۀ ایرانِ عصر او به مثابه یک «اَبَرمتن»، و نیز از منظر «روانشناختی» و نزاع و کشمکش ذهنی او با نصرالله منشی، و کلیله و دمنه به مثابه «الگو» میتوان توضیح داد. متنِ محل بررسی، بخش «تحدّی وصّاف الحضره» در مجلد پنجم تاریخ وصّاف خواهد بود که آن را بر اساس چهار نسخۀ خطی تصحیح کردهایم. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخ وصّاف؛ کلیله و دمنه؛ قرآن پارسی؛ تحدّی؛ نظریۀ اضطراب تأثیر | ||
عنوان مقاله [English] | ||
(An Examination of the Cultural and Psychological Contexts of the Challenge of Vaṣṣāf al-Hażrah from the Perspective of Harold Bloom's 'Anxiety of Influence' Theory) | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammadamir Jalali1؛ Mahsa Nazari Kalandaragh2 | ||
1Faculty of Allameh Tabataba'i University | ||
2Master's student at Allameh Tabatabaei University | ||
چکیده [English] | ||
This paper explores the how and why of the opposition of Waṣṣāf al-Hażrah Shirazi to Nasrollah Monshi in Tāriḵ-e Waṣṣāf from two perspectives: cultural and psychological reasons. The author of Tāriḵ-e Waṣṣāf also arises in a “challenge” against Kalila wa Demna in the fifth volume of his history. The usage of the term “challenge” by Waṣṣāf is due to a critic referring to Kalila wa Demna as the “Persian Quran” in a disparaging remark regarding his prose style. Harold Bloom, in his book Anxiety of Influence, asserts that poets and writers, while being influenced by the works of great authors before them as “models,” harbor feelings of hostility and inferiority toward those great figures, and thus sometimes even misread their works. In his challenge , Waṣṣāf also interprets the meanings of Kalila wa Demna as derived from the sages of India and even considers them as “imitation,” and subsequently, while critiquing its grammatical and rhetorical aspects, he calls the “words” of the discussed phrases in Kalila “full of faults and blemishes.” Based on the above, the rationale for Waṣṣāf's challenge to Kalila waDemna can be explained from two perspectives: the “cultural” aspect, considering KalilawaDemna as an “overtext” in the society of Iran during his era, and the “psychological” aspect, focusing on his conflicts and mental struggles with Nasrollah Monshi and KalilawaDemna as a “model.” The text under examination will be the section “Waṣṣāf al-Hażrah’s Challenge” inthe fifth volume of the HistoryofWaṣṣāf, which we have edited based on four manuscript versions. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Tāriḵ-e Waṣṣāf, Kalila wa Dimna, Persian Quran, Tahaddi, Theory of Anxiety of Influence | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7 |