اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 416 |
| تعداد مقالات | 3,405 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,935,728 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,372,915 |
سیر تحولات کالبدی آشپزخانه از دوره قاجار تا معاصر در خانه‌های تبریز | ||
| نشریه علمی اندیشه معماری | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2025.22228.2108 | ||
| نویسندگان | ||
| پریسا هاشم‌پور1؛ حانیه محمدزاده جمالیان* 2؛ کوثر دانش2 | ||
| 1استاد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنراسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنراسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 21 خرداد 1404، تاریخ بازنگری: 13 مهر 1404، تاریخ پذیرش: 20 مهر 1404 | ||
| چکیده | ||
| بیان مساله: آشپزخانه به عنوان یکی از اندام‌های اصلی خانه در طول روز مورد استفاده افراد خانه قرار میگیرد. در خانه‌های سنتی ایران آشپزخانه در دوره‌های مختلف تقریبا ساختار خود را حفظ کرده‌است؛ ولی میتوان گفت که از دوره قاجار با نفوذ چشمگیر تفکرات و رویکردها و گرایش‌های معماری غربی، تحولات اساسی در شکل، محل جانمایی، ساختار عملکردی آشپزخانه‌های سنتی ایران پدید آمد. تحولات مذکور شدیداً از محیط فرهنگی و سبک زندگی افراد خانه تأثیر می‌پذیرد. بر این اساس خانه‌های سنتی، با شروع روند تحول معماری خانه‌ها، بخصوص از دوره پهلوی اول، با رویکردی دیگر ساخته شدند. سوال تحقیق: سوال، این است که، چه مولفه‌هایی زمینه این تحولات را فراهم کرده‌اند؟ و براساس مولفه‌های یافت شده تغییر و تحولات در چه عرصه‌هایی رخ داده و چگونه در کالبد معماری آشپرخانه تاثیر گذاشته است؟ اهداف تحقیق: در مقاله حاضر سعی شده است با بررسی سیر تحول آشپزخانه در خانه‌های تبریز از دوره قاجار تا عصرحاضر، تغییرات اساسی آشپزخانه‌ها در این دوران واکاوی و بررسی شود. بررسی ساختار فضایی آشپزخانه ها باتوجه به مولفه‌های سبک زندگی اسلامی ایرانی و شناسایی جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه جهت طراحی کالبدی و سامان بخشیدن به آن مورد نظر قرار گرفته است. روش تحقیق: برای پاسخ به سوالات پژوهش حاضر از روش تاریخی تفسیری و با روش تحلیل محتوا استفاده شده است. از این حیث چارچوب نظری در مرحله اول بررسی در مورد معماری دوره تاریخی قاجار، پهلوی، عصرحاضر و معیارهای تحولات کالبدی در مولفه‌های بدست آمده از مبانی نظری تحقیق و نظر متخصصین حاصل از مصاحبه حضوری، در این دوره‌ها بوده است و در مرحله بعد نمونه‌های موردی انتخاب شده به روش مطالعات کتابخانه‌ای و بازدید میدانی از حیث پیشینه تاریخی مورد بررسی قرار گرفته، سپس به روش مطالعات میدانی و بررسی آشپزخانه‌های انتخاب شده، چگونگی تحول آنها موردتحلیل و بررسی قرار گرفت. نمونه‌ها با توجه به دوره تاریخی و با فواصل مشخص تاریخی از دوره قاجار تا دوران معاصر انتخاب شده‌اند. مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری تحقیق: باتوجه به یافته‌های پژوهش، میتوان چنین برداشت کرد که نفوذ جریان‌های فکری و نظری در دوره قاجار تا معاصر، اندام‌های اصلی آشپزخانه‌های تبریز دچار تحولات اساسی شده‌اند. به نظر میرسد که ریشه این تحولات بیشتر در تحولات فرهنگی بوده و تغییر سبک زندگی مردم، تأثیر بسزایی در تحول آشپزخانه‌های تبریز در دوره قاجار تا معاصر داشته است. علاوه بر فرهنگ، تغییر در مولفه‌های تکنولوژی، رفتار و عملکردها از عوامل ایجاد تحولات محسوب میشوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلمات کلیدی: آشپزخانه؛ خانه‌های تبریز؛ قاجار تا معاصر؛ کالبد معماری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Evolution of the Physical Structure of Kitchens in Tabriz Houses from the Qajar Period to the Present | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Parisa Hashempour1؛ Hanieh Mohammadzadeh jamalian2؛ kosar danesh2 | ||
| 1Tabriz Islamic Art University | ||
| 2Tabriz Islamic Art University | ||
| چکیده [English] | ||
| Problem Statement: T he kitchen, as one of the most essential components of a home, plays a vital role in the daily lives of its residents. In traditional Iranian architecture, kitchens maintained a relatively consistent structure over long periods. However, starting from the Qajar era, with the growing influence of Western architectural ideas, significant changes emerged in the design, location, and function of kitchens in Iranian homes. These changes were not merely physical but deeply rooted in evolving cultural and lifestyle patterns of society. The transformation was particularly evident from the First Pahlavi period onward, when traditional Iranian homes began to adopt new architectural approaches in response to modern ideologies and functional needs. Research Question: This study seeks to answer the following core questions: What key factors contributed to the transformation of kitchen spaces in traditional houses of Tabriz? In what ways did these changes manifest, and how did they affect the architectural form of the kitchen? The main objective is to analyze the evolution of kitchens from the Qajar period to the contemporary era by identifying structural and spatial changes in response to cultural, social, and technological developments. Special attention is given to the role of the Iranian-Islamic lifestyle in shaping the architectural identity of these spaces. Research Objectives: This study aims to examine the evolution of kitchens in the houses of Tabriz from the Qajar period to the present day, identifying and analyzing the major changes that have occurred. It focuses on the spatial structure of kitchens in light of Iranian-Islamic lifestyle components and seeks to identify the cultural and social aspects of the society that influence the architectural design and organization of this space. Research Methodology: The research employs a historical-interpretive method, complemented by content analysis. The theoretical framework was developed through an examination of architectural trends in the Qajar, Pahlavi, and modern periods, alongside interviews with architectural experts. Case studies were selected using library research and field observations to analyze kitchens from different historical periods. The samples, chosen based on defined intervals from the Qajar era to the present, allowed for a comparative analysis of spatial organization and functional evolution. Main Findings and Conclusion: T he study reveals that kitchen transformations in Tabriz homes are strongly tied to broader cultural and lifestyle changes. The influence of Western architectural ideas introduced during the Qajar period, and intensified during the Pahlavi era, led to major structural shifts. These included relocating kitchens within the house, altering their size, accessibility, and connectivity with other spaces. Technological advancements, such as the introduction of modern appliances and utilities, also played a significant role. Moreover, changing social dynamics—particularly the role of women and the nature of domestic labor—contributed to redefining the kitchen’s function and design. Ultimately, the kitchen transitioned from a secluded, service-oriented space to an integrated, multifunctional area of the home. The research underscores that these transformations were not merely technical but deeply cultural. Lifestyle shifts—driven by modernization, urbanization, and changes in household structures—reshaped not only how kitchens were used but also how they were conceptualized within the architectural language of Iranian homes. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Kitchen, Houses of Tabriz, Qajar to Contemporary Period, Architectural Form | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3 |
||