اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شمارهها | 424 |
| تعداد مقالات | 3,488 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,277,768 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,607,865 |
از پیش بینی تا حکمت: یک مرور نظاممند بر معرفتشناسی آینده پژوهی | ||
| آینده پژوهی ایران | ||
| دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 12، شهریور 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/jfs.2025.22422.1653 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محمد حسین بدیعی خمسه فرد* 1؛ علیرضا افضلی2 | ||
| 1رشته آینده پژوهی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه آینده پژوهی، دانشگاه امام صادق علیه السلام(ع)، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 01 مرداد 1404، تاریخ بازنگری: 15 مهر 1404، تاریخ پذیرش: 15 آذر 1404 | ||
| چکیده | ||
| هدف: آیندهپژوهی به دلیل سروکار داشتن با ماهیت ناموجود «آینده»، همواره با چالش مشروعیت معرفتشناختی روبرو بوده است. این پژوهش با هدف ارائه یک مرور نظاممند از مباحث معرفتشناختی این حوزه، به دنبال نقشهبرداری از پارادایمهای اصلی و ردیابی مسیر تکامل فکری آن است تا از این طریق، چشمانداز متکثر مبانی مشروعیت آن را شفاف سازد. روش: این مطالعه کیفی با روش مرور نظاممند ادبیات و چارچوب پریزما بر روی ۸۳ مقاله کلیدی از پایگاههای معتبر بینالمللی (۱۹۸۵-۲۰۲۴) انجام شده است. دادههای مستخرج این مقالات با استفاده از رویکردهای تحلیل محتوای کیفی و تحلیل مضمون واکاوی شدهاند تا الگوها و پارادایمهای اصلی شناسایی شوند. یافتهها: یافتهها نشان میدهد که چشمانداز معرفتشناختی این حوزه، متکثر و شامل چهار پارادایم اصلی است: پیشبینانه در جستجوی صدق عینی، تفسیری متمرکز بر برساخت اجتماعی آینده، انتقادی با نگاه رهاییبخش و واسازی قدرت و یکپارچه با تأکید بر سنتز و پیچیدگی. تحلیل تبارشناسانه این پارادایمها، بیانگر تکامل رشته از تلاش صرف برای «پیشبینی» به سمت فهم عمیقتر «حکمت» در مواجهه با آینده است. در نتیجه این تحول، مفهوم «دانش آینده» از یک گزاره عینی و قابلاثبات، به یک فرایند اجتماعی، زمینهمند، ارزشمحور و پرفورماتیو (اجرایی) بازتعریف شده است. نتیجهگیری: این پژوهش نتیجه میگیرد که مشروعیت آیندهپژوهی نه در یک چارچوب واحد، بلکه در بهرسمیتشناختن همین کثرتگرایی پارادایمی نهفته است. برایناساس، اعتبار «دانش آینده» و معیارهای ارزیابی آن (از صدق تطابقی تا انسجام روایی و توانایی الهامبخشی) امری نسبی و وابسته به پارادایم اتخاذشده و اهداف هنجاری آن (مانند افزایش تابآوری یا تحقق عدالت اجتماعی) است. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| From Prediction to Wisdom: A Systematic Review of the Epistemology of Futures Studies | ||
| نویسندگان [English] | ||
| seyyed mohammad hossein badiei khamse fard1؛ alireza afzali2 | ||
| 1Future Studies, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Futures Studies, Imam Sadiq University (AS), Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective: Due to its engagement with the inherently non-existent nature of "the future," Futures Studies has consistently faced a challenge of epistemological legitimacy. This research, through a systematic review of the field's epistemological debates, aims to map its main paradigms and trace its intellectual evolution, thereby clarifying the pluralistic foundations of its legitimacy. Method: This qualitative study employed a systematic literature review and the PRISMA framework to analyze 83 key articles from reputable international databases (1985–2024). The data extracted from these articles were analyzed using qualitative content analysis and thematic analysis to identify the main patterns and paradigms. Findings: The findings indicate that the epistemological landscape of the field is pluralistic, comprising four main paradigms: the predictive (in search of objective truth), the interpretive (focused on the social construction of the future), the critical (with an emancipatory approach and deconstruction of power), and the integrative (emphasizing synthesis and complexity). A genealogical analysis of these paradigms reveals the field's evolution from a mere attempt at "prediction" toward a deeper understanding of "wisdom" in confronting the future. Consequently, the concept of "future knowledge" has been redefined from an objective, verifiable proposition to a social, contextual, value-laden, and performative process. Conclusion: This study concludes that the legitimacy of Futures Studies lies not in a single framework but in the recognition of this paradigmatic pluralism. Accordingly, the validity of "future knowledge" and its evaluation criteria (ranging from correspondence truth to narrative coherence and inspirational capacity) are relative and contingent upon the adopted paradigm and its normative goals (such as enhancing resilience or achieving social justice). | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 56 |
||