دانشگاه بین المللی امام خمینی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات20
تعداد شماره‌ها361
تعداد مقالات2,968
تعداد مشاهده مقاله3,780,649
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,554,368
فائز, قاسم. (1396). التحلیل البلاغی لأسباب اختلاف حروف المعانی فی المتشابه اللفظی من القرآن. لسان مبین, 8(27), 89-69.
قاسم فائز. "التحلیل البلاغی لأسباب اختلاف حروف المعانی فی المتشابه اللفظی من القرآن". لسان مبین, 8, 27, 1396, 89-69.
فائز, قاسم. (1396). 'التحلیل البلاغی لأسباب اختلاف حروف المعانی فی المتشابه اللفظی من القرآن', لسان مبین, 8(27), pp. 89-69.
فائز, قاسم. التحلیل البلاغی لأسباب اختلاف حروف المعانی فی المتشابه اللفظی من القرآن. لسان مبین, 1396; 8(27): 89-69.

التحلیل البلاغی لأسباب اختلاف حروف المعانی فی المتشابه اللفظی من القرآن

لسان مبین
مقاله 5، دوره 8، شماره 27، اردیبهشت 1396، صفحه 89-69    اصل مقاله (586.68 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
قاسم فائز
استاد گروه علوم قرآن وحدیث دانشگاه تهران
تاریخ دریافت: 23 اسفند 1395،  تاریخ پذیرش: 23 اسفند 1395 
چکیده
متشابه لفظی قرآن آیاتی هستند که اکثر الفاظشان با هم شبیهند و اندکی از آن ها با هم متفاوتند. این تفاوت ها گوناگونند و یکی از آن ها تفاوت در حروف معانی است که این مقاله در صدد بررسی علل بلاغی این تفاوت برآمد و به تحلیل و توصیف این آیات پرداخت و به نتائج زیر رسید :
این تفاوت ها حکیمانه و هدفمند است و به هیچ وجه تشابه اکثر اجزاء این آیات، دلیل ترادف حروف معانی در آن ها نیست؛ برعکس ،این تفاوت ها بیانگر اعجاز بلاغی در این آیات است و علل این تفاوت ها دو نوعند : لفظی و معنوی . علل لفظی آن ها تناسب با الفاظ پیشین،تناسب با آهنگ آیه در هر یک و تناسب با کلمات مجاور در هر یک . اما علل معنوی این تفاوت ها عبارتند از : تفاوت موقعیت در هر یک ، تفاوت مخاطب ، کاربرد تضمین در یکی از آن دو ، اقتضای تأکید  در یکی از آن دو، تنوع ، اقتضای وصل در یکی و فصل در دیگری و اقتضای اختصار در یکی و تفصیل در دیگری .
 
کلیدواژه‌ها
کلمات کلیدی: قرآن؛ متشابه لفظی؛ حروف معانی؛ بلاغت
عنوان مقاله [English]
.The Rhetorical Analysis of The Differences Between in Letters of Meanings in The Verbal Equivalent of The Quran
نویسندگان [English]
. .
چکیده [English]
Verbal simile in the Quranic verses are similar to the verses that are most similar to each other and only few differ.   These differences are diverse and one of them is the difference in the letters of meanings. This article attempts to examine the causes of this rhetoric through analysis and description. The results show that these differences are wise and purposeful and the similarity in the elements of these verses by no means is the reason of them being synonymous. On the contrary, these differences represent a rhetorical miracle in these verses causing these differences to be of two types verbal and virtual. The verbal type is being proportional to the preceding words, proportionate to the verses of each verse and proportion to the adjacent words in each. However, the virtual differences lie in the different positions of each, different addressee, practicality of one them, the need for emphasis on one, diversity, the requirement to connect in one and separate in another, and the requirement of abbreviation in one and detail in the other. 
 
 
 
کلیدواژه‌ها [English]
Keywords: The Quran, Verbal simile, Rhetoric
مراجع

المصادر والمراجع   

-      القرآن الکریم

-      الإبراهیم، محمد الطیب،(1426ق.)، إعراب القرآن الکریم، دار النفائس، بیروت.

-      ابن الزبیر الثقفی العاصمی الغرناطی، حمدبن ابراهیم،(۴۰۳ ق.)، ملاک التٲویل: القاطع بذوی الالحاد والتعطیل فی توجیه المتشابه اللفظ من التنزیل، تحقیق سعید الفلاح، بیروت، دار المغرب الأسلامی.

-      ابن الجماعة، بدر الدین محمد بن ابراهیم (1410ق.)، کشف المعانی فی المتشابه من المثانی، تحقیق عبد الجواد خلف، دار الوفاء، کراتشی. 

-      ابن عاشور، محمد بن طاهر، (2000م.)، التحریر والتنویر،مؤسسة التأریخ، بیروت.

-      ابن عطیه اندلسی، عبدالحق بن غالب، (1422ق.)، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، دارالکتب العلمیه، بیروت.

-      ابوحیان اندلسی، محمدبن یوسف، (1420ق.)، البحرالمحیط فی التفسیر، دار الفکر، بیروت.

-      الأبیاری، إبراهیم،(1405ق.)، الموسوعة القرآنیة، مؤسسة سجل العرب، قاهرة.

-       الإسکافی، محمد بن عبد الله الخطیب (2002م.)، درة التنزیل وغرة التأویل فی بیان الآیات المتشابهات فی کتاب الله العزیز، دار المعرفة، بیروت.

-      حسن، عباس، النحو الوافی، (1966م.)، القاهره، دارالمعارف بمصر.

-      الزرکشی، محمدبن  عبدالله،(1410ق.)، البرهان فی علوم القرآن، دارالمعرفة، بیروت.

-      الزمخشری،محمود، (1407ق.)، الکشاف عن حقائق التنزیل ...، دار الکتاب العربی، بیروت.

-      السیوطی، جلال الدین،(1420ق)،لإتقان فی علوم القرآن، بیروت، دار الفکر.

-      -------------- ،(1414ق.)، قطف الأزهار فی کشف الأسرار، وزارة الأوقاف، دوحة.

-      --------------، (۱۴۰۸ق)، معترک الأقران فی إعجازالقرآن، دار الکتب العلمیه، بیروت.

-      الشریف، محمد حسن،( 1417ق. )، معجم حروف المعانی فی القرآن الکریم، بیروت، مؤسسة الرسالة.

-      17. شعیر، عبد المنعم کامل، (1999م.)، دلیل الحیران فی متشابهات القرآن، طائر العلم، القاهرة.

-      الطباطبایی سید محمد حسین،(1417ق.)، المیزان فی تفسیر القران، (دار مدرسة قم الدینیة ).

-      طبرسی، فضل بن حسن، (1377ش.)، تفسیر جوامع الجامع، دار جامعة طهران  ومدرسة قم الدینیة، طهران.

-      العطایی، محمد ماجو، (1431ق.)، المتشابه اللفظی فی القرآن الکریم، مؤسسة الرسالة، الدار العامرة، سوریة.

-      فائز، قاسم، علم أدوات القرآن، الدار العربیة للموسوعات، بیروت، 1432ق.

-      الکرمانی، محمود بن حمزة ( 505 ق.)، البرهان فی توجیه متشابه القرآن، تحقیق عبد القادر احمد عطا، دار الکتب العلمیة، بیروت، 1406ق.

-      موسوی سبزواری، سیدعبدالأعلی،(1409ق.)، مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن، موسسة أهل البیت، بیروت.

-      الوراقی، عبد الله عبد المجید،(2001م.)، إغاثة الهفان فی ضبط متشابهات القرآن، دار الإیمان، الإسکندریة.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,403
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 395


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب