تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,131 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,251,652 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,845,996 |
تطور دلالی و جایگاه آن در فهم غریبالحدیث؛ بررسی موردی واژهی وضو | ||
مطالعات فهم حدیث | ||
مقاله 3، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، اسفند 1395، صفحه 51-73 اصل مقاله (284.42 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2017.1142 | ||
نویسندگان | ||
یحیی فاضل فلاورجانی* 1؛ حسن نقیزاده2؛ سید محمد مرتضوی3 | ||
1دانشجوی دکتری مدرسی معارف دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2استاد دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد | ||
تاریخ دریافت: 24 آبان 1395، تاریخ بازنگری: 20 اسفند 1395، تاریخ پذیرش: 25 اسفند 1395 | ||
چکیده | ||
تطور و تحول دلالی واژهها، از عوامل اصلی پیدایش غریبالحدیث و ایجاد اختلاف در معنا و مقصود حدیث در بین دانشمندان است؛ به این معنا که برخی واژهها به مرور زمان معنای اولیه خود را از دست داده و در معنای جدیدی استعمال شدهاند. غفلت از این نکته و تبیین حدیث بر اساس معنای متحول شده، باعث شده است که راویان حدیث و مفسران، در برخی موارد از معنای اولیه که مقصود متکلم بوده است، دور شوند. پرسش اساسی این است که برای رسیدن به فهم صحیح واژههایی که غرابت آن ناشی از تطور معنایی است، چه قواعدی قابل پیشنهاد است؟ در این پژوهش تلاش شده است تا ضمن بیان جایگاه تطور دلالی و اقسام آن مانند: تخصیص دلالت عام، تعمیم دلالت خاص و انتقال دلالت، قواعد فهم غریبالحدیث با تأکید بر یک مورد خاص واکاوی شود؛ قواعدی نظیر رجوع به معاجم دست اول لغتشناسی، جستجو در کتب غریبالحدیث، توجه به فهم قدمای محدثین، روایات مشابه و مفسر، سیاق و تفسیر معصوم که همگی برای رسیدن به معنای مقصود متکلم و فهم صحیح آن، جایگاهی ویژه دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
تطور دلالی؛ حدیث؛ غریبالحدیث؛ وضو | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Semantic change and its role in hadith comprehension; Case Study of the Word "Ablution" | ||
نویسندگان [English] | ||
Yahya Fazel Flavarjani1؛ Hasan Naqizadeh2؛ Sayyad Mohammad Mortazavi3 | ||
1PH.D. student of Islamic education, Ferdowsi University of Mashhad | ||
2.Professor, Ferdowsi University of Mashhad | ||
3Associated Professor, Ferdowsi University of Mashhad | ||
چکیده [English] | ||
Semantic change in the words; is one of the main factors among scientists, that make a difference in meaning the traditions. This means that some words lose their original meaning over time and have been used on a new meaning. Explaining hadith according to changed meaning has led hadith narrators and commentators, in some cases, getting away from the first meaning that is the main and original meaning of the speaker. The basic question is what rules can be proposed to get the right understanding of Words whose strangeness results from a semantic change? In this study, we have tried to express the position of the semantic change and investigate rules of hadith comprehension with a focus on a particular case; rules like: refer to the first-hand dictionary of linguistics, search in the books of Gharib al-Hadith, Paying attention to the understanding of the Predecessors of narrators, the similar narrations, the interpreter narrations, the context and finally the interpretation of infallible Imams that all of them are very important to achieve the purpose of speaker and correct understanding of narrations. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Hadith, Gharib al-Hadith, Implies, Semantic change | ||
مراجع | ||
ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد، نهایه فی غریب الحدیث و الاثر، قم، اسماعیلیان، چ چهارم، 1367ش. ابن بابویه، محمد بن على، علل الشرائع، قم، داورى، 1385ش. ...............................................................، معانی الاخبار، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1403ق. ابن جنّی، ابوالفتح عثمان، الخصائص، تحقیق محمّد علی النجار، بغداد، دارالشؤون الثقافیه، چ چهارم، 1990م. ابن فارس، ابوالحسین احمد، صاحبی فی فقه اللُّغة و سنن العرب، تحقیق مصطفی شویمی، بیروت، بینا، 1964م. .....................................................................، معجم مقاییس اللُّغه، تحقیق: عبدالسلام هارون، بیروت، دارالجیل، چ دوم، 1420ق. ابن قتیبه، ادب الکاتب، تحقیق محی الدّین عبدالحمید، قاهره، مطبعه السعاده، چ چهارم، 1963م. ابن منظور، محمّد بن مکرم، لسان العرب، تحقیق میردامادی، بیروت، دارالفکر، چ سوم، 1414ق. ابوشریفه، عبدالقادر، حسین لافی و داوود غطاشة، علم الدلاله والمعجم العربی، اردن، دارالفکر، 1989م. آل یاسین، محمد حسین، اضداد فی اللُّغه، بغداد، بینا، 1974م. انیس، ابراهیم، دلاله الالفاظ، مصر، مطبعه الأنجلو، چ سوم، 1976م. برقى، احمد بن محمد بن خالد، محاسن، قم، دارالکتب الإسلامیة، چ دوم، 1371ق. بستانی، قاسم، «تغییر معنایی واژگان در قران»، دوفصلنامه پژوهشهای زبانشناختی قرآن، 1394ش، دانشگاه اصفهان، شماره8، صص37 تا 58. جرجانی، قاضی علی بن محمد، التعریفات، تحقیق: ابراهیم إبیاری، بیروت، دارالکتاب العربی، چ چهارم، 1418ق. حرعاملى، محمدبن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسه آلالبیت، 1409ق. .................................................، هدایه الامه الى احکام الائمه، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیه، 1414ق. حسینی زبیدی، محمد مرتضى، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دارالفکر، 1414ق. خولی، محمد علی، معجم مصطلحات علم اللُّغه النظری، بیروت، مکتبه لبنان، بیتا. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دارالقلم، 1412ق. سامرایی، ابراهیم، التطور اللُّغوی التاریخی، بیروت، دارالاندلس، چ دوم، 1981م. سعران، محمود، علم اللُّغه، مصر، دارالمعارف، 1962م. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، تحقیق: صبحی صالح، قم، هجرت، 1414ق. سیوطی، المزهر فی علوم اللُّغه وانواعها، تحقیق: محمد جاد المولی، محمد ابیالفضل ابراهیم و علی محمد البجاوی، بیروت، مکتبه العصریه، 1986م. شهرزوری، عثمان بن عبدالرحمان، مقدمه ابن الصلاح فی علوم الحدیث، تحقیق دکتوره بنت الشاطی، مصر، دارالمعارف، 1989م. صنعانی، محمد بن اسماعیل، توضیح الافکار، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1417م. طریحی، فخر الدین بن محمد، مجمع البحرین، تهران، مرتضوى، چ سوم، 1375ش. طوسى، محمد بن الحسن، امالی، قم، دار الثقافه، 1414ق. علی الصغیر، محمدحسین، تطور البحث الدلالی: دراسه فی النقد البلاغی واللُّغوی، بغداد، مطبعه العانی، 1408ق. علم الهدى، على بن حسین، امالی المرتضى غررالفوائد و دررالقلائد، قاهره، دارالفکر العربی، 1998م. عوض حیدر، فرید، علم الدلاله، قاهره، مکتبه الاداب، 2005م. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم، هجرت، چ دوم، 1409ق. فیض کاشانى، محمد محسن بن شاه مرتضى، وافی، اصفهان، کتابخانه امام امیرالمؤمنین، 1406ق. فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، موسسه دارالهجره، چ دوم، 1414ق. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چ چهارم، 1407ق. محمدی ریشهری، محمد، میزان الحکمه، تهران، دارالحدیث، 1384ش. مجلسى، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چ دوم، 1404ق. ....................................، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار إحیاء التُّراث العربی، چ دوم، 1403ق. مدنی شیرازی، سید علی خان، الطراز الاول والکناز لما علیه من لغة العرب المعول، مشهد، موسسة آلالبیت لاحیاء التراث، 1384ش. مدینی، ابوموسی محمد بن ابی بکر، المجموع المغیث فی غریبی القران والحدیث، تحقیق عبدالکریم عزباوی، المدینة المنوّرة، دارالمدنی، 1986م. وافی، علی عبدالواحد، علم اللغه، قاهره، نهضت مصر، چ دهم، 2005م. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 918 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 564 |