اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 347 |
| تعداد مقالات | 2,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,261,643 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,396,554 |
رقابتهای ژئوپلیتیک و روابط ایران و عربستان: مکانیزمها و راهبردها | ||
| مطالعات سیاسی جهان اسلام | ||
| مقاله 1، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 22، شهریور 1396، صفحه 1-32 اصل مقاله (463.73 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمد رضا حق شناس1؛ سید مسعود موسوی شفائی* 1؛ سید محمد کاظم سجادپور2؛ محسن شریعتی نیا3 | ||
| 1دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه | ||
| 3استادیار دانشگاه شهید بهشتی | ||
| تاریخ دریافت: 19 شهریور 1395، تاریخ بازنگری: 23 آبان 1396، تاریخ پذیرش: 31 اردیبهشت 1396 | ||
| چکیده | ||
| چکیده: تمرکز مقاله حاضر بر روند ژئوپلیتیک منطقه و روابط ایران و عربستان از سال 2003 تاکنون است. سوال اصلی بر این مبناست، چرا روابط ایران و عربستان در روند ژئوپلیتیک منطقه‌ای سیر بنبست و تقابلی پیدا کرده است؟ مدعای اصلی آن است، با اشغال عراق، تضعیف قدرت متوازن کننده و روی کار آمدن دولت شیعی، فرآیند دوقطبیسازی هویتی/موقعیتی منطقه خلیج فارس قوت گرفت. این فرایند پس از تحولات جهان عرب 2011 با گسست ائتلافهای منطقه‌ای/ فرامنطقهای، خلاء قدرتی در ژئوپلیتیک منطقه ایجاد کرد. در این روند گذار و سیالیت نظم منطقه‌ای، با فعال شدن بسترها و عناصر سیاسی/ هویتی ژئوپلیتیک منطقه، دوگانههای راهبردی "مهار و توازنسازی"مبتنی بر مکانیسمهای سهگانه ائتلافسازی، جنگ نیابتی و همچنین رقابت ژئواکونومیکی از طرف ایران و عربستان به مثابه دو هژمون رقیب منطقه‌ای تعقیب میشود. دو کشور همواره در تلاشند، با قدرتافکنی و اثرگذاری بر فرایندها و عناصر چندگانه ژئوپلیتیکی، امنیت منطقه‌ای را کنترل و الگوی نظمسازی مطلوب خود را بازطراحی کنند. نهایتاً اینکه روش انجام مقاله حاضر بر اساس روش توصیفی و تبیین علی/تحلیلی است و شیوه گردآوری دادهها نیز از طریق کتابخانهای، استفاده از مجلات، مقالات و منابع اینترنتی میباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عربستان؛ ج.ا.ایران؛ خلیج فارس؛ خاورمیانه؛ رقابتهای ژئوپلیتیک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Geopolitical Competitions and Iran-Saudi Relations: Mechanisms and Strategies | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad reza haghshenas1؛ Seyed Masoud Mousavi Shafaee1؛ mohammed kazem sajadpour2؛ mohsen shariati nia3 | ||
| 1tarbiat modares university | ||
| 2دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه | ||
| 3استادیار دانشگاه شهید بهشتی | ||
| چکیده [English] | ||
| This article focuses on the geopolitics of the region and the relations between Iran and Saudi Arabia from 2003 to the present. The main question is “why relations between Iran and Saudi Arabia in the regional geopolitical reached the position of stalemate and opposition? The main claim is that with the occupation of Iraq, undermining the balance of power and the emergence of the Shiite government, the identity / location bipolarization process of Persian-Gulf Region was strengthened. After developments in the Arab world in 2011 and the break of regional / trans-regional coalition, the process led to a power vacuum in the region's geopolitics. In the process of transition and fluidity of regional order, with the activation of contextual as well as political elements / identity geopolitics of the region, the dual strategy of "checks and balances" basing on the triple coalition-building mechanism, the proxy war and geo-economic competition between Iran and Saudi Arabia as the two rival regional hegemons is pursued. The two countries have been trying to control regional security and redesign their desired ordering pattern through power projection and influence of multiple-geopolitical processes and elements. Finally, the method of the present article is based on descriptive and explanatory causal / analytical and data collection is conducted through the library, journals, articles and Internet resources. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Saudi Arabia, the Islamic Republic of Iran, the Persian Gulf, the Middle East, Geopolitical Competitions | ||
| مراجع | ||
|
الف-کتاب 1. اتوتایل، ژوئارید؛ دالبی، سیمون؛ روتلج، پاول، 1380، اندیشه‌های ژئوپلیتیک در قرن بیستم، ترجمه محمدرضا حافظ‌نیا و هاشم نصیری، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ اول. 2. حافظ‌نیا، محمدرضا، 1385، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی، چاپ اول. 3. لاکوست، ایو؛ ژیبلن، بئتریس، 1378، عوامل و اندیشه‌ها در ژئوپلیتیک، ترجمه علی فراستی، تهران: نشر آمن، چاپ اول. 4. رمضانی، روح‌الله، 1380، چهارچوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشر نی، چاپ اول.
ب- مقالات 5. تهامی، مرتضی، کاویانی‌راد، مراد، (1392)، «حکومت جهانی در تصور ژئوپلیتیک ایران باستان»، فصلنامه ژئوپلیتیک، تهران: انجمن ژئوپلیتیک، سال نهم، شماره سوم، 139-117 6. یزدانی، عنایت‌الله؛ شیخون، احسان، (1392)، «بررسی الگوی رفتاری عربستان سعودی نسبت به نقش‌یابی ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج‌فارس: با تأکید بر تئوری سیبرنتیک»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، محل نشر: ناشر، سال 28، شماره 3، شماره پیاپی 110، 72-55. 7. آدمی، علی و دیگران، (1391)، «تحولات انقلابی بحرین»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا، تهران: شماره دهم، 169-141 8. صادقی، سید شمس‌الدین؛ اخوان‌کاظمی، مسعود؛ لطفی، کامران، (1394)، «بحران سوریه و مناقشه ژئوپلیتیکی قدرت‌های منطقه‌ای» فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، قزوین: ، سال چهارم، شماره 16، 128-107 9. ولی‌مدرس، محمد؛ کرمی ناوه‌کش، محسن، (1393)، «پیامدهای ژئوپلیتیکی خطوط لوله عربی بر تنگه هرمز»، فصلنامه سیاست جهانی، گیلان، دوره سوم، شماره 1، 268-239.
ج- پایاننامه 10. قیاسوندی، فاطمه، (1393)، انقلاب‌های عربی و شکل‌گیری نظم‌های جدید امنیتی در خاورمیانه، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی، چاپ‌نشده.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,112 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,019 |
||