اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 19 |
| تعداد شماره‌ها | 380 |
| تعداد مقالات | 3,121 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,250,716 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,844,940 |
چارچوبی زبانشناختی برای تحلیل ترجمه شعر از عربی به فارسی: بر مبنای نظریه فرمالیسم | ||
| لسان مبین | ||
| مقاله 7، دوره 9، شماره 29، آبان 1396، صفحه 147-173 اصل مقاله (458.72 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| رضا ناظمیان؛ حسام حاج مومن* | ||
| دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| تاریخ دریافت: 15 شهریور 1395، تاریخ بازنگری: 01 آبان 1396، تاریخ پذیرش: 09 اسفند 1396 | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش از دیدگاه زبانشناختی به این مسأله می‌پردازد که ترجمه‌ی شعر چگونه ماهیت زبانیِ شعر عربی و مؤلفه‌های سازنده‌ی آن را به زبان فارسی منتقل می‌کند؟ روش پژوهش تحلیلی- تطبیقی است. در بخش تحلیلی، ابتدا برمبنای نظریه‌ی فرمالیسم ماهیت شعر و چهار مؤلفه‌ی سازنده‌ی آن (هنرسازه‌ها، نظام، ریتم، و درون‌مایه) تبیین می‌شوند. سپس با مطالعه‌ی نمونه‌هایی از ترجمه‌ی شعر از عربی به فارسی، چارچوبی زبانشناختی برای تحلیل این کنش طرح می‌شود. این تحلیل نشان می‌دهد ترجمه برای حفظ ماهیت شعر عربی در زبان فارسی، نقش شعریِ زبان را در زبان فارسی فعال می‌کند تا اثری تولید کند که از نظر نحوه‌ی کاربست عناصر زبانی با اثر اصلی معادل باشد. این تعادل از طریق بازآفرینیِ چهار مؤلفه‌ی سازنده‌ی فرم شعر عربی در قالب فرم شعر فارسی حاصل می‌شود. در بخش تطبیقی، مطالعه‌ی نمونه‌هایی از قصیده‌ی لامیة العجم همراه با ترجمه‌ی فارسی آن، چگونگیِ این بازآفرینی را عملا نشان می‌دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ترجمه پذیری شعر؛ ترجمه شعر عربی؛ فرمالیسم؛ بازآفرینی فرم شعری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A linguistic Framework for Analysis of Translating Arabic poem to Persian: based on Formalism | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Reza nazemian؛ Hesam Hajmomen | ||
| چکیده [English] | ||
| The following paper is in an effort to attain a visionary framework for action analysis of Arabic to Persian poem translation. In this respect, based on formalistic studies, aspects and differentiations with other linguistic compositions are analyzed in order to gain basic criteria of poem. Analyzing poem structure based on four key criteria of structural art, theme, rhythm and system, we can review the action of poem translation in regard of recreation of poem characteristics. This review forms in focuses on the idea of recreation of Arabic poem form in the exact Persian form. Recreation of structural poem art, recreation of theme, recreation of rhythm, as well as recreation of the system. In the end, through this theoretic approach with formalistic point of view, we analyze the Arabic poems of Toghraee Isfahani, translated to Persian. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Translatability of Poetry, Translating Arabic Poem, Formalism, Recreation of Poem Form | ||
| مراجع | ||
|
منابع کتاب‌های فارسی - احمدی، بابک. (1380ش). ساختار و تأویل متن؛ تهران: مرکز. - .................... . (1381ش). حقیقت و زیبایی: درسهای فلسفه هنر؛ تهران: مرکز. - الهی، بیژن. (1392ش). مناعی و قطعات حلاج؛ تهران: سهپنج. - ایگلتون، تری. (1394ش). پیشدرآمدی بر نظریۀ ادبی؛ ترجمة عباس مخبر، تهران: مرکز. - برسلر، چارلز. (1389ش). درآمدی بر نظریهها و روشهای نقد ادبی؛ ترجمة مصطفی عابدینی، تهران: نیلوفر. - سعدی، مصلح بن عبدالله. (1386ش). کلیات سعدی؛ تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: مهراد. - سلدن، رامان. (1392ش). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر؛ ترجمة عباس مخبر، تهران: طرح نو. - شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1392ش). موسیقی شعر؛ تهران: آگه. - .................. . (1391ش). رستاخیز کلمات؛ تهران: سخن. - .................. . (1375ش). صور خیال در شعر فارسی؛ تهران: آگاه. - صفوی، کورش. (1390ش). از زبانشناسی به ادبیات؛ جلد اول، تهران: چشمه. - ...................... . (1390ش). از زبانشناسی به ادبیات؛ جلد دوم، تهران: سورة مهر. - .................. . (1391ش). آشنایی با زباشناسی در مطالعات ادب فارسی؛ تهران: علمی. - فیلد، اندرو. (1391ش). سیری در نقد ادبیات روس؛ ترجمة ابراهیم یونسی، تهران: نگاه. - ویدوسون، پیتر و رامان سلدن. (1387ش). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر؛ ترجمة عباس مخبر، تهران: طرح نو. - مقالات فارسی - آل بویه لنگرودی، عبدالعلی. (1392ش). «چالشهای ترجمة شعر از عربی به فارسی»؛ پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عرب، س3، ش7، صص 13-40. - آیخن باوم، بوریس. (1392ش). «نظریة روش فرمال»؛ نظریة ادبیات، ترجمة عاطفه طاهایی. تهران: دات. صص 31-79. - اشکلوفسکی، ویکتور. (1392ش). «هنر همچون فرآیند»؛ نظریۀ ادبیات، ترجمة عاطفه طاهایی، تهران: دات، صص 81-106. - بریک، اوسیب. (1392ش). «ریتم و نحو»؛ نظریۀ ادبیات، ترجمة عاطفه طاهایی، تهران: دات، صص 159-169. - پاز، اُکتاویو. (1353ش). «ترجمه»؛ مجلة پیام یونسکو، ش 66، صص 36-40. - توماشفسکی، بوریس. (1392ش). «درونمایگان»؛ نظریۀ ادبیات، ترجمة عاطفه طاهایی، تهران: دات، صص 293-341. - حبیباللّهی، ابوالقاسم. (1346ش). «ترجمة شعر به شعر»؛ نشریة دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، س3، ش9، صص 15- 22. - سجادی، ضیاءالدین. (2535 شاهنشاهی). «ترجمة قصیدة برده به شعر فارسی»؛ مجموعه مقالات همائی‌نامه، تهران: انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی، صص 193-204. - شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1381ش). «در ترجمهناپذیری شعر»؛ ایرانشناسی، بنیاد مطالعات ایران، ش56، صص 743-749. - صفوی، کورش. (1388ش). «عملکرد نشانههای زبان در آفرینش ادبی»؛ زبان و ادب پارسی، ش41، صص 9-21. - عباسی، جمشید و سالار منافی اناری. (1382ش). «روشهای ترجمة شعر: بازسازی صورت و محتوا»؛ مطالعات ترجمه، س1، ش4، صص 53-74. - محسنینیا، ناصر و مجید بهرهور. (1385ش). «بررسی ترجمه‌های قصاید نامدار عربی به شعر فارسی»؛ مطالعات ایرانی، س5، ش10، صص 191-212. - محقّق، مهدی. (1379ش). «ترجمۀ منثور و منظوم لامیة العجم طغرایی اصفهانی»؛ مجلة دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، س2، ش20 و 21، صص 1-26. - منافی اناری، سالار. (1382ش). «حدود ترجمهپذیری شعر»؛ مطالعات ترجمه، ش1، صص9-30. - مقدادی، بهرام. (1355ش). «گفتار در ترجمهپذیری شعر»؛ مجلة دانشکده دانشگاه تهران، ش10، صص 76- 81. - نیوا، ژرژ. (1373ش). «نظر اجمالی به فرمالیسم روس»؛ ترجمة رضا سیدحسینی، فصلنامة ارغنون، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صص 17-25. - یاکوبسن، رومن. (1388ش). «زبانشناسی و شعرشناسی»؛ ترجمة کورش صفوی، ساختگرایی و پساساختگرایی و مطالعات ادبی، تهران: سورة مهر، صص 91-108. - مقالات عربی - رحیمی خویگانی، محمد و الآخرین. (1438ق). «الترجمة عند الأدباء والبلاغیین الفرس القدماء»؛ مجلة الجمعیة الإیرانیة للغة العربیة وآدابها، المجلد 12، العدد 40، صص 78-59. - رحیمی خویگانی، محمد و نرگس گنجی. (1437ق). «بین الترجمة والتناص»؛ مجلة بحوث فی اللغة العربیة، المجلد 7، العدد 12، صص 43- 56. - رحیمی خویگانی، محمد و نرگس گنجی. (1434ق). «القصیدة البشریة وترجمتها الفارسیة المنظومة من منظور موسیقیّ»؛ إضاءات نقدیة فی الأدبین العربی والفارسی، المجلد 3، العدد 10، صص 209- 226. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,744 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 752 |
||