تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,132 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,252,839 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,846,859 |
اعتبارسنجی نقد حدیث بر پایه علوم تجربی | ||
مطالعات فهم حدیث | ||
مقاله 2، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، مهر 1397، صفحه 35-58 اصل مقاله (227.96 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2018.1431 | ||
نویسندگان | ||
مهدی آشناور* 1؛ ابراهیم ابراهیمی2؛ علی حسن بگی3؛ کیوان احسانی3 | ||
1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک | ||
2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک | ||
3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک | ||
تاریخ دریافت: 12 مهر 1396، تاریخ بازنگری: 09 دی 1396، تاریخ پذیرش: 23 دی 1396 | ||
چکیده | ||
حدیثپژوهان معیارهای مختلفی را برای ارزیابی احادیث وضع کردهاند؛ از جمله این ملاکها، عدم مخالفت حدیث با حس و تجربه (دانشهای تجربی) است که در این مقاله ضمن بررسی دیدگاه حدیثپژوهان و نیز بررسی چند نمونه به اعتبارسنجی این ملاک پرداخته میشود. هدف از این پژوهش، اعتبارسنجی ملاک عدم مخالفت حدیث با دانشهای تجربی است، که با روش کتابخانهای نگارش یافته است. سؤالی که در اینجا مطرح است این که علوم تجربی در نقد و فهم حدیث چه جایگاهی دارد؟ آیا به عنوان یک معیار و ملاک برای نقد حدیث میتوان بدان استناد کرد؟ در صورت تعارض روایت با دانشهای تجربی نقش این ملاک چیست؟ با بررسی ویژگیها و چیستی دانشهای تجربی و نیز نمونههای حدیثی که با علوم تجربی تعارض دارند نتیجهای که حاصل شد این است که اولاً با توجه به محتوای تعدادی از احادیث، در فهم و نقد حدیث باید از ملاک و معیار دانشهای تجربی بهره برد و این که در این راستا تنها میتوان به قطعیات دانشهای تجربی تکیه کرد و نه فرضیات و نظریهها؛ چرا که ممکن است پس از مدتی ابطال گردند. ثانیاً در برخی از تعارضات احادیث با دانشهای تجربی، با توجه به برخورداری معصومین (ع) از علم لدنی، نمیتوان هر حدیثی را صرفاً به خاطر مخالفت با فلان نظریه مشهور کنار گذاشت. ثالثاً دانشهای تجربی و احادیث، تأثیر متقابلی نسبت به هم داشتهاند به طوری که دانشهای تجربی باعث فهم بهتر و تفسیر روشنتر احادیث شده و محتوای علمی برخی روایات نیز در گسترش دامنه تحقیقات دانشهای تجربی نقش بسزایی داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
معیارهای نقد حدیث؛ علوم تجربی؛ علم قطعی؛ فهم حدیث؛ اعتبارسنجی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Evaluation of Hadith's Criticism Based on Experimental Sciences | ||
نویسندگان [English] | ||
MAhdi Ashnavar1؛ Ebrahim Ebrahimi2؛ ali hasanbagi3؛ Kaivan Ehsani3 | ||
1PH.D Student of Quran and Hadith, Arak University | ||
2Associated Professor of Department of Qur'an and Hadith, Arak University | ||
3Assistant Professor of Department of Qur'an and Hadith, Arak University | ||
چکیده [English] | ||
Hadith scholars have set various criteria for evaluating the narrations. One of these criteria is agreement of the hadith with experimental sciences. This research via some instances examines the criterion beside on hadith scholar's viewpoints. The current work evaluates the agreement of Hadith with sciences as a main purpose through these questions: What is the significance of experimental sciences in apprising the narrations? Is experimental science reliable and citable? What is the role of the criteria in the case of confliction between hadith and science? After surveying the qualities of experimental sciences and some instances that have confliction whit science the following results were obtained: firstly, based on content of the hadiths, this is necessary to utilize the science to criticism the hadith, the notable subject here is that we have to rely only on the certain experimental sciences, not assumptions Scientific hypothesis; because they may be false in the future. Secondly, in some conflicting case, it is not true to refuse the narrations based on famous theories; because Prophet and his Household (pbut) have Ladunni knowledge. Thirdly, hadith and science have some interactions, so science improve the understanding of hadith and hadith help development of the scientific researches. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Criteria of Hadith Criticism, Experimental Sciences, Certain Sciences, Hadith Comprehension, Evaluation | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۹۸۷م. ابن اثیر، مبارک، النهایه فی غریب الحدیث و الاثره، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 2001م. ابن ادریس شافعی، محمد بن احمد، الام، بیروت، دارالمعرفه، بیتا. ابن قتیبه دینوری، عبد الله بن مسلم، تاویل مختلف الحدیث فی الرد علی اعداء اهل الحدیث، بیروت، مؤسسۀ الکتب الثقافیۀ، 1408ق. ابن قیم جوزی، محمد بن أبیبکر، المنار المنیف فی الصحیح و الضعیف، حلب، مکتبة المطبوعات الاسلامیة، 1390ق. ابن کثیر قرشی، إسماعیل، تفسیر ابن کثیر، بیروت، الطبعة الثانیة دار المعرفة، بیتا. ابن ماجه، محمد بن یزید، سنن ابن ماجه، بیروت، دار الفکر، بیتا. ابوریه، محمد، الاضواء علی السنة المحمدیه، قم، انصاریان، 1995م. ادلبی، صلاح الدین، منهج نقد المتن عند علماء الحدیث النبوی، بیروت، دارالآفاق الجدید، ۱۴۰۳ق. اراکی، محمد علی، توضیح المسائل، دفتر تبلیغات اسلامی، 1372ش. خمینی، روح الله، منتخب توضیح المسائل، قم، انتشارات شفق، چاپ هشتم، بیتا. امین، سید محسن، عجائب احکام امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع)، قم، الغدیر، 2000م. باربور، ایان، علم و دین، ترجمه بهاء الدین خرمشاهی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1362ش. بیضانی، قاسم، مبانی نقد متن الحدیث، قم، منشورات المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه، ۱۳۸۵ش. جوابی، محمدطاهر، جهود المحدثین فی نقد متن الحدیث النبوی الشریف، بیجا، نشر و توزیع : الکریم بن عبدالله، بیتا. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، اسراء، قم، چاب دوم، ۱۳۸۸ش. حاج حسن، حسین، نقد الحدیث فى علم الروایة و الدرایة، بیروت، الوفا، 1985م. حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، 1409ق. خویی، ابوالقاسم، التنقیح فی شرح العروه الوثقی: الاجتهاد والتقلید، قم، دار الهادی، چاپسوم، 1410ق. دمینی، مسفر عزم الله، مقاییس نقد متون السنه، ریاض، بی نا، ۱۴۰۴ق. رازی، فخر الدین، مفاتیح الغیب، بیروت، دارالاحیاء، 1995م. رفیعی محمدی، ناصر، درسنامه وضع حدیث، قم، انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۴ش. سبحانی، جعفر، أصول الحدیث و أحکامه، قم، مؤسسه امام صادق (ع)، چاپ سوم، 1424ق. سیوطی، جلال الدین عبدالرحمان، لباب النقول، تصحیح احمد عبد الشافی، بیروت، دار احیاء العلوم، بیتا. ..........................................، الدرّالمنثورفیالتفسیربالمأثور، بیروت، دارالکتب العلمیۀ، 1411ق. سلفی، محمد عثمان، اهتمام المحدثین بنقد الحدیث سند او متنا، ریاضی، بیجا، ۱۴۰۸ق. صدوق، محمّدبن على بن بابویه، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چ2، 1413ق. طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار، تهران، چاپ حسن موسوی خرسان، ۱۳۹۰ش. ............................، تهذیب الاحکام، تهران، چاپ اسلامیه، 2011م. صدر، محمدباقر، بحوث فی علم الاصول، قم، المجمع العلمی للشهید الصدر، 1405ق. طباطبایی،سید محمدحسین، المیزانفیتفسیرالقرآن، ترجمهی محمدباقر موسوی همدانی، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، 1393ق. طبری، محمدبن جریر، جامع البیان فی تاویل القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1412ق. ............................، تاریخ الأمم و الملوک، بیروت، دارالکتب العلمیه، بیتا. عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح، بیروت، دارالهادی، 1994م. عجاج خطیب، محمد، اصول الحدیث، علومه و مصطلحه، قم، رازی، 1985م. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، قم، انتشارات اسماعیلیان، چاپ چهارم، 1415ق. عسقلانی، ابن حجر، النکت علی کتاب ابن الصلاح، مدینه، عماده البحث العلمی بالجامعه الإسلامیه، ۱۴۰۴ق. غزالی، محمد، المستصفی من علم الاصول، بیروت، دارالکتب الاسلامیه، 1999م. فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، انتشارات هجرت، 1410ق. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش. متقی هندی، علاء الدین، کنز العمال فی سنین الاقوال و الافعال، بیروت، موسسة الرسالة، ۱۹۸۹م. مجلسی، محمد باقر، روضة المتقین، قم، کوشان پور، 1986م. .......................، بحارالانوار الجامعه لعلوم الائمه الاطهار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1403ق. مفید، محمد بن نعمان، الامالی، بیروت، دارالمفید للطباعة والنشر و التوزیع، چاپ دوم، ۱۹۹۳م. مکارم شیرازی و دیگران، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ چهلم، دارالکتب الاسلامیه، 1380ش. موسوی عاملی، محمد بن علی، مدارک الاحکام، بیروت، آل البیت، ۱۴۱۱ق. نائس، آرن، کارناپ، ترجمه منوچهر بزرگمهر، تهران، انتشارات خوارزمی، 1352ش. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، بیتا. نسائی، احمد بن شعیب، السنن الکبری، بیروت، دار الفکر، 1348ق. نصیری، علی، روششناسی نقد احادیث، قم، انتشارات وحی و خرد، 1390ش. نفیسی، شادی، علامه طباطبایی و حدیث: روششناسی نقد و فهم حدیث از دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1384ش. همدانی، فاضلخان، ویلیام گلن، هنری مرتن، کتاب مقدس: عهد عتیق و عهد جدید، تهران، انتشارات اساطیر، چاپ دوم،1383ش. واحدی نیشابوری، علی بن احمد، أسباب نزول الآیات، بیروت، دارالفکر، 1428ق. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,889 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,658 |