اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 19 |
| تعداد شماره‌ها | 380 |
| تعداد مقالات | 3,143 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,279,976 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,866,875 |
روش و مبانی فهم حدیثِ علامه مجلسی در کتاب السماء و العالم | ||
| مطالعات فهم حدیث | ||
| مقاله 11، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10، فروردین 1398، صفحه 259-239 اصل مقاله (389.55 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2019.1619 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد شریفی* 1؛ علی محمد میرجلیلی2؛ علیرضا لک زایی3 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد | ||
| 3دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد | ||
| تاریخ دریافت: 28 شهریور 1396، تاریخ بازنگری: 13 دی 1396، تاریخ پذیرش: 23 دی 1396 | ||
| چکیده | ||
| علامه مجلسی در بحارالانوار - کتاب «السماء و العالم» - به شرح و تفسیر متون احادیث پرداخته و تا حدی مشکلات اخبار را حل کرده است. بیان‌هاى وی در ذیل روایات و آیات قرآن، قابل تأمل است. این پژوهش که با روش توصیفی‌ـ تحلیلی، انجام گرفته است، در صدد واکاوی روش‌ها و مبانی فقه‌الحدیثی مجلسی در کتاب «السماء و العالم» است. نتایج پژوهش، گویای این است که علامه در هر موضوع، ابتدا آیات قرآنى مرتبط با آن موضوع را آورده و در صورت لزوم، توضیح و تفسیرى هم براى آیات بیان کرده است. مهمترین مبانی مجلسی در شرح روایات این کتاب عبارت است از: احراز صحت متن؛ شرح مفهوم واژه‌های مفرد موجود در روایات با استفاده از آیات قرآن و نظریات بزرگان لغت؛ توجه به معانی ترکیبی واژگان مرکب چون مجاز، کنایه و استعاره و ضرب المثل‌ها؛ نقد حدیث؛ بهره‌گیری از آیات مرتبط؛ بهره‌گیری از احادیث مشهور و مرتبط و تشکیل خانواده‌ی حدیث؛ شناخت سبب و فضای صدور روایات؛ توجه به محکم و متشابه در بین احادیث؛ استفاده از علوم تجربی در طرح مفاهیم و معارف تخصصی. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مجلسی؛ بحارالانوار؛ فهم حدیث؛ روش؛ مبانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Majlisi's Methods in Hadith Comprehension in "al-Samā wa al-Ālam book" | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad sharifi1؛ Ali Mohammad Mirjalili2؛ Ali Reza Lakzaie3 | ||
| 1Assistant Professor of University of Mazandaran | ||
| 2Associated Professor of University of Meybod | ||
| 3PH.D.student of Quran and Hadith | ||
| چکیده [English] | ||
| Majlesi in the fourteenth volume of his book 'Bihar al-Anwar' entitled: "al-Samā wa al-Ālam book" pays to description and interpretation of hadith texts and somewhat has solved hadith issues. His statements reading the Qur'anic verses and traditions are worthy of consideration. This research, which is done by descriptive-analytic method, seeks the methods and principles of Hadith Comprehension of Majlisi in "al-Samā wa al-Ālam book". Results show that Allamah at the beginning of any subject has brought the Quranic verses related to that subject and also at the necessary situations he has expressed explanation and commentary for the verses. The most important principles of the Majlisi in the description of the traditions of this book are confirmation of the correctness of the text; explaining the concept of singular words in narratives by using Quranic verses and the views of the lexical scholars; attention to the combined meanings of compound vocabulary, such as metonymy, irony and metaphor and proverb; critique of hadith; using of related verses; using of famous and related hadith and the formation of the Hadith family; recognition the causes and space of the issuance of narrations; paying attention to clear and ambiguous verses; the use of experiential sciences in design of concepts and specialized educations | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Allamah Majlisi, Bihar al-Anwar, "al-Samā wa al-Ālam Book", Method, Principles, Comprehension of Hadith | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ابن ابى حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: اسعد محمد طیب، ریاض، مکتبة نزار مصطفی الباز، چاپ سوم، 1419ق. ابن ابى الحدید، عبدالحمید بن هبۀ الله، شرح نهج البلاغة، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، اسماعیلیان، 1404ق. ابن ابی زینب، محمد بن ابراهیم، الغیبة، تهران، صدوق، 1397ق. ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث والاثر، تحقیق: طاهر احمد زاوی و محمود محمد طناحی، قم، اسماعیلیان، چهارم، 1367ش. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، شرح النخبة (نزهة النظر فی توضیح نخبة الفکر)، بیروت، نورالدین عتر، 1414ق. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على، مناقب آل أبی طالب علیهم السلام، قم، علامه، 1379ق. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، السیرة النبویة، بیروت، دار المعرفة، 1396ق. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، سوم، 1414ق. ابوزهو، محمد محمد، الحدیث و المحدثون، ریاض، الرئاسة العامة لإدارة البحوث العلمیة والإفتاء، 1404ق. بابایی، علی اکبر، مکاتب تفسیری، تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1386ش. بحرانى اصفهانى، عبد الله بن نور الله، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، قم، مؤسسة الإمام المهدى، 1413ق. بحرانى، سید هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، بعثت، 1374ش. برقى، احمد بن محمد، المحاسن، قم، دار الکتب الإسلامیة، دوم، 1371ق. بلاغی، محمدجواد، الرحلة المدرسیة، بیروت، دار الزهراء، دوم، 1414ق/ 1993م. بیهقى کیدرى، قطب الدین محمّد بن حسین، حدائق الحقائق فی شرح نهجالبلاغة، تصحیح: عزیزالله عطاردى، قم، بنیاد نهجالبلاغه، 1375ش. تفتازانی، سعد الدین، مختصر المعانی، بی‌جا، دار الذخائر، 1381ش. جدیدی‌نژاد، محمدرضا، معجم مصطلحات الرجال و الدرایة، قم، دار الحدیث الثقافیة، دوم، 1380ش. جرجانی، عبدالقاهر، دلائل الإعجاز فی القرآن، مشهد، آستان قدس رضوی، 1368ش. جعفریان، رسول، دین و سیاست در دوره صفوی، قم، انصاریان، 1370ش. جلالی، سید محمدرضا، تدوین السنة الشریفة، قم، مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلامی، دوم، 1418ق. حجت، هادی، دانش حدیث، قم، جمال، سوم، 1391ش. حرّ عاملى، محمد بن حسن، الفوائد الطوسیة، قم، المطبعة العلمیة، 1403ق. _________________، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، 1409ق. دیلمى، حسن بن محمد ، غرر الأخبار و درر الآثار فی مناقب أبی الأئمة الأطهار علیهم السلام، قم، دلیل ما، 1427ق. زرعى، محمد بن ابى بکر، البدائع فی علوم القرآن، بیروت، دارالمعرفة، دوم، 1427ق. زمخشرى، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی، سوم، 1407ق. سکّاکی، یوسف بن أبی‌بکر، مفتاح العلوم، بیروت، دار الکُتُب العلمیّة، 1937م. سیوطى، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، رضی، بی‌تا. صدوق، محمد بن على، التوحید، قم، جامعه مدرسین، 1398ق. طاهرخانى، جواد، بلاغت و فواصل قرآن، تهران، جهاد دانشگاهی، 1383ش. طبرسى، احمد بن على، الإحتجاج على أهل اللجاج، مشهد، نشر مرتضى، 1403ق. طبرى آملى، محمد بن جریر، المسترشد فی إمامة علی بن أبی طالب (ع)، قم، کوشانپور، 1415ق. طریحی، فخر الدین بن محمد، مجمع البحرین، تهران، مرتضوی، سوم، 1375ش. طنّاحی، محمود محمد، مدخل الی تاریخ، قاهره، نشر التراث العربی، 1405ق. طوسى، محمد بن حسن، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1390ش. غروی نایینی، نهله؛ بابااحمدی میلانی، زهره؛ زرین کلاه، الهام، «بررسی روش فقه‌الحدیثی علامه مجلسی در شرح الکافی (کتاب الحجة)»، دوفصلنامه علمی‌ـ پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث، 1392ش، ش19، ص 93-110. غفارى، على اکبر، دراسات فی علم الدرایة، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، 1369ش. فراهیدى، خلیل بن أحمد، کتاب العین، قم، هجرت، دوم، 1409ق. فضلی، عبدالهادی، اصول تحقیق التراث، بیروت، نشر امّ القری، 1416ق. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دار العلم للجمیع، بی‌تا. فیومى، أحمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، دارالهجرة، دوم، 1414ق. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، 1407ق. کورانی، علی، سید محمود عظیمی، تدوین قرآن، تهران، سروش، 1379ش. مازندرانى، مولی محمدصالح بن احمد، شرح الکافی- الأصول و الروضة، تهران، المکتبة الإسلامیة، 1382ق. مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، قم، دلیل ما، 1385ش. مجلسى، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، دوم، 1403ق. مسعودی، عبداالهادی، در پرتو حدیث، قم، دارالحدیث، دوم، 1389ش. مصرى، ابن ابى الاصبع، بدیع القرآن، ترجمه: سیدعلى میرلوحى، مشهد، آستان قدس رضوی، 1368ش. مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368ش. میرجلیلی، علی محمد، روش و مبانی فقه الحدیث، یزد، انتشارات دانشگاه یزد، 1390ش. ــــــــــــــــــــــــ، روش فهم و نقد حدیث از دیدگاه شیخ حر عاملی، میبد، دانشگاه آیت الله حائری میبد، 1394ش. میرداماد استرآبادى، محمّدباقر، الرواشح السماویة، تحقیق: غلامحسین قیصریه‌ها، نعمت الله جلیلی، قم، دار الحدیث، 1422ق. نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل البیت (ع)، 1408ق. هاشمی، احمد، جواهر البلاغة فی المعانی و البیان و البدیع، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه، 1381ش. هاشمی، سیده فاطمه، بررسى صحت و اعتبار روایات تفسیر منسوب به امام عسکرى (ع)،مشهد، بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى، دوم، 1387ش. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,798 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 908 |
||