تاریخ‌گذاری صریح‌ترین روایات حاکی از تحریف بایبل: روایت «ویل» و روایت «سؤال» از اهل کتاب

قرآن کریم.

آقایی، سیدعلی، «تاریخ‌گذاری روایات بر مبنای تحلیل اسناد نقد و بررسی روش شناسی خوتیرینبل»، علوم حدیث. 1385ش، ش41، صص145-168.

__________، «پدیده‌ی حلقه‌ی مشترک در سندهای روایات: تبیین و تحلیل»، مطالعات تاریخ اسلام، 1389ش، ش7، صص25-52.

ابن‌ابی شیبه، عبدالله‌بن‌محمد، الکتاب المصنف فی الاحادیث والآثار، ریاض، مکتبة الرشد، 1409ق.

ابن‌الجوزی، عبدالرحمن‌بن‌علی، الضعفاء والمتروکون، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1406ق.

ابن‌سعد، ابوعبدالله محمد، الطبقات الکبری، القسم المتمم لتابعی أهل المدینة ومن بعدهم، مدینه، مکتبه العلوم والحکم، 1408ق.

ابن‌شاهین، عمر‌بن‌احمد، تاریخ أسماء الضعفاء والکذابین، بی‌جا، بی‌نا، 1409ق.

ابن‌عدی، ابواحمد جرجانی، الکامل فی ضعفاء الرجال. بیروت، الکتب العلمیة، 1418ق.

ابن‌کثیر، اسماعیل‌بن‌عمر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1419ق.

ابن‌معمر، عبدالعزیز‌بن‌حمد‌، منحة القریب المجیب فی الرد علی عباد الصلیب، ریاض، الأمانة العامة، 1419ق.

ابن‌منذر، ابوبکر محمد‌بن‌ابراهیم، کتاب تفسیر القرآن، مدینه، دارالمآثر، 1423ق.

ابوعبید، قاسم‌بن‌سلام، فضائل القرآن، بیروت، دار ابن‌کثیر، 1415ق.

احمدی، محمدحسن، مسئله‌شناسی تحریف، قم، انتشارات دانشکده اصول الدین، 1393ش.

اسپیت، مارستن، «وصیت سعد بن ابی وقاص: رشد یک روایت»، در موتسکی، هارالد، حدیث اسلامی، خاستگاه‌ها و سیر تطور، به کوشش و ویرایشمرتضی کریمی‌نیا، قم: دارالحدیث، 1390ش.

بخاری، محمد‌بن‌اسماعیل، الصحیح، بیروت، دار طوق النجاة، 1422ق.

خطیب بغدادی، ابوبکر احمد بن علی، تاریخ بغداد وذیوله، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1417ق.

پاکتچی، احمد، «بخاری»، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، 1381ش، ج11، ص456-464.

توفیقی، حسین، تفسیر پنج موضوع قرآنی، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، 1395ش.

جرجانی، ابواحمد بن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، بیروت، الکتب العلمیه، 1418ق.

حوینی حجازی، ابواسحاق محمد، نثل النبال بمعجم الرجال الذین ترجم لهم فضیلة الشیخ المحدث أبو إسحاق الحوینی، مصر، دار ابن عباس، 1433ق.

دارمی، ابومحمد عبدالله‌بن‌عبدالرحمن، سنن الدارمی. عربستان، دارالمغنی، 1412ق.

ذهبی، شمس الدین،میزان الاعتدال فی نقد الرجال، بیروت، دارالمعرفة، 1382ق.

ـــــــــــــــــــــ، الرواة الثقات المتکلم فیهم بما لا یوجب ردهم، بیروت، دار البشائر الاسلامیه، 1412ق.

ـــــــــــــــــــــ، تذکرة الحفاظ، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1419ق.

ـــــــــــــــــــــ، سیر أعلام النبلاء، قاهرة، دارالحدیث، 1427ق.

رازی، ابن‌ابی حاتم، الجرح والتعدیل، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1271ق.

ــــــــــــــــــــ، تفسیر القرآن العظیم، عربستان، مکتبة نزار مصطفی الباز، چاپ دوم، 1419ق.

زهری، ابوالفضل عبیدالله‌بن‌عبدالرحمن،حدیث الزهری، ریاض، أضواء السلف، 1418ق.

سلامی، احمد؛ ایازی، سید محمدعلی، «مقصود از تورات و انجیل در قرآن»، پژوهش‌های قرآنی، 1397ش، ش86، صص 76-101.

سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.

ـــــــــــــــــــــــ، جامع الاحادیث ویشتمل علی جمع الجوامع للإمام السیوطی والجامع الأزهر وکنوز الحقائق للمناوی والفتح الکبیر للنبهانی، فریق من الباحثین بإشراف الأستاذ الدکتور على جمعة الشافعى (مفتی الدیار المصریة)، بی‌جا: بی‌نا، 1423ق.

شافعی، محمد‌بن‌ادریس، الام، بیروت، دارالمعرفة، 1410ق.

شوئلر، گرگور، «مقایسه تورات شفاهی و حدیث در نقل و روایت، منع نگارش، و تدوین و تنسیق؛ گزارش، نقد و ترجمه»، ترجمه لیلا هوشنگی، علوم حدیث، 1388ش، ش54، صص211-227؛ بازچاپ در، موتسکی، هارالد،حدیث اسلامی، خاستگاه‌ها و سیر تطور. به کوشش و ویرایشمرتضی کریمی‌نیا، قم، دارالحدیث، 1390ش.

شولر، گریگور، شفاهی و مکتوب در نخستین سده‌های اسلامی، ترجمه نصرت نیل‌ساز، تهران، حکمت، چاپ دوم، 1393ش.  

صنعانی، عبدالرزاق، المصنف، هند، مجلس علمی، 1403ق.

طباطبایی، محمدعلی، «بررسی زمینه‌های تاریخی اعتقاد به تحریف تورات و انجیل در میان مسلمانان نخستین»، رساله دکتری با راهنمایی دکتر محمدعلی مهدوی‌راد، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، 1396ش.

______________، «تحلیلی زبان‌شناختی‌ـ‌ تاریخی از معنای «تحریف» در قرآن و روند تحول معنایی آن پس از قرآن»، پرتو وحی، 1397ش، ش9، صص 33-46.

______________،«سیر تاریخی پژوهش‌های غربی درباره انگاره اسلامی تحریف بایبل»، مطالعات تطبیقی قرآن کریم و متون مقدس، 1397ش، ش1، صص49-82.

______________، «دین‌پژوهی ایرانی و مشکل معادل‌گزینی؛ پیشنهاد معادل‌هایی پارسی برای چند اصطلاح ادیانی»، آینه پژوهش، 1397ش، ش173، صص33-46.

______________؛ مهدوی‌راد، محمدعلی، «تاریخ انگاره تحریف بایبل در مجادلات مسیحی- اسلامی»، تاریخ اسلام، 1397ش، ش74، صص 137-180.

طبری، محمد‌بن‌جریر‌، جامع البیان فی تأویل القرآن، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1420ق.

طحاوی، ابوجعفر احمد‌بن‌محمد، شرح مشکل الآثار، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1415ق.

فاریاب، محمدحسین، «تحریف تورات و انجیل از دیدگاه قرآن»، معرفت، 1388ش، ش143، صص 137-153.

لحیانی، فیصل‌بن‌عابد‌، «المرویات الموقوفة المسندة للخلفاء الراشدین الثلاثة الأول وبقیة العشرة رضی الله عنهم فی التفسیر؛ جمع ودراسة وتخریج من کتب التفسیر بالمأثور، ومسانید الصحابة المشهورة، والکتب الستة، وأبواب التفسیر فی المصنفات الحدیثیة، من أول القرآن الکریم إلی نهایة سورة طه» رساله دکتری، مکه، جامعة أم القری، 1423ق.

متقی هندی، علاء الدین علی‌بن‌حسام، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1401ق.

مستغفری، ابوالعباس جعفر‌بن‌محمد، فضائل القرآن، بیروت، دار ابن‌حزم، 2008م.

مسعودی، فروغ؛ صادق‌نیا، مهراب، «الهامی بودن تورات به روایت قرآن کریم و سنت دینی یهود»، پژوهش‌های ادیانی، 1396ش، ش10، صص 25-40.

مسلم نیشابوری، ابوالحسن، صحیح مسلم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.

موتسکی، هارالد، حدیث اسلامی، خاستگاه‌ها و سیر تطور، به کوشش و ویرایشمرتضی کریمی‌نیا، قم، دارالحدیث، 1390ش.

نسائی، احمد‌بن‌شعیب، السنن الکبری، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1421ق.

نیل‌ساز، نصرت، «تاریخ‌گذاری احادیث بر اساس روش ترکیبی تحلیل اسناد و متن در مطالعات اسلامی خاورشناسان»، پژوهش‌های قرآن و حدیث، 1390ش، سال 44، ش1، صص127-149.

ینبل، خوتیر، «برخی شیوه‌های تحلیل اسناد با تکیه بر روایاتی با مضمون تحقیرآمیز درباره زن در کتاب‌های حدیثی»، ترجمه سیدعلی آقایی، در هارالد موتسکی، حدیث اسلامی، خاستگاه‌ها و سیر تطور. به کوشش و ویرایش مرتضی کریمی‌نیا، قم، دارالحدیث، 1390ش.