اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 350 |
| تعداد مقالات | 2,887 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,289,557 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,424,405 |
تحلیلی بر دیدگاه اندیشمندان شیعه در رفع تعارض روایات سعادت و شقاوت ذاتی با اختیار انسان | ||
| مطالعات فهم حدیث | ||
| مقاله 8، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11، مهر 1398، صفحه 175-196 اصل مقاله (315.2 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2019.1819 | ||
| نویسندگان | ||
| عبدالله میراحمدی* 1؛ فاطمه مکاریان کاشان2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه خوارزمی | ||
| 2دانش پژوه سطح چهار حوزه علمیه رفیعه المصطفی | ||
| تاریخ دریافت: 04 آبان 1397، تاریخ بازنگری: 20 اردیبهشت 1398، تاریخ پذیرش: 30 اردیبهشت 1398 | ||
| چکیده | ||
| سعادت و شقاوت یکی از مباحث مهم فلسفی و کلامی است. در آموزه‌های روایی ائمه (ع) نیز پیرامون حقیقت سعادت و شقاوت و اختیاری بودن آن فراوان بحث شده است. با این حال، ظاهر برخی احادیث بر سعادت و شقاوت ذاتی انسان و نفی اختیار او در رقم‌زدن سرنوشت خویش دلالت دارد. از نظر برخی اندیشمندان، سعادتمندی با غایت مطلوب انسان و کمال نهایی او هماهنگی دارد و دست‌یابی به آن با انتخاب آگاهانه آدمی و اعمال اختیاری او حاصل می‌شود. عده‌ای دیگر از صاحب‌نظران با تکیه بر ظاهر احادیث یادشده به حاکم‌بودن جبر بر سرنوشت انسان، باور دارند. وجود این تعارض، محدثان و صاحب‌نظران امامیه را بر آن داشته تا با شیوه‌های گوناگون به تبیین و توجیه این روایات بپردازند. در پژوهش حاضر به شیوه تحلیل محتوا برآنیم پس از طرح دیدگاه شاخص‌ترین اندیشمندان شیعه پیرامون این روایات، راه‌حل ارائه شده توسط آنان را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم و در نهایت، نظر صحیح را استخراج کنیم. با بررسی دقیق دیدگاه صاحب‌نظران و تحلیل آنها درمی‌یابیم تأویل این احادیث به علم الهی، افزون بر نفی شبهه جبر، با سایر آیات و روایات و ادله کلامی هم‌سوست. در این میان برخی اندیشمندان، نفی وجود ذاتی را شاهدی بر اثبات این مدعا می‌دانند. بر این اساس، عملی که از انسان سر می‌زند و موجود می‌شود، پیش از صدور آن از جانب انسان، در علم الهی معلوم و متعین است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحلیل روایات؛ سعادت و شقاوت؛ جبر؛ اختیار؛ دیدگاه اندیشمندان شیعه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis of the Views of the Shiite Scholars in Solving Opposition of Hadiths of Inherent Bliss and Misery with Human Freedom | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abdollah Mirahmadi1؛ Fatemeh Mokarian Kashan2 | ||
| 1Assistant Professor Quran and Hadith Sciences in kharazmi University | ||
| 2PhD student in Rfiat- al Mustafa Tehran Seminary | ||
| چکیده [English] | ||
| Bliss and misery is one of the major philosophical and theological issues. In the hadith teachings of the Imams (AS) also about the truth of bliss and misery and its being optional, is very discussed. However, the appearance of some hadiths implies on the inherent bliss and misery of human and lack of option in determining your fate. According to opinion of some scholars, bliss is consistent with desirable human end and his ultimate perfection and it can be achieved with knowledgeable choice of human and his optional behaviors. Some other thinkers, with trust to appearance these hadiths, believe that algebra governs over human fate. Because of the existence of this conflict, Shiite thinkers have been forced explain these hadiths with different ways. In the present study, we consider with content analysis method, after expressing the views of the most prominent Shiite thinkers about these hadiths, evaluate the solution provided by them and finally extract the correct comment. By scrutiny the views of the thinkers and analysis it, we notice that interpretation these hadiths to divine science, in addition to denial of doubt of algebra, is matched with other verses and hadiths and verbal Reasons. Some thinkers believe lack of inherent existence is a witness for this claim. according to this, action that human does it and is created, before doing it by human, is identified and determined in divine science. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hadiths Analysis, Bliss and Misery, Algebra, Freedom, the Views of Shiite Thinkers | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ابن سلیمان حلّی، حسن، مختصر البصائر الدّرجات، نجف، حیدریه، 1370ق. ابن سینا، حسین بن عبدالله، المبدأ والمعاد، به اهتمام عبدالله نوری، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی، دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران، 1363ش. ـــــــــــــــــــــــــــ، الشفاء الالهیات، تحقیق حسن حسن‌زاده آملی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1418ق. ابن عباد، ابوالقاسم اسماعیل، المحیط فی اللغة، بیروت، عالم الکتاب، 1414ق. ابن فارس، احمد بن زکریا، معجم مقائیس اللغة، قم، دفتر تبلیغات اسلامى، 1404ق. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1408ق. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1366ش. جزایری، سید نعمت الله، نور البراهین فی اخبار السادة الطاهرین، تحقیق مهدی رجایی، قم، جماعة المدرسین، 1417ق. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، قم، اسراء، 1393ش. ـــــــــــــــــــ، توحید در قرآن، قم، اسراء، 1395ش. جواهری، محمد، المفید من معجم الرجال الحدیث، قم، محلاتی، 1424ق. جوهرى، اسماعیل بن حماد، الصحاح - تاج اللغة و صحاح العربیة، بیروت، دار العلم للملایین، 1410ق. حرّ عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت (ع)، 1409ق. حسینی، بی‌بی حکمیه، «پژوهشی در رویکرد شیخ کلینی نسبت به روایات محمد بن ابی عمیر»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، بهار 1395، شماره 29، صص117-135. حلّی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، تحقیق محمد صادق آل بحرالعلوم، نجف، حیدریه، 1392ق. ـــــــــــــــــــــ، رجال ابن داوود، دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۴۲ش. حلّی، حسن بن یوسف، الایضاح الاشتباه، تحقیق محمد حسّون، قم، جماعة المدرسین، 1411ق. ــــــــــــــــــــــ، خلاصة الاقوال، تحقیق جواد قیومی، قم، مؤسسه نشر الفقاهه، 1422ق. خمینى، روحالله، مصباح الهدایة إلى الخلافة و الولایة(موسوعة الإمام الخمینی)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1409ق. ـــــــــــــــ، الطلب و الإرادة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1421ق. ـــــــــــــــ، تفسیر سوره حمد، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1392ش. ـــــــــــــــ، لبّ الأثر فی الجبر و القدر، تقریر جعفر سبحانى تبریزى، قم، مؤسسة الإمام الصادق(ع)، 1418ق. خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، مرکز نشر آثار شیعه، ۱۴۱۰ق. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق، بیروت، دارالعلم الدار الشامیة، 1412ق. زرگوش‌نسب، عبدالجبار و آل‌بویه، علی و سلیمی، علیرضا، «نقد و بررسی نظریاتی در باره اصحاب اجماع»، مبانی فقهی حقوق اسلامی، بهار و تابستان 1392، شماره 11، صص31-46. صدرالدین شیرازی، محمد ابراهیم، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت، دار احیاء التراث، ۱۹۸۱م. ــــــــــــــــــــــــــــــــ، الشواهد الربوبیة، ترجمه و تفسیر جواد مصلح، تهران، سروش، 1385ش. صدوق، محمدبن علی، الامالی، تهران، کتابچی، 1376ش. ـــــــــــــــــــــ، التوحید، قم، جامعه مدرسین، 1398ق. ـــــــــــــــــــــ، الخصال، قم، جامعه مدرسین، 1362ش. ـــــــــــــــــــــ، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامى،1404ق. طباطبایى، محمدحسین، رسائل توحیدى، قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1388ش. ــــــــــــــــــــــ، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1417ق. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، 1372ش. طوسی، محمدبن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. ــــــــــــــــــــــ، رجال، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، جماعة المدرسین،1420ق. ــــــــــــــــــــــ، اختیار معرفة الرجال (رجال الکشّی)، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی، 1348ش. عراقی، آقا ضیاء، نهایة الافکار، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1405ق. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم، انتشارات هجرت، 1410ق. فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین على (ع)، 1406ق. قمی، عباس، سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، قم، اسوه، 1414ق. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تصحیح طیب موسوی جزائری، قم، دار الکتاب، 1404ق. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1407ق. کوفی اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، قم، المطبعة العلمیة، 1402ق. محمدی ری‌شهری، محمد، پژوهشی درباره حدیث «السعید سعید فی بطن أمه...»، علوم حدیث، تابستان 1386، شماره 44، صص3-10. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار (ع)، بیروت، دار الاحیاء التراث، 1403ق. ــــــــــــــــــ، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1404ق. نجاشی، احمدبن علی، الرجال، تحقیق موسی شبیری الزنجانی، قم، جماعة المدرسین، 1416ق. نراقی، ملا مهدی، جامع السعادات، ترجمه کریم فیضی، قم، قائم آل محمد (عج)، 1385ش. نمازی شاهرودی، علی، مستدرک سفینة البحار، تحقیق: حسن نمازی، قم، جماعة المدرسین، 1418ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 438 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 433 |
||