اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 347 |
| تعداد مقالات | 2,870 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,261,450 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,396,411 |
بازشناخت نقش محیط و معیشت بر تکوین گونه مسکن روستایی، مطالعه موردی: شمال شهرستان مراغه | ||
| نشریه علمی اندیشه معماری | ||
| مقاله 10، دوره 4، شماره 7، فروردین 1399، صفحه 138-154 اصل مقاله (1.61 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2020.12191.1393 | ||
| نویسندگان | ||
| قربان محبوبی* ؛ علی آذر | ||
| استادیار گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، مراغه، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 20 آذر 1398، تاریخ بازنگری: 12 اسفند 1398، تاریخ پذیرش: 12 اسفند 1398 | ||
| چکیده | ||
| شناسایی گونه های قابل تشخیص مسکن روستایی و بیان عوامل موثر بر این تمایزات در منطقه شمال شهرستان مراغه، رسالت اصلی این تحقیق می‌باشد. گستره جغرافیایی این شهرستان که از سویی به دامنه‌های مرتفع سهند و از دیگر سو به حاشیه های جلگه‌ای دریاچه ارومیه ادامه یافته؛ باعث بوجود آمدن تنوعی از بافت و مسکن روستایی شده که کمتر مورد مطالعه واقع گردیده است. برخی روستاها به دلیل تغییرات کمتر در شیوه‌های زیست ساکنان خود هنوز مصادیق نسبتاً دست نخورده‌ای از معماری بومی را ارائه می‌دهند. بدین منظور چهار روستای آشان، قشلاق، چاوان علیا و اسفستانج بعنوان نمونه انتخاب شده و از زوایای متعدد سکونتی مورد کنکاش قرار گرفت. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و پیمایش میدانی و از نظر روش، جزء تحقیقات توصیفی و تحلیلی محسوب می‌شود. نتایج تحقیق نقش مرجّح دو عامل محیط و شرایط معیشتی در پیدایش انواع اصلی مسکن روستایی را تصدیق می‌کند که از منظر گونهشناسی کالبدی، پنج نوع آن بازشناسی شد. وضعیت کوهپایه‌ای باعث شده که روستاها پشت به ارتفاعات و غالبا رو به آفتاب شکل بگیرند و جهت ساختمان‌ها علاوه بر آفتاب از شرایط توپوگرافی محل تبعیت کند. نحوه استقرار بناها در زمین طوری است که سطوح آزاد بنا به حداقل برسد و مصالح بنایی مانند خشت، کاهگل، سنگ و چوب در پاسخ به مباحث اقلیمی، دوام و قابلیت تامین انرژی استفاده شده‌اند. در سازمان کلی نیز اتاق‌ها عموماً چسبیده به فضای دام (از پهلو یا کف) شکل گرفته‌اند. ابعاد فضاها حد الامکان کوچک، محدوده آنها مشخص و قابل کنترل و گشودگی‌ها برای نور و دید و تهویه به حداقل رسیده، دیوارها در محل اتصال به زمین، سنگی و بالاتر از آن خشت، سنگ و آجر هستند. ساختار بسیاری از بناها مشابه شیوه دیرینه معماری شمال‌غرب در دوره اورارتویی است که ما آنرا الگوی ترکیبی «کلاوه ستوندار» نامیدیم. در این ترکیب طبقه یا سکویی با دیوارهای سنگی بعنوان پایه در آغوش زمین شیبدار و ایوان ستوندار چوبی در پیشانی طبقه فوقانی شکل گرفته است. لذا می‌‌توان گفت؛ ابنیه تحت اثر عوامل محیطی، معیشتی و فرهنگی حالتی آمیخته از درونگرایی کارکردی و برونگرایی بصری را شکل داده و معماری با هویت ویژه‌ای بنام درون‌گرای برون‌نگر نمودار گشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محیط؛ معیشت؛ معماری بومی؛ روستاهای مراغه؛ گونه مسکن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Recognizing the Role of Environment and Subsistence on the Genesis of Rural Housing Types (Case Study: North of MARAGHEH) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ghorban Mahboobi؛ Ali Azar | ||
| Assistant Professor, Department of Architecture & Urbanism, Islamic Azad University, Maragheh Branch, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Identification of distinguishable species of rural housing and expression of factors affecting these differentiation in the northern part of Maragheh city is the main mission of this research. Geographical variation in the city of Maragheh, that expanded on the one hand to the slopes of Sahand Highland and on the other side of the plain margin of URMIAH lake, It has created a variety of textures and rural housing that has become less studied. Some villages, due to less change in their livelihoods, still provide relatively partial examples of regional architecture. The true representation of the so-called local and local architecture of Maragheh can be traced to some of its villages. Such villages still offer relatively intact landscapes due to the changes in the livelihoods of their inhabitants. While recognizing some examples of rural native architecture in the region of Maragheh, we have introduced some distinguishable types of housing and introduced the factors influencing these differences as much as possible. For this purpose, were selected the four villages of ASHAN, QESHLAQ, CHAVAN OLYA and SFESTANAJ as samples and examined from the necessary views. The present research has a practical purpose, its data gathering method is documentation and field survey, and is a descriptive and analytical research in terms of the method and nature of the research. The results of the research confirm the preferred role of two factors of spatial characteristics and livelihood conditions in the formation of the main types of rural housing. The status of the mountains and valleys has led the villages back to the mountains and often formed into sunshine and buildings orientation in addition to the sun, follow the topographical position of the place. The target villages are in the altitude range of 1550 to 1900, which is the most suitable area for horticulture and animal husbandry. In addition, the steep slope in these villages was a constraint and, from another perspective, an opportunity to form an attractive and stepped structure. The slope orientation is also a key factor in the construction and orientation of buildings. Because of its abundance and availability, stone is a major building material used in mountainous areas. Rural houses in the area have also grown and grown as natural creatures. Deployment on the ground so that free surfaces are minimized, and building materials such as clay, stone, wood, etc. are more and more responded to climate topics, energy, durability and availability. In general, the rooms are clinging to the livestock area (on the flank or the floor). The dimensions of the spaces are small, their range is distinct and controllable, and the openings for light and visibility and ventilation are minimized. The walls at the junction with the earth are from the stone and above it are clay and stone and brick. The structure of many of the buildings is similar to the ancient style of northwestern architecture in the Urartian period, which we called the hybrid "HYPOSTYLE CALAVEH" pattern. In this composition, a stone walled Floor is formed as a base in the embrace of the sloping ground and a wooden pillar porch in front of the upper floor. Therefore, it can be said that under the influence of environmental, livelihoods, and cultural factors, the building forms a blend of visual extraversion and functional introspection, and the architecture has a special identity called extroverted introversion. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Environment, Subsistence, Vernacular architecture, Villages of Maragheh, Housing type | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابل، کریس، 1387، معماری و هویت، ترجمه فرح حبیب، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران. الکساندر، کریستوفر، 1393، الگوهای استاندارد در معماری (زبان الگو)، ترجمه فرشید حسینی، چاپ سوم، تهران، انتشارات دایره دانش. پیرنیا، محمدکریم، 1387، سبک شناسی معماری ایرانی، تدوین غلامحسین معماریان، چاپ هفتم، تهران، انتشارات سروش دانش. پورطاهری، مهدی، رکنالدین افتخاری، عبدالرضا و منصوره نیکبخت، 1390، اثرات تغییرات فرهنگی بر الگوی مسکن روستایی (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان قزوین)، فصلنامه علمی- پژوهشی فضای جغرافیایی، شماره 35، صص 115 تا 134. پورطاهری، مهدی، نقوی، محمدرضا، 1391، توسعه کالبدی سکونتگاههای روستایی با رویکرد توسعه پایدار (مفاهیم، نظریهها، راهبردها)، نشریه مسکن و محیط روستا، شماره 137، صص 53 تا 70. راهب، غزال، 1393، گونهشناسی شکلگیری پهنههای مسکن در سکونتگاههای روستایی ایران در تعامل با عوامل محیطی، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره ۱۹، شماره۴، صص 87 تا 100. رضوانی، محمدرضا، 1383، مقدمهای بر برنامهریزی توسعه روستایی در ایران، نشر قومس، تهران. زرگر، اکبر، 1388، درآمدی بر شناخت معماری روستایی ایران، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. سرتیپی پور، محسن، 1387، بررسی تحلیلی مسکن روستایی در ایران، نشریه صفه، دانشگاه شهید بهشتی، شماره 1-2، صص 47 تا 60. سرتیپی پور، محسن، 1390، پدیدارشناسی مسکن روستایی، نشریه مسکن و محیط روستا، شماره 133، صص 3 تا 14. شاطریان، رضا، 1388، اقلیم و معماری ایران، نشر سیمای دانش. صادقلو، طاهره، سجاسی قیداری، حمدالله، 1393، بررسی رابطه بین تاب آوری شهرکهای روستایی با خطرات طبیعی در مناطق روستایی مراوهتپه و پالیزان، فصلنامه مدیریت بحران، شماره 6 ، صص 37-44. قربی، میترا، 1389، ظرفیت محیطی و نظارت بر شکلدهی مسکن روستایی در میمند، همایش بینالمللی سکونتگاههای روستایی (مسکن و محیط زیست)، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و ستاد بازسازی مسکن روستایی. قنبری، ابوالفضل، 1390، تحلیلی بر نابرابریهای مسکن روستایی شهرستانهای استان آذربایجان شرقی در سال 1387، نشریه مسکن و محیط روستا، شماره 136، صص 33 تا 50. قیابکلو، زهرا، مبانی فیزیک ساختمان 2 (تنظیم شرایط محیطی)، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیر کبیر، تهران، 1392. کسمایی، مرتضی، 1384، پهنهبندی و راهنمای طراحی اقلیمی استان آذربایجان شرقی (اقلیم سرد)، نشریه شماره گ-387، انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، وزارت راه و شهرسازی، تهران. کسمایی، مرتضی، 1385، اقلیم و معماری، نشر خاک، تهران. گلابچی، محمود و امیر فرجی، 1392، نظریههای نوین در مدیریت پروژه (نظریه آشوب، نظریه سیستمها، نظریه بازی و نظریه محدودیتها)، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. محبوبی، قربان، سید مصطفی مختاباد، عطار عباسی، مصطفی، 1395، بازشناخت هستمندی همزیستی درون و بیرون معماری مساجد ایران با تاکید بر روش فازی، فصلنامه علمی-پژوهشی کیمیای هنر، دوره 5، شماره 21، صص 75 تا 93. محبوبی، قربان، مختاباد امرئی، مصطفی، اعتصام، ایرج و مصطفی عطار عباسی، 1396، همزیستی درون و برون معماری در ارسن نقش جهان، ماهنامه علمی و پژوهشی باغ نظر، پژوهشکده نظر، تهران، شماره 58، صص 51 تا 64. مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395. مروارید، یونس، 1372، مراغه «افرازه رود» از نظر اوضاع طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی، تهران، انتشارات علمی. مدی، حسین، 1394، گونهشناسی اقلیمی خانه‌های روستایی مناطق کوهستانی (نگرش موردی منطقه رودبار الموت)، نشر اول و آخر. مسعودیان، ابوالفضل، 1382، تحلیل خوشهای بارش ماهانه ایران، طرح پژوهشی شماره 810305، معاونت پژوهشی دانشگاه اصفهان. معماریان، غلامحسین، 1371، آشنایی با معماری مسکونی ایرانی (گونهشناسی برونگرا)، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. معماریان، غلامحسین، 1373، آشنایی با معماری مسکونی ایرانی (گونهشناسی درونگرا)، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. معماریان، غلامحسین، 1393، مبنای طراحی معماری، تهران، انتشارات نغمه نواندیش. مظفر، فرهنگ, عبدمجیری، امین, هاشمیان، عاطفه سادات، 1395، مفاهیم در الگوی معماری مسکن روستایی (پژوهشی موردی در روستاهای استان خراسان رضوی)، نشریه مسکن و محیط روستا، تابستان 1395 , دوره 35, شماره 154، صص 59 تا 74. مهندسین مشاور نقش محیط، 1390، طرح جامع شهر مراغه، جلد 1 تا 5، وزارت مسکن و شهرسازی، اداره کل استان آذربایجان شرقی. هاشمنزاد، هاشم، مولانایی، صلاحالدین، 1387، معماری با نگاهی به آسمان، نشریه هنرهای زیبا، شماره 36، صص 17 تا 26. D’Agostini, Luiz Renato, Fantini, Alfredo Celso, 2008, Quality of Life and Quality of Living Conditions in Rural Areas: Distinctively Perceived and Quantitatively Distinguished. Social Indicator Research, Psychology, 89,pp. 487 - 499.
De Martini P.M., Pantosti D., Palyvos N., Lemeille F., McNeill L., Collier R., 2004, Slip Rates of the Aigion and Eliki Faults from Uplifted Marine Terraces, Cornith Gulf, Greece, C.R. Geoscience, 336, pp. 325- 336.
FAO, 2011, Rural structures in the tropics, Design and development, Rome. Journal of Space Economics and Rural Development, Vol. 1, No. 2, pp. 129-146.
Skinner, P.R, (2003), Reflections on Inside-Outside Space, Design+ Research; Project based re-search in architecture, 2nd International Conference of the Australasian Association of Schools of Architecture, Melbourne. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,517 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 941 |
||
