تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 370 |
تعداد مقالات | 3,043 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,112,534 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,743,346 |
بازشناسی هویتِ فرهنگ اسلامی در معماری نماهای ورودی (مطالعه موردی: خانههای بافت قدیم دزفول) | ||
نشریه علمی اندیشه معماری | ||
مقاله 2، دوره 4، شماره 7، فروردین 1399، صفحه 14-28 اصل مقاله (1.84 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2020.11193.1263 | ||
نویسندگان | ||
کورش مومنی* 1؛ کورش عطاریان1؛ مصطفی محبیان2 | ||
1عضو هیات علمی گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران | ||
2کارشناس ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران | ||
تاریخ دریافت: 25 تیر 1398، تاریخ بازنگری: 25 فروردین 1399، تاریخ پذیرش: 25 فروردین 1399 | ||
چکیده | ||
امروزه استفاده از الگوهای ناصحیح غربی در نماهای شهری، باعث ایجاد بحران هویت در معماری معاصر ایران شده است. برای برون-رفت از این بحران باید الگوهای هویتبخش اصیل ایرانی اسلامی شناسایی و برای طراحان ارائه شود. هدف این مقاله شناسایی عناصر هویتبخش نماهای ورودی خانههای بافت قدیم دزفول میباشد و به دنبال آن سوال اصلی این پژوهش این است که: "کدام ارزشهای فرهنگ اسلامی بیشتر مورد توجه قرار گرفتهاند؟". تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و برداشتهای میدانی صورت گرفته است و با تجزیه و تحلیل متون کتابخانهای و تحلیل فراوانی استفاده از عناصر هویت بخش در سه بخش نماهای ورودی خانهها دزفول، دادههای کیفی به دادههای کمی تبدیل شدهاند. در این رابطه پس از واژه شناسی و بیان معانی واژههای هویت و فرهنگ اسلامی، مؤلفههای مؤثر بر آنها استخراج شده است و با بررسی نماهای ورودی خانههای بافت قدیم دزفول و روش دلفی، پرسشنامههایی تهیه و توسط 20 نفر از خبرگان در حوزه معماری و شهرسازی طی سه مرحله تکمیل گردید و با استفاده از نرمافزار Expert Choice و روش AHP وزندهی شد. در نتیجه عناصر هویتبخش نماها ورودی شناسایی شدند و در سه بخش از ورودی (1.رخ بام؛ 2.بدنه ورودی؛ 3.ورودی درب) و همچنین در دو دسته از خانههای فرادست و فرودست که هر کدام از دستهها شامل 6 خانه میباشند، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان میدهد ورودی خانههای بافت قدیم دزفول، هماهنگتر با ارزشهای اجتماعی مردم شهر ساخته شدهاند و آجر در شهر دزفول تنها عنصری است که تمام ارزشهای ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﻼﻣﯽ را دارا میباشد. در نمای کل ورودی خانههای بافت قدیم دزفول، به طور میانگین خانههای فرادست به میزان 79.16% از عناصری بیشتری که نشان دهنده هویت فرهنگ اسلامی است نسبت به خانههای فرودست به میزان 57.29% استفاده کردهاند در نتیجه نمای ورودی خانههای فرادست هویت فرهنگ اسلامی بیشتری نسبت به خانههای فرودست دارند ولی باید به این نکته توجه کرد که در خانههای فرودست با استفادۀ بیش از 50% از این عناصر هویتبخش و مصالح مشابه و الگوی یکسان در نما، باعث شده است که یک نظام واحدی در بافت قدیم دزفول بهوجود بیاید. | ||
کلیدواژهها | ||
"هویت"؛ "فرهنگ اسلامی"؛ "نما"؛ " ورودی"؛ "دزفول" | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Recognition of the identity of Islamic culture in the architecture of input faces (Case study: Dezful House of Old Texture) | ||
نویسندگان [English] | ||
Kourosh Momeni1؛ Kourosh Attarian1؛ Mostafa mohebian2 | ||
1Faculty member of Architecture, Jundi-shapur University of Technology, Dezful, Iran | ||
2M.A. of Architecture, Jundi-shapur University of Technology, Dezful, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Today, the use of incorrect western patterns in urban landscapes has created an identity crisis in contemporary Iranian architecture. To overcome this crisis, authentic Iranian Islamic identity patterns should be identified and presented to designers. In recent years, the importance of public spaces and the value of urban life has come to light again. The most beautiful brick in the cities of Iran belongs to Dezful. The texture of the city of Dezful is the last word in the building decoration of buildings, which unfortunately every corner of it is destroyed. Today there is no common language in the city for the design of buildings, there is no common culture for expression, Uniform materials are not used and they do not follow a specific style. Due to the growth of the city and the creation of structures with different shapes, colors, and textures, the cohesion and the linkage with the structure of the old texture is disturbed. Consequently, there is a clear contradiction between the new form and the old image, which is the result of an unobstructed view of the officials and of the indifference of residents who, as a result of their immigration, there have been and this will destroy the culture and identity of the city. In this paper, identifying elements of the house entrances that establishes the connection between inside and outside, private and crowded, private and public recognized. Twelve samples examined to observe which parameters are more relevant. The present research is a descriptive, analytical, and survey study and library method used for collection data and documents, qualitative and quantitative method applied for content analysis. In this regard, after the terminology and expression of the meanings of the Islamic identity and Islamic terms, the effective components were extracted. Then, by examining the views of the old houses of Dezful, the identity elements were identified by the views and these elements are investigated in three sections of the entrance (.1 above the roof; 2. Entrance; 3. Entrance door) in two categories of underground and lower houses. The results show that in the entrance of the houses of Dezful citizens in the old context have been co-ordinated with their social values. Also, in the façade body of the entrances and door entrances of the houses, more identical Islamic culture elements are used in wealthy house owners. But in the eaves parts it is different, in lower income house owners have more Islamic identical elements and also the brick was the only element that had all the values of Islamic culture and the oldest materials used in Iranian architecture since 3000 years ago have always been of interest to Iranian architects. In result, the overall view of the house entrances of the old context in Dezful, wealthy owner houses with 79.16% of the more identical elements that represent the Islamic cultural identity than the lower income owner houses with57.29%, Then the facade of the entrances of the wealthy owners'' houses has much more Islamic cultural identity elements than the houses of lower income owners. but it should be mentioned that in the houses of the lower income owners, using more than 50% of identical elements, homogeneous materials and similar patterns causes a unifying order in old context of the Dezful city. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
"Identity", "Islamic culture", "facade", "entrance", "dezful" | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
آریانپور کاشانی، منوچهر. (1389). فرهنگ بزرگ یک جلدی پیشرو آریانپور. تهران: نشر الکترونیکی و اطلاع رسانی جهان رایانه امین. آزاد، مصطفی؛ خامه چیان، اسما؛ و فرشچی، حمیدرضا. (1396). معماری و ابعاد آموزش آن بر پایه متون حکمی (با تأکید بر حفظ هویت ایران اسلامی). معماری و شهرسازی آرمانشهر، شماره 19، 10-1. ﭘﺮﺗﻮ، ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢ. (1373). ﻭﺍژﻩ ﻳﺎﺏ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺮﺍﺑﺮﻱﻫﺎﻱ ﭘﺎﺭﺳﻲ ﻭﺍژﮔﺎﻥ بیگانه. ﺍﺳﺎﻃﻴﺮ، ﺗﻬﺮﺍﻥ. ﺣﺒﻴﺐ، ﻓﺮح؛ ﻧﺎدری، ﺳﻴﺪ ﻣﺠﻴﺪ؛ و ﻓﺮوزاﻧﮕﻬﺮ، ﺣﻤﻴﺪه. (1387). ﭘﺮﺳﻤﺎن ﺗﺒﻌﻲ در ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻬﺮ و ﻫﻮﻳﺖ (ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻬﺮ ﺗﺎﺑﻊ ﻫﻮﻳﺖ ﻳﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﺎﺑﻊ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻬﺮ؟). ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺷﻬﺮ، ﺳﺎل دوم، شماره 3، 23-13. حبیب، فرشته. (1388). تحلیلی از تعامل فرهنگ و کالبد شهر(نمونه موردی اصفهان). نشریه هویت شهر، شماره 4، 94-83 حبیبی، محسن؛ اهری، زهرا؛ و امینی جدید، شهلا. (1371). الگوی ساخت مسکن در شهرهای خوزستان. دفتر اول، تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن. ﺣﻘﻴﻘﺖ، ﻋﺒﺪاﻟﺮﻓﻴﻊ. (1369). ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻨﺮﻫﺎی ﻣﻠﻲ و ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان اﻳﺮاﻧﻲ. ﺗﻬﺮان: ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻮﻟﻔﺎن و ﻣﺘﺮﺟﻤﺎن اﻳﺮان. دهخدا، علی اکبر. (1344). لغت نامه دهخدا. تهران: چاپ سیروس. ﺭﻓﻴﻌﻲ ﺳﺮﺷﻜﻲ، ﺑﻴﮋﻥ. (1381). (ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻬﺮﺍﺯﻱ) ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ. ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﻣﺮﻛﺰﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﻜﻦ. سجادی، سید جعفر. (1375). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. جلد 3، تهران: کتابخانه طهوری. سلطان زاده، حسین. (1372). ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﻭﺭﻭﺩﻱ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺳﻨﺘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ. ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺗﻬﺮﺍﻥ. سلیمانی، محمدرضا؛ اعتصام، ایرج؛ و حبیب، فرح. (1395). بازشناسی مفهوم و اصول هویت در اثر معماری. ﻧﺸﺮﯾﻪ هویت شهر، شماره 25، سال دهم، 26-15. عمید، حسن. (1365). فرهنگ فارسی عمید. تهران، انتشارات امیرکبیر. ﻛﻮرز، ﻟﻮﺋﻴﺲ آﻟﻔﺮد. (1378). ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎی ﺑﻨﻴﺎدی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ. ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ارﺷﺎد. ﺗﻬﺮان، ﻧﺸﺮ ﻧﻲ. ﻛﻴﺎﻧﻲ، ﻣﺤﻤﺪ ﻳﻮﺳﻒ. (1376). تزﺋﻴﻨﺎﺕ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ، دوره اسلامی. ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﺸﻮﺭ. کیانی، مصطفی. (1392). جایگاه هنر آجرکاری تزیینی در معماری دوره پهلوی اول. نشریه هنرهای زیبا، دوره 18، شماره 1، 28-15. ﮔﺮوﺗﺮ، ﯾﻮرگ. (1375). زﯾﺒﺎﺷﻨﺎﺧﺘﯽ در ﻣﻌﻤﺎری. ترجمه ﺟﻬﺎﻧﺸﺎه ﭘﺎﮐﺰاد و ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ ﻫﻤﺎﯾﻮن. ﺗﻬﺮان: داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﺑﻬﺸﺘﯽ. گل محمدی، احمد. (1381). جهانی شدن فرهنگ هویت. تهران: نشر نی. ﮔﻴﺪﻧﺰ، آﻧﺘﻮﻧﻲ. (1379). ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ. ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺻﺒﻮری. ﺗﻬﺮان، ﻧﺸﺮ ﻧﻲ. محمدی، مهنوش؛ و چائیده، علی. (1389). ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺭﻳﺎﺿﻴﺎﺕ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ. ﻛﺘﺎﺏ ﻣﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﻓﻨﻮﻥ، دوره دوم، شماره 129، 27-14. مرکز آمار ایران (1395)، «سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1390)» مرکز آمار، تهران. معین، محمد. (1387). فرهنگ فارسی معین (یک جلدی). تهران: انتشارات فرهنگ نما با همکاری انتشارات کتاب آراد. مفتخری، حسین. (1392)، اﻳﺮان و اﺳﻼم؛ ﻫﻮﻳﺖ اﻳﺮاﻧﻲ، ﻣﻴﺮاث اﺳﻼﻣﻲ، جستارهای تاریخی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم، شمارۀ دوم، 111-93. ﻣﻬﺪوی ﻧﮋاد، ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد؛ ﺑﻤﺎﻧﯿﺎن، ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ؛ و ﺧﺎﮐﺴﺎر، ﻧﺪا. (1389). ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻌﻤﺎری؛ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﻌﻨﺎی ﻫﻮﯾﺖ در دورهﻫﺎی ﭘﯿﺸﺎﻣﺪرن، ﻣﺪرن و ﻓﺮاﻣﺪرن. ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻫﻮﯾﺖ ﺷﻬﺮ، ﺳﺎلﭘﻨﺠﻢ، ﺷﻤﺎره7، 122-113. مولانایی، صلاح الدین؛ و سلیمانی، سارا. (1395). بازشناخت مؤلفه های هویت اصیل معماری بومی ایرانی در غرب کشور (نمونه موردی: اورامان کردستان). معماری و شهرسازی آرمانشهر، شماره 17، 127-115. میرمقتدایی، مهتا. (1383). معیارهای شناخت و ارزیابی هویت کالبدی شهرها. هنرهای زیبا، شماره 19، 26-17. نصر، طاهره؛ و ماجدی، حمید. (1392). نگاهی به مقوله هویت در شهرسازی. معماری و شهرسازی آرمانشهر، شماره 11، 277-269. نصر، طاهره. (1385). نگاهی به مقوله هویت در معماری. ماهنامه راه وساختمان، سال چهارم، شماره 31، 73-69. نصر، طاهره. (1393). واکاوی معنای «هویت» در سنجش پارادایم «تحلیل جایگاه حیات بخشی در بافت شهر». هویت شهر، شمارۀ 18، سال هشتم، 26-13. نعیما، غلامرضا. (1376). دزﻓﻮل شهر آجر، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. نقره کار، عبدالحمید. (1388). درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و شهرسازی. تهران: دانشگاه پیام نور. نقی زاده، محمد. (1385). تأملی بر روند دگرگونی میدان در شهرهای ایرانی. هنرهای زیبا، شماره 25، 24-15. نقی زاده، محمد؛ زﻣﺎﻧﯽ، ﺑﻬﺎدر؛ و ﮐﺮﻣﯽ، اﺳﻼم. (1389). ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﺷﮑﻞدﻫﯽ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﻤﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﯾﺮاﻧﯽ در دوران اﺳﻼﻣﯽ. ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻫﻮﯾﺖ ﺷﻬﺮ، ﺳﺎلﭘﻨﺠﻢ، ﺷﻤﺎره 7، 74-61. ﻧﻮﻻن، ﭘﺎﺗﺮﻳﻚ؛ و ﮔﺮﻫﺎرد ﻟﻨﺴﻜﻲ. (1380). ﻣﻘﺪﻣﻪای ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻼن. ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﺎﺻﺮ ﻣﻮﻓﻘﻴﺎن. ﺗﻬﺮان، ﻧﺸﺮ ﻧﻲ. American Heritage. (1975). The American Heritage dictionary of the English language. United States: American Heritage Pub. Co.
Norton, W. (2000). Cultural geography: Themes, concepts, analyses. Don Mills, Ont: Oxford University Press, London.
Oxford. (2005). Oxford advanced learner's dictionary. New York: Oxford University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,139 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,894 |