تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,121 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,250,798 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,844,969 |
شناسایی عوامل کلیدی تأثیرگذار در آینده هیدروپلیتیک اروندرود | ||
آینده پژوهی ایران | ||
دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 7، اسفند 1398، صفحه 109-134 اصل مقاله (1.04 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/jfs.2020.11440.1103 | ||
نویسندگان | ||
محمود واثق1؛ سجاد نجفی* 2 | ||
1استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران | ||
تاریخ دریافت: 30 مرداد 1398، تاریخ بازنگری: 31 خرداد 1399، تاریخ پذیرش: 08 تیر 1399 | ||
چکیده | ||
هدف:اروندرود از جمله حوضههای آبی مشترک در منطقه غرب آسیا میباشد که از حساسیت و جایگاه خاص بنا بر موقعیت ژئوپلیتیکی حاکم برخوردار است. در دورههای مختلف تاریخی روابط دو کشور همسایه ایران و عراق متأثر از نحوه بهرهبرداری و مالکیت این حوضه آبی بوده است. آخرین اختلاف نظر در این مورد خود زمینهساز وقوع جنگ هشت ساله میان دو کشور و بروز تلفات انسانی و اقتصادی فراوان برای دو کشور گردید. بنابراین لزوم اتخاذ استراتژی مناسب در روابط دیپلماتیک ایران با عراق بر سر نحوه مدیریت و بهرهبرداری این حوضه آبی مشترک مورد ضرورت میباشد. روش:در تحقیق پیش رو در گام نخست با مطالعه اسناد و سوابق علمی پیشین صورت پذیرفته مرتبط و استفاده از نظرات 12 نفر از خبرگان، تعداد 48 عامل تأثیرگذار بر آینده هیدروپلیتیک اروندرود احصاء و در گام دوم با تشکیل پانل خبرگی عوامل مشابه با یکدیگر ادغام و تعداد 26عامل مشخص گردید. در ادامه با استفاده از مدل فریدمن تعداد 12 عامل مهم و اثرگذار تعیین و در انتها با استفاده از نرمافزار آینده پژوهی میکمک و بکارگیری روش تحلیل ماتریس متقاطع، عوامل کلیدی مشخص گردیدند. یافتهها:تعداد 5 عامل کلیدی تأثیرگذار در آینده هیدروپلیتیک اروندرود مشخص گردید. نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد ایران میبایست ضمن فراهم نمودن زمینههای رشد و توسعه شهرها و بنادر حوضه اروند با مذاکره و مشارکت ترکیه و عراق به توافق رسمی در خصوص نحوه و میزان تامین آب رودخانه اروند دست یابد. | ||
کلیدواژهها | ||
هیدروپلیتیک؛ اروندرود؛ دیپلماسی آب؛ رودخانه مرزی؛ ایران و عراق | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Identification of Effective Key Factors in the Future of Arvandrood Hydro-politics | ||
نویسندگان [English] | ||
Mahmood Vasegh1؛ Sajad Najafi2 | ||
1Assistant Professor of Political Geography, University of Tehran, | ||
2PhD student of Political Geography, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
Purpose: Arvandrood is one of the common water resources in West Asia, which according to current geopolitics conditions has a special sensibility and position in different historical periods between Iran and Iraq relationship that has been affected by the ways of exploiting and ownership. The last disagreement relating to this subject had led to 8 years of war between the two countries and occurrence of vast human and economic casualties for the two countries. Thus, the need for adoption a suitable strategy in diplomatic relationship between Iran and Iraq towards ways of managing and exploiting of this common water resource is crucial. Method: In this research, in the first step by studying previous related academic documentaries and records and using opinions of 12 experts, 48 factors affecting the future of Arvandrood hydro-politics determined, and in the second step by formation of expert panel, similar factors merged and 26 of them were identified. Then by using the Friedman model, 12 important and effective factors were specified. Finally, by using the future studies software Micmac and Crossover Matrix Analysis Method, the key factors were identified. Findings: 5 effective key factors in the future of Arvandrood hydropolitics were identified. Conclusion: The results show that Iran must provide the growth and developments of cities and ports near Arvand and negotiate and participate with Turkey and Iraq based on the amount of water supply in Arvand River. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Hydro-politics, Arvandrood, Water Diplomacy, Border River, Micmac Software | ||
مراجع | ||
1.افشار سیستانی، ایرج (1369). نگاهی به خوزستان: مجموعهای از اوضاع تاریخی، جغرافیایی، اجتماعی و اقتصادی منطقه. چاپ دوم. تهران: انتشارات هنر. 2.بای، یارمحمد (1384). هیدروپلیتیک رودخانههای مرزی. چاپ اول. تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات وتحقیقات بینالمللی ابرار معاصر. 3.تقیزاده، سیدحسن (1355). «روابط ایران و ترکیه». مجله یغما. 9(2):49-55. 4.داناییصفت، عباسعلی (1392). «بررسی اختلافات مرزی ایران و عراق و معاهده 1975 الجزایر». فصلنامه اندیشمندان حقوق.2(5): 157-187. 5.رحمتی، مریم و همکاران (1397). «تحلیل عوامل مؤثر بر هیدرودینامیک خط ساحلی طی بازه زمانی 1955-2016(مطالعه موردی قائده دلتای اروندرود)». فصلنامه پژوهشهای جغرافیای طبیعی. 50(2): 339-352. 6.سایت سازمان مدیریت بنادر و دریانوردی آبادان (1394). «نقشه اروندرود»، بازیابی از : 7.صادقیان، نادعلی (1387). «بررسی اجمالی حقوق ایران در اروندرود برمبنای قوانین بینالمللی و اسناد موجود». فصلنامه گنجینه اسناد. شماره 70 : 9-20. 8.فولر، گراهام (1377). قبله عالم ژئوپلیتیک ایران. ترجمه: عباس مخبر. چاپ دوم. تهران: نشر مرکز. 9.قوام، عبدالعلی (1389). اصول سیاست خارجی و سیاست بینالملل. چاپ شانزدهم. تهران: انتشارات سمت. 10. کرمی، افشین و همکاران (1395). «تأثیر هیدروپلیتیک بر مناسبات عراق و ترکیه با تأکید بر دجله و فرات». فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام. 5(1): 29-51. 11. کریمیپور، یدالله (1379). مقدمهای بر روابط ایران و همسایگان. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی تربیتمعلم. 12. کمپ، جفری و هارکاوی، رابرت (1383). جغرافیای استراتژیک خاورمیانه. جلد دوم منازعات و یافتهها. ترجمه سیدمهدی حسینی متین. چاپ اول. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 13. گلکرمی، عابد و کاویانیراد، مراد (1396). «تأثیر محدودیت منابع آب بر تنشهای هیدروپلیتیک (نمونه موردی حوضه آبریز مرکزی ایران با تأکید بر حوضه زایندهرود)». فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی محیطی.28(1): 113-124. 14. متقی، افشین و همکاران (1397). «شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر در مناسبات هیدروپلیتیک ایران و افغانستان در حوضه آبریز هریرود». دوفصلنامه مطالعات شبهقاره دانشگاه سیستان و بلوچستان.10(34): 235-254. 15. محسنی، بهرام و رحیمیپور، مهدی (1391). «تأثیرهیدروپلیتیک اروندرود بر مناسبات آینده ایران و عراق». فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست. 1(3): 157-180. 16. مختاری هشی، حسین (1392). «هیدروپلیتیک ایران. جغرافیای بحران آب در افق 1404». فصلنامه ژئوپلیتیک.9(31): 49-83. 17. موجانی، سیدعلی (1394). ریشههای تجدید حیات خلافت اسلامی و تأثیر ژئوپلیتیک آن. تهران: انتشارات وزارت خارجه. 18. نامی، محمدحسن و محمدپور، علی (1387). جغرافیای کشور عراق با تأکید بر مسائل ژئوپلیتیک. تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. 19. نامی، محمدحسن (1390). جغرافیای سیاسی آبهای مرزی ایران (رودخانهها). چاپ اول. تهران: نشر زیتون سبز. 20. نیرومندفرد، فریبا و شهیدی، علی (1397). «هیدروپلیتیک ایران و عراق و بهینه کردن مصرف آبهای مشترک مرزی». فصلنامه سیاست جهانی. 7(2): 233-259. 21. واثق، محمود و همکاران (1395). «رهیافت همتکمیلی، مبانی و کارکردهای آن، با تاکید بر منطقه جنوب شرق ایران». فصلنامه ژئوپلیتیک.12(1): 24-59. 22. هاشمی، سیدمصطفی و همکاران (1395). «بررسی عوامل مؤثر ژئوپلیتیک عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه تحقیقات سیاسی بینالمللی.8(28): 63-94.
1.Afshar Sistani, Iraj (1990). "A look at Khuzestan: a collection of historical, geographical, social and economic conditions of the region". second edition. Tehran: Honar Publication.(In Persian) 2.Allouche, Jeremy (2019). "State building, nation making and post-colonial hydropolitics in India and Israel: Visible and hidden forms of violence at multiple scale". Political Geography, No 75, 2. 3.Asan, seyda serdar, Umut asan (2007). "Qualitative cross-impact analysis with timeconsideration", Technological forecasting and social change, vol.74. 4.Bai, Yarmohammad (2005). "Hydropolitics of border rivers". First Edition. Tehran: Abrar Contemporary International Studies and Research Institute Publication. (In Persian) 5.Camp, Jeffrey and Harkawy, Robert (2004). "Strategic Geography of the Middle East. Volume II Conflicts and Findings". Translated by Seyed Mehdi Hosseini Matin. First Edition. Tehran: Institute of Strategic Studies. (In Persian) 6.Cantori, Louis J and Steven, Spiegel (1970). "The International politics of Region: A comparative approach", new Jersey, prentice Hall. International politics. 7.Danaei Sefat, Abbas Ali (2013). "Investigating the Iran-Iraq border dispute and the 1975 Algerian treaty".Quarterly Journal of law experts. second year. No. 5: 157-187. .(In Persian) 8.Deutsch, Karlw (1957). "Political community and the north Atlantic Area". Princeton University. 9.Fuller, Graham (1998). "The center of universe: the geopolitics of Iran". Translation: Abbas Mokhber. second edition. Tehran: Markaz Publication. .(In Persian) 10. Ghavam, Abdul Ali (2010). "Principles of Foreign Policy and International Politics". Sixteenth edition. Tehran: Samat Publication. (In Persian) 11. Godet, M (1999). "De la anticipación a la acción: Manual de prospectiva y estrategia [From anticipation to action: Prospective and Strategy Manual]", México: Alfaomega. 12. Gol Karami, Abed and Kaviani Rad, Morad (2017). "The effect of water resource constraints on hydropolitical stresses (a case study of Iran's central catchment area with emphasis on the Zayandeh River basin)". Quarterly Journal of Geography and Environmental Planning. Year 28. No. 1: 113-134.(In Persian) 13. Hashemi, Seyed Mostafa, Farajirarad, Abdolreza and Sarvar, Rahim (2016). "Investigating the effective geopolitical factors of Iraq and its impact on the national security of the Islamic Republic of Iran". Quarterly Journal of International Political Research. Volume 8. Number 28: 63-94. (In Persian) 14. Jiménez, M (2009). "Herramientas para el análisis prospectivo estratégico. Aplicaciones MICMAC [Tools for strategic prospective analysis. Applications MICMAC]". Estado de México: Hersa Edition. 15. Karami, Afshin, Hassanzadeh, Javad and Pishgahi Fard, Zahra (2016). "Hydropolitical impact on Iraqi-Turkish relations with emphasis on the Tigris and Euphrates". Quarterly Journal of Political Studies in the Islamic World. Volume 5. Number 1: 29-51.(In Persian) 16. Karimipour, Yadollah (2000). "Introduction to Iran-Neighbor Relations". Tehran: Teacher Training University Jihad Publication.(In Persian) 17. Mitrany, David (1948). "The functional Approach to world organizational", International Affairs. 18. Mohseni, Bahram and Rahimipour, Mehdi (2012). "The Hydropolitical Impact of Arvand River on the Future Relations between Iran and Iraq". Quarterly Journal of Strategic Policy Research. first year. No. 3 (consecutive 33): 157-180.(In Persian) 19. Mojani, Seyed Ali (2015). "The roots of the revival of the Islamic Caliphate and its geopolitical impact". Ministry of Foreign Affairs Publication. (In Persian) 20. Mojica, F (2005). "La construcción del futuro. Concepto y modelo de prospectiva estratégica, territorial y tecnológica [Future construction. Concept and model of strategic, territorial and technology foresight]". Santafé de Bogotá: Universidad Externado de Colombia. 21. Mokhtari Hashi, Hossein (2013). "Hydropolitics of Iran. Geography of Water Crisis on the Horizon 1404". Geopolitical Quarterly. Year 9. No. 31: 49-83 .(In Persian) 22. Mottaqi, Afshin, Kaviani Rad, Morad, Zarghani, Seyed Hadi and Sadrania, Hassan (2018). "Identifying and analyzing the factors influencing the hydro-political relations between Iran and Afghanistan in the Harirod catchment area".Two Quarterly Journal of Subcontinental Studies at Sistan and Baluchestan University. Year 10. No. 34: 235-254.(In Persian) 23. Nami, Mohammad Hassan (2011). "Political Geography of Iran's Border Waters (Rivers). First Edition". Tehran: Green Olive Publication.(In Persian) 24. Nami, Mohammad Hassan and Mohammadpour, Ali (2008). "Geography of Iraq with emphasis on geopolitical issues". Tehran: Armed Forces Geographical Organization Publication. .(In Persian) 25. Niroumandfard, Fariba and Shahidi, Ali (2018). "Hydropolitics of Iran and Iraq and optimizing the consumption of common border waters". World Politics Quarterly. Volume 7. Number 2: 233-259. (In Persian) 26. Rahmati, Maryam, Yamani Mojtaba, Lak, Razieh, Shayan, Siavash and Farajzadeh, Manouchehr (2018). "Analysis of factors affecting the hydrodynamics of the coastline during the period 1955-2016 (a case study of the Arvand River Delta)". Quarterly Journal of Natural Geography Research. Volume 50. Number 2: 339-352. (In Persian) 27. Sadeghian, Nadali (2008). "An overview of Iranian law in Arvandrud based on international law and available documents". Quarterly Journal of Document Treasures. No. 70: 9-20. (In Persian) 28. Sneddon, C (2012). "The ‘sinew of development’: Cold War geopolitics, technical expertise, and water resource development in Southeast Asia", 1954–1975. Social Studies of Science, 42(4), 564. 29. Su, M.; Yao, P.; Bing Wang, Z.; Kuan Zhang, C. and Marcel Stive, J.F (2017). "Exploratory morphodynamic hindcast of the evolution of the abandoned Yellow River delta", 1578-1855 AD, Marine Geology, 383: 99-119. 30. Taghizadeh, Seyed Hassan (1355). "Iran-Turkey relations". Yaghma Magazine. Ninth year. No. 2: 49-55.(In Persian) 31. Vasegh, Mahmoud, Safavi, Seyed Yahya and Hosseini, Seyed Salman (2016). "The complementary approach, its principles and functions, with emphasis on the southeastern region of Iran". Geopolitical Quarterly. Year 12. No. 1: 24-59. .(In Persian) 32. Website of the Ports and Maritime Management Organization of Abadan (2015). "Arvandrud Map", It is available from: | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 777 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 732 |