تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 370 |
تعداد مقالات | 3,040 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,094,059 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,731,703 |
بازشناسیِ بازنمود و آمیختگی گفتمان شرق شناسی در معماری معاصر ایران دوره پهلوی اول | ||
نشریه علمی اندیشه معماری | ||
مقاله 18، دوره 5، شماره 10، مهر 1400، صفحه 293-309 اصل مقاله (1.58 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2020.13331.1526 | ||
نویسندگان | ||
محمدمهدی مظهری1؛ مریم ارمغان* 2؛ فریبا البرزی3 | ||
1پژوهشگر دکتری تخصصی معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران | ||
2استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران | ||
3استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 29 اردیبهشت 1399، تاریخ بازنگری: 18 آبان 1399، تاریخ پذیرش: 24 آبان 1399 | ||
چکیده | ||
بیان مساله: گفتمان «شرقشناسی» متکی بر آرای ادوارد سعید بدنبال اصالت بخشیدن به راهبردهای کلی ساختار گفتمان مسلط غرب بر شرق است. این گفتمان در زمینههای فکری، پژوهشی، هنری پدیدار شده است و بدنبال تمایزبخشی میان نحوه زیستن، اندیشیدن و هنر شرق/ غرب، شرقی/ غربی پدید آمده است.در چنین موقعیتی، هنر نیز چونان بازتابی از اندیشه، هویت خود را متکی بر این فضای فکری و مسلط بازتولید میکند.یکی از مفاهیـم تأثیرگـذار بـر هنـر معاصر «شرقشناسی» اسـت آنچنانکه رواج واژگانی همچون هنر و معماریِ شرقی، اسلامی و ایرانی در تاریخ هنر برآمده از همین مفهوم است و بر بنیان نگاه راهبردی غرب با برگشودن و به میانجیِ طرح افکندن «دیگری» محقق شده است. سوال تحقیق: پژوهش بر پایه این پرسش اصلی بنا شده است که:گفتمان شرقشناسی چه اثر و ردی بر معماری دوره پهلوی( اول) گذاشته است؟ اهداف تحقیق: در آغاز سالهای حیات عصر پهلوی، حضور هنرمندان و معماران غربی و یا تحصیلکردگان در غرب در ساحت هنر و معماری ایران اهمیت یافت.این مقاله برآنست تا ارتباط اینان و رواج گرایش ملیگرایی- معماری ایرانی بهمثابه امری جزیی برآمده از تسلط گفتمان شرقشناسی را تبیین کند. روش تحقیق: از اینرو پژوهش به رویکرد نظری و انتقادی شرقشناسی سعید وابسته است.اما توأمان به بازخوانی «گفتمان» در نزد فوکو بهمنظور بازشناسی بازتاب گفتمان غالب متأثر از سطح نهادی و بازنمایی آن در لایه و سطح هنرمندان -در اینجا معماران- تکیه دارد و همچنین به مفهوم نظری پیوند میان «کلیت» و «میانجی» لوکاچ نیز نظر افکنده است.این پژوهش با ماهیت نظری،با راهبرد تاریخی، از نوع توصیفی- تحلیلی و بر استدلال منطقی استوار شده است. مهم ترین یافتهها و نتیجهگیری تحقیق: معماران [در اینجا گدار و مارکف] هریک به روشی، در میانۀ پارادوکس سیاست،قواعد خوانش تاریخ،بازتابیافته در گفتمان شرقشناسی، و اقتدارگرایی حکومتی دوران پهلوی اول با گرایش ملیگرایانه که در معماری بر باستانگرایی پای میفشارد، قرار میگیرند. معماری در این میان از یکسو بر ثقل گذشته و تاریخ چونان عینیت متجسد در آثار باستانی دنبال میگردد که بطور اجتنابناپذیر بر بازنمود الگوها، عناصر، موتیفها و مضامین گذشته پای میفشارد.و از سویی دیگر در نسبت با شرقشناسی انتظارات و توقعات دیگری (غرب، یا شرقی که خود را از دریچه غرب مینگرد) را دنبال میکند،و انواع خوانش شرقشناسی- ایرانشناسی در ذیل آن از نگاه آکادمیک و خیالپردازانه تا نگرشی متکی بر نهادهای فراگیر قدرت و پرداختن به مشرق بهمثابه موضوع شناخت؛را باز میتاباند که بر فاصلهگذاری میان دو جهان متقابل شده؛شرقی (شرقی شده نه شرق جغرافیایی، اسطورهای، خیالی، غریب، مبهم) استوار است. | ||
کلیدواژهها | ||
شرق شناسی؛ ملیگرائی؛ معماری معاصر ایران؛ گفتمان؛ تاریخ گرایی؛ کلیت؛ میانجی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Recognition of the representation and fusion of Orientalism discourse in contemporary Iranian architecture of the first Pahlavi era | ||
نویسندگان [English] | ||
mohammad mehdi mazhari1؛ maryam armaghan2؛ Fariba Alborzi3 | ||
1Ph. D. Candidate in Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran. | ||
2Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran. | ||
3Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Statement of Problem: The discourse of "Orientalism" is based on the views of Edward Saeed and seeks to authenticate the hegemonic strategies of the West over the East. This discourse has emerged in the fields of thought, research, art, etc, and has continued with the differentiation of the way of living, thinking, etc. between East / West, East / West. In such a situation, art, as a reflection of thought, it reproduces its identity based on this dominant intellectual space. "Orientalism" is one of the influential concepts in contemporary art, as the prevalence of words such as Oriental, Islamic and Iranian art and architecture in art history stems from this concept, which is based on a strategic view. The West has been achieved through the projection of the concept of the "other." Research question: The research is based on the main question: What effect has the Orientalist discourse had on the architecture of the Pahlavi era (first)? Research Objectives: At the beginning of the Pahlavi era, the presence of Western artists and architects or educated people in the West in the field of Iranian art and architecture became important.This article seeks to explain their relationship and the prevalence of nationalism in Iranian architecture as part of the dominance of Orientalist discourse. Research Methods: The research depends on Saeed's theoretical and critical approach to "Orientalism", and at the same time relies on Foucault's re-reading of "discourse" in order to recognize the role of dominant discourse influenced by institutional power, and its representation in artists - here architects - has it. Lukács also looks at the theoretical concept of the connection between "Totality" and "mediation". The most important findings and conclusions of the research: Architects [Godard and Markov] each in a way, in the middle of the dual and the rules of reading history (derived from the discourse of Orientalism) are placed. In relation to Orientalism, it pursues other expectations (the West, or the East that looks at itself through the West); And reflects the types of Orientalist readings (Iranian studies below) from the academic to the imaginative point of view, based on the pervasive institutions of power, which are based on the distance between the two worlds; Western (not geographical, cognitive, rationalistic, rational, and enlightened) / Eastern (oriented, not geographical, as the subject of cognition, mythical, imaginary, strange). During this period, another historical tendency is reflected in the works of some, such as Nikolai Markov (representative of the Orientalist view of the Soviet Union). He stands in the middle of historical architecture by historizing and combining the effects of the history of different eras and lands. With a mixture of Orientalist and socialist discourse, Markov sought to homogenize the experience of forces and capital in order to achieve social ideals. Hence, relying on a kind of fusion of multiple (eclectic) beings, history has entered the realm of architecture. That is, by showing themes, elements, motifs, and backgrounds mixed from Byzantine, Russian to European architecture with expectations from the historical architecture of Iran; it has created an eclectic situation. Historical-archeology has played an important role in dominating, controlling, and cultivating the tastes of the masses, but Markov, through reconfiguration, presents a different picture of the masses' relationship, combining multiple and sometimes discrete layers and elements of Eastern expectations. Imaginatively, it reflects a new way of historical narrative. It was a critical aspect of the selective confrontation with history, which sided with archeology, Orientalist romantic expectations, and aroused the tastes of the masses. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Orientalism, Nationalism, Contemporary Iranian architecture, Discourse, Historicism, Totality, Mediation | ||
مراجع | ||
بارت، رولان(1393) درجه صفر نوشتار.شیرین دخت دقیقیان.تهران،انتشارات هرمس. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/588042 بانیمسعود،امیر(1388) معماری معاصر ایران،تهران:نشر هنر معماری قرن. http://vtour.nlai.ir/bookshelf.aspx?_001=2425009 بروجردی، مهرزاد(1396) روشنفکران ایرانی و غرب: سرگذشت نافرجام بومیگرایی.جمشید شیرازی، ناشر: فرزان روز. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1658026 تقوی فردود زهرا. (۱۳۹۶)، بازنمایی فضای معماری ایران از مجرای تخیل فرانسوی با تکیه بر نقد جغرافیایی. پژوهشهای ادبیات تطبیقی ۵ (۳) :۱-۲۷. http://clrj.modares.ac.ir/article-12-2484-fa.html سارتر، ژان پل(1380) اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر؛ مصطفی رحیمی؛ چ نهم، تهران: انتشارات نیلوفر. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/842243 شهریباف، جعفر(1369) تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم،جلد اول و دوم، تهران:موسسه فرهنگی رسا. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/504590 دانشور،سیمین(1349) سووشون، انتشارات خوارزمی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/866285 دلزنده، سیامک(1395) تحولات تصویری هنر ایران (بررسی انتقادی)، تهران: نشر نظر. http://vtour.nlai.ir/bookshelf.aspx?_001=4151567 ضیمران، محمد (1395)، فلسفه میان حال و آینده.جستاری درباب اندیشههای فلسفی معاصر.تهران: نشر پایان. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/4737380 طبیعی، منصور، دلالرحمانی، محمدحسین(1395) مارکسیسم بهمثابه روش؛بررسی تلقیهای روششناختی جرج لوکاچ، فصلنامه روششناختی علوم انسانی، سال 22، شماره 88، پاییز، صص 163-177.قابل بازیابی http://method.rihu.ac.ir/article_1261.html فروغی، محمدعلی(1387) مجموعه مقالات فروغی، جلد اول، چاپ سوم. تهران:انتشارات توس. http://ketabnak.com/comment.php?dlid=60634 کاتوزیان[همایون] ، محمدعلی(1372) اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز، چاپ سوم. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/518839 کاتوزیان،محمدعلی (1394) تضاد دولت و ملت: نظریة تاریخ و سیاست در ایران، چاپ دوازدهم، تهران: نشر نی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/624606 کاپلستون، فردریک چارلز(١٣٧۵) تاریخ فلسفه ( جلـد هفـتم، از فیشـته تـا نیچه)، ترجمـه داریوش آشوری، تهران: سروش. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/542980 کاظمزاده ایرانشهر، حسین.(1320) تجلیات روح ایرانی، چاپ دوم ، تهران: نگاه پروین. http://dl.nlai.ir/UI/Forms/Message.aspx?Id=22&ReturnUrl=http://opac.nlai.ir/ گلدمن، لوسین(1377)درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات؛ترجمه محمدچعفر پوینده؛تهران: نقش جهان. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/500035 لوکاچ، جورج(١٣٧٧) تاریخ و آگاهی طبقاتی، ترجمه محمد جعفرپوینده، تهران: تجربه. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/579985 میرسپاسی، علی(1386) تأملی در مدرنیته ایرانی، بحثی درباره گفتمانهای روشنفکری و سیاست مدرنیزاسیون در ایران، ترجمه جلال توکلیان،چاپ اول، تهران:طرح نو. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1154894 میلز، سارا(1393)گفتمان، ترجمة موسسه خط ممتد اندیشه، نرگس حسنلی؛ تهران، نشر نشانه.https://fidibo.com/book/64335 هوسرل، ادموند(1386)تأملات دکارتی؛ ترجمه عبدالکریم رشیدیان؛ چاپ سوم، تهران: نشر نی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/666758 al-Azm, Sadiq Jalal(1981) “Orientalism and Orientalism in Reverse,Khamsin No.8: 5-26. Available from http://www.europe-solidaire.org/spip.php?article20360(Accessed 17 Jun 2019).
Cronin,Stephanie.(2015) Introduction :Edward Said, Russian Orientalism and Soviet Iranology.Iranian Studies, 48:5, 647-662. Available from https://doi.org/10.1080/00210862.2015.1058633(Accessed 12 Apr 2020).
Grigor, Talinn(2009) Building Iran: Modernism, Architecture, and National Heritage under the Pahlavi Monarchs, New York:Periscope Publishing. http://library.sbu.ac.ir/islandora/object/book%3A401077
Grigor, Talinn (2019) Orientalism & Mimicry of Selfness: Archeology of the neo-Achaemenid Style. Available from https://books.openedition.org/inha/pdf/4911
Jameson, Fredric (2002) The Political Unconscious:Narrative as a Socially Symbolic Act.London and NewYork Routledge. http://gen.lib.rus.ec/book/index.php?md5=efc3d0155c56c0a25d77078ea6e50519
Marashi, Afshin(2003) Performing the nation:The Shah’s official statevisit to Kemalist Turkey,IN Cronin,Stephanie(2003) The Making of Modern Iran State and Society under Riza Shah1921-1941, London and New York:Routledge.Available from https://ambry.pw/item/detail/id/526206?id=526206 (Accessed 23 February 2019).
Nadal-Melsió,Sara(2004) Georg Lukács: Magus Realismus?Diacritics, Volume 34, Number 2, Summer, pp. 62-84. Available from https://muse.jhu.edu/article/200486/pdf (Accessed 27 Apr 2020).
Tolz, Vera (2005) Orientalism,Nationalism, and Ethnic Diversity in Late ImperialRussia, The Historical Journal,Vol.48,No.1(Mar), pp 127-150. Available from http://www.jstor.org/stable/4091681. (Accessed 3 Apr 2019).
Trieb, Michael(1974). Stadtgestaltung. Theorie und Praxis. Bertelsmann. https://archnet.org/sites/5405 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,536 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 501 |