تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,121 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,250,799 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,844,969 |
توسعه مسکن همه شمول: راهکارهای طراحی مبتنی بر معماری چندحسی | ||
نشریه علمی اندیشه معماری | ||
مقاله 14، دوره 5، شماره 10، مهر 1400، صفحه 218-236 اصل مقاله (1.35 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2021.13232.1516 | ||
نویسندگان | ||
آتوسا شعبانی1؛ سیده مامک صلواتیان* 2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران. | ||
2استادیار، گروه معماری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 25 اردیبهشت 1399، تاریخ بازنگری: 21 دی 1399، تاریخ پذیرش: 29 دی 1399 | ||
چکیده | ||
بیان مسأله: طراحی مسکن مناسب که نیاز کاربران را تا حد قابل قبولی برآورده سازد، همواره امری پیچیده و دشوار بوده است. از آنجایی که افراد مدت زمان زیادی را در خانه سپری کرده و فعالیتهای متنوعی در آن انجام میگیرد، لازم است که فضای طراحی شده تنوع وسیع کاربران و ویژگیهای متفاوت افراد را از لحاظ فیزیکی و روانی مدنظر قرار دهد. در رویکرد مبتنی بر تئوری طراحی همهشمول، طراحی فضاها منطبق با چنین هدفی مورد سنجش قرار میگیرند. معلولین جسمی از جمله کاربرانی هستند که نیازهایشان در طرحهای معمول مورد توجه قرار نگرفته و عمدتاً در فضاهایی جداگانه به این نیازها پرداخته میشود که نقضی بر مفهوم عدالت اجتماعی محسوب میشود. سؤال تحقیق: پرسش این است که چگونه مجتمعهای مسکونی قادرند بر اساس اصول عدالت اجتماعی نیازهای طیف بیشتری از کاربران را پاسخگو باشند؟ اهداف تحقیق: پژوهش حاضر با تبعیت از این رویکرد، تلاش میکند ویژگیهایی مرتبط با طراحی مجتمعهای مسکونی را شناسایی نماید که بتواند عملکرد فضاها را برای پاسخگویی به نیازهای معلولین جسمی در کنار افراد سالم تأمین سازد. روش تحقیق: این مهم در مرحلهی نخست از طریق بررسی و ارزیابی نیازهای معلولین جسمی (حرکتی و حسی) در منابع مربوطه و دستیابی به ویژگیهای فضای مذکور انجام گرفت. محصول این بخش از تحقیق، استخراج پیشنهادات طراحی مبتنی بر اصول طراحی چندحسی به تفکیک گروه-های مختلف معلولین جسمی و انواع اختلالات بود. در ادامه پژوهش، ویژگیهای چنین فضایی در بین چهار گروه هدف شامل معلولین حرکتی، افراد با اختلالات بینایی، افراد با اختلالات شنوایی و افراد سالم به پرسش گذاشته شد. مهمترین یافتهها و نتیجهگیری تحقیق: دادههای حاصل از جمعآوری پرسشنامهها برای آزمون فرضیههای تحقیق مورداستفاده قرار گرفت و میزان رضایت گروههای چهارگانه از شاخصههای دیداری، شنیداری، بساوایی و غنای حسی در فضا ارزیابی شد که بر اساس نتایج حاصل از آن، راهکارهای طراحی مبتنی بر هریک از گروه شاخصهها در فضاهای مشترک و اختصاصی مجتمع های مسکونی پیشنهاد شد به گونهای که بتواند رضایت اکثریت گروههای آزمون را از لحاظ جوابگویی به نیازهای عملکردی و اغنای حسی فراهم کند. | ||
کلیدواژهها | ||
مسکن؛ معماری همه شمول؛ طراحی چندحسی؛ معلولین جسمی؛ اختلالات بینایی؛ اختلالات شنوایی؛ اختلالات حرکتی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Development of inclusive housing: toward a multisensory design approach | ||
نویسندگان [English] | ||
Atoosa Shabani1؛ Seyedeh Mamak Salavatian2 | ||
1Masters student, Department of architecture, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran. | ||
2assistant professor, Department of architecture, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Research Problem: Design of a proper residence in order to satisfy the users’ needs has been always a complicated task. People spend quite a long time at their homes and various activities carry out there; therefore, the designed spaces have to consider a vast variety of characteristics both physically and mentally. Researchers state that considering fixed dimensions for human bodies in the architectural design is not an efficient policy. Instead, the diversity of physiques has to be taken into attention. The theory of inclusive design regards the spaces design in this way and attempts to find practical resolutions for this goal. Disabled people are among the users whose needs are often ignored in ordinary buildings design or separate spaces are often considered for them which are in contrary to the social justice principles. Research Question: The main question of this study is how residential complexes could respond to a wider range of users’ needs. Research Method: Pursuing this approach, this research tries to determine the design-related properties of residential spaces to provide an improved performance to consider the particular aspects of the disabled people. First, at the qualitative stage of the research, a comprehensive investigation of the disabled people (mobility and sensory impairments) needs and human senses has been carried out through the relevant resources and the necessary qualities of such spaces were achieved. As a result of this phase, design recommendations on the basis of multi-sensorality principles were extracted depending on the individual disabilities. In the following step, the aforementioned space characteristics were examined by four main target groups via the researcher-made questionnaire; including the people with physical, visual, and hearing disabilities as well as healthy ones. The questionnaires were distributed among 384 people divided in four groups of 96 in the Disabled People's Recreation Centers as well as residential complexes. The gathered data was utilized to test the research hypotheses and the satisfaction level of all four respondent groups regarding visual, hearing, tactile, and sensory enrichment were measured. Due to the Kolmogorov–Smirnov test, the normality of the data distribution was specified and the corresponding parametric or non-parametric tests were applied for each data groups. For normal distributed and non-normal distributed data T-test and binomial test were considered, respectively. Nine sub-hypotheses of ten were confirmed and one of them, respecting application of textures in walls and floors, was disapproved. The Most Important Results and Conclusion: According to the results gained from the survey phase, proper design solutions were presented in both shared and private residential areas in order to meet the highest amount of satisfaction among four target groups. A number of design techniques are suggested for exterior spaces; e.g. two contrasting light and dark colors for buildings to distinguish different zones for people with visual impairments or stained glass in bright colors for canopies and staircase envelopes to indicate different building entries. Also, in interior spaces applying various colors and geometric shapes in the perimeter envelope to filter the light inside the room and use of thin layers of floor coverings could specify space borders. The research findings show that several design techniques could be assigned to different zones of residential spaces to maximize the convenience of most user categories and proceed toward the theory of design for all. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
residence, inclusive architecture, multi-sensory design, disabled people, visual impairment, hearing impairment, mobility impairment | ||
مراجع | ||
ایروانی, م., & خداپناهی, م. (1379). روانشناسی احساس و ادراک. تهران: سمت. حسینی , س., & نوروزیان ملکی, س. (1390). ارزیابی و مقایسۀ طراحی فراگیر دسترسی در محیط های مسکونی شهرهای گذشته و معاصر ایران. صفه, 98-87. https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?ID=259809 شاهچراغی, آ., & بندرآباد, ع. (1394). محاط در محیط؛ کاربرد روانشناسی محیطی در معماری و شهرسازی. تهران: سازمان جهاد دانشگاهی. وزارت مسکن و شهرسازی. (1398). ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد دارای معلولیت. تهران: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی. هال, ا., پرز-گومز, آ., & پالاسما, ی. (1394). پرسش های ادراک: پدیدارشناسی در معماری (به همراه سه مقاله ی دیگر از نویسندگان). (ع. اکبری, & م. شریفیان, مترجم) تهران: پرهام نقش Altay, B. (2017). Multisensory Inclusive Design Education: A 3D Experience. Multisensory Inclusive Design Education: A 3D Experience, 821-846. https://doi.org/10.1080/14606925.2017.1371949
American Foundation for the Blind. (n d, n d n d). Blindness and Low vision. Retrieved n d n d, n d, from American Foundation for the Blind: http://www.afb.org/blindness-and-low-vision/eye-conditions
Blesser , B., & Salter, L. R. (2009). Spaces Speak, Are You Listening?: Experiencing Aural Architecture. Cambridge: The MIT Press.
Carello, C., & Turvey, M. (2016). Dynamic (effortful) touch. In T. Prescott, E. Ahissar , & E. Izhikevich, Scholarpedia of Touch (pp. 227-240). Paris: Atlantis Press. https://doi.org/10.2991/978-94-6239-133-8_18
Clarkson, P., & Coleman, R. (2015). History of Inclusive Design in the UK. Applied Ergonomics, 235-247. https://doi.org/10.1016/j.apergo.2013.03.002
Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2011). Designing and conducting mixed methods research. California: SAGE Publications, Inc.
Edwards, C., & Harold, G. (2014). DeafSpace and the principles of universal design. Disability and Rehabilitation, 1350-1359. https://doi.org/10.3109/09638288.2014.913710
Forster, S., & Spence, C. (2018). “What Smell?” Temporarily Loading Visual Attention Induces a Prolonged Loss of Olfactory Awareness . Psychological Science, 1642-1652. https://doi.org/10.1177/0956797618781325
Gallace, A., & Spence, C. (2011). Tactile aesthetics: towards a definition of its characteristics and neural correlates. Social Semiotics, 569-589. https://doi.org/10.1080/10350330.2011.591998
Gibson, J. J. (1966). The senses considered as perceptual systems. Boston: Houghton Mifflin.
Hanson, J. (2001). From Sheltered Housing to Lifetime Homes: an inclusive approach to housing. Belgium: Katholieke Unversiteit Leuven.
Heylighen, A., Van der Linden, V., & Van Steenwinkel, I. (2017). Ten questions concerning inclusive design of the built environment. Building and Environment, 507-517. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2016.12.008
Imrie, R. (2012). Universalism, universal design and equitable access to the built environment. Disability and rehabilitation, 873-882. https://doi.org/10.3109/09638288.2011.624250
Karim, A., & Likova, L. T. (2018). Haptic aesthetics in the blind: A behavioral and fMRI investigation. Society for Imaging Science and Technology, 1-10. https://doi.org/10.2352/ISSN.2470-1173.2018.14.HVEI-532
Kolarik, A. J., Cirstea, S., Pardhan, S., & Moore, B. C. (2014). A summary of research investigating echolocation abilities of blind and sighted humans. Hearing Research, 60-68. https://doi.org/10.1016/j.heares.2014.01.010
Lederman, S. J., & Klatzky, R. L. (1990). Haptic classification of common objects: Knowledge-driven exploration. Cognitive Psychology, 421-459. https://doi.org/10.1016/0010-0285(90)90009-S
Millar, S. (1994). Understanding and Representing Space: Theory and Evidence from Studies with Blind and Sighted Children. Oxford: Clarendon Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198521426.001.0001
Newell, F. N. (2004). Cross-modal object recognition. In G. Calvert, C. Spence, & B. E. Stein, The Handbook of Multisensory Processes (pp. 123-139). London: The MIT Press.
Pallasmaa, J. (2012). The Eyes of the Skin: Architecture and the Senses (3rd edition ed.). Chichester, UK: John Wiley & Sons.
Paterson, M. (2007). The senses of touch: Haptics, affects and technologies. Berg Publishers.
Pérez Liebergesell, N., Vermeersch, P. W., & Heylighen, A. (2019). Through the eyes of a deaf architect: reconsidering conventional critiques of vision-centered architecture. The Senses and Society, 46-62. https://doi.org/10.1080/17458927.2019.1569349
Persson, H., Ahman, H., Yngling, A., & Gulliksen, J. (2014). Universal design, inclusive design, accessible design, design for all: different concepts—one goal? On the concept of accessibility—historical, methodological and philosophical aspects. Universal Access in the Information Society, 505-526. https://doi.org/10.1007/s10209-014-0358-z
Ryhl, C. (2010). Accessibility and sensory experiences: designing dwellings for the visually and hearing impaired. NORDISK ARKITEKTURFORSKNI, 109-122.
Thaler, L., & Goodale, M. A. (2016). Echolocation in humans: an overview. Wiley Interdisciplinary Reviews: Cognitive Science., 382-393. https://doi.org/10.1002/wcs.1408
Thaler, L., Arnott, S. R., & Goodale, M. A. (2011). Neural Correlates of Natural Human Echolocation in Early and Late Blind Echolocation Experts. PLOS ONE. https://dx.doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0020162
U.S. Department of Justice. (2012, December 7). ADA Standards for Accessible Design. Retrieved September 15, 2010, from United States Department of justice: https://www.ada.gov/2010ADAstandards_index.htm
Vermeersch, P.-W., & Heylighen, A. (2012). Blindness and multi-sensoriality in architecture. The case of Carlos Mourão Pereira. International Conference on Architectural Research (pp. 393 - 400). Washington DC: Architectural Research Centers Consortium (ARCC).
World Health Organization. (2011). Retrieved from Disability: https://www.who.int/disabilities/world_report/2011/report/en/ | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,964 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 678 |