اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 19 |
| تعداد شماره‌ها | 380 |
| تعداد مقالات | 3,121 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,250,672 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,844,917 |
احادیث مربوط به وجه تسمیه زنان: نقد محتوا با مبنای ریشه‌شناسی | ||
| مطالعات فهم حدیث | ||
| دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، فروردین 1400، صفحه 9-25 اصل مقاله (448.25 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2021.2330 | ||
| نویسنده | ||
| احمد پاکتچی | ||
| دانشیار گروه مطالعات قرآنی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
| تاریخ دریافت: 20 مهر 1399، تاریخ بازنگری: 15 بهمن 1399، تاریخ پذیرش: 29 بهمن 1399 | ||
| چکیده | ||
| در مروری بر گونه‌های مختلف حدیثی، یکی از گونه‌ها، احادیث وجه تسمیه است که بخشی از آن به نام‌های خاص ـ مانند نام پیامبران و شخصیت‌های قصصی ـ و بخشی دیگر به دایره واژگان مربوط می‌شود. به خصوص این گونه‌ی اخیر، از آن‌رو پر اهمیت است که امکان آزمون محتوای آن با روش‌های ریشه‌شناسی وجود دارد. مقاله حاضر در پی آن است که سه لفظ مربوط به زن ـ یعنی «مرأة» به معنای انسان مادینه، «نساء» به معنای جمعِ آن و نام خاص «حواء» به عنوان نخستین زن را از حیث ریشه‌شناسی بکاود و نشان دهد احادیث وارد شده درباره وجه تسمیه به این الفاظ چگونه ارزیابی می‌شوند؟ هدف از این پژوهش در سطح محدود؛ نقد محتواییِ این بخش از روایات مربوط به ارزش‌گذاری جنسیت زن و در سطح گسترده؛ گشودن باب جدیدی از کاربرد زبان‌شناسی تاریخی در نقد محتوایی حدیث است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، ریشه‌شناسی با الگوهای معمول در زبان‌شناسی تاریخیِ سامی است و به تناسب بحث، در سطح محدود از مقایسه محتوای روایات با متون مقدس ادیان پیشین نیز استفاده شده است. از حیث دامنه، محور بحث به طور خاص احادیثی به نقل از امام جعفر صادق (ع) است که در آن‌ها از سه وجه تسمیه مورد اشاره، سخن آمده است. البته در متون غیرِ امامیه نیز مضامین مشابهی نیز از ابن‌عباس نقل شده که در مقام مقایسه بررسی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حدیث؛ تسمیه زنان؛ نقد محتوا؛ ریشه شناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Hadith Related to Women's Tasmiiah: Criticism of Content Based on Radical knowledge | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad Pakatchi | ||
| Associated Professor, Department of Quranic Studies, Institute of Humanities and Cultural Studies | ||
| چکیده [English] | ||
| In the review of different types of hadith, one of the species of hadiths is a signification, part of which refers to specific names, such as the name of the prophets, and the characters of the verses, and partly to the vocabulary circle. Especially in this latter case, it is important that it is possible to test its content with root science. The present article seeks to ascertain that the three words related to the woman, "mara", mean the human being, and "nisaa" means its addition, and the special name "ewa" as the first woman in the field of radicalization and to show the traditions How are they evaluated about the meaning of the signifier? The purpose of this research is to limit the content critique of this part of narratives related to the evaluation of the gender of the woman, and to open up a new level of use of historical linguistics in the content critique of the hadith. The method used in this research is rooted in common patterns in the Sami historical linguistics, and, according to the discussion, a limited level of comparison of the content of the traditions with the sacred texts of the earlier religions has also been used. In the domain of the domain, the focus of the discussion is in particular Hadithi, quoted by Imam Ja'far Sadiq (AS), in which they refer to the three aspects of the verse. Of course, in non-Imamieh texts, similar themes have also been narrated from Ibn-Abbas. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hadith, Women's Tasmiiyah, Content Criticism, Etymology | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ابن‌ابی‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، به‌کوشش اسعدمحمد الطیب، صیدا/ بیروت، المکتبة العصریة، 1419ق. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، العجاب فی بیان الاسباب، به‌کوشش فواز احمد زمرلی، بیروت، دار ابن‌حزم، 1422ق. ابن‌داوود حلی، حسن بن علی، الرجال، به‌کوشش محدث ارموی، تهران، دانشگاه تهران، 1342ش. ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دار صادر، بی‌تا. ابن‌سیده، علی بن اسماعیل، المخصص، به‌کوشش خلیل ابراهیم جفال، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1417ق. ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، به‌کوشش علی شیری، بیروت/ دمشق، دار الفکر، 1415ق. ابن‌غضائری، احمد بن حسین، الرجال، به‌کوشش محمد رضا جلالی، قم، دار الحدیث، 1422ق. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1374ق. ابن‌هشام انصاری، عبدالله، مغنی اللبیب، به کوشش محمد محیی‌الدین عبدالحمید، بیروت، المکتبة العصریة، 1411ق. ابولیث سمرقندی، نصر بن محمد، تفسیر القرآن، به‌کوشش محمود مطرجی، بیروت، دار الفکر، بی‌تا. اغناطیوس، یعقوب الثالث، البراهین الحسیة علی تقارض السریانیة و العربیة، دمشق، بی نا، 1969م. برقی، احمد بن محمد، المحاسن، به‌کوشش جلال‌الدین محدث، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1331ش. جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، به‌کوشش احمد عبدالغفور عطار، قاهره، دار الکتاب العربی، 1376ق. حسن‌دوست، محمد، فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1393ش. حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، به‌کوشش جواد قیومی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1417ق. خلیل بن احمد، العین، به‌کوشش مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، بغداد، دار الرشید، 1981م. زبیدی، محمدمرتضی، تاج العروس، به‌کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، 1414ق. سفر پیدایش (از کتب عهد عتیق). سیبویه، عمرو بن عثمان، الکتاب، به‌کوشش عبدالسلام محمد هارون، قاهره، مکتبة الخانجی، 1385ق. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور، قاهره، المطبعة المیمنیة، 1314ق. صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، نجف، المکتبة الحیدریة، 1385ق. _______________، معانی الاخبار، به‌کوشش علی‌اکبر غفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1361ش. طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، به‌کوشش محمدباقر موسوی خرسان، نجف، دار النعمان، 1386ق. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، به‌کوشش محمد ابو الفضل ابراهیم، قاهره، دار المعارف، 1387ق. ______________، التفسیر، بیروت، دار الفکر، 1405ق. طوسی، محمد بن حسن، الرجال، به‌کوشش جواد قیومی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1415ق. _______________، الفهرست، به‌کوشش محمد صادق آل بحرالعلوم، نجف، المکتبة المرتضویة، 1356ق. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، به‌کوشش نصر الهورینی، قاهره، المطبعة الحسینیة، 1344ق. کشی، محمد بن عمر، معرفة الرجال، اختیار طوسی، به‌کوشش حسن مصطفوی، مشهد، دانشگاه فردوسی، 1348ش. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، به‌کوشش علی‌اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1391ش. ماوردی، علی بن محمد، اعلام النبوة، به کوشش محمد معتصم بالله البغدادی، بیروت، دار الکتاب العربی، 1407ق. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403ق. مرشد بالله، یحیی بن حسین، الامالی (الخمیسیة)، به‌کوشش محمد حسن اسماعیل، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1422ق. مشکور، محمدجواد، فرهنگ تطبیقی عربی با زبان‌های سامی و ایرانی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1357ش. مقاتل بن سلیمان، تفسیر القرآن، به‌کوشش احمد فرید، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1424ق. نجاشی، احمد بن علی، الرجال، به‌کوشش موسی شبیری زنجانی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1407ق. یاحقی، محمدجعفر (ویراستار)، فرهنگ‌نامه قرآنی، مشهد، آستان قدس رضوی، 1389ش. Black, J. et al., A Concise Dictionary of Akkadian, Wiesbaden, Harrassowitz Verlag, 2000.
Bock, A. et al., A Dictionary for School: Cornish, Cornish Language Partnership, MAGA, 2012.
Costaz, L., Dictionnaire syriaque-français/ Syriaque-English Dictionary, Beirut, Dar el-Machreq, 3nd ed., 2002.
Del Olmo Lete, G. & J. Sanmartín, A Dictionary of the Ugaritic Language in the Alphabetic Tradition, Leiden/ Boston, Brill, 2003.
Dever, W.K., "Did God have a Wife?, Archaeology and Folk Religion in Ancient Israel, W.B. Eerdmans Publishing Company, 2005.
Dolgopolsky, A., Nostratic Dictionary, Cambridge: Cambridge University Press, 2008.
Drower, E.S. & R. Macuch, A Mandaic Dictionary, Oxford, Clarendon Press, 1963.
Gesenius, W., A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, ed. F. Brown, Oxford, Clarendon, 1939.
Jastrow, Marcus, A Dictionary of the Targumim, the Talmud Babli and Yerushalmi and the Midrashic Literature, London/ New York, Luzac/ Putnam, 1903.
Jastrow, Morris, "Adam and Eve in Babylonian Literature", American Journal of Semitic Languages and Literatures, 15/4, 1899, pp. 209-211.
Leslau, W., Comparative Dictionary of Ge’ez (Classical Ethiopic), Wiesbaden, Harrassowitz, 1991.
Munn, M., "Kybele as Kubala in a Lydo-Phrygian Context", Emory University Cross-Cultural Conference: Hittites, Greeks and their neighbors in Central Anatolia, Anstracts, 2004.
Orel, V.E. & O.V. Stolbova, Hamito- Semitic Etymological Dictionary, Leiden et al., Brill, 1995.
Zammit, M.R., A Comparative Lexical Study of Qur’anic Arabic, Leiden/ Boston/ Köln, Brill, 2002. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 971 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 530 |
||