اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 347 |
| تعداد مقالات | 2,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,262,040 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,396,807 |
نمودهای جامعیت بحارالانوار | ||
| مطالعات فهم حدیث | ||
| دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، مهر 1400، صفحه 277-295 اصل مقاله (374.42 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2021.2500 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محسن موسوی1؛ مجتبی آقاجانی* 2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران. | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران | ||
| تاریخ دریافت: 04 مهر 1400، تاریخ پذیرش: 04 مهر 1400 | ||
| چکیده | ||
| از قرون گذشته تا کنون کتاب‌هایی با عنوان جامع حدیثی شهرت یافته است که به جوامع اولیه، جوامع متقدم و جوامع متأخر قابل تقسیم است. یکی از این کتاب‌ها، بحارالانوار نوشته‌ی علامه مجلسی است. پس از نگارش، این دایره‌المعارف بزرگ شیعی در زمره‌ی جوامع حدیثی سه‌گانه‌ی متأخر جای گرفت و به دلیل گستردگی حجم و محتوای احادیثش که منتهی به جامعیت آن شده است، مورد توجه‌ی ویژه قرار گرفت. این اثر وزین از جهات گوناگونی دارای جامعیت است اما به طور دقیق، مشخص نیست که با چه شاخصه‌هایی، به آن اطلاق جامع می‌شود. علامه مجلسی در این باره توضیحی نداده است و همچنین نویسندگانی که پیرامون بحارالانوار قلم‌فرسایی کرده‌اند چندان به این موضوع عنایت نداشته‌اند. نوشتار پیش‌رو با روش توصیف و تحلیل متون و منابع حدیثی- تاریخی درصدد بیان شاخصه‌هایی برای جامعیت کتاب بحارالانوار با تاکید به قرائن موجود در مقدمه و محتوای این کتاب است. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که نمودهای جامعیت آن شامل جامعیتِ مآخذ و جامعیت موضوعی و کمّی است که نقطه‌ی افتراق این کتاب با جوامع حدیثی دیگر است. همچنین جامعیت این کتاب رابطه‌ی مباشری با حفظ و نشر احادیث شیعی در جهت رفع نیاز‌های زیستی شیعیان دارد که چنین دیدگاهی نیز ریشه در کتاب علی (ع) دارد و برای پی بردن به ابعادی عمیق‌تر از جامعیت بحارالانوار، در کنار سایر وجوه باید به آن توجه داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بحارالانوار؛ شاخصه‌های جامعیت؛ جامع مآخذ؛ جامع احادیث؛ جامع موضوعات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Aspects of Comprehensiveness of Bihar al-Anwar | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyyed Mohsen Mousavi1؛ Mojtaba Aghajani2 | ||
| 1.Assistant Professor of Department of Quran and Hadith Studies, University of Mazandaran | ||
| 2Ph.D. Student of Quran and Hadith Studies University of Mazandaran. | ||
| چکیده [English] | ||
| From the past centuries until now, some books have been reputed as collections of Hadith that can be divided into three types: primary, early and later collections. One of these collections is Bihar al-Anwar which is compiled by Mohammad-Baqer Majlesi. After compilation, this great Shiite encyclopedia was listed in the three later collections of Hadith, and due to its wide volume and content that led it to be comprehensive, has been under special attention. This valuable book is comprehensive in various aspects but it is not clear exactly due to which features it is called a collection. Allama Majlesi did not clarify this issue and other scholars who wrote about Bihar al-Anwar have not paid much attention to this issue, too. This following article by the use of description and analysis method of texts and Hadith-historical sources is going to clarify aspects of comprehensiveness with emphasis on the clues in its preface and content. Investigations show the features of comprehensiveness include its numerous sources, broad issues and quantitative comprehensiveness, which make it different in contrast to other collections of Hadith. Also, the comprehensiveness of this book has a direct relationship with the preservation and publication of Shiite Hadiths in order to meet the Shiites daily life needs, which is an idea originates from the book of Ali (peace be upon him) and must be considered beside other aspects in order to realize deeper features of comprehensiveness of Bihar al-Anwar. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Bihar al-Anwar, Features of Comprehensiveness, Comprehensive of Sources, Collection of Hadiths, Comprehensive of Issues | ||
| مراجع | ||
|
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة إلى تصانیف الشیعة، قم، اسماعیلیان، 1408ق. ابن‌شهرآشوب مازندرانى، محمدبن‌على، مناقب آل أبی‌طالب علیهم السلام، قم، علامه، 1379ق. احمدى، مهدى، رحمتى، محمدکاظم، تاریخ حدیث شیعه در سده هاى چهارم تا هفتم هجرى، قم، دار الحدیث، 1389ش. جعفریان، رسول، «بحار الانوار از زاویه نگاه دایرة المعارفی»، فصلنامه مشکوة، 1382ش، شماره 80، صص 21 تا 54. حب الله، حیدر، المعتبر من بحار الانوار، بیروت، دار محجه البیضاء، 1437ق. حجت، هادی، جوامع حدیثی شیعه، تهران، دانشکده علوم حدیث، 1388ش. حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل‌البیت علیهم السلام، 1409ق. خدایارى، علینقى، تاریخ حدیث شیعه در سده‌هاى هشتم تا یازدهم هجرى، قم، دار الحدیث، 1390ش. رحمان‌ستایش، محمدکاظم، جوامع حدیثی شیعه و بحارالانوار، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1379ش. صفار، محمدبن‌حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّى الله علیهم، محقق: محسن کوچه باغی، قم، مکتب آیة‌الله مرعشی نجفی، 1404ق. طارمی، حسن، بحار الانوار (دانشنامه جهان اسلام، ج25)، زیر نظر حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، 1397ش. طباطبایی، کاظم، رضاداد، علّیه، «جامع‌نویسان پیش از کلینی»، همایش: بین المللی بزرگداشت ثقة الاسلام کلینی، 1388ش، صص 7 تا 46. طباطبایى، محمدکاظم، تاریخ حدیث شیعه «2»، قم، دار الحدیث، 1390ش. طوسى، محمدبن‌حسن، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیه، 1407ق. ___________، رجال الطوسی، قم، نشر اسلامی، 1373ش. عیاشى، محمدبن‌مسعود، التفسیر (تفسیر العیاشی)، تهران، مکتبة العلمیة الاسلامیة، 1380ق. کلینى، محمدبن‌یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1407ق. مجلسى، محمدباقر، بحارالأنوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق. محسنى، محمد آصف، مشرعة بحار الأنوار، قم، مکتبه عزیزی، 1423ق. محمدی ری‌شهری، محمد و دیگران، دانشنامه قرآن و حدیث، مترجم: شیخی، حمیدرضا، قم، دارالحدیث، 1395ش. مختاری هاشم‌آباد، ابوطالب، اعتبارسنجی روایات بحارالانوار، تهران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، 1399ش. مددی موسوی، سید احمد، نگاهی به دریا، قم، موسسه کتابشناسی شیعه، 1393ق. _____________، (روش‌شناسی بحارالانوار)، ماهنامه کتاب دین، 1379ش، شماره 34، صص 56-65. معارف، مجید، جامع حدیثی (دانشنامه جهان اسلام، ج1)، زیر نظر مصطفی میر‌سلیم، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، 1375ش. موسوی، محسن، حسین‌زاده، اکرم، بازخوانی مفهوم جوامع حدیثی، دو فصلنامه‌ی مطالعات تاریخى قرآن و حدیث، ١٣٩٨ش، شماره ٦٥، صص 121-134. وفایى، مرتضى، تاریخ حدیث شیعه از آغاز سده چهاردهم هجرى تا امروز، قم، دار الحدیث، 1390ش. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 293 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 172 |
||