اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 347 |
| تعداد مقالات | 2,862 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,255,131 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,390,689 |
شناسایی و تحلیل ساختاری پیشران‌های تغییر در حوزه کاربری زمین (موردکاوی: محله فهادان بافت تاریخی یزد) | ||
| آینده پژوهی ایران | ||
| دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 11، اسفند 1400، صفحه 305-328 اصل مقاله (977.68 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/jfs.2022.1298 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه کریمی1؛ سمانه جلیلی صدرآباد2؛ رضا خیرالدین* 3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران | ||
| 2استادیار شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 21 خرداد 1400، تاریخ بازنگری: 04 مهر 1400، تاریخ پذیرش: 03 بهمن 1400 | ||
| چکیده | ||
| هدف: هسته اصلی برنامه‌ریزی کاربری زمین، هدایت و تلاش برای تأثیرگذاری در جهت تغییرات کاربری زمین است. هدایت این تغییرات، مستلزم شناسایی و تحلیل روابط نیروهای محرک می‌باشد. در سال‌های اخیر، عوامل متعددی در بافت تاریخی یزد منجر به تغییر کاربری مسکونی به کاربری‌های انبار، صنعتی، تجاری و گردشگری شده است. این تغییرات سریع و کنترل نشده، می‌تواند در آینده تهدیدی در برابر حفظ میرات فرهنگی و تاریخی باشد. پژوهش حاضر، به دنبال شناسایی عوامل کلیدی و پیشران‌های تغییر کاربری زمین در محله فهادان بافت تاریخی یزد و تعیین الگوی نظام کاربری زمین است. روش: این پژوهش، از نوع کاربردی، آمیخته و پیمایشی است. جهت استخراج عوامل تغییر کاربری زمین، از منابع کتابخانه‌ای و جهت تحلیل و تشخیص عوامل کلیدی و پیشران‌های تغییر کاربری زمین در نمونه مطالعاتی از تکنیک دلفی و روش تحلیل اثرات متقابل در نرم افزارMICMAC استفاده شده است. یافته‌ها: عوامل تغییر کاربری زمین بر اساس میزان تأثیرات متقابل، در 4 دسته عوامل پیشران، دووجهی، مستقل و وابسته ارائه می‌شود. عوامل نقش غالب اقتصادی شهر، سیاست‌های دولتی و محلی، دسترسی به شبکه معابر، توان رقابت‌پذیری بین‌المللی، پیشنهادات طرح‌های فرادست، فرسودگی بنا، میزان تقاضا برای هر نوع کاربری یا فعالیت، وابستگی به اقتصاد نفتی، سوداگری و رانت زمین، پیشران‌ها و عوامل کلیدی می‌باشند که هر تغییری در این عوامل باعث تغییر در سایر عوامل و هر تغییری در سیستم، باعث تغییر در این عوامل می‌شود. نتیجه گیری: ثبت محله تاریخی فهادان در مقیاس جهانی، تحولات سریع و شکل‌گیری عدم قطعیت‌ها در کاربری زمین آن را در پی داشته است. عدم قطعیت و حالت بینابینی، اغلب عوامل، الگوی ناپایدار نظام کاربری زمین این محله در آینده را در پی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کاربری زمین؛ برنامه ریزی کاربری زمین؛ پیشران؛ بافت تاریخی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Identification and Structural Analysis of Land Use Drivers (Case Study: Fahadan Neighborhood, Yazd Historical Context) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Karimi1؛ Samaneh Jalilisadrabad2؛ Reza Kheyroddin3 | ||
| 1M.A. Student in Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Professor of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran | ||
| 3Associate Professor of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Purpose: The core of land use planning is to guide and strive to influence land use change. Guiding these changes requires identifying and analyzing the relationships and effects of driving forces. In recent years, several factors of the historical context of Yazd city led to the change of residential land use to warehouse, industrial and other land uses. On the other hand, with the global registration, the implementation of local plans and the entry of tourists, residential uses have become commercial and tourism uses. These rapid and uncontrolled changes could pose a threat to the preservation of cultural and historical heritage in the future. Method: This research is of applied, mixed and survey type. In order to extract land use change factors from library resources and to analyze and identify key factors and drivers of land use change in the study sample, Delphi technique and interaction analysis method in MICMAC software have been used. Findings: Land use change factors are presented based on the number of interactions in 4 categories of driving factors, two-way, independent and dependent actors of dominant economic role of the city, government and local policies, access to the road network, international competitiveness, proposals for upstream projects, building wear, demand for any type of use or activity, dependence on oil economy and trade and land rent are the driving factors and key factors. That any change in these factors causes a change in other factors and any change in the system causes a change in these factors. Conclusion: The registration of Fahadan historical neighborhood on a global scale has led to rapid changes and the formation of uncertainties in its land use. Uncertainty and intermediate state of most factors lead to an unstable pattern of land use system in this neighborhood in the future. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Land Use, Land Use Planning, The Drivers, Historical Context | ||
| مراجع | ||
|
برهانی، کاظم، رفیعیان، مجتبی (1397). ارائه الگوی برنامه‌ریزی راهبردی تغییرات کاربری زمین در کلانشهرها؛ مطالعه موردی: کلانشهر تهران. رساله دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری. دانشگاه تربیت مدرس. تهران.
بریاسولیس، هلن (1388). الگوهای تحلیلی تغییر کاربری زمین، رویکرد نظری و مدل‌سازی. (ترجمه مجتبی رفیعیان و مهران محمودی). تهران: انتشارات آذرخش.
جعفری، فیروز، موذنی، مهدی، بدلی، احد (1399). آینده پژوهی تغییرات کاربری اراضی شهری در کلانشهر تبریز. فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی(جغرافیا). 10(2): 1-22.
حبیبی، محسن، مقصودی، ملیحه (1391). مرمت شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
خیرالدین، رضا، دلایی میلان ابراهیم. (1394). تقابل حق مالکیت خصوصی و حق به شهر در بستر اقدامات نوسازانه شهری (موردپژوهی: اتوبان امام علی در محلات اتابک و مینابی). مجله معماری و شهرسازی هفت شهر. ویژه نامه حق مشخص به شهر مشخص، 4(49-50)، 121-132.
خیرالدین، رضا، کامیار، غلامرضا، دلایی میلان، ابراهیم. (۱۳۹۵). تعادل بخشی بین حقوق مالکانه و منافع عمومی در اقدامات نوسازانه شهری (از تعارض منافع تا تعادل حقوق در قوانین سلب و تامین حقوق مالکانه). پژوهش‌های معماری اسلامی. 4(4):21-41.
سلطانی، علی (1395). برنامه‌ریزی کاربری زمین. انتشارات دانشگاه شیراز: شیراز.
صدیقی، صابر، دربان آستانه، علیرضا، رضوانی، محمدرضا (1396). بررسی عوامل کالبدی و سیاسی - حقوقی تغییرات کاربری اراضی در شهرستان محمودآباد. فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی. 7(2): 39-58.
عزیزی، محمد مهدی، دهقانی، مصطفی (1391). سنجش عوامل تغییرات کاربری زمین در روند گسترش کلانشهرها، نمونه موردی: منطقه 22شهر تهران. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر. 7(13): 343-359.
قدمی، مصطفی، شعبانی، مریم (1393). تحلیل سناریو تغییرات کاربری اراضی مقاصد گردشگری، نمونه موردی: بخش مرکزی نوشهر. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای. 5(20): 106-126.
محمد مرادی، اصغر، امیرکبیریان، آتس‌سا، عبدی اردکانی، حجت اله (1396). احیای بافت قدیم شهرها (مروری بر تجارب)، ارائه راهبردها و ضوابط برای حفاظت و احیای بافت قدیم شهرهای ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مدرس مصدق، فرحناز السادات. میرجانی، حمید، عباسی، محسن (1398). اهمیت و ضرورت تداوم سکونت دراحیاء خانه‌های تاریخی آسیب‌شناسی بازکاربری‌های غیرمستقیم در خانه‌های تاریخی شهر یزد. فصلنامه معماری سبز. 5(2): 1-8.
مرکز آموزش و پژوهش‌های توسعه و آینده نگاری. (1396). آشنایی با مبانی آینده پژوهی. دفتر مطالعات و پژوهش های اداری. تهران.
مقیمی، ابوالفضل. (1394). معرفتشناسی آینده پژوهی در رویکردهای نظری به برنامه‌ریزی شهری، معماری و صنعت ساختمان. نشریه مدیریت شهری. 14(38): 75-104.
وحیدی برجی، گلدیس، نوریان، فرشاد، عزیزی، محمد مهدی (1396). شناسایی علل عدم تحقق کاربری‌های پیشنهادی در طرح‌های توسعه شهری ایران با استفاده از نظریه زمینه‌ای. نشریه هنرهای زیبا، 22(1): 5-14. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 319 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 234 |
||