تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,141 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,269,657 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,863,715 |
رویکرد لغوی شیخ طوسی در تفسیر تبیان | ||
لسان مبین | ||
مقاله 2، دوره 4، شماره 11، خرداد 1392، صفحه 36-18 اصل مقاله (234.88 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سید امیر محمودانوار؛ زهرا فرید | ||
تاریخ دریافت: 22 دی 1392، تاریخ پذیرش: 22 دی 1392 | ||
چکیده | ||
ایجاد درک عمیق از قرآن کریم که کلام حکمتآمیز و حکمتآموز خدای حکیم است؛ نیازمند فراگیری علوم خاصی است که برخی از این آنها عبارتند از: علم صرف و نحو، معانی و بیان، فقه و اصول، تاریخ و ... . یکی از مهمترین این علوم، علم مفردات قرآن است. این علم به علت اهمیتی که در یافتن مفاهیم قرآن دارد، در تفسیر نیز جایگاهی والا یافته به حدی که هیچ مفسری بدون اطلاع کافی از آن نمیتواند، تفسیری جامع ارائه دهد. از جمله مباحثی که در حوزة علم مفردات قرآن مطرح میشود، بحث ترادف، اشتراک لفظی و اضداد است که علما بر سر وجود و یا عدم آن در زبان عربی و همچنین در قرآن اختلافاتی دارند که البته این اختلاف نظرها به حوزة تفاسیر نیز راه یافته است. «شیخ طوسی» صاحب تفسیر گرانقدر «تبیان» (اولین تفسیر استدلالی شیعه) با توجه به دانش فراوانی که درعلم مفردات قرآن دارد، به بحث دربارة بعضی از روابط معنایی میان واژهها از جمله مترادفات، الفاظ مشترک و اضداد پرداخته و در این زمینه آرایی را ارائه داده است. پژوهش پیش رو به بیان و بررسی به شیوة توصیفی- تحلیلی دیدگاه شیخ طوسی را در زمینه الفاظ مترادف، مشترک و اضداد تبین میکند. از جمله نتایج این مقاله، توجه و دقت فراوان شیخ طوسی به روابط معنایی میان کلمات و تفاوتهای ظریف میان آنها و همچنین توجه به عوامل پیدایش مترادفات و واژه های مشترک و بررسی آنها و نیز آرایی است که در مورد واژگان اضداد ارائه میدهد که البته گاهی این عقاید برخلاف نظر علما و مفسران دیگر است. | ||
کلیدواژهها | ||
تفسیرتبیان؛ مفردات قرآن؛ مترادف؛ مشترک لفظی؛ اضداد | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Sheikh Tosi's Lexical Approach in Tebyan Commentary | ||
نویسندگان [English] | ||
Saeed Amir Mahmud Anvar؛ Zahra Farid | ||
مراجع | ||
. قرآن کریم. 2. آیتالله زاده شیرازی، مرتضی.(1351ش). «عرض للاتجاه اللغوی فی تفسیر التبیان»؛ مجلة الهادی، شمارة 6، صص17-24 3. ابنجنی، عثمان بنجنی.(1913م). الخصائص؛ الطبعـﮥ الثانی،مصر: مکتبـﮥ الهلال. 4. ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم. (بیتا).غریب القرآن؛ بیروت: منشورات دار و مکتبـﮥ الهلال. 5. ----------------. (بیتا). تأویل مشکل القرآن؛ بیروت: دارالکتب العلمیّـﮥ. 6. ابنفارس، ابوالحسین احمد.(1910م). الصاحبی فی فقه اللغه وسنن العرب؛ قاهره: المکتبـﮥ السلفیـﮥ. 7. ابوالطیب، عبدالواحد. (1966م). کتاب الاضداد؛ الطبعـﮥ الثانی، دارالطلاس للترجمه و النشر. 8. ------------. (1960م). الابدال؛ دمشق: مجمع العلمی العربی. 9. ابوعبیده، معمربن مثنی. (1381ق). مجاز القرآن؛ قاهره: مکتبـﮥ الخانجی. 10. ایرانی قمی، اکبر. (1371ش). روش شیخ طوسی در تفسیر تبیان؛ چاپ اول، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. 11. بحره، نصرالدین. (1421ق). «الاضداد فی اللغة العربیة»؛ مجلة التراث العربی، شمارة 79، صص7-22 . 12.حامد هلال، عبدالغفار.(بیتا). اللغه العربیه، خصائصها وسماتها؛ الطبعه الخامس، قاهره: مکتبـﮥ وهبه. 13.خطیب قزوینی، محمدبن عبدالرحمن.(2000م). الایضاح فی علوم البلاغه؛ الطبعه الاولی، بیروت: المکتبه العصریه. 14. راغب اصفهانی،حسین بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن؛ الطبعه الاولی، تحقیق صفوان عدنان داوودی بیروت: دار العلم الشامیة. 15. رمضان، عبدالتواب. (1983م). فصول فی فقه اللغة؛ الطبعه الثانی، ریاض: دار الرفاعی. 16. زرکشی، بدرالدین. (1422ق). البرهان فی علوم القرآن؛ تحقیق مصطفی عبد القادر، بیروت: دار الکتب العلمیه. 17. سالم عبدالعال.(1994م). المشترک اللفظی فی ضوء غریب القرآن؛ کویت: مطبوعات جامعة الکویت. 18. سجادی، سیدجعفر.(1370ش). فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی؛ چاپ اول، تهران: طهوری. 19. سیوطی، جلال الدین. (بیتا). المزهرفی علوم اللغة؛ تحقیق محمد احمد جاد المولی و علی بن محمد البجاوی، قاهره: مطبعة البابی الحلبی. 20. شوکانی، محمد بن علی.(1414ق). فتح القدیر؛ بیروت: دار ابن کثیر. 21. صافی، محمود بن عبدالرحیم. (1418ق). الجدول فی اعراب القرآن؛ الطبعه الرابع، دمشق: دار الرشید. 22. صالح، صبحی. (1970م). دراسات فی فقه اللغة؛ الطبعه الرابع، بیروت: دارالعلم للملایین. 23. طباطبایی، سید محمدحسن.(1417ق). تفسیر المیزان؛ چاپ پنجم، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه. 24. طوسی، محمدبن حسن. (1376ق). التبیان فی تفسیر القرآن؛ تحقیق احمد قصیر عاملی، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 25. فراهیدی، خلیل بن احمد. (1410ق). العین؛ چاپ دوم، قم: انتشارات هجرت. 26. قدور، احمد محمد. (1999م). مدخل الی فقه اللغة العربیة؛ الطبعه الثانیه، لبنان: دارالفکر. 27. قرشی، سیدعلی اکبر. (1371ش). قاموس قرآن؛ چاپ ششم، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 28. مصطفوی ،حسن. (1360ش). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم؛ تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. 29. المنجّد، محمد نور الدین. (بیتا). التضاد فی القرآن الکریم بین النظریه و التطبیق؛ الطبعه الاولی، بیروت: دار الفکر المعاصر. 30. میرزامحمد، علیرضا. (1380ش). «واژه شناسی قرآن»؛ مجلة گلستان قرآن، شمارة 102، صص16-20 31. وهدان، عبد الغنی. (2010م). تراث فقه اللغه فی العربیه؛ الطبعه الاولی، مصر: مؤسسه خورس الدولیه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,872 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,237 |