تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,121 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,251,477 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,845,930 |
تحلیل شاخص های تاب آوری شهری در برابر مخاطره سیل با رویکرد آینده پژوهی (مورد مطالعه: شهر خرم آباد) | ||
آینده پژوهی ایران | ||
دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 12، تیر 1401، صفحه 1-26 اصل مقاله (1.26 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/jfs.2022.16142.1327 | ||
نویسندگان | ||
یعقوب ابدالی* 1؛ حسین حاتمی نژاد2؛ سعید زنگنه شهرکی3؛ احمد پوراحمد4؛ محمد سلمانی5 | ||
1پژوهشگر دکتری، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
2دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
3استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
4استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
5دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
تاریخ دریافت: 14 شهریور 1400، تاریخ بازنگری: 06 بهمن 1400، تاریخ پذیرش: 12 تیر 1401 | ||
چکیده | ||
هدف: مطالعه آینده در حال حاضر، بیش از هر زمان دیگری برای کشورها در جهت دستیابی به تاب آوری و برنامه کاهش ریسک یا بهبود تابآوری ضروری است. هدف اصلی این مطالعه، تحلیل شاخصهای تابآوری شهر خرمآباد در برابر مخاطره سیل با رویکرد آینده پژوهی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق؛ شامل خبرگان آشنا به مسائل شهری در سطح شهر خرم آباد است. حجم نمونه به روش نمونهگیری گلوله برفی، 44 نفر بدست آمده است و برای تجزیه و تحلیل دادههای این تحقیق، از نرمافزار میک مک استفاده شده است. یافته ها: یافتههای تحقیق نشان میدهد که متغیرهای جمعیت مستقل، زیرساخت های در معرض خطر، پتانسیل دسترسی یا تخلیه، ثبات و پایداری جمعیت و رونق ساخت و ساز، بالاترین رتبههای تأثیرگذاری و متغیرهای نسبت تغییر پوشش زمین شهری، زیرساختها، دسترسی به حمل و نقل، ظرفیت ارتباطی و برابری امکانات آموزشی، بالاترین رتبههای تأثیرپذیری کلی را دارند. در خصوص ابعاد ششگانه تحقیق نیز رتبههای تأثیرگذاری به ترتیب به ابعاد کالبدی، نهادی، اجتماعی، اقتصادی، محیطی و سرمایه اجتماعی تعلق دارد. در حالت کلی، از میان ۳7 متغیر بررسی شده این پژوهش، 9 متغیر جمعیت مستقل، استحکام ابنیه، قدمت ابنیه، مالکیت ابنیه، ظرفیت مراقبتهای پزشکی، زیرساخت اینترنت، حکمروایی مطلوب، پتانسیل دسترسی و تخلیه و زیرساختهای در معرض خطر بهعنوان متغیرهای کلیدی مؤثر بر تابآوری شهری انتخاب شدهاند. نتیجه گیری: هرگونه برنامهریزی برای تابآوری شهر خرمآباد باید نقش کلیدی عوامل نامبرده را مورد توجه قرار دهد. این متغیرها در افزایش تابآوری شهر خرمآباد، دارای قدرت نفوذ بالا و وابستگی پایینی هستند و اولویت اول در تابآور نمودن شهر خرمآباد به حساب میآیند. | ||
کلیدواژهها | ||
تاب آوری شهری؛ مخاطره سیل؛ رویکرد آینده پژوهی؛ نرم افزار میک مک؛ شهر خرم آباد | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysis of Urban Resilience Indicators against Flood Risk with a Futuristic Approach (A Case Study of Khorramabad) | ||
نویسندگان [English] | ||
Yaghob Abdali1؛ Hossein Hataminejad2؛ Saeed Zanganeh Shahraki3؛ Ahmad Pourahmad4؛ Mohammad Salmani5 | ||
1Ph.D. Researcher, Geography and Urban Planning, University of Tehran, Iran | ||
2Associate Professor of Geography and Urban Planning, University of Tehran, Iran | ||
3Assistant Professor of Geography and Urban Planning, University of Tehran, Iran | ||
4Professor of Geography and Urban Planning, University of Tehran, Iran | ||
5Associate Professor of Geography and Rural Planning, University of Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Purpose: Futures Studies is now more urgent than ever for countries to achieve resilience and reduce risk and improve resilience programs. The main purpose of this study is to analyze the resilience indices of Khorramabad against flood risk with a futuristic approach. Method: The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of nature and method. The statistical population of the research includes experts familiar with urban issues in the city of Khorramabad. The sample size was obtained by snowball sampling method of 44 people and MICMAC software was used to analyze the data of this research. Findings: Research findings show that the variables of independent population, at-risk infrastructure, access / evacuation potential, population stability and construction boom have the highest overall impact ratings. Also, the variables of urban land cover change ratio, infrastructure, access to transportation, communication capacity and equality of educational facilities have the highest overall impact ratings. Regarding the six dimensions of research, the rankings of influence belong to the physical, institutional, social, economic, environmental and social capital dimensions, respectively. Generally, among 37 investigated variables in this research, 9 variables such as independent population, building strength, building age, building ownership, medical care capacity, internet infrastructure, good governance, access / evacuation potential and also endangered infrastructure were selected as effective and key variables in urban or city resistance. Conclusion: Every planning for Khorramabad city resistance must has main role for mentioned factors. Mentioned variables have high dominance power in Khorramabad city resistance increasing and their correlation is low and also they are first priority in Khorramabad city resistance. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Urban Resilience, Flood Risk, Futuristic Approach, MICMAC Software, Khorramabad City | ||
مراجع | ||
افضلی، مرضیه؛ ابدالی، یعقوب و حیدری، اصغر (1399). تحلیل کالبدی – فضایی شهر خرمآباد با استفاده از شاخصهای رشد هوشمند شهری. فصلنامه پژوهش و برنامهریزی شهری، 11(43): 35-50.
پاشازاده، اصغر و یزدانی، محمدحسن (1399). شناسایی پیشرانهای کلیدی در تابآوری شهر اردبیل. فصلنامه جغرافیا (برنامهریزی منطقهای)، 10 (2): 129-111.
پورقربان، شیوا؛ پوراحمد، احمد؛ دربان آستانه، علیرضا و زنگنه شهرکی، سعید (1399). شناسایی شاخصهای استراتژی توسعه شهری در جهت تابآوری و توانمندسازی جزیره کیش در افق 1417. فصلنامه آیندهپژوهی ایران، 5(8): 217-189.
رحیمی، حانیه (1399). بررسی میزان تابآوری شهر خرمآباد در برابر مخاطرات محیطی با تأکید بر سیل. پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته برنامهریزی شهری، استاد راهنما: محمود جمعهپور، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
زالی، نادر و منصوری بیرجندی، سارا (1394). تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه حملونقل پایدار در افق 1404 کلانشهر تهران (روش تحلیل ساختاری). فصلنامه برنامهریزی آمایش فضا، 19 (2): 31-1.
سلمانی، محمد؛ کاظمی ثانی عطاالله، نسرین؛ بدری، سید علی و مطوف، شریف (1395). شناسایی و تحلیل تأثیر متغیرها و شاخصهای تابآوری: شواهدی از شمال و شمال شرقی تهران. فصلنامه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 3 (2): 22-1.
غلامی، حمیده؛ پناهی، علی و احمدزاده، حسن (1399). آیندهپژوهی تابآوری سکونتگاههای شهری در برابر مخاطرات محیطی با تأکید بر پاندمی کرونا (مطالعه موردی: شهر تبریز). فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، 9 (36): 199-179. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,268 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,091 |