تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,121 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,250,778 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,844,964 |
بررسی نحوه تعامل کاربر و فضاهای نیمهباز در واحدهای مسکونی معاصر | ||
نشریه علمی اندیشه معماری | ||
مقاله 8، دوره 6، شماره 12، مهر 1401، صفحه 133-149 اصل مقاله (1.68 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2022.16078.1794 | ||
نویسندگان | ||
فرناز شاه پوری* 1؛ حامد مضطرزاده2 | ||
1کارشناس ارشد معماری، مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی ، شیراز، ایران | ||
2استادیار گروه معماری، گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی،شیراز،ایران | ||
تاریخ دریافت: 26 مرداد 1400، تاریخ بازنگری: 27 مرداد 1401، تاریخ پذیرش: 30 مرداد 1401 | ||
چکیده | ||
بیان مساله: تقش فضاهای نیمهباز در زندگی شهری انسان معاصر بر کسی پوشیده نیست. این فضاها علاوه بر عملکرد های زیست محیطی و اقلیمی رسالت مهمی در ایجاد ارتباط انسان با طبیعت و کاهش استرسهای محیطی ایفا می کنند. بهینگی در طراحی این فضاها به گونه ای که امکان تعامل حداکثری کاربر و فضا برقرار شود از جمله مواردی است که در برنامه ریزی جهت این دست از فضا اهمیت ویژه ای دارند. در بدنه شهرها بسیار مشاهده شده است که فضاهای نیمهباز یک ساختمان در عین داشتن خصوصیات کالبدی یکسان، پویایی و زیست پذیری متفاوتی را از خود نشان می دهند. می توان علت این تفاوت را در آن دانست که به منظور تعامل پذیری، علاوه بر محیط، کاربر و ویژگیهای شخصیتی او نیز در این فرآیند دخیل می باشند. لذا در زمینه طراحی به عنوان یک فرآیند پیش از اشغال می بایست به علت عدم شناخت دقیق از کاربر و نحوه اشغال فضا توسط او، باید به پیش بینی و بهینه سازی عوامل مرتبط با کالبد به صورت ساختاری و غیر ساختاری به عنوان متغیر های در دسترس اتکا نمود. در این راستا در این پژوهش بررسی میگردد که در طراحی فضاهای نیمهباز مسکونی این عوامل و شاخصهای سازنده آنها تا چه اندازه و به چه صورت در رابطه متعامل با کاربر نهایی تا کنون توانسته اند نقش پررنگ تری را ایفا نمایند. سوال تحقیق: میزان تعامل کاربر نهایی و فضاهای نیمهباز در واحد های مسکونی بر اساس چیدمان فضایی آنها چگونه است؟ چه مولفههایی بیشترین تاثیر را در تعامل کاربر نهایی با فضاهای نیمهباز ایجاد نماید؟ اهداف تحقیق: دستیابی به راهکاری جهت بررسی تعامل پذیری فضاهای نیمهباز مسکونی معاصر در راستای کمک به ارتقای راندمان فضا در طراحی فضاهای نیمهباز. روش تحقیق: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بوده که به روش کمی صورت گرفته است و رویکرد حاکم بر تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی است و ابزار تحقیق از نوع برداشت میدانی و مصاحبه و تحلیل دادههای آن نیز به وسیله تکنیک نحو فضا و نرم افزار Depth Map و آنالیز دادهها از طریق بررسی ضریب همبستگی به وسیله نرم افزار Spss انجام شده است. مهمترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: در نهایت نتایج پژوهش حاکی از آن است که ویژگیهای ساختاری بیش از ویژگیهای غیر ساختاری در تعامل پذیری فضاهای نیمهباز مسکونی تاثیر گذارده اند. در میان این ویژگیها شاخص اتصال در میزان تعاملات و شاخص همپیوندی در شدت و نوع این تعاملات بیشترین تاثیر را داشته اند. شاخص عمق متوسط نیز هم با میزان و هم شدت تعاملات ارتباط خطی معکوس دارد. علاوه بر شاخصهای ساختاری، مولفههایی همچون شیوه تملک، متراژ ، نسبت فضای نیمهباز به زیربنا، سرانه فضای نیمهباز در تعامل پذیری فضاهای نیمهباز موثر بوده اند. همچنین در یافتههای این پژوهش مشخص شده است در صورتی که کاربر نهایی به حدی در ویژگیهای کالبدی مداخله نماید که بتواند بر ویژگیهای ساختاری فضا تاثیر بگذارد، تعاملات او با فضای نیمهباز به حداکثر می رسد. | ||
کلیدواژهها | ||
تعامل؛ کاربر؛ فضای نیمه باز؛ نحو فضا؛ مسکن معاصر | ||
عنوان مقاله [English] | ||
investigating the interaction between user and semi-open spaces in contemporary residential units using space syntax | ||
نویسندگان [English] | ||
Farnaz Shahpouri1؛ Hamed Moztarzadeh2 | ||
1MS. Architecture, Architecture and urban studies research center, Shiraz branch, Islamic Azad university, shiraz, Iran | ||
2Assistant Professor of Architecture, department of architecture, Shiraz branch, Islamic Azad Universicty, Shiraz, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Research Problem: It is a few decades since lack of semi-open spaces have assumed importance in the housing, driving mankind to revise many conventional procedures in architectural design and construction. The role of semi-open spaces in the modern life is not hidden from anyone. This is the modern world's only chance to make closed spaces connected to the open spaces beyond the walls. In addition to environmental and climatic functions, these spaces play an important role in connecting humans with nature and reducing environmental stress. In order to gain the maximum user-space interaction, semi-open spaces must be design in an optimum level. This level of design take a deep vision about how these spaces work and what people are expect about them. In the body of cities, it has been observed that the semi-open spaces of a building, while having the same physical characteristics, show different dynamics and livability. The reason for this difference can be finding in the component of interaction. In order to be interactive, the user and his personality traits, in addition to the environment are also involved in this process. Therefore, in the field of design as a pre-occupation process, due to the lack of accurate knowledge of the end user and how he occupies space, it is necessary to predict and optimize the factors which are related to the space as variables which are Available and can relied on. In this regard, this study is investigating factors and their constructive indicators in semi-open spaces which have been able to play a more prominent role in the interaction with the final user. Research Question: What is the relationship between the interaction of the final user and semi-open spaces structure in residential units based on space syntax theory? Which components have major impact on final-user interaction with semi-open spaces? Research Method: This research has been done by examining case studies through field study and interview and its data has been analyzed by spatial syntax technique and Space syntax software and data analysis by examining the correlation coefficient by Spss software. The Most Important Results and Conclusion: Finally, the results indicate that structural features have more affect than non-structural features in the interaction of semi-open residential spaces. Among these features, the connection index had the most impact on the amount of interactions while the correlation index on the intensity and type of these interactions. The average depth index is also inversely related to both the amount and intensity of interactions. In addition to structural indicators, components such as acquisition method, area, ratio of semi-open space to area, per capita semi-open space have been effective in the interaction of semi-open spaces. The findings of this study also show that if the final user intervenes in the physical features to the extent that it can affect the structural features of the space, his interactions with the semi-open space will be maximized. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Interaction, user, Semi-open spaces, Space syntax, contemporary housing | ||
مراجع | ||
قاسم وندحفظ آباد، ندا و مهدوی پور، حسین،1396،ارایه راهکارهایی از نحوه مشارکت کاربران در طراحی جهت ارتقا کیفیت مسکن،پنجمین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری،تهران.
حیدری, علی اکبر, یعقوب پیوسته گر و مریم کیایی. 1396. بررسی نقش حیاط در پیکره بندی فضایی مساجد در راستای ارتقاء راندمان عملکردی با استفاده از روش چیدمان فضایی. نشریه هنرهای زیبا. 22(3): 91-104.
دانشمند، سارا و زهرا یارمحمودی. 1396. بررسی تطبیقی فضاهای باز و نیمهباز در شکل گیری کیفی گونههای مسکن معاصر (مطالعه موردی مساکن سنتی و معاصر شیراز)،پنجمین کنگره بین المللی عمران ، معماری و توسعه.
راپاپورت، ایموس. 1389 . انسان شناسی مسکن. ترجمه خسرو افضلیان. تهران: انتشارات حرفه هنرمند.
رازانی، پردیس. 1396. از مؤلف تا کاربر؛ بررسی نقش کاربر در شکل گیری فضای معماری، کنفرانس ملی پژوهش های کاربردی درعمران،معماری و شهرسازی، تهران.
راهب، غزال و محیا نظری.1396. بررسی عوامل مؤثر بر کارکرد فضای نیمهباز خصوصی واحدهای مسکونی شهر تهران. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 10(21): 39-48.
رحمتی گواری، رمیصاء، هادی قدوسی فر، منصوره طاهباز و فاطمه زارع میرکآباد. 1398. معیارهای مرکزیت جهت تحلیل چیدمان عملکردی فضا. معماری و شهرسازی ایران . 10(17): ۱۵۹ – ۱۷۳. https://dx.doi.org/10.30475/ISAU.2019.97236
رضایی، سهراب، شرقی، علی و قاسم مطلبی. 1396. چارچوبی جهت تحلیل عوامل رفتاری مؤثرِ ساکنان ساختمان های مسکونی بر میزان مصرف انرژی. معماری و شهرسازی پایدار. 5(2): 39-58.
عباس زادگان، مصطفی– 1381- روش چیدمان فضا در فرایند طراحی شهری- فصلنامه مدیریت شهری 9- صص 75-64
عینی فر, علیرضا, علی نیای مطلق, ایوب. (1393). تبیین مفهوم بیرون و درون در فضاهای مابین مسکن آپارتمانی "مطالعه موردی بالکن در سه نمونه از مجموعههای مسکونی تهران". نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. 19 (2): 55-66. https://dx.doi.org/10.22059/JFAUP.2014.55391
عینی فر، علیرضا. 1386 .نقش غالب الگوهای عام اولیه در طراحی محلههای مسکونی معاصر. نشریه هنرهای زیبا. 32: 39-50.
فرشچی، حمیدرضا، و حامد ترکی باغبادرانی. 1397. بررسی فرآیند مشارکت استفاده کنندگان (مردم) در روند طراحی مسکن با رویکرد معماری جمعی. نشریه پژوهش در هنر و علوم انسانی. 3(11): ۳۳ -۴۴. https://civilica.com/doc/948966/
کاویاری فرناز، مسگری محمدسعدی، حسینعلی فرهاد و سمانه واعظی.1396. مدل سازی عامل-بنیان توسعه شهری با تعاملات الهام گرفته از الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات. مهندسی فناوری اطلاعات مکانی. 5(1): 49-64.
کریر ، راب. 1376. اجزای معماری ترجمه زهرا اهری. تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
کریستوفر، الکساندر. 1388. استانداردها در طراحی معماری، ترجمه: فرشید حسینی. تهران: انتشارات مهرازان.
کلانتری، سعیده، احمد اخلاصی، علی اندجی گرمارودی و آرمان خلیل بیگی خامنه. 1397. تحلیل ارتباط میان ساختار فضایی و رفتار حرکتی کاربران به روش چیدمان فضا (مطالعه موردی: پردیس مرکزی دانشگاه تهران). نشریه آمایش محیط. 11(43): 215-234.
گیفورد، رابرت. 1378. روان شناسی محیط های مسکونی. نشریه معماری و فرهنگ .1 (3): 71-77.
مداحی،سید مهدی، الهه اسفندیانیمقدم، لیلا عباسی و مونا بمانینائینی. 1397. قیاس تحلیلی نقش فضاهای نیمهباز مسکونی بر شکلگیری شیوه زندگی و نظام رفتاری ساکنان در خانههای بومی دیروز و مسکن امروز، مورد مطالعاتی: شهر مشهد. نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر. 11(25): 149-161. http://www.armanshahrjournal.com/article_85083.html
معماریان، غلامحســین، تدوین. 1387. معمــاری ایرانی. مولف: محمدکریم پیرنیا. تهران: سروش دانش.
نسبیت، کیت. 1389. نظریههای پسامدرن در معماری، مترجم: محمدرضا شیرازی. چاپ سوم. تهران، نشر نی.
همدانی گلشن, حامد. 1394. باز اندیشی نظریه "نحو فضا"، رهیافتی در معماری و طراحی شهری؛ مطالعه موردی: خانه بروجردیها، کاشان. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. 20(2): 85-92.
Askarizad R, Safari H .2020. Investigating the role of semi-open spaces on the sociability of public libraries using space syntax (Case Studies: Sunrise Mountain and Desert Broom Libraries, Arizona, USA). Ain Shams Engineering Journal 11: 253–264.https://doi.org/10.1016/j.asej.2019.09.007
Hill, J. 2003 . Actions of Architecture – Architects and Creative Users, London and NewYork, Routledge – Taylor & Francis Group. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:108489246
Hillier, B, Hanson, J. 1984, The Social Logic of Space. Cambridge. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511597237.002
Jeong, S. K., Lee T. H., & Ban, Y. U. 2015. Characteristics of spatial configurations in Pyongyang, North Korea. Habitat International,47, 148–157.https://api.semanticscholar.org/CorpusID:154005430
Malaktou, E., Philokyprou, M., Michael, A., & Savvides, A. 2016. Environmental behavior of semi-open spaces in Mediterranean vernacular architecture. The case of rural traditional dwellings of Cyprus. International Conference on Renewable Energies and Power Quality. Madrid: 599-604.
Martin, L. 1988. Architecture Theory After 1968: Analysis of the Works of Rem Koolhaas and Bernard Tschumi, Submitted to the Department of Architecture in Partial Fulfillment of the Degree of Master of Science in Architecture Studies, Massachusetts Institute of Technology.
Moztarzadeh H , Sajjadi Kh. 2019. Explaining the Effective Features of Open and Semi-Open Spaces in Availability and Increase of Social Interactions in Residential Complexes. International journal of architecture and urban development. 9 (34) 67 - 76.
Philokyprou M, Michael A & Malaktou E. 2021. A typological, environmental and socio-cultural study of semi-open spaces in the Eastern Mediterranean vernacular architecture: The case of Cyprus, Frontiers of Architectural Research. https://doi.org/10.1016/j.foar.2021.03.001
Simeoforidis, Y. 1993. On Landscape and Open Spaces. Arch. & Behave. 3, 321-327.
Sinou M., & Steemers K. (2003). Urban space -Thermal analysis of case studies. Conference of Sustainable Planning and Development. Skiathos: Wessex Institute of Technology (WIT) Press.https://www.witpress.com/elibrary/wit-transactions-on-ecology-and-the-environment/67/2000
Tschumi, B. 1996. Architecture and Disjunction, Cambridge, Mass: MIT Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 956 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 581 |