اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 400 |
| تعداد مقالات | 3,255 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,604,942 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,127,189 |
نقش طرح‌واره‌های ذهنی در شکل‌گیری الگوی مسکن سنتی مراغه | ||
| نشریه علمی اندیشه معماری | ||
| مقاله 3، دوره 6، شماره 12، مهر 1401، صفحه 40-57 اصل مقاله (1.7 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2022.16654.1843 | ||
| نویسندگان | ||
| مینو قره بگلو* 1؛ حمیدرضا آشتیانی2 | ||
| 1دکتری معماری، استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 25 آذر 1400، تاریخ بازنگری: 15 شهریور 1401، تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1401 | ||
| چکیده | ||
| بیان مساله: در دهه‌های اخیر با گسست معماری ایرانی از ویژگی‌های بستر فرهنگی، محیطی و تاریخی خود و هم‌نوایی با رویه جاری در دنیای معاصر، موجب تقلیل انسان به‌مراتب مادی وجود او شده است. این امر زمینه تنزل معماری به ساخت مایه و سرپناه را فراهم آورده است و به‌تبع آن، طرح‌واره‌های ذهنی ساکنان نیز از محیط‌های مسکونی دچار تغییرات شده است. سوال تحقیق: این نوشتار در پی پاسخگویی به این سوال است که کدام طرح‌واره‌های ذهنی در شکل‌گیری الگوی مسکن سنتی شهر مراغه تأثیرگذار بوده‌اند؟ و کدام یک از طرح‌واره‌ها بیشترین تأثیرگذاری را در شکل‌گیری این الگو داشته‌اند؟ اهداف تحقیق: ارتباط بین طرح‌واره‌ها و نمود بیرونی آن (الگوی مسکن) به واسطه فرایندهای شناختی قابل بررسی است که ریشه در مؤلفه‌های فرهنگی دارد. هدف این مقاله شناسایی طرح‌واره‌های رفتاری ساکنان خانه‌های سنتی مراغه مبتنی بر فرایندهای شناختی و نقش این طرح‌واره‌ها در شکل‌گیری الگوهای مکانی مسکن سنتی شهر مراغه است. انواع طرح‌واره‌های رفتاری به واسطه فرایندهای شناختی (ادراک، شناخت، ارزیابی، احساس، رفتار) قابل شناسایی است. روش تحقیق: در گام دوم پژوهش طرح‌واره‌های مذکور با مطالعات میدانی در قالب پرسشنامه و مصاحبه با ساکنان خانه‌های سنتی از طریق آزمون آماری کلموگروف اسمیرنوف و t ارزیابی گردید و ارتباط آن‌ها با الگوهای مکانی مسکن سنتی شهر مراغه مورد بررسی قرار گرفت و سپس یافته‌ها با استفاده از استدلال منطقی در ارتباط با چهارچوب نظری مطرح در پژوهش مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و مشخص شد که کدام طرح‌واره تأثیر بیشتری در شکل‌گیری مسکن سنتی مراغه داشته است. مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری تحقیق: نتایج تحقیق حاکی از این است که طرح‌واره‌های بافت، احساس، نقش، حقیقت و مفهوم، استراتژی و روش، خود و شخص، به ترتیب در شکل‌گیری الگوی مسکن تأثیرگذار بوده‌اند. طرح‌واره بافت شامل زیرمؤلفه‌های محرمیت، طبیعت، مهمان‌نوازی و فضای شخصی با بیشترین میانگین (3/32)، اولویت اول و طرح‌واره خود و شخص شامل زیرمؤلفه‌های هویت و استقلال با کم‌ترین میانگین (2/65) پایین‌ترین اولویت را در شکل‌گیری مسکن سنتی مراغه دارند. دستاورد نهایی تحقیق، نشان می‌دهد که میان طرح‌واره‌ها در تمام الگوهای مسکن سنتی مراغه تداوم قابل‌تأملی وجود دارد. درحالی‌که در جامعه معاصر، طرح‌واره‌ها تغییرات جهشی دارند و متناظر با این تغییرات، در الگوهای مکانی نیز شاهد دگرگونی هستیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طرح واره های ذهنی؛ الگو؛ مکان؛ مسکن؛ شهر مراغه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Role of Mental Schemes in the Formation of Traditional Maragheh Housing Pattern | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Minou Gharehbaglou1؛ Hamidreza Ashtiani2 | ||
| 1Tabriz Islamic art university | ||
| 2MSc in Islamic Architecture, Architecture and Urbanism Faculty, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Research Problem: In recent decades, Iranian architecture has experienced a break with its environmental, historical and cultural context. This shift toward mainstream trends in the contemporary world has brought the human aspect of Iranian architecture to its most materialistic embodiment. As a result, architecture has been reduced to its minimal essence as shelter, subsequently, affecting the inhabitants’ mental schemas of residential environments. Research Question: This article seeks to answer the following questions: What mental schemas have helped shape the traditional housing pattern of Maragheh city? And which of the schemas have had the highest impact on shaping this pattern? Research Method: The relationship between mental schemas and their external representation (that is, the housing pattern) can be examined through cognitive processes that are rooted in cultural factors. After a review of relevant literature, this paper investigates the role of mental schemas in shaping place patterns. To this end, we identified the different types of behavioral schemas through cognitive processes (perception, cognition, evaluation, emotion, behavior). Then, in the second step, we investigated these schemas through field surveys in the form of questionnaires and interviews with residents of traditional houses, and examined their relationship with traditional housing patterns in Maragheh. Traditional houses in Maragheh can be categorized into four patterns. After analyzing field data, we identified the most effective schemas in the formation of traditional housing in Maragheh. The Most Important Results and Conclusion: Our findings indicate that the following schemas have had the highest impact on the formation of the housing pattern in Maragheh in order of arrangement: Context, Emotion, Role, Fact and Concept, Strategy/Procedure and Self/Person. The Context schema with its subcomponents of privacy, nature, hospitality, and personal space received the highest mean score (3.32) as the first factor. The Emotion schema with its subcomponents of happiness and pleasure, belonging, and reactive-emotional content received a mean score of 3.26 as the second factor. The Role schema with its subcomponents of socialization and social bonding, participation, and community life received a mean score of 3.06 as the third factor. The Fact and Concept schema with its subcomponents of association and finding meaning, conceptualization, memories and lessons, operational perception and inferential perception received a mean score of 3.02 as the fourth factor. The Strategy/Procedure schema with its subcomponents of attention, cognitive mapping and decision making received a mean score of 2.85 as the fifth factor. Finally, the Self/Person schema with its subcomponents of identity and independence received the lowest mean score (2.65) as the least important factor in the formation of traditional housing pattern in Maragheh. The ultimate achievement of this research indicates that there is continuity among all schemes in traditional housing patterns. The patterns seem to have been continuous and gradual. In contemporary society, however, schemas are undergoing dramatic changes and corresponding to them, changes occur in effective schemas in spatial patterns. Therefore, in contemporary housing design, it is necessary to adjust spatial solutions to allow for the shift from the current patterns of housing to desirable cultural patterns in contemporary housing with a comprehensive understanding of mental schemas at both levels of common and ideal cultural schemas. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mental Schemas, Pattern, Place, Housing, Maragheh City | ||
| مراجع | ||
|
اسمیت، فیلیپ. 1383. درآمدی بر نظریههای فرهنگی. ترجمه حسن پویان. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
بهشتی، سید محمد. 1395. خانه (از آغاز پهلوی تا دهه چهل شمسی). مطالعات معماری ایران (10): 242-229.
حائری مازندرانی، محمدرضا. 1388. خانه، فرهنگ، طبیعت. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی معماری و شهرسازی.
سلطانی، مهرداد و منصوری، سید امیر و فرزین، احمد علی. 1391. تطبیق نقش الگو و مفاهیم مبتنی بر تجربه در فضای معماری. باغ نظر 9 (21): 3-14.
شکوری، رضا و خدادادی، الهام. 1393. طرح‌واره سکونت عشایر نمونه موردی عشایر قشقایی سمیرم. باغ نظر 11(28): 3-14.
لنگ، جان. 1390. آفرینش نظریه معماری. ترجمه علیرضا عینیفر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
معماریان، غلامحسین. 1393. مبنای طراحی معماری. تهران: انتشارات نغمه نواندیش.
معماریان، غلامحسین و دهقانی تفتی، محسن. 1396. در جستجوی معنایی نو بر مفهوم گونه و گونهشناسی در معماری (مطالعه موردی: خانه گونه تالاردار شهر تفت). مسکن محیط و روستا. 37 (162): 21-38.
یزدانفر، سید عباس و ناصردوست، زهره و ضرابیالحسینی، مهسا. 1395. الگوی مسکن مراغه با توجه به شیوه زندگی در گذر زمان (از دوره زندیه تا امروز). تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
Arnheim, R. (1969). Visual Thinking, Faber and Faber, London.
Augoustinos, M, Walker, I, Donaghue, N. (1995). Social cognition, an integrated introduction, London, Sage.
Barsalow, L.W, Sewell, D.R. (1985). Contrasting the representation of scripts and categories, Journal of Memory and Language, No 24, pp. 646–665.
Bartlett, F. C. (1954). Remembering, Cambridge University, Cambridge, England.
Brewer, W. F, Treyens, J. C. (1981). Role of Schemata in Memory for Places, Cognitive Psychology, No13, pp. 207-230.
Canter, D. (1991). Understanding, assessing, and acting in places: is an integrative framework possible? In Environment, Cognition, and Action, edited by T. Garling, and G. Evans. New York: Oxford University Press, pp. 191- 209.
Cantor, N, Mischel, W. (1979). Prototypes in person perception. In L. Berkowitz (Ed.), Advances in experimental social psychology ,Vol 12, pp. 3-52.
Chi, M. T. H. (1981). Knowledge development and memory performance. In M. P. Friedman, J. P. Das & N. O’Conner (Eds.), Intelligence and learning, pp. 221–229.
Fiske, S. T, Taylor, S. E. (1991). Social Cognition (2nd ed.), McGrawHill, New York.
Genereux, R. L, Ward, L.M, Russell, J.A. (1995), The Behavioural Component in the Meaning of Places, Journal of Environmental Psychology, Vol 3, No 1, pp. 43-55.
Gibson, James, J. (1966). The Senses Considered as Perceptual Systems, Boston: Houghton Mifflin.
Gilstrap, L, Livia, L, Laub, C. (2005). Schema Encyclopedia of Human Development. CA: SAGE publications.
Hampton, J. A. (1982). An investigation of the nature of abstract concepts. Memory & Cognition, Vol 9, No 2, pp. 149–156.
Kohls, C, Scheiter, K. (2008). The Relation Between Design Patterns and Schema Theory, in Proceedings of the 15th Pattern Languages of Programs Conference, pp. 18 - 20.
Lindsay, P, Norman, D. A. (1977). Human information processing: an introduction to psychology. Academic Press, NewYork.
Mandler, G. (1982). The Structure of Value: Accounting for Taste, Affect And Cognition: The Seventeenth Annual Carnegie Symposium On Cognition, eds. M. S. Clark and S. T. Fiske, Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey; pp. 3-36.
Markus, H. (1977). Self-schemata and processing information about the self, Journal of Personality and Social Psychology, Vol 35, No 2, pp. 63–78.
Neisser, U. (1976). Cogniton and Reality. San Francisco: W.H. Freeman.
Nishida, H. (1999). A cognitive approach to intercultural communication based on schema theory, International Journal of Intercultural Relations, Vol 23, No 5, pp. 753–777.
Onal, G.K. (2010). A Method for Investigation the Effects of Student's Cultural Schema on Architectural Design Process in Architectural Design Education (Unpublished PhD Thesis). Istanbul Technical University, Istanbul, Turkey.
Palmer, G.B. (1996). Toward a Theory of Cultural Linguistics, Austin: University of Texas Press.
Pezzulo,G, Calvi,G. (2007). Designing modular architectures in the framework akira, Multiagent and Grid Systems, Vol 3, No 1, pp. 65-86.
Piaget, J. (1954). The Construction of Reality in the Child. Ballentine.
-Puecell, A. T. (1986). Environmental perception and affect. Environment and behavior , Vol. 18 No. 1, 3-30.
Rapoport, A. (1982). The meaning of the built environment: a nonverbal communication approach, Arizona, University of Arizona Press.
Rapoport, A. (1990). The Meaning of the Built Environment, 2nded, University of Arizona, Tucson, Arizona.
Rosch, E. H, Mervis, C. B. (1975). Family resemblances: studies in the internal structure of categories, Cognitive Psychology, Vol 7, No 4, pp. 573–605.
Schank, R. C, Abelson, R. P. (1977). Scripts, Plans, Goals, and Understanding, Erlbaum, Hillsdale, NJ.
Seifert, K. L (1991). Educational Psychology, 2nd ed., Boston: Houghton Mifin.
Shaw, R, Pittenger, J. (1977). Perceiving the face of change in changing faces: implications for a theory of object perception. In R. Shaw & J. Bransford (Eds.), Perceiving, acting and knowing: toward an ecological psychology , pp. 103–132. Hillsdale, N
Snodgrass, J, Russell, J.A, Ward, L.M. (1988). Planning, Mood, and Place-Liking, Journal of Environmental Psychology, Vol 8, No 3, pp. 209-222.
Stokols, D. (1981). Group X Place Transactions: Some Neglected Issues in Psychological Research on Settings, Toward a Psychology of Situations: An Interactional Perspective, ed. D. Magnusson, Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey; pp. 393-415.
Strandell, J. (2017). The Cultural Schema: Toward Conceptual Compatibility in Culture-Cognition Interaction Research. In book: Culture-Cognition.
Taylor, S. E, Crocker, J. (1981). Schematic bases of social information processing. In E. T. Higgins, C. P, Herman, M. P, Zanna (Eds.), Social cogni- 776 H. Nishidation: the Ontario symposium,Vol 1, pp. 89–134.
Turgut, H. (1990). A Method for the determination of culturebehavior-space interaction system (PhD Thesis). Istanbul Technical University, Turkey.
Turner, R. M. (1994). Adaptive reasoning for real-world problems: a schemabased approach, Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Ward, L.M, Snodgrass, J, Chew, B, Russell, J.A. (1988). The Role of Plans in Cognitive and Affective Responses to Places, Journal of Environmental Psychology, Vol 8, No 1, pp. 1-8. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 614 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 534 |
||