تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 379 |
تعداد مقالات | 3,114 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,219,421 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,826,365 |
بررسی فقهالحدیثی روایت «فمن ادعی المشاهدة» (فهم آخرین توقیع به آخرین نائب) | ||
مطالعات فهم حدیث | ||
مقاله 3، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17، مهر 1401، صفحه 49-71 اصل مقاله (410.33 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2022.2827 | ||
نویسندگان | ||
محمد سبحان ماهری قمی1؛ محمدرضا پیرچراغ* 2 | ||
1کارشناس ارشد رشته نهجالبلاغه دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره). | ||
2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) | ||
تاریخ دریافت: 23 آبان 1401، تاریخ پذیرش: 23 آبان 1401 | ||
چکیده | ||
فرمایشات معصومین (ع) در کنار قرآن، از مهمترین منابع تبیین دین میباشد که گاهی به صورت شفاهی در غالب روایات و گاه به صورت کتبی به شکل توقیع نقل شده است. در آخرین توقیع از ناحیه مقدسه امام زمان (ع) به علیبنمحمد سمری (آخرین نائب خاص)، مسألهی رؤیت و مشاهدهی حضرت ولیعصر (ع) پس از رحلت آخرین نائب خاص مطرح گردیده است. به سبب اهمیت این موضوع در توقیع، برداشتهای متفاوتی از آن صورت گرفته که در برخی موارد موجب آسیب، ایجاد افراط و تفریط در حوزه مهدویت گردیده است. اعتبارسنجی توقیع و بررسی دقیق مفهوم «المشاهدة» و امکان دیدار در عصر غیبت، محور پژوهش حاضر است. برای درک دقیق توقیع مذکور، ابتدا با بهرهگیری از علم رجال و درایة، اعتبار توقیع را ثابت نموده، سپس با استفاده از کتب لغت به بررسی معنای لفظ «المشاهدة» پرداخته شد که پس از ذکر معانی احتمالی نظیر دیدار با اختیار و دلخواه و همچنین نیابت و سفارت خاصّ در عصر غیبت کبری، مشخص گردید در این حدیث معنای «سفارت خاص» مدنظر میباشد. سپس با بررسی خانواده روایت، معنای «مشاهدهی معیّن» اثبات میگردد که منظور، دیداری دوطرفه همراه با اراده و اختیار طرفین میباشد و در توقیع شریف این نوع مشاهدهی خاص یا همان ادعای سفارت خاص نفی شده است. همچنین با بررسی احادیث متضمن دیدار با حضرت ولیعصر (ع) موعود از طرف ایشان و به صورت یکطرفه مشخص گردید که مشاهده در معنای دوم یعنی امکان دیدار ولی بدون اختیار و اراده و بدون ادهای سفارت خاص، امری میسور است. | ||
کلیدواژهها | ||
فقه الحدیث؛ حضرت ولیعصر؛ توقیع؛ فمن ادعی المشاهدة؛ تشرفات؛ علی بن محمد سمری؛ غیبت کبری | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Examining the Hadith Understanding of the Narration “Fa-man-e-Ida’aa al-Mushahadah” (Understanding the last Towqi of the Imam to the last Vicegerent) | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Sobhan Maheri Qhomi1؛ Mohammad Reza Pirchraq2 | ||
1Master’s Degree in Nahj al-Balagha, Imam Khomeini International University. | ||
2Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Imam Khomeini International University. | ||
چکیده [English] | ||
The sayings of the infallible imams (a.s.) along with the Qur’an are one of the most important sources for explaining religion. In most of the time, they are in oral form and sometimes in written form. In the last towqi from the Holy District of Imam Zaman (AS) to Ali Ibn Muhammad Samuri (the last special deputy), the issue of seeing and observing last Imam after the death of the last special deputy has been raised. Due to the importance of this issue in towqi, there have been different interpretations of it, which in some cases have caused damage or caused overdo and underdo in the field of Mahdism. This paper facouse on validation of towqi and detailed examination of the concept of “al-Mushahadah” and the possibility of meeting of Imam in the age of absenteeism. In order to understand the mentioned towqi accurately, firstly, the validity of towqi through using the science of Rijal and Dariah al-Hadith will be checked. Then, the meaning of the word “al-Mushahadah” will be investigated by using dictionaries. After mentioning possible meanings, such as “Meeting by choice and desire” and also, “special representation and embassy in the era of great absence”, it was determined that the meaning of “special embassy” is considered in this hadith. Then, by examining the hadith family, the meaning of “certain observation” will be clear. It means “a bilateral meeting with the will and discretion of the parties. So, in the towqi of Hazrat, this type of special observation or the claim of a special embassy has been denied. Also, the hadiths of the meeting of Promised Mahdi (a.s.), implies that he can visit people as a one-side visit of his behalf and without the claim of special embassy. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Fiqh al-Hadith, Imam Asr, Towqi, Fa-man-e-Ida’aa al-Mushahadah, honors, Ali Ibn Muhammad Samuri, The great absence | ||
مراجع | ||
قرآن کریم، ترجمه: فولادوند، محمدمهدى، قم، دار القرآن الکریم، 1415ق. أبطحی، سید محمدعلی، تهذیب المقال فی تنقیح کتاب الرجال أحمد بن علی النجاشی، قم، ابن المؤلف، 1417ق. ابنادریس حلّی، أبیجعفر محّمدبنمنصور، السرائر، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1410ق. ابنحجر عسقلانی، شهابالدین أبىالفضل، لسان المیزان، بیروت، مؤسسة الأعلمی، چاپ دوم، 1390ق. ابنحمزه طوسى، محمدبنعلى، الثاقب فی المناقب، قم، انصاریان، چاپ سوم، 1419ق. ابنطاووس، علىبنموسى، الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، قم، مطبعة الخیام، 1399ق. __________________، کشف المحجة لثمرة المهجة، نجف، منشورات المطبعة الحیدریة، 1370ق. ابنفارس، أحمد، معجم مقاییس اللغة، بیروت، دارالفکر، 1399ق. اعرجی کاظمی، محسنبنحسن، عدة الرجال، قم، اسماعیلیان، 1415ق. أمین، سیدمحسن، أعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، 1403ق. إیروانی، محمدباقر، دروس تمهیدیة فى القواعد الرجالیة، قم، مدین، چاپ دوم، 1431ق. بحرالعلوم، محمدمهدی، رجال السید بحر العلوم «المعروف بالفوائد الرجالیة»، تهران، مکتبة الصادق (ع)، 1363ش. بحرانی، سیدهاشمبنسلیمان، تبصرة الولى فی من رأى القائم المهدى، قم، بنیاد معارف اسلامی، 1369ش. ____________________، مدینة معاجز الأئمة الإثنی عشر، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، 1413ق. بهبهانی، محمدباقربن محمداکمل، تعلیقه علی منهج المقال، مکتبة اهل البیت (ع)، بیتا. بیرجندی، محمدباقر، بغیة الطالب فیمن رأى الامام الغائب، مشهد، احمدزاده، 1342ق. تبریزی، جواد، صراط النجاه، تهران، برگزیده، 1416ق. جعفری، جواد، «دیدار با امام عصر (عج) و توقیع علی بن محمد سمری»، مشرق موعود، سال پنجم، بهار 1390ش، شماره 17، صص 79-53. جوهری، أبونصر، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ چهارم، 1407ق. حلی، أبیالقاسم جعفربنحسن، المعتبر فی شرح المختصر، قم، مؤسسة سیدالشهدا، 1364ش. خوئی، سید أبوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم، مؤسسة الخوئی الإسلامیة، الطبعة الخامسة، 1413ق. دوزدوزانی، یدالله، تحقیق لطیف حول التوقیع الشریف، قم، موسسه سیدالشهداء، 1413ق. راغب اصفهانی، حسینبنمحمد، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالقلم، 1412ق. _______________________، تفسیر الراغب الأصفهانی، طنطا، کلیة الآداب، 1420ق. راوندى، قطب الدین، الخرائج و الجرائح،،قم، مؤسسه امام مهدى (ع)، 1409ق. زجاج، إبراهیمبنسری، معانی القرآن وإعرابه، بیروت، عالم الکتب، 1408ق. زنجانی، موسی، الجامع فی الرجال، قم، مؤسسه ولیعصر، 1439ق. شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم، مؤسسه نشر اسلامی،1410ق. صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الأثر فی الإمام الثانی عشر، قم، مکتبة آیةالله صافی گلپایگانی، 1380ش. صدر، محمد، تاریخ الغیبة الصغرى، لبنان، دارالتعارف، 1412ق. صدوق، محمدبنعلی، الهدایة فی الأصول والفروع، قم، مؤسسه إمام الهادی (ع)، 1418ق. _______________، کمال الدین وتمام النعمة، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1405ق. طبرسی، احمدبنعلى، الإحتجاج على أهل اللجاج، مشهد، مرتضی، 1403ق. طبرسی، حسنبنفضل، مکارم الأخلاق، قم، شریف رضى، 1412ق. طبرسی، فضلبنحسن، إعلام الورى بأعلام الهدى، قم، مؤسسة آل البیت، 1417ق. طوسى، محمدبنحسن، اختیار معرفة الرجال المعروف برجال الکشی، قم، مؤسسة آل البیت (ع)، 1362ش. ________________، التبیان فی تفسیر القرآن، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1409ق. ________________، الغیبة، قم، دارالمعارف الإسلامیة، 1411ق ________________، رجال الطوسی، مصحح: جواد قیومى اصفهانى، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ سوم، 1373ش. عبدالقادر، حامد؛ زیات، احمد، المعجم الوسیط، قاهره، دارالدعوه، بیتا. عراقی، محمود، دارالسلام در احوالات حضرت مهدى، قم، مسجد جمکران، 1384ش. عقیلیهمدانی مصری، بهاءالدین عبداللهبنعقیل، شرح ابن عقیل علی الفیه ابن مالک، مصر، المکتبة التجاریة الکبرى، 1384ق. فراهیدی،خلیلبناحمد، کتاب العین، تحقیق: مهدی مخزومی، تهران، دارالهجره، 1409ق. فیض کاشانی، محمدمحسن، نوادر الأخبار فیما یتعلق بأصول الدین، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، 1371ش. قمی، ابوالقاسم، قوانین الاصول، چاپ سنگی، بیجا، بینا، بیتا. کاشف الغطاء، جعفر، الحق المبین فی تصویب المجتهدین وتخطئة الأخباریین، تهران، بینا، 1319ق. کلینی، محمدبنیعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة، تحقیق: محمدرضا مامقانی، قم، مؤسسة آل البیت (ع)، 1411ق. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار: الجامعة لدرر أخبار الائمة الأطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403ق. _____________، مرأة العقول فی شرح اخبار آل الرّسول، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ دوّم، 1404ق. محمدی ریشهری، دانشنامه امام مهدى بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، دارالحدیث، 1393ش. مدیر شانهچی، کاظم، درایة الحدیث، قم، اسلامی، 1377ش. مرتضی، سید بسّام، زبدة المقال من معجم الرجال، بیروت، دارالمحجة البیضاء، 1426ق. مشهدی، محمدبنجعفر، المزار، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1419ق. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368ش. مظاهرى، حسین، الثقات الأخیار من رواة الأخبار، قم، موسسة الزهراء علیها السلام الثقافیة الدراسیة، 1428ق. معین، محمد، فرهنگ معین، تهران، زرین، 1386ش. مفید، محمدبنمحمد، کتاب المزار، قم، کنگره جهانى هزاره شیخ مفید، 1413ق. موسوی علوی، علیبنحسین، تنزیه الأنبیاء، تهران، منشورات المدرسه العلیا للشهید المطهری، 1422ق. مهدىپور، علىاکبر، تشرف در سرداب مقدس، قم، رسالت، 1388ش. نجاشی، احمدبنعلی، رجال النجاشی، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ ششم، 1365ش. نعمانی، محمدبنإبراهیم، الغیبة، تهران، صدوق، 1397ق. نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، ابن المولف، 1414ق. نورى طبرسی، حسینبنمحمدتقى، النجم الثاقب فی أحوال الإمام الحجّة الغائب، بیجا، بینا، بیتا. ________________________، جنة المأوى فی ذکر من فاز بلقاء الحجة، قم، مؤسسة السیدة المعصومة، 1427ق. نهاوندی، علیاکبر، العبقری الحسان، قم، مسجد مقدس جمکران، 1386ش. نیلی، علیبنعبدالکریم، السلطان المفرج عن أهل الإیمان فیمن رأى صاحب الزمان، قم، دلیل ما، 1384ش. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,046 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 989 |