تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 370 |
تعداد مقالات | 3,042 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,097,692 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,734,612 |
تحلیل واگرایی جریان های سیاسی در ایران بعد از انقلاب اسلامی با کاربست روش تحلیل لایه ای علتها و سناریوهای پیش رو در افق (1402 – 1415) | ||
آینده پژوهی ایران | ||
مقاله 2، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 13، دی 1401، صفحه 23-54 اصل مقاله (966.42 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/jfs.2023.17295.1400 | ||
نویسندگان | ||
ملیحه رمضانی* 1؛ محسن بیوک2؛ ایوب نیکونهاد2 | ||
1دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان | ||
2استادیار دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا ارتش | ||
تاریخ دریافت: 23 خرداد 1401، تاریخ بازنگری: 02 آبان 1401، تاریخ پذیرش: 26 آذر 1401 | ||
چکیده | ||
هدف: شکوفایی احزاب و جریانهای سیاسی، یکی از نشانه های میزان توسعه یافتگی درجوامع محسوب می شود. در ایران معاصر و از زمان شکل گیری نهضت مشروطیت، جریانهای سیاسی، فراز و نشیب های متعددی را پشت سرگذرانده و می توان گفت؛ جریان های سیاسی در ایران هنوز به مرحله نهادینگی و ثبات نرسیده و مشخصه بارز جریان شناسی سیاسی در ایران، واگرایی جریانهای سیاسی در طی دهه های اخیر است و این خود می تواند، یکی از دلایل ناپایداری، مقطعی و موسمی بودن فعالیت احزاب سیاسی در ایران به شمار آید. بنا به این ضرورت، پژوهش پیش رو در پی پاسخگویی به این پرسش است که عوامل واگرایی در میان جریانهای سیاسی در ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را چگونه میتوان تحلیل کرد؟ سناریوهای پیش روی جریانهای سیاسی در ایران (1402 – 1415) کدام است؟ روش: برای پاسخگویی به این پرسش، از روش تحلیل لایه های علّی که یکی از روشهای کیفی در علم آینده پژوهی است، استفاده شده است. یافته ها:یافته های پژوهش، بیانگر آن است که این انشقاق و واگرایی را در طیف وسیعی از دلایل، از سطح نظامهای علّی (از ساخت نهادی قدرت تا تشکیل احزاب، به عنوان ابتکارات الیتیستی)، جهان بینی و گفتمان (از اقتدار سیاسی کاریزماتیک تا فرهنگ سیاسی تبعی حامی – پیرو) تا اسطوره – استعاره (فردگرایی ایرانی تا باور به دولت قوی – جامعه ضعیف) میتوان تجزیه و تحلیل کرد. نتیجه گیری: بر طبق یافته ها میتوان سه سناریوی انسجام بخشی به جریانها، به عنوان سوپاپ اطمینان نظام سیاسی، فروپاشی جریانهای سیاسی در شکل سنتی، ادغام و تجمیع در جنبشهای اجتماعی جدید (احزاب مجازی شده) را برای آینده جریانهای سیاسی ایران در نظرگرفت. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل لایه های علّی؛ واگرایی سیاسی؛ جریان شناسی سیاسی؛ جمهوری اسلامی ایران؛ سناریونویسی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Divergence Analysis of Political Currents in Iran after the Islamic Revolution through Causal-Layers Analysis and Leading Scenario (in 2023-2035 Horizon) | ||
نویسندگان [English] | ||
Malihe Ramezani1؛ Mohsen Biuck2؛ Ayob Nikunahad2 | ||
1PhD in Political Science, Isfahan University, Isfahan, Iran | ||
2Assistant Professor, Khatam –Al Anbia Air Defense Academy, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Purpose: The flourishing of political parties and currents is one of the signs of the degree of development in societies. In contemporary Iran and since the formation of the constitutional movement, political currents have gone through many ups and downs and it can be said that political currents in Iran after the Islamic Revolution have not yet reached the stage of institutionalization and stability. A characteristic feature of political currents in Iran is the divergence and division among political currents in recent decades, and this can be one of the reasons for the instability and cross-sectional and seasonal activity of political parties in Iran. Therefore, the necessity of leading research seeks to answer the question of how factors and divergence among political currents in Iran after the victory of the Islamic Revolution can be analyzed? And what are the scenarios for the advancement of political currents in Iran? Method: To answer this question, the method of causal-layer analysis, which is one of the qualitative methods in futures research, has been used. Findings: The research findings indicate that this divergence is due to a wide range of reasons from the level of causal systems (from the institutionalization of power to the formation of parties as elitist initiatives), worldview and discourse (from charismatic political authority to culture). Subsidiary-follower politics to myth-metaphor (Iranian individualism to belief in a strong state-weak society) can be analyzed. Conclusions: Three scenarios for the future of Iranian political currents can be considered: integration of currents as the security valve of the political system, the collapse of political currents in the traditional form, integration and consolidation in new social movements (virtualized parties). | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Causal-Layers Analysis, Political Divergence, Political Current Studies, Islamic Revolution of Iran, Scenario Writing | ||
مراجع | ||
اخوانکاظمی، بهرام (1386)، علل ناکارآمدی احزاب سیاسی در ایران. زمانه، شماره 66. اشرفی، اکبر (1395). مطالعه علل توقف فعالیتهای حزب جمهوری اسلامی از منظر جامعهشناسی احزاب سیاسی، جامعهشناسی سیاسی جهان اسلام، 4(1): 65-84. اصغری، سیدعلی (1399). مفهومشناسی فردگرایی در ایران و نسبت آن با مفاهیم کلاسیک فردگرایی، مجله جامعهشناسی نهادهای اجتماعی،7(15): 9-30. الویری، محسن، نظری مقدم، جواد (1391)، نقش ارتباطات سنتی در جنبشهای سیاسی – اجتماعی شیعه (مطالعه موردی جنبش مشروطه ایران)، فصلنامه تحقیقات تاریخ اجتماعی، 2(1): 1-23. آبراهامیان، یرواند (1387)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه: گلمحمدی، تهران، نشر نی. بروجردی، مهرزاد (1377)، روشنفکران ایرانی و غرب: سرگذشت نافرجام بومیگرایی، ترجمه جمشید شیرازی، تهران: نشر فرزان روز. بشیریه، حسین (1381). دیباچهای بر جامعهشناسی سیاسی ایران، دوره جمهوریاسلامی، تهران: نگاه معاصر. بهشتی، سیدمحمد، ادیبی سده، مهدی و رستگار، یاسر (1390)، مدارای اجتماعی و ابعاد آن، فصلنامه رفاه اجتماعی،13(5): 353-376. خاتمی، سیدمحمد (1380)، احزاب و شوراها، تهران: نشر طرح نو. خواجهسروی، غلامرضا (1382)، رقابت سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. دارابی، علی (1388)، جریانشناسی سیاسی در ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی. دوورژه، موریس (1357)، احزاب سیاسی، ترجمه رضا علومی، تهران: امیرکبیر. رفیع، حسین و دیگران (1397). فرهنگ سیاسی؛ یک بررسی مفهومی و نظری، فصلنامه سیاست، 5(17): 23-41. رهبری، مهدی (مرداد و شهریور 1389)، «انقلاب مشروطه و پاگرفتن جریان چپ در ایران»، اطلاعات سیاسی–اقتصادی، شماره 275 – 276، 106 -121. زیباکلام، صادق (1379)، استبداد مانع تاریخی تحزب در ایران، مندرج در مجموعه مقالات تحزب و توسعه سیاسی، تحزب در ایران، جلد 2، تهران: انتشارات همشهری. سردارنیا، خلیل (1393)، تحلیل جامعهشناخنی نهادینه نشدن و ناکامی تحزب در ایران در سده اخیر از 1285 تا کنون، فصلنامه پژوهشهای تاریخی، 6(4): 43-56. سروش، عبدالکریم (1370). قبض و بسط تئوریک شریعت: نظریه تکامل معرفت دینی، تهران: نشر صراط. سمیعی اصفهانی، علیرضا (پاییز 1387). جامعه قدرتمند، دولت ضعیف، تبیین جامعهشناختی مناسبت دولت و ملت در عصر قاجار، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق وعلوم سیاسی،38(3): 117-143. شیخ زاده، حسین (1385)، نخبگان و توسعه ایران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران. ظریفینیا، حمیدرضا (1378)، کالبدشکافی جناحهای سیاسی ایران، 1378 – 1358، چاپ سوم، تهران آزادیاندیشه. عنایت ا...، سهیل (1392)، تحلیل لایهلایهای علتها؛ نظریه و موردکاویهای یک روششناسی یکپارچه و متحولساز آیندهپژوهی، مجموعه مقالات – (جلد اول)، مترجم مسعود منزوی، مرکز آیندهپژوهی علوم و فناوری دفاعی مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی. فرقانی، محمد مهدی (1387)، درآمدی بر ارتباطات سنتی در ایران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. فوزی، یحیی (1388)، اندیشه سیاسی در ایران بعد از انقلاب، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، معاونت پژوهشی. مدیرشانهچی، محسن (1372)، «احزاب سیاسی ایران»، نشریه خاوران، سال سوم، شماره 136. مسعودی، جواد (1389). تأثیر کاهش تصدّیگری دولت در تسریع روند دموکراسی در ایران معاصر، پایاننامه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، مفهوم کثرتگرایی سیاسی، بازتاب اندیشه، 1381، شماره 31، 68 – 68. مولانا، حمید (1384)، ارتباطات جهانی در حال گذار؛ پایان چندگونگی، تهران، نشر سروش. نظری، علی اشرف (1390)، احزاب سیاسی و هویت ملی؛ تأملی در کارکردها و چشم اندازها، فصلنامه مطالعات ملی، 12(1): 74-98. هرسیج، حسین، حسینی، سیده مطهره (1388). شکلگیری جریانسیاسی چپ در دهه اول پس از انقلاباسلامی، فصلنامه سیاست، 39 (3): 361-383. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 955 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 484 |