اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 360 |
| تعداد مقالات | 2,962 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,754,913 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,550,332 |
ارزیابی اختلافات ژئوپلیتیک در منطقه خلیج فارس (نمونه ای از اختلافات درونی جهان اسلام) | ||
| مطالعات سیاسی جهان اسلام | ||
| دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 43، مهر 1401، صفحه 53-70 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/psiw.2022.16679.3075 | ||
| نویسندگان | ||
| سید مهدی موسوی شهیدی* 1؛ بهادر زارعی2 | ||
| 1دکترای جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران | ||
| 2دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران | ||
| تاریخ دریافت: 29 آذر 1400، تاریخ بازنگری: 23 فروردین 1401، تاریخ پذیرش: 16 مهر 1401 | ||
| چکیده | ||
| هدف: هدف از این پژوهش، بررسی اختلافات ژئوپلیتیک در منطقه خلیج فارس است. امروزه خلیجفارس بهعنوان یکی از مهمترین حوزههای ژئوپلیتیکی جهان شناخته میشود که این مهم با نگاهی به نظریهها و رویکردهایی نظیر «اسپایکمن»، «جفری کمپ» و «فونلوهازن» مشاهده میگردد. اهمیت ژئواکونومیکی موجود در منطقه به خاطر وجود منابع انرژی، موقعیت ارتباطی مناسب و ساختار ژئوپلیتیک منطقه منجر به اختلافات تاریخی و تمدنی میان کشورهای منطقه و همچنین اختلاف میان کشورهای فرامنطقهای در روابط با کشورهای منطقه شده است. روش: روش این پژوهش از نظر هدف، «کاربردی» و از نظر ماهیت، «توصیفی - تحلیلی» است. این پژوهش، با بهرهگیری از تئوری «جان کالینر» که معطوف به اختلافات ژئوپلیتیکی است بهدنبال پاسخگویی به این سؤال است که چه عوامل و مؤلفههایی منجر به اختلافات ژئوپلیتیکی در منطقه خلیجفارس میشود؟ یافته ها: یافتههای پژوهش بیانگر اختلافات ژئوپلیتیکی در منطقه خلیج فارس در ابعاد اختلافات سرزمینی (ادعاها و اختلافات بر سر مرز، سرزمین و قلمروهای دریایی)، اختلافات استراتژیک (اختلافات میان کشورها بر سر مکانها و نقاط استراتژیک نظیر اروند رود، ابوموسی و تنگه هرمز)، اختلافات اقتصادی (اختلاف بر سر منابع انرژی و میادین دریایی مشترک)، اختلافات زیستمحیطی (اختلاف بر سر محیط زیست دریایی و کمبود منابع آب موجود در منطقه) و اختلافات فرهنگی (اختلافات تاریخی – تمدنی و قومیتی) است که منجر به رقابت و تنش ژئوپلیتیکی در روابط کشورهای منطقه و دخالت قدرتهای فرامنطقهای در منطقه خلیج فارس شده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیانگر اختلافات ژئوپلیتیکی کشورهای منطقه خلیجفارس در پنج بُعد «سرزمینی، اقتصادی، استراتژیک، فرهنگی و زیستمحیطی» است که مهمترین پیامدهای این اختلافات «عدم شکلگیری یک سازمان منطقهای جامع»، «فقدان رویکرد امنیتی دستهجمعی»، «جنگهای اول و دوم خلیجفارس»، «رقابتهای ژئوپلیتیکی» و «جنگهای نیابتی» در حال حاضر شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خلیجفارس؛ اختلافات ژئوپلیتیک؛ رقابت ژئوپلیتیک؛ جان کالینز | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Assessment of geopolitical dispute in the Persian Gulf region (Example of internal dispute in the Islamic world) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mehdi Mousavi shahidi1؛ Bahador Zarei2 | ||
| 1PhD in Political Geography, University of Tehran | ||
| 2Associate Professor of Political Geography, University of Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective: The purpose of this study is to investigate the geopolitical differences in the Persian Gulf region. Today, the Persian Gulf is known as one of the most important geopolitical areas in the world. The geo-economic importance of the region due to the existence of energy resources, good communication position and geopolitical structure of the region has led to historical and civilizational differences between the countries of the region as well as differences between trans-regional countries in relations with countries. Method: The method of this research is "applied" in terms of purpose and "descriptive-analytical" in terms of nature. Using John Coliner's theory, which focuses on geopolitical differences, this study seeks to answer the question of what factors and components lead to geopolitical differences in the Persian Gulf region? Results: The findings of the study indicate geopolitical differences in the Persian Gulf region in the dimensions of territorial disputes (claims and disputes over borders, land and maritime territories), strategic disputes (disputes between countries over strategic places and points such as Arvand River, Abu Musa and the Strait of Hormuz), economic disputes (disputes over energy resources and common offshore fields), environmental disputes (disputes over the marine environment and water scarcity in the region) and cultural disputes (historical-civilizational disputes and Ethnicity) which has led to competition and geopolitical tensions in the relations of the countries of the region and the involvement of supra-regional powers in the Persian Gulf region. Conclusion: The results of the study indicate the geopolitical differences between the countries of the Persian Gulf region include five dimensions: "territorial, economic, strategic, cultural and environmental". The most important consequences of these differences are "failure to form a comprehensive regional organization", "lack of collective security approach", "First and Second Persian Gulf Wars", "geopolitical rivalries" and "proxy wars" are present. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Persian Gulf, Geopolitical Differences, Geopolitical Competition, John Collins | ||
| مراجع | ||
|
ربیعی، حسین و موسی صادقی (1390)، «تحلیل فرصتها و چالشهای جغرافیای سیاسی ایران در خلیج فارس در قرن بیست و یکم»، مجموعه مقالات دهمین همایش ملی علمی – پژوهشی خلیج فارس. رحیمپور، علی (1389)، «امنیت خلیج فارس و جایگاه استراتژیک ایران»، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیای انسانی، 3(1): 11-30. کریمیپور، یدالله (1379)، «ایران و همسایگان: منابع تهدید و تنش»، انتشارات جهاد دانشگاهی تربیت معلم. کندی ، پل (1392)، «جهان تا سال 2025 » ، ترجمه عباس مخبر، تهران : طرح نو. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 138 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 194 |
||