اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 396 |
| تعداد مقالات | 3,227 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,586,890 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,113,042 |
شاکله‌شناسی رهیافت تجربة دینی در رویکردهای کتز و پرادفوت | ||
| فلسفه غرب | ||
| دوره 1، شماره 4، دی 1401، صفحه 51-68 اصل مقاله (323.17 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/wp.2023.18157.1029 | ||
| نویسنده | ||
| بهمن اکبری* | ||
| عضو علمی گروه معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 20 آذر 1401، تاریخ بازنگری: 22 اسفند 1401، تاریخ پذیرش: 29 خرداد 1402 | ||
| چکیده | ||
| امروزه تجربة دینی با ساختار و دامنه و فراخنای خود، یکی از موضوعات اساسی روان‌شناسی دین و فلسفة دین معاصر است؛ چنانکه شکل‌گیری نگرة تجربة دینی و گسترة مباحث آن در غرب، عمدتاً در پی چالش‌های فیلسوفانی چون دکارت، هیوم و کانت که براهین کلامی مدرسی را مورد تردید قرار دادند، به‌وجود آمد و با اندیشه‌های شلایرماخر گسترش یافت. شلایرماخر در اثر معروف خود، ایمان مسیحی، مدعی شد تجربة دینی، تجربه‌ای معرفت‌بخش و عقلانی نیست، بلکه «احساس وابستگی مطلق» است. بحث تجربة دینی یکی از مباحث بسیار مهم از قرن هجدهم به بعد بوده و از آن دوره تاکنون، اندیشمندان عرصه‌های مختلف مطالعاتی همچون فلسفة دین، کلام جدید، علم‌الادیان، روان‌شناسی دین و... در باب چیستی و ماهیت آن، گسترة مطالعاتی آن، کارکردش در زندگی انسان و گوهری بودن دین یا صدق و کذب آن، به‌نحو ثبوتی یا سلبی، اظهار نظرهای مختلف کرده‌اند. ازجمله، پدیدارشاسان و فیلسوفان دین، برای دین ابعاد و ویژگی‌هایی ترسیم کرده‌اند که یکی از آنها بُعد تجربی دین است. در اندیشة ساخت‌گراهایی مثل پراودفوت و کتز، که بیشتر در تبیین تجربة دینی بر بعد عرفانی آن تأکید دارند، ماهیت تجربة دینی متأثر از شبکه باورها و مفاهیم ذهنی فاعل شناساست و تجارب خالی از باورها و مفاهیم (برخلاف رویکرد ذات‌گراها)، وجود ندارند. در پژوهش حاضر سعی ما این‌است که دو رویکرد مذکور را با عنایت به سازه‌های آنها تحلیل کنیم و مقایسه‌ای در مورد وجوه متفاوت یا مشترک این‌دو دیدگاه ارائه دهیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ماهیت تجربة دینی؛ رویکرد ساختی؛ شاکله‌شناسی؛ رهیافت پراودفوت؛ رهیافت کتز؛ تحلیل و ارزیابی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Schematization of the Aproach to Religious Experience in Katz and Proudfoot | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Bahman Akbari | ||
| Faqulty Member of the Department of Islamic Studies, Payame Noor University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Today, religious experience with its structure and scope constitutes one of the basic topics of the psychology of religion and contemporary philosophy of religion. Thus, the formation of the view of religious experience and the scope of its discussions in the West mainly came about following the challenges of philosophers such as Descartes to Hume and Kant who questioned the theological arguments of Madrasi and expanded with Schleier Macher's thoughts. In his famous work, Christian Faith, Schleier Macher claimed that religious experience is not a cognitive and intellectual experience, but a "feeling of absolute dependence". As today, the discussion of religious experience has been one of the most important topics since the 18th century and from that period until now, thinkers in various fields of study such as philosophy of religion, the new word, science of religion and psychology of religion, etc. Its nature, its scope of study, its function in human life and the essence of religion or its truth or falsity have drawn various opinions in these time periods. Among them, phenomenologists and philosophers of religion have drawn dimensions and characteristics for religion, one of which is the experimental dimension of religion. In the thought of constructivists such as Proudfoot and Katz, who emphasize the mystical dimension of religious experience in explaining it, they believe that the nature of religious experience is influenced by the network of subjective beliefs and concepts of the subject and that experiences are devoid of beliefs and concepts (unlike the approach of essentialists). Does not exist. In the present research, our attempt is to analyze the two mentioned approaches with regard to their structures and compare the differences or commonalities of these two perspectives. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| the nature of religious experience, structural approach, structuralism, Proudfoot's approach, Katz's approach, analysis and evaluation | ||
| مراجع | ||
|
آذربایجانی، مسعود؛ شیرازی، علی؛ لواسانی، سیدمحمدرضا؛ حبیبی، مرتضی (1395). تجربة دینی در فرهنگ اسلامی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.##
آلستون، ویلیام و دیگران (1389). درباره تجربه دینی. ترجمة مالک حسینی. تهران: هرمس.##
اسماعیلی، مسعود (1393). «مقایسه و ارزیابی ساخت‌گرایی کتز و پرادوفوت در باب ماهیت تجربه دینی». قبسات. شمارۀ 74، ص76ـ45.##
اکبری، بهمن؛ علم‌الهدی، سیدعلی؛ پیکانی، جلال؛ اسکوئیان، عباس (1401). «بررسی روش‌شناسی دیگاه‌های کتز و فیلیپس در باب تجربه دینی». پژوهش‌های فلسفی. شمارة 39، ص15ـ1.##
پترسون، مایکل؛ بازینجر، دیوید؛ هاسکر، ویلیام؛ رایشنباخ، بروس (1390). عقل و اعتقاد دینی (درآمدی بر فلسفه دین). ترجمة ابراهیم سلطانی و احمد نراقی. تهران: طرح نو.##
پراودفوت، وین (1393). تجربه دینی. ترجمه و توضیح عباس یزدانی. قم: طه.##
تالیافرو، چارلز (1382). فلسفه دین در قرن بیستم. ترجمة انشاالله رحمتی. تهران: سهروردی.##
جمیز، ویلیام (1372). دین و روان. ترجمة ی مهدی قائنی. قم: دار الفکر الاسلامی.##
خادمی، عین‌الله (1381). «چیستی تجربه دینی». مجله معارف. شمارة 10.##
رو، ویلیام (1379). «تجربه دینی و عرفانی». ترجمة اسماعیل سلیمانی فرکی. نقد و نظر، دورة 6، شمارة 23و24، ص319ـ286.##
ریچاردز، گلین (1380). به‌سوی الهیات ناظر به همه ادیان. ترجمة رضا گندمی نصرآبادی و احمدرضا مفتاح. قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.##
شلایرماخر، فردریش (1395). «تجربه دینی». ترجمة هژبر مهری. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی؛ ww.cgie.org.ir/fa/news/129565.##
عباسی، ولی‌الله (1384). «ماهیت‌شناسی تجربه دینی». پژوهش‌های اجتماعی اسلامی. شمارة 51و52، ص154ـ66.##
فعالی، محمدتقی (1394). تجربه دینی و مکاشفه عرفانی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.##
فورمن، رابرت کی. سی. (1384). عرفان، ذهن، آگاهی. ترجمة عطا انزلی. قم: دانشگاه مفید.##
کتز، استیون (1383). زبان، معرفتشناسی و عرفان در ساخت‌گرایی، سنت و عرفان. ترجمه و تحقیق سیدعطا انزلی. قم: انجمن معارف اسلامی.##
گیسلر، نورمن ال. (1394). فلسفه دین. ترجمة حمیدرضا آیت‌اللهی. تهران: حکمت.##
لگنهاوزن، محمد (1379). «تجربه دینی (اقتراح)». نقد و نظر. شمارة 23و24، ص24ـ4.##
مالکوم، نورمن (1383). دیدگاه دینی ویتگنشتاین. ترجمة علی زاهد. تهران: گام نو.##
مایلز، ریچارد (1380). تجربه دینی. ترجمة جابر اکبری. تهران: سهروردی.##
هرد، گری لکود (1385). تجربه عرفانی و اخلاقی. ترجمة لطف‌اللّه جلالی و محمد سوری. قم: مؤسسة امام خمینی(ره).##
هود، رالف (1377). «تجربه دینی، روان‌شناسی دین و الهیات در گفتگو با دکتر رالف هود». ترجمة احد فرامرز قراملکی. قبسات. شمارة 8و9، ص21ـ2. ##
هوردرن، ویلیام (1368). راهنمای الهیات پروتستان. ترجمة ط. میکائیلیان. تهران: علمی و فرهنگی.##
هیک، جان (1386). بُعد پنچم: کاوشی در قلمرو روحانی. ترجمۀ بهزاد سالکی. تهران: قصیده‌سرا.##
ویتگنشتاین، لودویگ (1381). سخنرانی درباره اخلاق: متن‌هایی برگزیده از مدرنیسم تا پست‌مدرنیسم. ترجمة عبدالکریم رشیدیان. تهران: نشر نی.##
وینرایت، ویلیام (1378). «امر قدسی از نگاه رودلف اتو». ترجمة علی شیروانی. نامه مفید. شمارة 19، ص142ـ127.##
یندل، کیث (1379). «تجربه دینی». ترجمة انشالله رحمتی. نقد و نظر. شمارة 23و24، ص 261ـ247.##
Davis, C. (1989). The evidential of religious experience. New York: Oxford University press.##
Forman, R. (1993). The problem of pure consciousness, mysticism and philosophy. New York and London: Oxford University press.##
Katzt, S. (1978) Mysticism and philosophy analysis. Oxford University press.##
Otto, R. (1957). The Idea of the Holy. trans. by W. Horvey. London.##
Spilka, B.; Hood, R. W., & Hill, P. C. (2003). The psychology of religion; an empirical approach. New York: The Guilford Press.## | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,458 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 730 |
||