اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 19 |
| تعداد شماره‌ها | 380 |
| تعداد مقالات | 3,121 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,250,690 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,844,927 |
مطالعه تطبیقی نقش احزاب در جنبش های انقلابی تونس، مصر و لیبی | ||
| مطالعات سیاسی جهان اسلام | ||
| دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46، تیر 1402، صفحه 89-111 اصل مقاله (974.59 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/psiw.2023.18504.3212 | ||
| نویسندگان | ||
| مصطفی رستمی* 1؛ آسیه حسینی2 | ||
| 1استادیار گروه معارف ،اسلامی دانشگاه بوعلی سینا | ||
| 2دانشجوی دکتری تاریخ گرایش تاریخ انقلاب اسلامی دانشگاه بوعلی سینا | ||
| تاریخ دریافت: 13 اسفند 1401، تاریخ بازنگری: 12 تیر 1402، تاریخ پذیرش: 26 تیر 1402 | ||
| چکیده | ||
| هدف: امروزه جنبشهای اجتماعی، به یکی از ابزارهای مهم برای پیگیری خواسته های مردمی تبدیل شده است و احزاب، یکی از اثرگذارترین عامل انسجام و سازماندهی مطالبات مردمی است. انقلابهای اخیر در کشورهای عربی، نمونه بارز این جنبشها هستند. این انقلابها، در شرایطی رخ داد که در هر سه کشور، فراخوانها و اعتراضهای مردمی خودجوش و بدون رهبری یا سازماندهی از طرف احزاب بوده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، این است که چرا احزاب در تحولات انقلابی سه کشور تونس، مصر و لیبی، نقش مؤثر و مهمی نداشته اند؟ روش: مقاله حاضر، یک پژوهش توصیفی – تحلیلی است و روش گردآوری، بر پایه اطلاعات کتابخانه ای است. یافته ها: در آستانه انقلاب، نظامهای سیاسی کشورهای تونس، مصر و لیبی، جمهوری با رؤسای مادام‌العمر بود که در اصل چندان تفاوتی با نظامهای پادشاهی نداشتند. در این نظامها، نه تنها نهادهای دموکراسی؛ مثل احزاب فعال، مشارکت مردم در زمینه های سیاسی، اقتصادی و نیز پاسخگویی نهاد دولت وجود نداشت، بلکه همه ویژگیهای نظامهای دیکتاتوری در آنها دیده میشد. از این رو، در هر سه کشور، اعتراضات گستردة مردمی، بدون هیچ رهبری یا سازماندهی گروهی شکل گرفت که درنهایت منجر به سقوط نظامهای سیاسی حاکم در این کشورها شد. نتیجه گیری: مطالعات نشان می‌دهد که با توجه به جامعه‌شناسی سیاسی پیش از انقلابها در این سه کشور و به دلایلی که در مقاله به آن پرداخته شده است، احزاب نقش مؤثری در شکل‌گیری انقلاب در کشورهای نامبرده نداشته‌اند؛ ولی در شرایط پس از انقلاب و در دسته‌بندی‌های سیاسی بعد از آن حضور داشتند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انقلابهای عربی؛ احزاب؛ تونس؛ مصر؛ لیبی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparative study for the role of parties in the revolutionary developments in Tunisia, Egypt and Libya | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mostafa Rostami1؛ Asiye Hosseini2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Islamic Education, Bu-Ali Sina University | ||
| 2Phd Student in History, Bu-Ali Sina University | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective: Today, social movements have become one of the important tools for pursuing people's demands; And parties are one of the most influential factors of cohesion and organization to popular demands. The recent revolutions in Arab countries are a clear example of these movements. These revolutions took place in a situation where in all three countries, popular calls and protests were spontaneous and without leadership or organization from the parties. The purpose of the current research is why the parties did not have an effective and important role in the revolutionary developments of the three countries of Tunisia, Egypt and Libya? Method: The present article is a descriptive-analytical research and the collection method is based on library information. Findings: On the eve of the revolution, the political systems of Tunisia, Egypt and Libya were republics with lifelong presidents, which in principle were not much different from monarchical systems. In these systems, not only were there no democratic institutions such as active parties, popular participation in the political and economic spheres, as well as the accountability of the state institution, but all the features of dictatorial systems were seen in them. Hence, in all three countries, widespread popular protests took place without any leadership or group organization, which eventually led to the collapse of the ruling political systems in these countries. Conclusion: Studies show that according to the political sociology before the revolutions in these three countries and for the reasons discussed in the article; The parties have not played an effective role in the formation of the revolution in the mentioned countries; But they were present in the conditions after the revolution and in the political categories after that. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Arab revolutions, parties, Tunisia, Egypt, Libya | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمنیا، حسین (1396)، «نسبت جریانهای اسلامی و جریانات سیاسی در کشورهای تونس، مصر و لیبی»، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح در اردیبهشت.
ابوالحسن شیرازی، حبیب‌الله؛ رسولی، مینا (1390)، کالبد شکافی جنبش مصر، نشریه دانشنامه، شماره 2، 81- 93
احزاب سیاسی در مصر (۱۳۷۳)، به کوشش دفتر برنامه‌ریزی و خدمات آموزشی وزارت امور خارجه، تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
اسپوزیتو، جان (1391)؛ جامعه مدنی و دموکراسی در خاورمیانه، محمدتقی دل فروز، تهران، فرهنگ جاویدان.
امیرشاهی، ذوالفقار (1377)، لیبی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
امین، سمیر، ویژگیهای انقلاب مصر و بایسته‌های تغییر: انقلاب مصر و پس از آن، اکتبر 18، 2011 قابل دسترس در: http://anthropology.ir/node/11200
انصاری، متین ( 1389)، جنبش اصیل مصر، هفتهنامه پنجره،2(63): 83-68.
بخشــی، احمــد، گذشــته و آینــدة لیبــی، (1390/07/03)
برزگر، کیهان (1392)، تحولات عربی؛ ایران و خاورمیانه، تهران، مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
بورجا، فرانسوا (1392)، اسلام سیاسی؛ نگاهی به تاریخ و اندیشه حرکت النهضه تونس، ترجمه: سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
پور سعید، فرزاد (1392)، بیداری اسلامی در جهان عرب؛ مطالعات نظری موردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
جمعی از نویسندگان (1393)، اسلام سیاسی در تونس: از مشت آهنین بن علی تا انقلاب یاسمین، ترجمه مصطفی اسماعیلی و مهدی عوضپور، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
حاجی ناصری، سعید (1391)، «واکاوی نقش طبقه متوسط جدید در جنبش اجتماعی مصر»، فصلنامه روابط خارجی،4(4): 197-234.
خسروشاهی، سید هادی (1392)، انقلاب در مصر، الازهر، اخوان، حاکمیت، سلفیها و جوانان، به کوشش سید محمود خسروشاهی، تهران، موسسه فرهنگی و هنری و انتشارات بین‌المللی المهدی.
دکمجیان، هرایر (1390)، جنبشهای اسلامی در جهان عرب، ترجمه حمید احمدی، تهران، انتشارات کیهان.
ذوالفقاری، سید محمد (1390)، بازخوانی اسلام سیاسی در تونس، فصلنامه پژوهش‌های منطقهای، 6(1): 15-51.
سردارنیا، خلیل‌الله و رضا عمویی (1393)، تحلیل انقلاب لیبی و چالش‌های فراروی حکومت پسا اقتدارگرا از منظر بحران هویت و آمریت، فصلنامه روابط خارجی، 21: 161-190.
صالحی، سیدجواد، عباس فرح‌بخش و ایوب فرجزاده (1391)، «طبقه متوسط جدید و چالش‌های سیاسی حکومت مصر از دهه 1980 تا 2011 م»، فصلنامه مطالعات جهان اسلام، 1(1): 125-146.
طرشونه، لطفی (2011)، منظومه التلسط السیاسی التونسی، دوحه، نشر المرکز العربی.
عالم، عبدالرحمن (1391)، بنیادهای علم سیاست، تهران، نشر نی.
عصمتی بایگی، سید حسن (1395)، جامعه و فرهنگ تونس، تهران، موسسه فرهنگی و هنری و انتشارات بین‌المللی المهدی.
عظیمی دولت ابادی، امیر(1396 )، انقلاب در کشورهای عربی، تهران، انتشارات پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
عمادی، عباس (1392)، دموکراتیزاسیون، در مطلبی برای سایت پژوهشکده باقرالعلوم.
کدیور، جمیله (1373)، مصر از زاویهای دیگر، تهران، انتشارات اطلاعات
لین پول، استانلی (1363) و دیگران، تاریخ دولتهای اسلامی و خاندانهای حکومتگر، ترجمۀ صادق سجادی، تهران: نشر تاریخ ایران.
محمودیان، محمد (1390)، جنبش اخوان المسلمین و آینده سیاست خارجی مصر، فصلنامه مطالعات راهبردی، 15(1).
مرکز الاستشارات و البحوث (1388)، رویارویی نظام حکومتی و احزاب سیاسی در تونس، ترجمه ابوالفضل تقی پور و صغری روستایی، تهران، موسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
نیاکوئی، امیر (1390)، تحولات خاورمیانه و شمال افریقا: ریشهها و پیامدهای متفاوت«، فصلنامه روابط خارجی،3(4): 239-276.
نیاکوئی، امیر (1391)، کالبدشکافی انقلابهای معاصر در جهان، تهران، نشر میزان.
واعظی، محمود (1392)، انقلاب و تحول سیاسی در خاورمیانه، تهران، وزارت امور خارجه.
یوسفیه، ولی‌الله (بی‌تا)، احزاب سیاسی، تهران، موسسه مطبوعاتی عطایی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 211 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 251 |
||