اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 400 |
| تعداد مقالات | 3,255 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,605,624 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,127,655 |
گونه‌شناسیِ گزاره‌هایِ تربیتی در احادیث | ||
| مطالعات فهم حدیث | ||
| مقاله 11، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، مهر 1402، صفحه 253-276 اصل مقاله (476.51 K) | ||
| نوع مقاله: ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2023.18331.2217 | ||
| نویسندگان | ||
| رخساره قصوری درگاهی1؛ طاهره جاویدی کلاته جعفرآبادی* 2؛ بختیار شعبانی ورکی3؛ مجتبی الهی خراسانی4 | ||
| 1دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران. | ||
| 2دانشیار گروه مبانی تعلیم و تربیت، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران. | ||
| 3استاد گروه مبانی تعلیم و تربیت دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران. | ||
| 4استاد فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، استادیار گروه فقه و مبانی اجتهاد، مرکز تخصصی آخوند خراسانی (وابسته به دانشگاه باقرالعلوم (ع))، مشهد. ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 02 بهمن 1401، تاریخ بازنگری: 16 خرداد 1402، تاریخ پذیرش: 12 اردیبهشت 1402 | ||
| چکیده | ||
| بهره‌گیری از احادیث در تحقیقات تربیت اسلامی، مستلزم شناسایی ظرفیت و دسته‌بندی گزاره‌های تربیتی آن‌هاست تا پراکندگی و گسیختگی مفاهیم دینی، انتخاب و سازماندهی سلیقه‌ای آن و قرار گرفتن مفاهیم در جایگاه نامناسب را کاهش دهد. لذا باید از ورای پیچیدگی دلالی و سبک‌های بیانی متنوع، به یافته‌های مطمئنی از آموزه‌های تربیت اسلامی دست یافت تا ظرفیت مفهومی احادیث در عرصه‌های گوناگون ناظر به تربیت، اعم از: استنباط و فتوا، نظام‌سازی، علم دینی، مدیریت و برنامه‌ریزی، قانون‌گذاری، آسیب‌شناسی، اقدامات رسانه‌ای، تبلیغی، ترویجی و هنری، روندهای اصلاحی، روشن و قابل استفاده گردد. تحقیق حاضر با درک اهمیت این مسئله، تلاش دارد با روش توصیف و تحلیل الگوی مفهومی و بافت دلالی گزاره‌های تربیتی در حجم نمونه قابل توجهی از احادیث، گونه‌های آن‌ها را شناسایی و بر اساس ساختار مفهومی، آن‌ها را دسته‌بندی کند. این تحقیق نشان داد گزاره‌های تربیتی احادیث، در دسته‌های کلانِ: القایی، تعمیق، گرایشی، سلبی، بینشی، ساختاری، ایجابی، شناخت ابزاری، تفصیلی و زمینه‌ای جای می‌گیرد و هر کدام از این دسته‌ها به زیرمجموعه‌های جزئی‌تری قابل تقسیم است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نوع شناسی؛ گزاره دینی؛ گونه شناسی حدیث | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Typology of Educational Propositions in Hadiths | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Rokhsareh Ghosoori Dargahi,1؛ Tahereh Javidi. Klateh Jafarabadi2؛ Bakhtiar Shabani Varaki3؛ Mojtaba Elahi Khorasani4 | ||
| 1Ph.D in Philosophy of Education, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad. Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Basic Education, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad. Iran. | ||
| 3Professor of the Department of Basics of Education, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad. Iran. | ||
| 44. Professor of Jurisprudence and Principles of Mashhad Seminary, Assistant Professor of Jurisprudence and Fundamentals of Ijtihad Department, Akhund Khorasani Specialized Center (affiliated to Bagheral Uloom University (AS)), Mashhad. Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The subject of this research is the typology of religious propositions، which deals with the classification of the conceptual structure based on the application of various types of religious propositions. The purpose of this classification is to create a context for the entry of religious propositions into appropriate and specific fields of application. For this purpose, an analytical method was used and its results show that religious propositions are divided into broad categories including: induced, deepening, tendentious, negative, insightful, structural, positive, instrumental, detailed and contextual knowledge, each of which can be it is divided into more detailed subcategories, and it specifies the areas of development and application of religious propositions according to the conceptual capacity of propositions in the fields of media and art, reform, propaganda, legislation and pathology, religious education, system creation , prioritization, religious science, rulings and ijtihad and areas of activity and planning. This type of classification considers the conceptual talent of propositions as a criterion for placing them in the appropriate positions, and for this reason, it largely prevents the dispersion and fragmentation of religious concepts, its tasteful selection and organization, the placement of concepts in the wrong place and therefore reduces the eclecticism. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Typology, Religious Propositions, Typology of Hadith | ||
| مراجع | ||
|
آل‌جعفر، علاء؛ سبزواری، محمدبن‌محمد، جامع الأخبار، بیروت، مؤسسة آل‌البیت (ع)، ۱۹۹۳م. ابن‌حجر عسقلانی، احمدبن‌علی، الإصابة فی تمییز الصحابةاستعاره، قاهره، بی‌نا، ۲۰۰۸م. ابن‌حنبل، احمدبن‌محمد، مسند الإمام أحمدبن‌حنبل، بیروت، مؤسسه الرساله، 1416ق. ابن‌‌حیون، نعمان‌بن‌محمد، دعائم الإسلام، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع)، 1385ش. ابن‌سعید، یحیی‌بن‌احمد، نزهة الناظر فی الجمع بین الأشباه و النظائر، عراق، الشریف الرضی، بی‌تا. ابن‌‌شعبه، حسن‌بن‌علی، تحف العقول، ترجمه: صادق حسن‌زاده، قم، آل علی (ع)، 1382ش. ابن‌‌شهرآشوب، محمدبن‌علی، مناقب آل أبی‌طالب علیهم السلام، قم، المکتبة الحیدریة، ۱۳۹۰ش. ابوداود، سلیمان‌‌بن‌‌اشعث، سنن أبی‌داود. لبنان، دار ابن‌حزم، ۱۹۹۷م. برزگر، ابراهیم. "گزاره‌های دینی و بومی‌سازی مبنائی در علوم انسانی و سیاسی". پژوهش سیاست 12، 29(1383): 81-98. برقی، احمدبن‌محمد، المحاسن، قم، دارالکتب الإسلامیة، بی‌تا. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحة، تهران، جاویدان، ۱۳۷۱ش. پسندیده، عباس. "روش فهم و تبیین گزاره‌های دینی". حدیث و اندیشه، 3(1386): 33-47. تبریزی، جواد، آداب المتعلمین و المسترشدین فی نظر أستاذ الفقهاء و المجتهدین المیرزا جواد التبریزی قدس سره، قم، دارالصدیقة الشهیدة (س)، ۱۳۸۹ش. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، تهران، اسلامیه، 1370ش. حسینی، سیدحمید، عبدالحمید واسطی، و محمد عبدالهی. "کاربرد منطق فازی در تحلیل گزاره‌های مذهبی". اولین همایش ملی کامپیوتر، فناوری اطلاعات و ارتباطات اسلامی ایران، قم، 1394ش. حکیمی، محمدرضا؛ محمد حکیمی؛ علی حکیمی، الحیاة، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1368ش. خسروپناه، عبدالحسین. "اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی". قبسات، 27(1382): 171-180. ______________. "معناشناسی گزاره‌های دینی". کلام اسلامی 21، 83(1383): 9-24. دارقطنی، علی‌بن‌عمر، سنن الدار قطنی، بیروت، دارالمعرفة، ۲۰۰۱م. دهقان، اکبر، یکصد و پنجاه موضوع از احادیث اهل بیت علیهم السلام، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1381ش. دیلمی، حسن‌بن‌محمد، إرشاد القلوب، تهران، دارالأسوة، ۱۳۷۵ش. راوندی‌کاشانی، فضل‌الله‌بن‌علی، النوادر، تهران، بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور، ۱۳۷۶ش. رستگار آگاه، مصطفی. "راهبردهای آماری برای عینی‌سازی اشباع نظری در مطالعات کیفی". اندازه‌گیری تربیتی، 1401ش. doi: 10.22054/jem.2023.66628.3348 ساجدی، ابوالفضل. "واقع‌نمایی گزاره‌های دینی". قبسات، 25(1381). سیدرضی، محمدبن‌حسین، نهج البلاغه، ترجمه بهشتی، تهران، تابان. بی‌تا. سیوطی، عبدالرحمن‌بن‌ابی‌‌بکر، الجامع الصغیر و زیادته (الفتح الکبیر)، بیروت، المکتب الإسلامی، ۱۹۸۸م. __________________، جامع الأحادیث، بیروت، دارالفکر، ۱۹۹۴م. صابریان، علی‌رضا. "گزاره کلامی تأثیرگذار در اجتهاد". دین و سیاست، 17 و 18(1387): 31-55. صدوق، محمدبن‌علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1413ق. ______________، ثواب الأعمال، بیروت، مؤسسة الأعلمی، ۱۹۸۹م. ______________، خصال، بی‌جا، اسلامیه، 1385ش. ______________، علل الشرائع، قم، مکتبة الداوری، بی‌تا. ______________، عیون أخبار الرضا، بیروت، مؤسسة الأعلمی، ۱۹۸۴م. طبرانی، سلیمان‌بن‌احمد، المعجم الکبیر، قاهره، مکتبه ابن‌تیمیه، 1405ق. طبرسی، علی‌بن‌حسن، مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۹ش. طوسی، محمدبن‌حسن، تهذیب الاحکام، تهران، صدوق، 1417ق. عباس‌نژاد، محسن. "نظریه عقلانیت نرم گزاره‌های دینی". دومین کنفرانس بین‌المللی فلسفه دین معاصر. تهران، انجمن علمی فلسفه دین و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1392ش. فتاحی‌زاده، فتحیه، و عارفه داودی. "طرح‌واره‌های تصوری فضایل و رذایل اخلاق اجتماعی در مرویات نبوی با رویکرد معنی‌شناسی شناختی". مطالعات فهم حدیث 6. 11(1398): 219-241. doi: 10.30479/mfh.1398.1821 قصوری، رخساره، رساله دکتری، "شناسایی و کاربرد هسته سخت نظام تعلیم و تربیت اسلامی؛ گذر از التقاط و شکاف نظریه و عمل". استاد راهنما: طاهره جاویدی کلاته‌جعفرآبادی. دانشگاه فردوسی مشهد، 1400ش. قصوری، رخساره و همکاران. "چرخش روش‌شناختی در تعیین اهداف تعلیم و تربیت دینی". تربیت اسلامی، 35(1400): 60-90. doi: 10.30471/edu.2020.4511.1873 ___________________. "ظرفیت استعاره متناظر در کشف مبانی تعلیم و تربیت اسلامی". پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی 28، 47(1399): 5-32. doi: 20.1001.1.22516972.1399.28.47.1.8 کراجکی، محمدبن‌علی؛ احمد حسینی اشکوری، معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، تهران، مکتبة المرتضویة، 1394ش. کلینی، محمدبن‌یعقوب، أصول الکافی، ترجمۀ مصطفوی، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه، 1369ش. متقی، علی‌بن‌حسام‌الدین، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال (چاپ قدیم)، تحقیق: م‍ح‍م‍ود ع‍م‍ر ال‍دم‍ی‍اطی، بیروت، موسسه الرساله، 1409ق. مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ع)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1383ش. محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمة، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۹ش. موسوی، سیدنقی. "دلالت‌شناسی از گزاره‌های فقه تربیتی". مطالعات فقه تربیتی 3، 5(1395): 7-30. dor: 20.1001.1.24764353.1395.3.5.1.8 نوری، حسین‌بن‌محمدتقی، مستدرک الوسائل، قم، اسماعیلیان، 1382ش. واسطی، عبدالحمید، نگرش سیستمی به دین، مشهد، مؤسسه علوم و معارف راهبردی اسلام، 1391ش. ورام، مسعودبن‌عیسی، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورّام، قم، مکتبة الفقیه، بی‌تا. هیثمی، علی‌بن‌ابوبکر، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، دمشق، دار المأمون للتراث، بی‌تا. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,722 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 932 |
||