تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,121 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,250,921 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,845,020 |
تاریخ گذاری روایت «مقتل أهل الیمامه»؛ در مسأله جمع قرآن کریم | ||
مطالعات فهم حدیث | ||
مقاله 5، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، مهر 1402، صفحه 111-135 اصل مقاله (651.08 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2023.18769.2258 | ||
نویسندگان | ||
سمانه ترابی1؛ امیر احمدنژاد* 2؛ سید مهدی لطفی3 | ||
1دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان. | ||
2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان. | ||
3دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان. | ||
تاریخ دریافت: 20 اردیبهشت 1402، تاریخ بازنگری: 05 آذر 1402، تاریخ پذیرش: 21 شهریور 1402 | ||
چکیده | ||
مهمترین علت در تعدد نظرات در رابطه با مسئلهی جمع قرآن، وجود روایات متفاوت و متناقض در این خصوص است. از اینرو، این پژوهش با پرداختن به روایت «مقتل أهل الیمامه»، مشهورترین نقل مرتبط با موضوع جمع قرآن در زمان ابوبکر را از طریق یافتن روایت در کهنترین منابع روایی و بررسی طرق مذکور در منابع، یافتن حلقهی مشترک و بررسی سیر تطور متن و اسناد روایت، با نگاهی توأمان به محتوای روایت در تمام مراحل پژوهش، تاریخگذاری کرده و علاوه بر خاستگاه زمانی-مکانی، تفاوت محتوایی تحریرهای منسوب به هر طریق را مشخص میکند. این روایت در هفت منبع روایی پیش از صحاح سته نقل شده است و از این میان، مولفین 5 منبع روایی، اولین تحریرهای این روایت را از ابراهیمبنسعد و مکتب حدیثی بغداد نقل کردهاند. همچنین پس از رسم نمودار اسناد، در نگاه اول ابنشهاب زهری، حلقهی مشترک اصلی این روایت بهنظر میرسد، ولی پس از تأمل و بررسی بیشتر، مشخص میشود که از میان 5 طریق انشعاب یافته از ابنشهاب، تنها 2 طریق آن (یونسبنیزید و ابراهیمبنسعد) طرق منفرد نیستند. با توجه به مقایسهی فراوانی نقل از این دو راوی و ظهور اولین تحریرها در تحلیل اسناد و اسناد-متن، نقش مؤثر ابراهیمبنسعد با انشعاب 10 طریق، در نشر این روایت با محتوای برجسته ساختن نقش عمر، ابوبکر، زیدبنثابت و خزیمه در موضوع جمع قرآن و در بازهی زمانی ربع دوم یا سوم قرن دوم مشخص میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
جمع قرآن؛ جنگ یمامه؛ تاریخ گذاری حدیث؛ ابراهیم بن سعد؛ حلقه مشترک | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Dating the Narration of "Maghtal Ahl al-Yamama" about the Collection of the Quran | ||
نویسندگان [English] | ||
Samane Torabi1؛ Amir Ahmadnezhad2؛ seyyed mahdi Lotfi3 | ||
1Master’s Degree of Quran & Hadith, University of Isfahan. | ||
2Assistant Professor of Quran & Hadith, University of Isfahan. | ||
3Associated Professor of Quran & Hadith, University of Isfahan. | ||
چکیده [English] | ||
The issue of the collection of the Quran has been a topic of debate due to the existence of different and contradictory traditions. This research aims to shed light on this issue by examining the narration of Maghtal Ahl Al-Yamama, which is one of the narrations related to the collection of the Quran during the time of Abu Bakr. . By doing so, the time and spatial origin of this narrative were determined. This narration has been narrated in seven narrative sources before Sahah Seth, after drawing the diagram of documents; it was initially thought that Ibn Shihab Zohri was the main common link of this narration. However, after further investigation, it was discovered that only two of the five branching ways from Ibn Shihab were not single ways, namely Yunus Ibn Yazid and Ibrahim Ibn Saad. Considering the comparison of the frequency of quotations from these two narrators and the appearance of the first writings in the analysis of documents and document-texts, the effective role of Ibrahim Ibn Saad with the branching of ten ways in the publication of this narration was defined. The content of this narration highlights the role of Omar, Abu Bakr, Zayd Ibn Thabit, and Khozaima in the subject of the Quran, and it was determined that it was published in the period of the second or third quarter of the second century. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Collection of Quran, Yamama Killing, Dating the Narrations, Ibrahim Ibn Sa'ad, Commen Link | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. ابناعثم کوفی، محمدبنعلی، کتاب الفتوح، بیروت، دار الأضواء، 1411ق. ابنحبان، محمد، الثقات، حیدرآباد، موسسه الکتب الثقافیه، 1393ق. ابنسعد، أبوعبدالله محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1410ق. ابنعساکر، علیبنحسن، تاریخ دمشق، دمشق، دارالفکر، 1415ق. احمدبنحنبل، مسند الإمام أحمدبنحنبل، بیروت، موسسه الرساله، ۱۴۲۱ق. باقلانی مالکی، محمدبنطیب، الانتصار للقرآن، بیروت، دار ابنحزم، 1422ق. بخاری، محمدبن اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت، دار طوق النجاه، 1422ق. بلاذری، أحمدبنیحیى، فتوح البلدان، قاهره، مکتبه النهضه المصریه، 1956م. حجتی، سیدمحمدباقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1360ش. حیدرینسب، علیرضا. "ابنشهاب زهری و عداوت اهل بیت علیهم السلام". پژوهشهای قرآن و حدیث 44، 5(1390): 79-99. خطیببغدادی، ابوبکر، تاریخ بغداد، بیروت، دارالغرب الاسلامی، 1422ق. خوئی، سیدابوالقاسم، البیان فی تفسیر القرآن، قم، دالزهراء، 1375ش. دارابی، فرشته، اعتبارسنجی روایات جمع و تدوین قرآن کریم در زمان خلفای سه گانه، ایلام، دانشگاه ایلام، 1392ش. ذهبی، شمسالدین، ذکر أسماء من تکلم فیه وهو موثق، الزرقاء، مکتبه المنار، 1406ق. ____________، سیر اعلام النبلاء، بیروت، موسسه الرساله، 1405ق. ____________، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، بیروت، دارالمعرفه، 1382ق. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، امیرکبیر، چاپ دوم، 1362ش. زرکشی، محمدبنعبدالله، البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دارالفکر، 1408ق. زرکلی، خیرالدینبنمحمود، الاعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، 2002م. زرینقلم، فاطمه، تحلیل انتقادی دیدگاههای محققان تاریخ قرآن در حوزه توحید مصاحف در دوره عثمان، تهران، دانشگاه تهران، 1397ش. زنجانی، ابوعبدلله، تاریخ القرآن، قم، سازمان تبلیغات اسلامی، 1404ق. شراب، محمدحسن، الإمام الزهری عالم الحجاز و الشام، دمشق، دارالقلم، 1993م. طباطبایی، سیدکاظم، و محسن رجبی قدسی. "بازخوانی روایات جمع قرآن بر پایه حدیث نزول قرآن بر هفت حرف". مطالعات فهم حدیث 1، 1(1393ش): 65-93. doi: 10.30479/mfh.2015.1105 طباطبایی، سیدمحمدحسین، قرآن در اسلام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1394ق. طبرسی، فضلبنحسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، 1415ق. طبری، محمدبنجریر، جامع البیان فی تأویل القرآن، بیروت، مؤسسه الرساله، 1420ق. عاملی، سیدجعفر، حقایقی مهم پیرامون قرآن کریم، ترجمه: سیدحسن اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1377ش. عجاج خطیب، محمد، اصول الحدیث علومه و مصطلحه، بیروت، دارالفکر، 1409ق. عسقلانی، ابنحجر، تقریب التهذیب، سوریه، دارالرشید، 1406ق. ____________، تهذیب التهذیب، هند، مطبعه دائره المعارف النظامیه، 1326ق. عسکری، سیدمرتضی، القرآن الکریم و روایات المدرسین، بیجا، شرکه التوحید، 1417ق. علیزاده، مریم، تحلیل دیدگاههای خاورشناسان در مورد روایات جمع و تدوین قرآن، قم، دانشگاه قم، 1391ش. فخرایی، کوثر، بررسی و نقد نظریات هارالد موتسکی درباره جمع و تدوین قرآن، اصفهان، دانشکده علوم و معارف قرآن کریم، 1397ش. گلدزیهر، ایگناس. "حدیث و سنت". سیدعلی آقایی، مجموعه مقالات تاریخ گذاری حدیث روش ها و نمونهها، (1394): 81-106. مزی، یوسفبنعبدالرحمن، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، بیروت، موسسه الرساله، 1400ق. موتسکی، هارالد. "جمع و تدوین قرآن: بازنگری در دیدگاههای غربی در پرتو تحولات جدید روششناختی". مرتضی کریمینیا، هفت آسمان، 33(1385). _____________، تاریخگذاری حدیث؛ روشها و نمونهها، به کوشش علی آقایی، تهران، حکمت، 1394ش. _____________، حدیث اسلامی خاستگاه و سیر تطور، به کوشش مرتضی کریمینیا، قم، دارالحدیث، 1390ش. نولدکه، تئودور. "تاریخ قرآن نقد و بررسی روایات جمع قرآن بازنگاری فریدریش شوالی". ترجمه: مرتضی کریمینیا، علوم حدیث 10، 35-36(1384). هولستی، اُل-آر، تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، 1373ش. ینبل، خوتیر. "نافع مولای ابنعمر و جایگاه او در آثار حدیثی مسلمانان". مژگان آقایی و راحله نوشاوند، تاریخگذاری حدیث؛ روشها و نمونهها، (1394): 285-330. Motzki, Harald, “The Collection of the Quran: A Reconsideration of Western Views in Light of Recent Methodological Development”, Der Islam, 2001. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,648 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 914 |