اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 348 |
| تعداد مقالات | 2,872 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,269,528 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,406,140 |
تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ی امام حسین (ع) | ||
| مطالعات فهم حدیث | ||
| مقاله 8، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، مهر 1402، صفحه 185-208 اصل مقاله (484.71 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2023.18381.2222 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد مصطفائی* 1؛ بتول گرایلی2؛ فرزاد دهقانی3 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران. | ||
| 3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 03 اسفند 1401، تاریخ بازنگری: 04 آذر 1402، تاریخ پذیرش: 21 شهریور 1402 | ||
| چکیده | ||
| شکر از مهمترین فضائل اخلاقی ـ دینی است تا آن‌جا که می‌توان گفت شکر نه تنها یک فضیلت اخلاقی بلکه باطن و روح آن‌هاست چراکه به تصریح قرآن، گزینه‌های پیش روی انتخاب انسان، بیرون از دوگانه‌ی شکر یا کفر نیست. دعای عرفه‌ی امام حسین (ع)، دعایی طولانی است که عمده‌ی مضامین آن پیرامون حمد و شکر خداوند است و از این نظر، برای تعریف و استنباط ابعاد مختلف شکر با رویکرد دینی که هدف پژوهش حاضر است، منبعی مناسب به نظر رسید. برای نیل به هدف این پژوهش روش تحلیل مضمون انتخاب گردید زیرا روشی کارآمد برای سامان‌دهی و غنی‌سازی داده‌های کیفیِ پراکنده است. در بررسی لغوی و اصطلاحی شکر، روشن شد که حقیقت شکر، ادای حقِّ مُنعِم به معنای «تأمین رضایت» اوست. تحلیل مضمون شکر در دعای عرفه ضمن تأیید گزاره‌ی فوق، از مجموع 70 مضمون پایه و 10 مضمون سازمان‌دهنده، سه مضمون «فراگیرِ نعمت‌شناسی»، «چرایی حمد و شکر» و «چگونگی حمد و شکر» را نتیجه داد. در واقع تمامی مضامین مرتبط با شکر در دعای عرفه، ذیل سه عنوان کلی فوق دسته‌بندی و این سه محور، به واسطه‌ی مضامین سازمان‌دهنده‌ی مرتبط با هریک، تبیین می‌شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شکر؛ دعای عرفه؛ امام حسین (ع)؛ حمد؛ نعمت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of the Theme of Gratitude in the Dua Arafah of Imam Hussain (A.S.) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Mostafaei1؛ Batool Geraily2؛ Farzad Dehghani3 | ||
| 1Assistant Professor in Department of Quran and Hadith Sciences, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran. | ||
| 2Master of Quran and Hadith Sciences, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran. | ||
| 3Assistant Professor in Department of Quran and Hadith Sciences, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Gratitude is one of the most important moral-religious virtues, as far as one can say gratitude is not only a moral virtue but the soul of all virtues because according to the Qur'an, the options before humans are either out of gratitude or out of disbelief. The dua Arafah of Imam Hussain (a.s.) is a long dua that the main theme of which is praising and thanksgiving to God, and from this point of view, it is a suitable source for defining and inferring different aspects of thanksgiving with a religious approach, which is the purpose of this research. To achieve the goal of this research, thematic analysis method was chosen because it is an efficient method for organizing and enriching scattered qualitative data. In the lexical and idiomatic analysis of gratitude, it became clear that the truth of gratitude is the fulfillment of one's right in the sense of "providing satisfaction". The theme analysis of thanksgiving in the dua Arafah, while confirming the above proposition, from a total of 70 basic themes and 10 organizing themes, resulted in three overarching themes of "blessing", "argument of praising and thanksgiving to God" and "how to praise and thank God". In fact, all the themes related to gratitude in the dua Arafa are categorized under the three general headings above and these three axes are explained through the organizing themes related to each one. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Gratitude, the Dua Arafah, Imam Hussain (a.s.), Praise, Blessing | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق. ابن‌منظور، محمد، لسان العرب، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق. اخوان‌مقدم، زهره، و زهرا حبیب‌پور. "تحلیل محتوای دعای عرفه منسوب به امام حسین (ع)". پژوهشنامه معارف حسینی، 8(1396): 99-116. پسندیده، عباس، الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان‌شناسی مثبت‌گرا، قم، دارالحدیث، چاپ سوم، 1395ش. توانایی، محمدحسین، و فاطمه کاظم‌خلج. "شیوه‌های تقویت باورهای اعتقادی در قرآن کریم و دعای عرفه امام حسین (ع)". قرآنی کوثر، 60(1396): 67-94. جعفری، محمدتقی، نیایش امام حسین در عرفات، بی‌جا، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، چاپ پنجم،1392ش. خوش‌قامت، محدثه، و الهه شاه‌پسند. "ارتباط دو مفهوم شکر و شرک در قرآن کریم»، مشکات، 136(1396):7-23.dor:20.1001.1.16838033.1396.36.3.2.8 رضوانی‌پور، مهدی، «جلوه‌ی شکر در دعای عرفه»، در عرفان عرفه: مجموعه مقالات و سخنرانی‌های همایش عرفان عاشورا با محوریت دعای عرفه، گردآورنده: فاطمه طباطبائی، بی‌جا، عروج، 1391ش. راغب‌اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، بی‌جا، الکتاب، چاپ دوم، 1404ق. سجادی، سیده‌رقیه، محمد عترت‌دوست، و پروین بهارزاده. "آسیب‌شناسی جامعه اسلامی مبتنی بر تحلیل محتوای خطبه فدکیه حضرت زهرا (س)". مطالعات فهم حدیث 9، 18(1402): 9-35. doi:10.30479/mfh.2023.15936.2019 شیخ‌زاده، محمد و دیگران، تحلیل مضمون: مفاهیم، رویکردها و کاربردها، تهران، لوگوس، 1399ش. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیرالقرآن، ترجمه و تحقیق: سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1374ش. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، کتابفروشی مرتضوی، 1375ش. عابدی‌جعفری، حسن، محمدسعید تسلیمی، ابوالحسن فقیهی، و محمد شیخ‌زاده. "تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی". اندیشه‌ی مدیریت راهبردی، 10(1390): 151-198. doi: 10.30497/smt.2011.163 عسکری، ابوهلال، الفروق اللغویه، مصحح: محمد ابراهیم سلیم، قاهره، دارالعلم و الثقافه، بی‌تا. علاءالدین، سیدمحمدرضا، محمدجواد صفا، و نجمه‌السادات علاءالدین. "دعای عرفه و سبک زندگی اعتقادی". قرآنی کوثر، 66(1399): 41-60. قرشی‌بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ ششم، 1412ق. قمی، عباس، مفاتیح الجنان، قم، کتاب آشنا، چاپ سوم، 1393ش. کلینی، محمد، اصول الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق. مصباح یزدی، محمدتقی، شرح خطبه فدکیه، اصفهان، مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه، 1391ش. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 101 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 64 |
||