تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,121 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,251,427 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,845,851 |
انواع تغییر در شکلدهی به فضای ساختهشده معماری (موردپژوهی: دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنراسلامی تبریز) | ||
نشریه علمی اندیشه معماری | ||
مقاله 5، دوره 7، شماره 14، مهر 1402، صفحه 77-93 اصل مقاله (1.53 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2024.16032.1791 | ||
نویسندگان | ||
احمد میراحمدی* 1؛ مینو قره بگلو2؛ محمدتقی پیربابائی2 | ||
1دانشآموخته دکتری و مدرس گروه معماری، دانشکده هنر و معماری صبا، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
2استاد گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
تاریخ دریافت: 21 مرداد 1400، تاریخ بازنگری: 19 دی 1402، تاریخ پذیرش: 20 دی 1402 | ||
چکیده | ||
بیان مساله: فضای ساختهشده معماری در گذر زمان و با تغییر خواست و نیازهای انسانی و عواملمحیطی، در شرایطی قرار میگیرد که نیازمند تغییر است. این تغییرات به شکلهای گوناگون و با انگیزههای متفاوتی در فضای ساختهشده انجام میگیرد. هر فضای ساختهشدهای دارای شاخصههایی است که آن را در قالب سه سامانه کالبدی-فرمی، رفتاری-عملکردی و ادراکی-معنایی میتوان مورد ارزیابی قرار داد. در این پژوهش، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی بهعنوان فضای ساخته شدهای که نتیجه شکلدهی به مجموعه خانههای سنتی تبریز است، برای تبیین نقش تغییر در فضای معماری، مورد مطالعه قرار گرفتهاست. سوال تحقیق: تغییر در فضای ساختهشده معماری، درچه انواعی قابل دسته بندی است؟ کاربست تغییر در شکلدهی به فضای دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنراسلامی تبریز با توجه به انگیزه ایجاد تغییر، چگونه قابل بررسی است؟ اهداف تحقیق: این پژوهش به تبیین مفاهیم و دسته بندی انواع تغییر در فضای معماری میپردازد و نقش تغییر در شکلدهی به شاخصههای فضای ساختهشده را مورد بررسی قرار میدهد. روش تحقیق: این پژوهش از نوع کیفی و با روش توصیفی تحلیلی است، بدین منظور ابتدا اطلاعات حاصل از مطالعات کتابخانه ای و منابع اسنادی مورد بررسی قرار گرفت و با رویکرد تطبیقی موردمحور، به ارزیابی و تحلیل نقش تغییر در فضایساختهشده معماری پرداخته شد. در شکلگیری ساختمانهای دانشکده معماری و شهرسازی، انواع تغییر در سه سامانه کالبدی- فرمی، رفتاری- عملکردی و ادراکی- معنایی و با استفاده از مشاهدات میدانی، اسناد و نقشهها مورد تحلیل قرارگرفت. مهم ترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: بررسیهای انجام شده مشخص مینماید که تغییر در فضای ساختهشده معماری با 6 نوع؛ دگرسازی، سازگارسازی، بازسازی، دگردیسسازی، تجمیعسازی و تفکیکسازی انجام میشود که به ترتیب با انگیزه تبدیل، تطبیق، تحوّل، تغیّر، ترکیب و تقسیم صورت میپذیرد. این 6 نوع، هریک جلوهای از تغییر هستند. ازاینروی، تغییرِ فضایِ ساختهشده میتواند با چندنوع همراه باشد. بهنظر میرسد در این دانشکده، دگرسازی که با انگیزه تبدیل فضای مسکونی به آموزشی- پژوهشی بوده، بیشترین تغییر در سامانه کالبدی- فرمی اتفاق افتادهاست. در سازگارسازی بهجهت تداوم معنا و حضور در فضای با اصالت، تغییرات عمده در سامانه ادراکی- معنایی رخ دادهاست. در بازسازی که ارتقاء و بروزرسانی رفتارها و عملکردها با توجه به نیازهای جدید در اولویت قرار دارد، بیشترین تغییرات در سامانه رفتاری- عملکردی است. در دگردیسسازی تغییرات لزوما با هدف و انگیزه خاصی صورت نمیگیرد بلکه بعضا از نوعی ناهماهنگی و یا محدودیت حاصل میشود. در دونوع تجمیعسازی و تفکیکسازی، براساس هدف شکلدهی فضا، عمده تغییرات در هر یک از سامانهها میتواند بهوجود آید. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییر؛ انگیزه تغییر؛ فضای ساختهشده؛ شاخصههای فضای ساختهشده؛ دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Types of Change in Forming the Architectural Built Space (Case study: Faculty of Architecture and Urban Planning, Tabriz Islamic Art University) | ||
نویسندگان [English] | ||
Ahmad Mirahmadi1؛ Minou Gharehbaglou2؛ Mohammad Taghi Pirbabaei2 | ||
1Ph.D. in Architecture, Lecturer in the Department of Architecture, Saba Faculty of Art and Architecture, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran | ||
2Professor in Faculty of Architecture and Urban Planning, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Research Problem: The built space of architecture is a specific space with quantitative and qualitative characteristics. Human is connection with built space, it means meaning for him and in spatial experience with it. The built space is a place where human-environment interactive patterns are active. Passing time, the alteration in human wants and needs, and ecological variables require the conditions where space needs to change. Changes can be viewed as an arbiter among protection and destruction. The changes are mirror certain time convictions, mentalities, and conceivable outcomes, and give examples to what's to come. These progressions can act naturally cognizant and modified, or oblivious and inadvertent, and now and again the combination of these two procedures can cause change in the built space. Making any change requires a comprehension of the rationale of the current structure. This rationale depends on things like the possibility of form, the manner in which materials are utilized, and the acknowledgment of its social and authentic qualities. Research Question: What is the typology of change in the built space? How can the application of typology in shaping the space of the Faculty of Architecture and Urban Planning of Tabriz University of Islamic Art be investigated with regard to the motivation for change? Research Method: This research is of the subjective sort with a systematic engaging technique. For this reason, first, the data acquired from library studies and narrative sources are inspected and with a similar methodology, the job of progress in the built compositional space is assessed and investigated. In certain pieces of the exploration, field perceptions are utilized to examine the examples in space. The Most Important Results and Conclusion: Studies have indicated that the change in the built space of architecture with 6 species; Alteration, Adaptation, Reconstruction, Deformation, Aggregation, and Separation is performed with the motive of Transformation, Conformation, Reformation, Disfiguration, Composition, and Division. These 6 species are each a manifestation of change, so changing the created space can be accompanied by several types. To more readily clarify the issue, the formation Faculty of Architecture and Urban Planning, Tabriz Islamic Art University as a built space, which is the consequence of the arrangement of the traditional houses in Tabriz, is contemplated and the role of change in the built space is inspected. Each built space has three characteristics Physical-Formal, Behavioral-Functional, and Perceptual-Semantic qualities that communicate which interacts with humans and can change and reproduce in the process of formation. These characteristics create specific spatial patterns. At the Faculty of Architecture and Urban Planning, the main goal in the change is transformation of space from residential use to educational use, and to achieve this, the most changes in physical-formal characteristics have occurred. Regarding the adaptation of the previous space with the available space and in order to sustain the meaning and concept of space, the highest attention is considered by the perceptual-semantic characteristics of space. Actions are taken to reconstruction the spatial, to modify and update the current spatial patterns that focus on behavioral-functional characteristics of space. In deformation, changes are not necessarily made with a specific purpose and motivation, but sometimes they result from some kind of inconsistency or limitation. In two types of aggregation and separation, based on the purpose of shaping the space, major changes can occur in each of the indicators. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Change, Motives of change, built space, Characteristics of built space, Faculty of Architecture and Urban Planning Tabriz Islamic Art University | ||
مراجع | ||
آرشیو دفتر فنی. دانشکده معماری و شهرسازی. دانشگاه هنر اسلامی تبریز. https://architecture.tabriziau.ac.ir/
برلینت، آرنولد. (1386). زیباییشناسی محیطی. ترجمه جواد علافچی. زیباشناخت (16): 283- 296. http://ensani.ir/fa/article/download/4261
پاکزاد، جهانشاه. (1388). سیراندیشهها در شهرسازی از فضا تا مکان. تهران: انتشارات شهیدی. https://opac.nlai.ir/opac-prod//bibliographic/1977142
پرتویی، پروین. (1382). مکان و بیمکانی رویکردی پدیدارشناسانه. هنرهای زیبا (14): 40-50. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=964
پورسراجیان، محمود. (1394). ارزشهای محله تاریخی و معیارهای تغییر در آن از نظر ساکنان. باغ نظر 12(35): 39-52. http://www.bagh-sj.com/article_11716.html
حبیبی، رعنا. (1387)، تصویرهای ذهنی و مفهوم مکان. هنرهای زیبا (39): 35-50. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=78193
حبیبی، کیومرث؛ روحانی چولایی، الهام. (1394). ارزیابی کیفی تغییر عناصر شهر کهن ایرانی به شهر مدرن در جهت احیای مکانهای شهری با هویت ایرانی-اسلامی. مطالعات شهر ایرانی اسلامی (21): 5-18. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=273903
دامیار، سجاد و ناریقمی، مسعود. (1391). مطالعه تطبیقی مفهوم فضا در معماری بومی و معماری مدرن. هنرهای زیبا 17(1): 65-72. https://jfaup.ut.ac.ir/article_29698.html
دهخدا، علیاکبر. (1386). لغتنامه دهخدا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. https://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/836374
دهقان، کیان و غریبپور، افرا. (1398). تطبیقپذیری در استفاده مجدد از خانههای تاریخی (مورد مطالعه: خانه لولاگر، عمارت باغ فردوس و خانه ایرانی). صفه 29(2): 8-18. https://soffeh.sbu.ac.ir/article_100464.html
رازانی، مهدی؛ کوشکی، داریوش؛ میرزایی، علی و محمدی، رامین. (1392). حفاظت و مرمت حوض مروارید خانه صدقیانی تبریز. دانش مرمت و میراث فرهنگی. 1 (2): 30-45. https://ensani.ir/file/download/article/20140601103758-9874-60.pdf
ریگین، چارلز. (1394). روش تطبیقی: فراسوی راهبردهای کمی و کیفی. ترجمه: محمد فاضلی. تهران: آگه. https://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1775195
شاهچراغی، آزاده و بندرآباد، علیرضا. (1395). محاط در محیط: کاربرد روانشناسی محیطی در معماری و شهرسازی. تهران: انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران. https://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/3960798
شولتز، کریستین نوربرگ. (1382). معماری: معنا و مکان. ترجمه ویدا نوروز برازجانی. تهران: جان جهان. https://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/696693
صبوحی، عفت؛ مسعود، محمد و مرادیچادگانی، داریوش. (1398). تداوم مکان در گذر زمان در تعامل با انسان. صفه 29(2): 95-116. https://soffeh.sbu.ac.ir/article_100467.html
عینیفر، علیرضا. (1382). الگویی برای تحلیل انعطافپذیری در مسکن سنتی ایران. هنرهای زیبا (13): 64-77. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=932
کانتر، دیوید. (1392). روان شناسی مکان. ترجمه مریم امیریخواه. تهران: نشر فضا. https://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/3336148
گروتر، یورگ کورت. (1390). زیباییشناسی در معماری، ترجمه جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. https://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/531327
گلرخ، شمین؛ پاکزاد، جهانشاه. (1394). فهم تجربه تغییر یکباره مکان؛ حس مکان ساکنان و کسبه خیابان پیادهراهشده 17 شهریور تهران. صفه 25(70): 65-80. https://soffeh.sbu.ac.ir/article_100262.html
لنگ، جان. (1390). آفرینش نظریه معماری (نقش علوم رفتاری در طراحی محیط). ترجمه علیرضا عینیفر، تهران: دانشگاه تهران. https://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2057661
لوافی، مهکامه؛ سپهریمقدم، منصور و حبیب، فرح. (1396). شکلگیری مجموعه میدان و دولتخانه اصفهان در عصر صفوی؛ نظریه تغییر تدریجی از یک مرکز محلی به یک پایتخت حکومتی. مرمت و معماری ایران 7(14): 127-138. http://mmi.aui.ac.ir/article-1-594-fa.html
محبعلی، محمدحسن؛ محمدمرادی، اصغر و امیرکبیریان، آتشسا. (1374). دوازده درس مرمت. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری. https://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/554197
مرادی، آرش. (1391). طرح توسعه دانشکده و موزه معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز. پایاننامه کارشناسیارشد. تبریز: دانشگاه هنراسلامی. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/37e1a3ad1de50b0f1892d18fb6822702
مستغنی، علیرضا. (1384). بازاندیشی انگاره فضا در معماری «روایت فضا»، رساله دکتری. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/715e9992a918212a18b35433473ddaf9
مطلبی، قاسم. (1385). رویکردی انسانی به شکلدهی فضاهای شهری. هنرهای زیبا (27): 66-57. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=52087
مظفر، فرهنگ؛ ندیمی، هادی و صالحی، ابوذر. (1395). هویت مکانهای تاریخی در بستر تغییر؛ تحقیق در مبنای نظری مواجهه هویت مکانهای تاریخی با تغییر. مرمتومعماری ایران 6(11): 13-1. http://mmi.aui.ac.ir/article-1-131-fa.html
نژادابراهیمی، احد؛ حقپرست، فرزین و کینژاد، سلوی. (1394). الگووارههای نظری حفاظت و نگهداری از خانههای فرهنگی- تاریخی دوره قاجار تبریز. دانش مرمت و میراث فرهنگی، 3 (5): 1-20. https://ensani.ir/file/download/article/20151003174143-9874-88.pdf
نژادابراهیمی، احد و شریفیسردرود، علیاصغر. (1398). عملکرد و رویکرد در تغییر کاربری تطبیقی بناهای تاریخی. قزوین: جهاد دانشگاهی قزوین. https://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/5726863
Alexander, Christopher. (1964). Notes on the synthesis of form. Cambridge. Massachusetts: Harvard University Press. https://ir1lib.org/book/1214833/85c11b
Broadbent, Geoffrey. (1973). Design in Architecture: Architecture and the Human Sciences. New York: John Wiley. https://www.amazon.com/Design-architecture-Architecture-human-sciences/dp/047110583X
Bundgaard, C. (2009). Framing Fragmentation: The Architect as a Master of Montage. New Challenges Proceedings. TU Delft, Faculty of Architecture. Real Estate & Housing. 315-323. https://www.academia.edu/1645328/FRAMING_FRAGMENTATION_THE_ARCHITECT_AS_A_MASTER_OF_MONTAGE
Carmona, Mathew. (2006). Public Places. Urban Spaces. Architectural Press. Elsevier. Oxford. Public Places - Urban Spaces - Google Books
Douglas, James. (2006). Building Adaptation. Elsevier Ltd.: Oxford. Building Adaptation - Google Books
Forty, Adrian. (2000). Word and Buildings: A Vocabulary of Modern Architecture. London. Thaes & Hudson Ltd. Words and Buildings - Google Books
Gibson, J. J. (1979). The Ecological Approach to Visual Perception. Boston: Houghton Mifflin Company. The Ecological Approach To Visual Perception - Google Books
Hertzberger, H. (1991). Lessons for Students in Architecture. (I. Rike, Trans.) Rotterdam. The Netherlands: 010 Publishers. Lessons for Students in Architecture - Google Books
Hill, J. (2003). Actions of architecture. Lodon and New York. Routledge. Actions of Architecture - Google Books
Peter Bullen, Peter Love. (2011). A new future for the past: a model for adaptive reuse decision-making. Built Environment project and asset management. 32-44. https://booksc.org/book/42352819/f52be9
Schneider, T., & Till, J. (2005). Flexible Housing: Opportunities and Limits. Arq: Architectural Research Quarterly. 9 (2). 157-166. https://www.researchgate.net/publication/228348236_Flexible_housing_Opportunities_and_limits
Scott, Fred. (2008). On Altering Architecture. New York: Routledge. On Altering Architecture - Google Books
Trancik, Rojer. (1986). Finding Lost Space: Theories of Urban Design. Van Nostrand Reinhold. New York. Finding Lost Space - Google Books
Tuan, yi-fu. (1974). Topophilia: A study of Environmental perception Attitudes and values. Englewood cliffs NJ. prentice-Hall. Topophilia - Google Books
www.googleearth.com (8.3.2020) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 383 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 176 |