اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 370 |
| تعداد مقالات | 3,042 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,097,504 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,734,483 |
بازشناسی الگوهای ساختارکالبدی تیمچه های بازار ایرانی برپایه سازماندهی فضایی (مورد پژوهی: تیمچه های بازار اصفهان، کاشان و تبریز) | ||
| نشریه علمی اندیشه معماری | ||
| مقاله 10، دوره 7، شماره 14، مهر 1402، صفحه 169-191 اصل مقاله (1.64 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2024.18272.1948 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه پهلوان1؛ حسین سلطان زاده* 2؛ فرح حبیب3 | ||
| 1دکتری مهندسی معماری، دانشکده معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2استاد، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 3استاد، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 15 دی 1401، تاریخ بازنگری: 24 بهمن 1402، تاریخ پذیرش: 26 بهمن 1402 | ||
| چکیده | ||
| بیان مسئله: تیمچه بازارهای تاریخی از جمله بناهای تجاری شهر هستند که در طول تاریخ نقش مهمی در تجارت و مبادلات بازرگانی شهرها ایجاد کرده‌اند و ساختار کالبدی پاساژها و مراکز خرید امروزی برگرفته از تیمچه‌ها و سراهای بازارهای تاریخی است، عدم شناخت سازماندهی فضایی این بناها باتوجه‌به مخروبه شدن، تغییر کاربری و بازسازی‌ها روبه فراموشی است؛ مرمت و معماری غیرمرتبط در این فضاها باعث ازدست‌رفتن ارزش پیشین و عدم شناسایی درست سازماندهی فضایی این بناهای تاریخی شده است. سؤال تحقیق: سؤال اصلی پژوهش در این است الگوهای ساختار کالبدی بر پایه سازماندهی فضایی در تیمچه‌های بازارهای تاریخی اصفهان، کاشان و تبریز چگونه است؟ اهداف تحقیق: این پژوهش بر آن است تا با شناخت اصول سازماندهی بازار ایرانی، الگوهای شکل‌گیری و ساختار کالبدی تیمچه‌های بازار ایرانی را آشکار سازد. روش تحقیق: روش تحقیق در پژوهش حاضر به‌صورت توصیفی - تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات به‌صورت میدانی و اسنادی (کتابخانه‌ای) صورت می‌پذیرد. در این پژوهش تیمچه‌های سه بازار تاریخی از جمله اصفهان، کاشان و تبریز با سازماندهی متفاوت گزینش شده و با تحلیل میدانی دقیق، تیمچه‌ها بر پایه روش نمونه‌گیری هدفمند (غیراحتمالی) گزینش شده است. مهم ترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد؛ اصولاً تیمچه‌هایی که در کنار فرم خطی بازار شکل‌گرفته‌اند با ترکیبی از دالان و هشتی سازمان‌یافته‌اند درصورتی‌که تیمچه‌هایی که در درون بافت بازار و قسمت مجموعه‌ای بازار شکل‌گرفته‌اند دارای یک یا دو هسته مرکزی به‌عنوان فرم غالب شکل یافته‌اند. تیمچه‌های بازار اصفهان به‌صورت طولی و مرکزی، تیمچه‌های بازار کاشان به‌صورت ترکیب طولی - مرکزی و دو هسته‌ای و تیمچه‌های بازار تبریز به‌صورت خطی و مرکزی شکل‌گرفته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الگوی فضایی؛ ساختارکالبدی؛ سازماندهی فضایی؛ تیمچه؛ بازار ایرانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Recognizing the physical structure patterns of Iranian bazaar timchehs based on spatial organization (Study case: Timcheh bazaar of Isfahan, Kashan and Tabriz) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Somayeh pahlevan1؛ Hossein Soltanzadeh2؛ Farah Habib3 | ||
| 1PhD of Architecture, Department of Architecture, Faculty of Architecture, Sciences and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| 2Professor, Department of Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| 3Professor, Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Research Problem: Timcheh historical bazaars are among the city's commercial buildings that have played an important role in the trade and commercial exchanges of cities throughout history, and the physical structure of today's arcades and shopping centers is derived from the historical bazaars and buildings, the lack of recognition of the spatial organization of these buildings with Paying attention to destruction, change of use and reconstructions is being forgotten; Unrelated restoration and architecture in these spaces has caused the loss of the previous value and lack of proper recognition of the spatial organization of these historical buildings. Therefore, this research aims to reveal the patterns of formation and physical structure of Iranian bazaar Timcheh by knowing the principles of Iranian bazaar organization.The necessity of conducting research can be stated as follows; The bazaar, caravanserais and timchehs are known as a place for the meeting of different cultures, which cultural exchanges and trade add to its architectural values, and with the beginning of industrial life and the use of motor vehicles, some of them prospered. They have fallen down and have become ruined due to lack of use, and some of them have lost their originality due to the change of use.It is worth mentioning that although Timcheh's body is a historical bazaar in accordance with traditional architectural methods in the form of roofed and enclosed and introverted, it is a suitable space for trading goods with economic value such as silk, porcelain and crystal, velvet fabrics and other types of textiles and precious goods. have come into existence and have a specific and reinforced order with symmetrical lines (dragon or multi-axis) and an index element in the cross-section and plan like other Iranian buildings. Research Question: The main question of the research is: What are the patterns of physical structure based on spatial organization in the historic bazaars of Isfahan, Kashan and Tabriz? Research Method: The research method in the present study is descriptive-analytical and the method of collecting information is field and documentary (library). In this research, timchehs of three historical markets including Isfahan, Kashan and Tabriz were selected with different organization The Most Important Results and Conclusion: The results of this research showed; Basically, the timchehs that are formed next to the linear form of the Bazaar are organized with a combination of hallways and vestibules, while the timchehs that are formed inside the fabric of the bazaar and the collective part of the bazaar have one or two central cores as the dominant form of the shape. have found. Isfahan bazaar timchehs are longitudinal and central, Kashan bazaar timchehs are formed as a longitudinal-central and two-core combination, and Tabriz bazaar timchehs are linear and central. Regarding the way of setting up with other uses, including Sera, there are three types of arrangements in the bazaar lines: connected to Sera (common use), dependent on Sera (connection with common user) and independent of the corresponding uses. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Spatial pattern, physical structure, spatial organization, timchehs, Iranian bazaar | ||
| مراجع | ||
|
اسمعیلی سنگری، حسین؛ بهروز، عمرانی. (1387). تاریخ و معماری بازار تبریز. تبریز: انتشارات ستوده. https://library.art.ac.ir/Inventory/405/23041.htm
اعرابی، جعفر. (1390). آفرینش فرم. چاپ دوم. تهران: انتشارات کتابکده کسری. https://www.kasrapublishing.ir/?product
امیرخانی، آرین؛ بقایی، پرهام؛ بمانیان؛ محمدرضا. (1388)، بررسی دگرگونی تناسبات حاکم بر تیمچه‌های ایران در دوره قاجار. نشریه هنرهای زیبا، شماره 37. صص 39-47. https://journals.ut.ac.ir/article_27947_37.html
آئینه چی، شهرزاد؛ ولی بیگ نیما. (1400). تحلیل معماری و فرایند ساخت کاربندی‌های ویژه تیمچه‌های بازار تاریخی تبریز. نشریه پژوهه باستان‌شناسی. (7)2. https://jra-tabriziau.ir/article-1-275- l
بلایی اسکویی، آزیتا؛ افشاریان، زهرا. (1399). ریختشناسی ارسی در تیمچه‌های بازار تبریز. مجله اثر، 41(4). صص 416-434. http://tr.richt.ir/article-2-571-fa.html
پازوکی طرودی، ناصر؛ شادمهر، عبدالکریم. (1384). آثار ثبت شده ایران در فهرست آثار ملی. تهران: سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری. https://library.aui.ac.ir/inventory/100/7548.htm
پورجعفر، محمدرضا؛ اخوت، هانیه؛ امیرخانی؛ آرین. (1388). تحلیل تطبیقی مفهوم حرکت در فضای سینما و معماری، کتاب ماه هنر. صص59-66. https://www.magiran.com/paper/685817
توسلی، محمود. (1376). اصول و روش‌های طراحی شهری و فضای مسکونی در ایران، جلد اول. چاپ چهارم. تهران: نشر مرکز مطالعات معماری و شهرسازی ایران. https://www.ketabium.com/product/112719
پهلوان، سمیه؛ سلطان زاده، حسین؛ حبیب، فرح. (1401). سنجش محور دید گردشگر از درک کیفیت کالبد فضایی شهرها با تأکید بر خوانایی در سراهای بازار ایرانی (مورد پژوهی: سراهای بازار شهر اصفهان. برنامه ریزی و محیط شهری. 2(8). صص1-20. https://juep.shiraz.iau.ir/article_697822.html
جهاد دانشگاهی پردیس هنرهای زیبا، تهران. (1388). بازار ایرانی تجربه‌ای در مستندسازی بازارها ایرانی. تهران: جهاد دانشگاهی واحد تهران. https://noandishaan.com/39752/persian-bazaar/
چینگ، فرانک . (1396). معماری فرم، فضا، نظم. ترجمه زهره قراگزلو. تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران. http://library.aui.ac.ir/DL/SPortal/Books/ShowSP.aspx?DC=20769
حاجی قاسمی، کامبیز. (1377). گنجنامه فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران بناهای بازار، دفتر نهم بخش اول و دوم. تهران: مرکز اسناد و تحقیقات معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی. http://www.lib.ir/book/53770141
حائری، محمدرضا. (1396). خانه، فرهنگ، طبیعت در معماری ایران. چاپ دوم. تهران. نشر: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری. https://ketab.ir/book/ced2c1a9-1f62-4de0-b5b4-6e7ad18b1f71
حبیب، فرح؛ عباسی، زهرا؛ مختاباد، سید مصطفی. (1394). تبیین اصول و معیارهای ادراک فضایی در معماری بازار سنتی ایران، مدیریت شهری (39). 316-291. https://www.magiran.com/paper/144717/
دادور، سیده صدیقه؛ دانش، فاطمه؛ عباسی، زهرا.(1395). بررسی ساختار کالبدی بازار به‌عنوان عنصر حیاتی بافت شهری قدیم؛ موردپژوهی: بازار کاشان. مدیریت شهری. شماره 44. صص 231-252. https://www.magiran.com/paper/1589364
ذکاوت، کامران. (1390). جایگاه سازماندهی فضایی در طراحی شهری. نشریه صفه.(54). صص105-118. https://soffeh.sbu.ac.ir/article_100190.html
ذوالفقار زاده، حسن؛ جابری، صنم. (1394). تحلیلی بر بازار تبریز. قزوین: دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره). https://pubiran.ir/BookView/227483
رجبی، آزیتا. (1386). ریختشناسی بازارهای ایران. تهران: انتشارات آگاه. https://www.agahbookshop.com/_10772
ستاری ساربانقلی، حسن؛ جدایی، امیر. (1390). بررسی و تحلیل طرح‌های کاربندی به‌کاررفته در تیمچه‌های بازار تبریز. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی‌اسلامی. صص 29-46. https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=187824
سلطان‌زاده، حسین. (1372). فضاهای ورودی در معماری سنتی ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. http://library.sharif.ir/parvan/resource/266188
سلطان‌زاده، حسین. (1380). بازار ایرانی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. https://anthropologyandculture.com
سلطان‌زاده، حسین. (1389). تبریز خشتی استوار در معماری ایران. چاپ دوم. تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی. https://daneshnegar.com/fa/product/44212
شفقی، سیروس. (1394). بازار بزرگ اصفهان. چاپ دوم. سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری. مرکز اصفهان‌شناسی و خانه ملل. https://mtif.ir/book/9364
غفاری، عباس؛ میرغلامی، مرتضی؛ شفائی، بیتا (1400). ادراک تباین صوتی در تجربه حرکت در فضای بازار تبریز، باغ نظر. 18(100)، صص 59-78. https://www.baghsj.com/article_125493.html
فلاحت، محمدصادق؛ شهیدی، صمد. (1394). نقش مفهوم توده- فضا در تبیین مکان معماری. باغ نظر. شماره 35(12). صص 27-38. https://www.baghsj.com/article_11715.html
قره نژاد، حسن. (1386). عرفان و عنصر جغرافیا در معماری تیمچه ملک اصفهان. مجله فرهنگ اصفهان. شماره 37-38، صص 79 -86. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/345068
کلارک، راجر اچ. پاوز، مایکل. (1397). تجزیه تحلیل و نقد شاهکارهای معماری. مترجم: سعید آقایی و سید محمود مدنی. تهران: نشر مهیا. http://www.lib.ir/book/62523011
کیانی، مصطفی؛ بهجو، اشکان؛ نوشین راسیتان طهرانی. (1394). تداوم فضایی در معماری معاصر ایران. نشریه نقش‌جهان. 3(5). صص 52-67. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-1467-fa.html
کیایی، مریم؛ پیوسته‌گر، یعقوب؛ حیدری، علی‌اکبر. (1397). بررسی کیفیت نفوذپذیری لبه بر تأمین امنیت فضا. نمونه موردی: تحلیل فضایی ساختار تیمچه در بازار سنتی ایران. هنرهای زیبا. 23(1). 41-54. https://jfaup.ut.ac.ir/article_67907.html
گزارش‌های مربوط به ثبت بناهای تاریخی در فهرست آثار ملی کشور (1382).، واحد دفتر فنی میراث‌فرهنگی کاشان، (منتشر نشده). https://www.kashancht.ir/content_view.aspx?id=285&c=1
گزارش‌های مربوط به ثبت بناهای تاریخی در فهرست آثار ملی کشور (1382). واحد دفتر فنی میراث‌فرهنگی اصفهان، (منتشر نشده). https://www.mcth.ir
مایس، پی یر فون . (1391). نگاهی به مبانی معماری از فرم تامکان همراه با تحلیل و قیاس با مبانی معماری ایران. ترجمه سیمون آیوازیان. تهران: نشر چاپ دانشگاه تهران. http://library.sharif.ir/parvan/resource/266232
ملازاده، کاظم؛ محمدی، مریم.(1379). بناهای عام‌المنفعه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. https://digital.aqr.ir/newindex.aspx?pid=6&ID=832949&CBNID=efa44f10-c3b2-4feb-ba92-84401081f84a
مهدی‌نژاد، جمال الدین؛ نجاری نابی، رعنا.(1398). ارزیابی تحولات ساختارکالبدی بازار سنتی مبتنی بر نقش بازار در فضای شهری، دو فصلنامه اندیشه معماری، 3(6). صص144-159. https://at.journals.ikiu.ac.ir/article_1932.html
Acheampong, R. A.(2020). Spatial structure, intra-urban commuting patterns and travel mode choice:- Analyses of relationships in the Kumasi Metropolis, Ghana. Cities, 96, 102432. https://research.manchester.ac.uk/en Aghabeigi, P., Farahmand-Tabar.,S.(2021). Seismic vulnerability assessment and retrofitting of historic masonry building of Malek Timche in Tabriz Grand Bazaa,1-18. http://www.elsevier.com/locate/engstruct
Aghabeigi, P., Mahmoudi,R ., Ahanic, E, Hosseinian Ahangarnazhad,. B.(2020). Seismic Assessment and Retrofitting b of the Masonry Building of Mozaffarieh Timche in Tabriz Historic Bazaar Inernational Journal Of Architectural Heritage. https://doi.org/10.1080/15583058.2020.1729448.
Balilan Asl1,L., Nouri, M., and Sattarzadeh,D,.(2014). Investigating the Spatial Organization and Structure of Iranian Cities till Mid Qajar Era and Presenting Pattern of Traditional Structure of Cities in This Er, Armanshahr Architecture & Urban Development, 7(12), 81-105. https://www.armanshahrjournal.com/article_33520.html Belali Oskui, Azita., Afsharian, Zahra. (2021). Orsi Morphology in Timcheh of Tabriz Bazaar. Journal of Athar.41(4).41-434. http://tr.richt.ir/article-2-571-fa.html
Ching, F. (2016). Form, space, order. Translated by Zohra Karagzlou. Tehran: University of Tehran Publishing Institute. http://library.aui.ac.ir/DL/SPortal/Books/ShowSP.aspx?DC=20769
Clark, Roger H. Pawes, Michael. (2017). Analyzing and criticizing architectural masterpieces. Translator: Saeed Aghaei and Seyed Mahmoud Madani. Tehran: Mahiya Publishing House. http://www.lib.ir/book/62523011
Kazimierz. W. (1987). Elemente der stadtebaulichen composition, Berlin:144-145. https://www.booklooker.de/B%C3%BCcher/Angebote/titel
Khan, A. S., and S. Huang. (1995). Continuum theory of plasticity. John Wiley & Sons Inc, United States. https://www.wiley.com/enus/Continuum+Theory+of+Plasticity-p9780471310433
Kim, M.(2015). The Matters of the Continuity in Architecture, GSTF Journal of Engineering Technology (JET) Vol.3 No.3: 77-84 https://dl6.globalstf.org/index.php/jet/article/view/1484
Ouria, M. (2019), “Sustainable urban features and their relation with environmental satisfaction in commercial public space: An example of the great bazaar of Tabriz, Iran”. International Journal of Urban Sustainable Development, 11(1). https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/19463138.2019.1579726 Roberts, C & Russell, J (2002), Angles on Environmental Psychology, Nelson Thornes Ltd. https://books.google.com/books/about/Angles_on_Environmental_Psychology.html?id=vFdtXbqvMcEC
Rodrigue, J., Comtois, C., Slack, B.(2009). The Geography of Transport Systems, Routledge. https://transportgeography.org/
Scharabi. M.(1985). Pers bazaar. Tubingen. 1-with. E(1975). zum problem de bazaars.
-Shafaghi, S.(1965). Die stadt Tabriz und Ihr Hinterland, Diss. University Koln,:95.
-Shafaqi, S. (2014). Isfahan Grand Bazaar. second edition. Cultural and entertainment organization of the municipality. Isfahan Science Center and House of Nations. https://mtif.ir/book/9364
Valibeig, n., Babaee, H., Bayat, p.,(2014). The Investigation of the impact of effective economic factors of architecture in route of Isfahan bazaar. India journal of fundamental and applied life science. 4, 3349-3357. http://www.cibtech.org/sp.ed/jls/2014/04/jls.htm
Zarrin, l., mofidi SHemirani., M. Tahbaz,M.(2020) Comparative Principles of Spatial Structure of Commercial Buildings in Arid Climate of Iran: an Iconic Architecture Case study in Yazd and Tabriz ournal of Tourism & Hospitality Research Islamic Azad University, Garmsar Branch 7(4). 65-88. https://journals.iau.ir/article_675744.html
Zhang, Y., Song, R., van Nes, R., He, S., & Yin, W.(2019). Identifying Urban structure based on transitoriented development. Sustainability, 11(24), 7 https://www.mdpi.com/2071-1050/11/24/7241 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 229 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 202 |
||