اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 348 |
| تعداد مقالات | 2,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,263,698 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,398,315 |
بازشناسی صورتِ معماریِ خانه به واسطه تحولات خانه‌سازی در چهار دهه اخیر ( نمونه مورد مطالعه: بافت میانی شهر کرمانشاه) | ||
| نشریه علمی اندیشه معماری | ||
| دوره 8، شماره 15، فروردین 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2024.18985.1977 | ||
| نویسندگان | ||
| محیا بختیاری منش1؛ مجتبی انصاری* 2؛ محمد رضا بمانیان2؛ منصور یگانه3 | ||
| 1دانش آموخته دکتری تخصصی معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 2استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 11 تیر 1402، تاریخ بازنگری: 27 بهمن 1402، تاریخ پذیرش: 30 بهمن 1402 | ||
| چکیده | ||
| بیان مساله: بیان نارضایتی توسط ساکنان خانهها و یادآوری زندگی گذشته در سال‌های نه چندان دور مساله اصلی پژوهش را به این سمت سوق داد که این خانهها چه ویژگی‌هایی داشته‌اند و در خانههای زمان حال چه تحولاتی نسبت به قبل رخ داده‌است که در افراد چنین احساس حسرتی نسبت به گذشته ایجاد شده‌است. این امر شاید بتواند در روند خانه‌سازی آینده کمک‌کننده به ساخت خانه‌هایی با مطلوبیت بیشتر برای ساکنان باشد. سوال تحقیق: چیستی ویژگیهای اصلی صورتِ معماریِ خانههای بافت میانی شهر کرمانشاه و چگونگی تحولات رخ‌داده در این خانه‌هاست. اهداف تحقیق: کشف وجوه مختلف تحولات خانه‌سازی، فهم ویژگی اصلی "الگوی خانه" در هر دوره زمانی از معماریِ خانه بر اساس بررسی وضع موجود و دیدگاه ساکنان و چرایی رخ دادن این تغییرات در چهار دهه گذشته است. روش تحقیق: پارادایم پژوهش کیفی، هدف کاربردی به روش توصیفی- تحلیلی، شیوه جمع‌آوری داده‌ها؛ مطالعه کتابخانه‌ای و پژوهش میدانی در قالب برداشت از خانههای موجود و تحلیل محتوای مصاحبه عمیق نیمه‌ساختار‌یافته با 42 نفر از ساکنان است. از میان 950 خانه موجود در بافت میانی شهر کرمانشاه؛ 273 خانه بر اساس فرمول کوکران در چهار گونه از خانهها و در سه مقیاس مورد ارزیابی قرار گرفته‌است. مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه گیری تحقیق: اصلی‌ترین تحولات رخ داده صورتِ معماریِ خانه در دو مقیاس میانی و خرد است؛ در مقیاس میانی؛ افزایش تراکم محله، تعداد خانههای آپارتمانی، تغییر از زندگی در محور افقی به عمودی، افزایش ارتفاع ساختمان‌ها، افزایش ترافیک، تداخل مسیر پیاده و سواره، کاهش ارتباط، دید و دسترسی مطلوب، کاهش تعاملات همسایگی و افزایش فضاهای مشترک. در مقیاس خرد؛ کاهش ارتباط با طبیعت، افزایش فضای بسته، حذف فضاهای نیمه‌باز و باز خصوصی، تکرار در خانهها، فقدان محرمیت و حریم، کاهش سلسله مراتب و مرتبه بندی فضاها و در نهایت کاهش تنوع فضاهاست. از طرف دیگر مولفههای سازنده خانه در یک ساختار ابری شکل و پویا متاثر از تحولات درونی یا بیرونی هستند و میزان انطباق ساکنان با این ساختار ابری در "خانه بودن" مکان زندگی‌شان نقش اساسی دارد. به طور کلی این تحولات نشان از وجود مساله در مقیاس کلان دارند؛ نگرانی از مساله امنیت و محدود شدن به درون خانه، مسائل اقتصادی، هزینه‌های بیشتر زندگی، قیمت زمین و ساخت حداکثری فضاها ، مسائل اجتماعی و بیان‌کردن ظاهری از سطح اقتصادی خانواده، افزایش جمعیت و ازدحام در محله‌های بافت میانی و در نهایت عدم امکان انتخاب به دلیل از بین رفتن تنوع در طراحی خانهها از اصلی‌ترین دلایل تحولات بیان شده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معماریِ خانه؛ صورتِ معماری؛ مولفههای سازنده خانه؛ تحولات خانه‌سازی؛ الگوی خانه؛ بافت میانی شهر کرمانشاه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Recognition of the architectural form of the home through the developments in housing in the last four decades (Case Study: Middle texture of Kermanshah-Iran) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahya Bakhtiary manesh1؛ Mojtaba Ansari2؛ Mohamad Reza Bemanian2؛ Mansour Yeganeh3 | ||
| 1PhD candidate of architecture. Art and architecture faculty. Tarbiat modares university, Tehran, Iran | ||
| 2Full professor of architecture. Art and architecture faculty. Tarbiat modares university, Tehran, Iran | ||
| 3Associate professor of architecture. Art and architecture faculty. Tarbiat modares university, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Research Problem: Expression of dissatisfaction by the residents of the houses and reminiscence of the past life in recent years led the main problem of the research in the direction of What are the characteristics of these houses and how changes have occurred in the houses of the present time compared to the previous ones that have created such a feeling of regret for the past.This may be able to help in the future house building process to build houses with more convenience for the residents. Research question: What are the main features of the architecture of the houses of the middle context of Kermanshah and how the changes occurred in these houses? Research Method: The paradigm of this research is qualitative, applied in terms of purpose and descriptive-analytical, data collection method: library study and field research is mainly based on the collection of existing homes and the content analysis of in-depth semi-structured interviews with 42 person of the residents. Among the 950 houses in the middle texture of Kermanshah city; 273 houses have been evaluated based on Cochran's formula in four types of houses and in three scales. The Most Important Results and Conclusion: The main changes in the architecture of the home in the last four decades, in the middle scale; Increase in neighborhood density, number of apartment houses, change from living in a horizontal to vertical axis, increase in height of buildings, increase in traffic, interference of walking and riding paths, decrease in communication, visibility and optimal access, decrease in neighborhood interactions and increase in common spaces. on a micro scale; Reducing the connection with nature, increasing closed space, eliminating semi-open and private open spaces, repetition in houses, lack of privacy and privacy, reducing the hierarchy and ranking of spaces and finally reducing the variety of spaces. The building components of the home in a cloud-shaped and dynamic structure are affected by internal or external developments, and the degree of adaptation of the residents to this cloud structure plays an essential role in the "homeness" of their living place. In general, these changes indicate the existence of a problem on a large scale; Worrying about the issue of security and being confined inside the house, economic issues, the price of land and the construction of maximum spaces, social issues and expressing the appearance of the economic level of the family and finally the inability to choose due to the loss of variety in the design of houses. The main reasons for the changes have been stated. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| House architecture, architectural form, house components, housing changes, pattern of home, middle texture of Kermanshah | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی، سمیه. اسلامی، غلامرضا. (1389). معماری و شهرسازی ایران در دوران گذار. هویت شهر. 4 (6): 3-14 https://www.sid.ir/paper/154511/fa
ابراهیمی، غلامرضا. سلطان زاده، حسین. کرامتی، غزال. 1396. بازتاب فرهنگ غرب در تحول سبک زندگی و معماری خانههای اواخر قاجار شهر همدان. باغ نظر. 14 (47): 29- 38. https://www.bagh-sj.com/article_45082.html
اخوت، هانیه. بمانیان، محمدرضا. انصاری، مجتبی. 1390. بازشناسی مفاهیم معنوی سکونت در مسکن سنتی اقلیم کویری. مطالعات شهر ایرانی اسلامی. 5: 95- 102 https://www.sid.ir/paper/177410/fa
آصفی، مازیار. ایمانی، الناز. 1395. بازتعریف الگوهای طراحی مسکن مطلوب ایرانی- اسلامی معاصر با ارزیابی کیفی خانههای سنتی. پژوهشهای معماری اسلامی. 4 (11): 56-75 http://jria.iust.ac.ir/article-1-486-fa.html
آقالطیفی، آزاده.حجت، عیسی. 1397. بررسی تاثیرپذیری مفهوم خانه از تحولات کالبدی آن در دوران معاصر در شهر تهران. هنرهای زیبا. 23. (4): 41-54 https://jfaup.ut.ac.ir/article_72186.html?lang=fa
آقالطیفی، آزاده. 1398. مفهوم شناسی خانه. تهران: انتشارات آذرگان
آقالطیفی، آزاده. 1400. در جستجوی نسبت تحولات خانههای معاصر و خانههای تاریخی سنندج. شهر ایرانی اسلامی. 12. (45): 17-30 https://rimag.ricest.ac.ir/fa/Article/21065/FullText
انصاری، مجتبی. پیله چیها، پیمان. حیدری زاده، احسان. 1394. نقش ترافیک بر زندگی اجتماعی در فضای باز مجموعههای مسکونی؛ مطالعه موردی دو مجموعه مسکونی در شهر قزوین. نقش جهان. 5.(1): 5-16 https://elmnet.ir/doc/1443883-42742
اهری، زهرا. ارجمندنیا، اصغر. حبیبی، سید محسن. خسرو خاور، فرهاد. 1367. مسکن حداقل. تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
ایرانی، سعید. حقیقتیان، منصور. محمدی، اصغر. 1397. آسیبشناسی مسکن اجتماعی (مهر) با رویکرد نابرابری طبقاتی و انحرافات شهری تبریز. رفاه اجتماعی. 18 (71): 135- 180 https://refahj.uswr.ac.ir/article-1-2823-fa.html
باقری، محمد. حجت، عیسی. دشتی، مینا. 1394. ارزیابی و تحول زبان الگو در معماری مسکن. دو فصلنامه نامه معماری و شهرسازی. (14): 141-156. https://elmnet.ir/doc/984714-49841
باقری، محمد. قره بگلو، مینو. دشتی، مینا. 1397. مقایسه تطبیقی خانههای تک واحدی و آپارتمانی در ایجاد حس رضایت ساکنان مورد مطالعاتی در شهر زنجان. آرمان شهر.11. 23: 15-26 https://www.sid.ir/paper/202351/fa
بختیاری منش، الهام. 1393. از معماری شکل تا معماری صورت، تاملی بر مراتب معماری. رساله دکتری معماری. دانشکده معماری و شهرسازی. دانشگاه شهید بهشتی تهران.
بختیاری منش، محیا. بمانیان، محمدرضا. 1402. ارزیابی اصول معنادهی به مشربیه تا بالکنهای معاصر، تعامل درون و بیرون خانههای شهر کرمانشاه. آرمان شهر. 42: 31-46. https://www.armanshahrjournal.com/article_173181.html
بختیاری منش، محیا. انصاری، مجتبی. بمانیان، محمدرضا. یگانه، منصور. 1402. ارزیابی مولفههای ناسازگار معماری خانه در چهار دهه اخیر، با رجوع به دیدگاه ساکنان خانهها در بافت میانی شهر کرمانشاه. آرمان شهر. 16. 44: 69-89. https://www.armanshahrjournal.com/article_178608.html
بمانیان، محمدرضا. ارجمندی، سحر. علی محمدی، فرزانه. 1392. تاثیر اصول فقهی مرتبط با حقوق شهروندی بر پایه عدل در طراحی مسکن (نمونه موردی سه مورد از خانههای ایرانی اسلامی). مطالعات شهر ایرانی اسلامی. (12): 89- 100 https://www.sid.ir/paper/479255/fa
بهشتی، محمد. 1395. یادداشت فنی. خانه (ازآغاز پهلوی اول تا دهه چهل شمسی). مطالعات معماری ایران. 10: 229-242
-بهمنی، افشین. رحمتی، صفر. 1395. ارزیابی مسکن مهر از نظر شاخصهای کیفی مسکن مناسب (نمونه موردی: مسکن مهر 22 بهمن شهر زنجان). مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای. سال 14 (1): 47- 65 https://jgrd.um.ac.ir/article_31549.html
پندار، هادی. 1396. بازشناسی معیارهای موثر بر تجربه و ادراک ساکنان از چرخه ساخت و ساز در محیطهای مسکونی، نمونه موردی: محله سادات و همت آباد بابلسر. مطالعات معماری ایران. (12): 117-131 https://jias.kashanu.ac.ir/article_111795.html
حائری، محمدرضا. 1395. خانه، فرهنگ و طبیعت در معماری ایران. تهران نشر مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
حق شناس، محیا. حناچی، پیروز. 1399. بررسی عوامل موثر بر تحول کالبدی خانه و فرهنگ زندگی در یک قرن اخیر ایران. مورد پژوهی: تحولات الگوی خانه در شهر تاریخی لار. مطالعات معماری ایران. 17: 57-76 https://jias.kashanu.ac.ir/article_111840.html
خاکپور، مژگان. انصاری، مجتبی. شیخ مهدی، علی. طاووسی، محمود. 1394. ویژگیهای اجتماعی- فرهنگی مسکن بومی. مسکن و محیط روستا. (149): 3-14 http://jhre.ir/browse.php?a_code=A-10-350-1&slc_lang=fa&sid=1
خاکپور، مژگان. انصاری، مجتبی. طاهریان، علی. 1389. گونه ناسی خانههای بافت قدیم شهر رشت. هنرهای زیبا. (41): 29-42 https://jfaup.ut.ac.ir/article_22266.html?lang=fa
خاقانپور شاهرضائی، ریحانه. خوئی، حمیدرضا. 1396. نسبت امروز و گذشته در آثاری از معماری مسکونی معاصر تهران. هنرهای زیبا. 22 (1): 89-104. https://jfaup.ut.ac.ir/article_62268.html?lang=fa
دهخدا، علی کبر. 1377. لغت نامه دهخدا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
راستجو، سیده سولماز. بمانیان، محمدرضا. 1398. گونه شناسی ساختار فضایی خانه معاصر ایرانی با تکیه بر محرمیت و سلسله مراتب (نمونه موردی: خانههای تهران در دهههای 50، 60، 70 و 80). هنرهای زیبا. 24. (2): 49-58 https://www.sid.ir/paper/386863/fa
رحمانی، الهه. نورایی، سمیه. شکرفروش، زهراسادات. 1390. بررسی سیر تحول الگوی پروخالی در مسکن معاصر ایرانی. فصلنامه آباد. 70. https://www.sid.ir/paper/489989/fa
رحیمیان، سعید. 1386. صورت، ره زن یا ره نما، بحثی در اصالت معنا و هویت دوگانه صورت در اندیشه مولانا. مطالعات عرفانی. (5): 69- 81 https://www.sid.ir/paper/123375/fa
زنجانی، حبیب الله. گلکار، زهرا. محمدی، حامد. 1390. بررسی جنبههای اجتماعی مسکن مهر (مطالعه موردی: مسکن مهر شهرستان کرج). اقتصاد و تعاون. (7): 89-116. https://ensani.ir/fa/article/465141/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%A8%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86-%D9%85%D9%87%D8%B1-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D8%AC
سلطانپناه، هیروش. حسینی، سعید. 1391. کیفیت (QFD) در ارزیابی کیفی پروژههای ساختمانی (پروژه مسکن مهر شهرستان سنندج). مدیریت صنعتی. (21): 56-66 https://www.sid.ir/paper/171095/fa
شکوهی بیدهندی، محمدصالح. سبحانی، علی. ژند، سپهر. 1397. آسیبشناسی پروژه مسکن مهر با توجه به آموزههای شهرسایز الگوی بومی سکونت (مورد مطالعاتی: بندر خمیر). پژوهشهای معماری اسلامی. 6 (20): 91- 115 https://www.sid.ir/paper/248339/fa
شهبازی، مهرداد. بمانیان، محمدرضا. یگانه، منصور. 1399. شناسایی عوامل کالبدی- فضایی موثر بر سرزندگی محیطی در فضاهای باز مجموعه مسکونی از دیدگاه طراحان و ساکنین. مورد مطالعاتی: مجتمعهای مسکونی شهر تهران. آرمانشهر. (30): 117-138 https://www.sid.ir/paper/202270/fa
طباطبایی، علی. تفضلی، زهره. 1397. روایت خانه: روشی برای فهم و بازنمایی مطلوبیت تجربه زیسته در خانه. مطالعات معماری ایران. (14): 125-147. https://jias.kashanu.ac.ir/article_111811.html
علیالحسابی، مهران. کرانی، نعمیه. 1392. عوامل تاثیرگذار بر تحول مسکن از گذشته تا آینده. مسکن و محیط روستا. (141): 19- 35 https://www.sid.ir/paper/186193/fa
فاضلی، نعمت الله. 1386. مدرنیته و مسکن: رویکردی مردمنگارانه به مفهوم خانه، سبک زندگی روستایی و تحولات امروزی آن. تحقیقات فرهنگی. 1 (1): 25-63 https://www.sid.ir/paper/136881/fa
معروفی، حسام. یگانه، منصور. بمانیان، محمدرضا. 1400. تبیین عوامل کالبدی رفتار فضایی در خانههای سنتی شهر میبد. مطالعات محیطی هفت حصار. (35): 31-46 https://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-1293-fa.html
ملکی، سعید. حسینی، رضا. ویسی، الهام، مختاری، صادق. 1394. سنجش رضایتمندی شهروندان از کیفیت سکونتی طرح مسکن مهر مطالعه موردی: شیرین شهر اهواز. پژوهش و برنامه ریزی شهری. 6. (23): 155-168 https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_1768.html
مهاجر میلانی، آزاده. عینی فر، علیرضا. 1398. بازشناسی سازمان فضایی مسکن متداول تهران. هنرهای زیبا. 24 (1): 45-56. https://jfaup.ut.ac.ir/article_73547.html?lang=fa
نظام دوست، امیر رضا. کلانتری خلیل آبد، حسین. یاران، علی. 1398. تبیین الگوی کالبدی مسکن معاصر مبتنی بر معماری زمینه گرا در شهر کاشان. مطالعه موردی: خانههای تاریخی منتخب دوره قاجار. مطالعات شهر ایرانی اسلامی. 10. (38): 5-20 https://www.sid.ir/paper/525552/fa
نوربرگ شولتز، کریستین. 1398. مفهوم سکونت به سوی معماری تمثیلی. ترجمه محمود امیریاراحمدی. تهران: انتشارات آگه.
Wehmeier, S. 2005. Oxford advanced learner’ dictionary of current English. Oxford university press. Oxford | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 207 |
||