اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 19 |
| تعداد شماره‌ها | 380 |
| تعداد مقالات | 3,121 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,250,691 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,844,927 |
بازتاب استبداد شرقی در مثنوی | ||
| پژوهش‌های میان رشته‌ای زبان و ادبیات فارسی | ||
| مقاله 2، دوره 2، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 25-51 اصل مقاله (1.7 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/irpli.2024.19726.1122 | ||
| نویسندگان | ||
| حجت الله پاپی* 1؛ سعید زهره وند2؛ علی نوری3 | ||
| 1دانشگاه لرستان، خرم آباد، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان و ادبیات فارسی | ||
| 2زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد ایران | ||
| 3گروه ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 29 آذر 1402، تاریخ بازنگری: 13 بهمن 1402، تاریخ پذیرش: 17 بهمن 1402 | ||
| چکیده | ||
| ویتفوگل، جامعه شناس آلمانی، یکی ازنطریه پردازان برجسته در زمینۀ نظریۀ استبداد شرقی است. این نظریه از جمله رویکرد هایی است که ویژگی‌های پیچیدۀ جوامع شرقی و تفاوت‌های فرهنگی آن‌ها را آشکار می‌کند. منشأ الهی قائل شدن برای پادشاه، سرسپردگی و اطاعت تام از حاکم، وجود طبقات اجتماعی، فقدان مبارزۀ طبقاتی، ارعاب و خشونت، انزوا طلبی و ... از جمله مؤلفه های مهم این نظریه است که نگارندگان دراین مقاله با بهره گیری از روش تحلیل توصیفی و با رویکرد جامعه‌شناسی ادبی این مؤلفه ها را در مثنوی معنوی کاویده و آن ها را با تعدادی از داستان های این اثر سترگ عرفانی تطبیق داده و به این نتیجه رسیده اند که مثنوی، افزون بر آنچه آگاهانه و مستقیم درخصوص عرفان و اخلاق نشان می‌دهد، گفتمان‌های فرهنگی، اجتماعی و فکری دیگری را نیز بازمی‌نماید. بر این اساس می‌توان ادعا کرد الگوی ذهنی شاعر از روابط قدرت و نظام سلسله‌مراتبی حاکم بر آن قابل‌تشخیص است؛ به‌گونه‌ای که او نیز مانند مردم روزگار خویش گفتمان رایج زمانه خود را در مقوله قدرت و به تبع آن سیاست پذیرفته و به همین دلیل تا حدودی به حاکمیت سیاسی و نظام سلسله‌مراتبی سلطنت، نوعی مشروعیت ظاهری بخشیده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استبداد شرقی؛ مولانا؛ ویتفوگل؛ قدرت؛ فرهنگ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Reflection of Eastern tyranny in Masnavi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| HojjatAlah Papi1؛ saeid zohrevand2؛ Ali Nouri3 | ||
| 1Lorestan University, Khorramabad, Faculty of Literature and Human Sciences, Department of Persian Language and Literature | ||
| 2Persian language and literature, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran | ||
| 3Department of Persian Literature, Faculty of Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Wittfugel, a German sociologist, is one of the leading theoreticians in the field of Eastern authoritarianism. This theory is one of the approaches that reveal the complex characteristics of eastern societies and their cultural differences. The divine origin of deference to the king, submission and total obedience to the ruler, the existence of social classes, the absence of class struggle, intimidation and violence, isolationism, etc. are among the important components of this theory that the authors in this article using the analysis method Descriptively and with the approach of literary sociology, they analyzed these components in Masnavi and compared them with a number of stories of this great mystical work and came to the conclusion that Masnavi, in addition to what it shows consciously and directly about mysticism and ethics. Dodhed also reveals other cultural, social and intellectual discourses. Based on this, it can be claimed that the mental model of the poet can be identified from the power relations and the hierarchical system that governs it; In such a way that he, like the people of his time, accepted the common discourse of his time in the category of power and, accordingly, politics, and for this reason, to some extent, he gave a kind of apparent legitimacy to the political rule and the hierarchical system of the monarchy. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Eastern tyranny, Rumi, Wittfogel, power, culture | ||
| مراجع | ||
|
فهرست منابع
- بیهقی، محمد بن حسین (1383). تاریخ بیهقی، تصحیح علی‌اکبر فیاض، به‌اهتمام محمدجعفر یاحقی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
- تهرانی، مسعود (1383). استبداد و اقتدارگرایی، تهران: نشر همراه.
- جلال‌الدین، محمد بلخی (1376). مثنوی معنوی، تصحیح عبدالکریم سروش، تهران: علمی و فرهنگی.
- دیرکس، هانس (1384). انسان‌شناسی فلسفی، ترجمۀ محمدرضا بهشتی، چاپ دوم، تهران: هرمس.
- روح‌الامینی، محمود (1375). نمودهای فرهنگی و اجتماعی در ادبیات فارسی، تهران: آگه.
- راوندی، مرتضی (1357). تاریخ تحولات اجتماعی، چاپ دوم، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
- طباطبایی، سید جواد (1367). تاریخ اندیشه سیاسی در ایران، تهران: کویر.
- فولر، گراهام ( ۱۳73). قبلۀ عالم، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشرمرکز.
- فیرحی، داود (۱۳۷۸). قدرت دانش مشروعیت در اسلام، تهران: نشر نی.
- قاضی مرادی، حسن (1384). در پیرامون خودمداری ایرانیان، چاپ سوم، تهران: اختران.
- کواکبی، سید عبدالرحمن (1390). طبیعت استبداد، به‌کوشش و ویرایش غلام‌رضا امامی، تهران: علم.
- مصلی‌نژاد، عباس (1392). سیاست‌گذاری ساختار قدرت در ایران، تهران: دانشگاه تهران.
- منتسکیو (1362). روح القوانین، ترجمۀ کریم مجتهدی، تهران: امیرکبیر.
- نظام‌الملک، حسن بن علی (1383). سیرالملوک (سیاست‌نامه)، به‌اهتمام هیوبرت دارک، تهران: علمی و فرهنگی.
- وراوینی، سعدالدین (1388). مرزبان‌نامه، چاپ چهاردهم، به‌کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران: صفی علیشاه.
- ویتفوگل، کارل آگوست (1391). استبداد شرقی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشر ثالث.
- سروش، عبدالکریم (1377). «دیانت مدارا و مدنیت»، مجلۀ کیان، شمارۀ 45.
- فتوحی، محمود (1392). «تعامل مولانا جلال‌الدین بلخی با نهادهای سیاسی قدرت در قونیه»، مجلۀ زبان و ادبیات فارسی، پیاپی 74، صص 49ـ68.
- قائم‌مقامی، جهانگیر (1345). «شیر و نقش آن در معتقدات آریایی‌ها»، مجلۀ بررسی‌های تاریخی، شمارۀ 3، سال 1، صص 92ـ122.
- ماهرویان، هوشنگ (1381). «فئودالیسم، شیوۀ تولید آسیایی یا استبداد ایرانی ما؟»، کتاب توسعه، شمارۀ 11، صص 98ـ108.
- مهربانی ممدوح، فاطمه و صدقی حسین (1398). «تأثیر و بازتاب نظام طبقاتی و استبدادی در متون تعلیمی منثور فارسی»، نشریۀ زبان و ادب فارسی، دانشگاه تبریز، سال 72، شمارۀ 204، پاییز و زمستان، صص 308ـ333.
- مشــیدی، جلیل و کرمی، حجت‌الله (1394). «مولانا و بازتولید گفتمان ســلطنت مطلقه در تمثیلی عرفانی»، هشتمین همایش پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، صص1970ـ۱984. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 175 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 190 |
||