وجوه معماری در تناسب با ویژگی‌های هستی‌شناسانه انسان در اندیشه هایدگر

امامی کوپائی, سمانه; صافیان, محمدجواد; صبوحی, عفت

doi:10.30479/at.2024.18306.1951

دریافت اعتبار علمی - پژوهشی نشریه مطالعات فهم حدیث از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری

تعداد نشریات	20
تعداد شماره‌ها	360
تعداد مقالات	2,962
تعداد مشاهده مقاله	3,779,368
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	2,553,985

	وجوه معماری در تناسب با ویژگی‌های هستی‌شناسانه انسان در اندیشه هایدگر
نشریه علمی اندیشه معماری
مقاله 1، دوره 7، شماره 14، مهر 1402، صفحه 1-20 اصل مقاله (991.09 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2024.18306.1951
نویسندگان
سمانه امامی کوپائی^* ¹؛ محمدجواد صافیان²؛ عفت صبوحی¹
¹استادیار گروه معماری، واحد دولت آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
²دانشیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ‌اصفهان، ‌اصفهان، ایران
تاریخ دریافت: 05 بهمن 1401، تاریخ بازنگری: 14 اسفند 1402، تاریخ پذیرش: 23 اسفند 1402
چکیده
بیان مساله: در درازای تاریخ معماری درباره رابطه انسان و معماری از نظرگاه‌های گوناگون نظرورزی شده است و بخش مهمی از نظریه پردازان معماری، توجه به انسان را به طور خاص در کانون توجه خود قرار داده‌اند، با این حال تفاوت در نوع نگاه به انسان منجر به شکل‌گیری گونه‌های مختلف معماری شده است. در این راستا این مطالعه بر این مبنا پایه‌ریزی شده است که معماری به عنوان بستری برای زندگی انسان، در تناسب با نحوه بودن و زیستن او و در پاسخ به نیازهای بنیادین او شکل می‌گیرد؛ لذا پرداختن به کیفیت بودن انسان و ویژگی‌های هستی شناسانه او در جهت دستیابی به معماری در تناسب با انسان، امری ضروری می‌باشد. بدین منظور به طور خاص به سراغ خوانش متون هایدگر رفتیم، متفکری که نگاه متفاوتش به مقوله هستی و هنر؛ همواره مورد توجه اهالی هنر و معماری بوده است. اندیشمندی که به طور خاص پرسش از هستی انسان را مطرح می‌کند و در پژوهشی انضمامی به آن پاسخ می‌دهد. سوال تحقیق: این پژوهش بنای آن را دارد که به این دو پرسش پاسخ دهد. ویژگی‌های هستی شناسانه دازاین از نگاه هایدگر چیست؟ و معماری در تناسب با بنیان‌های هستی شناسانه دازاین از نگاه هایدگر چه وجوهی دارد؟ اهداف تحقیق: تحلیل هستی شناختی دازاین، به دلیل نگاه خاص هایدگر به انسان در یک بستر کاملاً انضمامی مورد توجه این پژوهش بوده است. در این مقاله بنای آن را داریم که با طرح مجدد دیدگاه هایدگر در باب انسان، قابلیت‌های معماری در تناسب با آن ویژگی‌ها را مورد نظر قرار دهیم. روش تحقیق: این پژوهش در قالب یک رویکرد کیفی،‌ و با استفاده از پایه‌ی نظری هرمنوتیکی، به تفسیر متون هایدگر در باب انسان پرداخته است. بر این مبنا در یک مطالعه کتابخانه‌ای به فهم و معنا دهی به خوانش هایدگر از ویژگی‌های هستی شناسانه انسان پرداختیم و سپس با صورت بندی و ایجاد نظم و انسجام منطقی میان مطالب، وجوهی از روابط انسان و معماری را در این نگاه مورد تأمل قرار دادیم. مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری تحقیق: معماری از منظر این پژوهش و در تناسب با ویژگی‌های هستی شناختی انسان از نگاه هایدگر، باید بستری برای پاسخگویی به به پنج مفهوم پویایی، تداوم، تأمل، همدلی و هویت باشد.
کلیدواژه‌ها
انسان؛ معماری؛ هایدگر؛ اندیشه؛ پدیدارشناسی
عنوان مقاله [English]
Aspects of architecture in accordance with the ontological features of Dasein in Heidegger's thought
نویسندگان [English]
Samaneh Emami Koupaei¹؛ Mohammadjavad Safian²؛ Effat Saboohi¹
¹Assistant Professor, Department of Architecture, Dolatabad branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
²Associate Professor, faculty of Literature and Humanities, Isfahan university Isfahan, Iran
چکیده [English]
Research Problem: Throughout the history of architecture, the relationship between human and architecture has been discussed from various points of view. An important part of architectural theoreticians have specifically focused attention on humans, however, the difference in the way of looking at humans has led to the formation of different types of architecture. In fact, it seems that the category of architecture has undergone fundamental changes in the history of architecture in accordance with the way of looking at man and his way of life. In fact, whenever there is no correct understanding of human, and the definition of him has been based on contemporary partial views, or when there is no correct and comprehensive view of man, or for different reasons, human has been in one of the dimensions , architecture has not been able to give an adequate answer to human existence. In fact, whenever factors and categories other than basic human needs define the nature of architecture, architecture is in trouble. In this regard, this study is based on the premise that architecture is formed as a platform for human life, in proportion to his way of being and living and in response to his basic needs. Therefore, it is necessary to deal with the quality of man and his ontological characteristics in order to achieve architecture in proportion to human. For this purpose, we specifically went to the reading of Heidegger's texts, a thinker who has a different view on the category of being and art and It has always been of interest to artists and architectures. A thinker who specifically raises the question of human existence and answers it in concrete research. Research Question: This research wants to answer these two questions. What are the ontological characteristics of Dasein from Heidegger's point of view? And what are the aspects of architecture in accordance with the ontological foundations of Dasein from Heidegger's point of view? Research Method: This research is a fundamental research from the point of view of the goal; And in the interprative paradigm, it seeks our deeper knowledge and understanding of the relationship between man and architecture. For this purpose, we have tried to interpret Heidegger's texts about man in the form of a qualitative approach and using the hermeneutic theoretical base. The Most Important Results and Conclusion: From the point of view of this research, and in accordance with the ontological characteristics of human from Heidegger's point of view, architecture should respond to the five concepts of dynamic, contemplation, continuity, interaction and identity. Architecture, when it wants to be formed in proportion to humans; As Heidegger interprets; It has a dynamic nature that is realized through diversity and the possibility of change over time. This architecture has a close connection with its past and historical tradition. Identity is another facet of this architecture. Architecture should respond to what a place is over time. Another aspect of this architecture is the coexistence of two concepts of interaction and solitude. Therefore, this architecture should provide us with solitude for human reflection and thinking, as well as provide us with a ground for love and friendship with others.
کلیدواژه‌ها [English]
Dasein, Architecture, Heidegger, phenomenology, thought

مراجع
اسپیگلبرگ، هربرت. (1392). جنبش پدیدارشناسی: درآمدی تاریخی. ترجمۀ مسعود علیا، جلد 2. تهران: مینوی خرد. https://www.iranketab.ir/publisher/1223- الدمدو، کنت. (1389). سنتگرایی: دین در پرتو فلسفه جاویدان. ترجمه رضا کورنگ بهشتی، تهران: حکمت. https://idebook.ir/product/p-188714 الیاسی، بهروز؛ صافیان، محمدجواد. (1398). نقش دازاین در هنراندیشیِ هیدگر، فصلنامه پژوهشهای فلسفی،13 (29 ): 63-45. https://www.sid.ir/paper/140889/fa الکساندر، کریستوفر. (1389). شهر درخت نیست. ترجمه فرناز فرشاد، شمین گلرخ، تهران: آرمانشهر. https://elmnet.ir/doc/30753304-91312 ارسطو، (1378). مابعدالطبیعه (متافیزیک). ترجمه محمد حسن لطفی. تهران: طرح نو. http://dl.islamicdoc.com/site/catalogue/520252 ارژمند، محمود؛ خانی، سمیه.‌ (1391). نقش خلوت در معماری خانه ایرانی». فصلنامه‌ شهر ایرانی اسلامی، ش7 : 27-38 https://www.sid.ir/paper/177360/fa بهزادفر، مصطفی؛ طهماسبی، ارسلان. (1392). شناسایی و ارزیابی مولفههای تأثیرگذار بر تعاملات اجتماعی، ماهنامه باغ نظر، ش 25: 17-28. https://www.bagh-sj.com/article_2928.html بمانیان، محمدرضا؛ امینی، معصومه. (1396). معماری اجتماعی، خانه ایرانی، تهران: اول و آخر. http://avvaloakhar.ir/product/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C/ بیمل، والتر. (1387). بررسی روشنگرانه اندیشههای مارتین هایدگر. ترجمه ی بیژن عبدالکریمی. تهران: سروش. https://www.iranketab.ir/book/46953-martin-heidegger-an-illustrated-study بصیری، هانیه؛ طاهباز، منصوره؛ متکی، زهیر. (1401). در طلب شاعرانگی معماری، فصلنامه صفه، ش 97: 13-26. https://www.sid.ir/paper/956604/fa پازوکی، شهرام. (1383). «تاریخیگری و نسبت آن با بنیادهای نظری تاریخ هنر». در خیال، ش 10 (1383)، ص 13- https://www.sid.ir/paper/483228/fa پازوکی، شهرام. (1388). حکمت هنر و زیبایی در اسلام. ج 2. تهران: فرهنگستان هنر. https://www.iranketab.ir/book/43599-an-introduction-to-the-philosophy-of-art-and-beauty-in-islam پالاسما، یوهانی. (1395). خیال مجسم، تخیل و خیال پردازی در معماری. ترجمه علی اکبری. تهران: پرهام نقش. https://parhambook.com/product/detail/13609/%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%84- %D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85 حقپرست، فرزین؛ هاشم پور، پریسا؛ قدردان قراملکی، رضا. (1400). هستیشناسی معماری خانه ایرانی با توجه به سبک زندگی دینی، دو فصلنامه پژوهشهای هستیشناختی،‌ 10 (19): 190-161. https://orj.sru.ac.ir/article_1509.html حجت، مهدی. (1390). «مقدمه». در معماری و راز جاودانگی: راه بیزمان ساختن. ترجمهی مهرداد قیومی بیدهندی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1390. https://www.iranketab.ir/book/46334-the-timeless-way-of-building ریختهگران، محمدرضا. (1388). هنر از دیدگاه مارتین هایدگر. ج2. تهران: فرهنگستان هنر. https://www.iranketab.ir/book/53968-philosophy-and-wisdom ریختهگران، محمدرضا. (1389). مقالاتی دربارهی پدیدارشناسی، هنر، مدرنیته. تهران: ساقی. https://www.iranketab.ir/book/63615-phenomenology-art-modernity ریختهگران، محمدرضا. (1393). حقیقت و نسبت آن با هنر، شرح رسالهای از مارتین هایدگر. ج3. تهران: سوره. https://www.iranketab.ir/book/101609-the-origin-of-the-work-of-art زومتور، پیتر. (1393). رهیافت پدیدارشناسانه در اندیشۀ پیتر زومتور. ترجمۀ مرتضی نیک فطرت. تهران: علم. https://www.iranketab.ir/book/49818-peter-zumthor ساکالوفسکی، رابرت. (1384). درآمدی بر پدیدارشناسی. ترجمه محمدرضا قربانی، تهران: گام نو. https://bookland.ir/book/50379/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C/ سامه، رضا؛ صداقت، علی. (1392). مرتبهبندی معماری متناسب با ساختار وجودی انسان بر اساس آموزههای قرآن و حکمت اسلامی، دو فصلنامه پژوهشهای میان رشتهای قرآن کریم، ‌4 (1): 39-74. https://www.sid.ir/paper/149433/fa شایگان، داریوش. (1355). بتهای ذهنی و خاطرۀ ازلی. تهران: امیرکبیر. https://www.iranketab.ir/book/86304-idols-of-the-mind-and-perennial-memory شاهرخی، شیما؛ نیکنامی، کمال الدین؛ ایزدی محمد سعید. (1401)، نقش دو مولفه حفاظت و پویایی در باززنده سازی میراث معماری بر مبنای تداوم ارزشهای مکانی. فصلنامه صفه، 32(98): 105-124. https://www.sid.ir/paper/1036480/fa طهوری، نیر. (1382). معماری خلسه آور، فصلنامه فرهنگستان هنر. ش 8 : 160-177. https://www.noormags.ir/view/fa/creator/118354/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%AC%D9%86%DA%A9%D8%B3 عینیفر، علیرضا. (1382). الگویی برای تحلیل انعطافپذیری در مسکن سنتی ایران، فصلنامه هنرهای زیبا، ش13 : 64-77. https://www.sid.ir/paper/419235/fa عبدالکریمی، بیژن. (1387). در شرح کتاب بررسی روشنگرانه اندیشههای مارتین هایدگر، تهران: سروش. https://www.iranketab.ir/book/46953-martin-heidegger-an-illustrated-study عبدالله زاده، مهسا و همکاران. (1392). «ابعاد پایداری اجتماعی در کالبد محلههای سنتی ایران، نمونه موردی: محله سنگ سیاه شیراز». در آرمانشهر، ش 19، ص54-35. https://www.sid.ir/paper/202410/fa عظمتی، حمیدرضا؛ پورباقر، سمیه؛ رستمی، ودود. (1396). جایگاه نیازهای بنیادن انسان در سیر تحولات مسکن، نشریه هنرهای زیبا، 22(2): 43-50. https://www.sid.ir/paper/154399/fa غروی الخوانساری، مریم. (1396). گونهبندی و تحلیل قابلیتها در انواع رویکردهای انعطافپذیری. فصلنامه صفه، ش 76: 37-54. https://www.sid.ir/paper/94327/fa فارابی، محمد بن محمد. (1361). آراء اهل المدینه الفاضله. ترجمه جعفر سجادی، تهران: طهوری. http://fipak.areeo.ac.ir/site/catalogue/18442647 کیائی، مهدخت؛ سلطانزاده، حسین؛ حیدری، علی اکبر. (1398). سنجش انعطافپذیری نظام فضایی با استفاده از تکنیک چیدمان فضا، نمونه موردی: خانه های شهر قزوین، ماهنامه باغ نظر، 16(71): 61-76. https://www.bagh-sj.com/article_86874.html گلکار، کورش. (1379). مولفههای سازنده کیفیت طراحی شهری، فصلنامه صفه، ش 32: 38-65. https://www.sid.ir/paper/94234/fa لنگ، جان. (1383). آفرینش نظریه معماری. ترجمه علیرضا عینی فر. تهران: دانشگاه تهران. https://www.iranketab.ir/book/42230-creating-architectural-theory مصلح، علی اصغر. (1384). تفکر فلسفی در ایران معاصر، حکمت و فلسفه، ش 3: 60-43. https://wph.atu.ac.ir/article_6696.html مک کواری، جان. (1376). مارتین هایدگر. ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: گروس. https://idebook.ir/product/p-210402 نوربرگ شولتز، کریستیان. (1381). مفهوم سکونت، به سوی معماری تمثیلی. ترجمه محمود امیریار احمدی، تهران: آگه. https://www.iranketab.ir/book/63300-concept-of-dwelling نوربرگ شولتز، کریستیان. (1395). گزینهای از معماری: معنا و مکان. ترجمهی ویدا نوروز برازجانی. تهران: پرهام نقش. https://ajansbook.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86 - نوربرگ شولتز، کریستیان (1393)، معماری: حضور، زبان و مکان، ترجمهی علیرضا سید احمدیان، تهران: انتشارات نیلوفر. https://niloofarpublications.com/product/architecture-presence-language-and-location/ مهمانی، رقیه؛ نخعی، جلال؛ جاوید نژاد، مهرداد. (1399). مطالعه تطبیقی معماری پایدار خانه های سنتی و مدرن شهر تبریز از منظر تعاملات اجتماعی، فصلنامه نگرش های نو در جغرافیای انسانی، 13 (1):534-509. https://ecc.isc.ac/showJournal/22180/251234/3156686 نقرهکار، عبدالحمید. (1387).در آمدی بر هویت اسلامی در معماری. تهران: پیام. https://www.gisoom.com/book/1600779/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C/ نقرهکار، عبدالحمید؛ مظفر، فرهنگ؛ تقدیر، سمانه.(1396). .«تناظر انسان و هستی در اندیشه اسلامی و بازتاب آن در معماری اسلامی، فصلنامه آرمانشهر، ش 19: 79-93. https://www.sid.ir/paper/202401/fa نقرهکار، عبدالحمید؛ مظفر، فرهنگ؛ تقدیر، سمانه. (1393). بررسی قابلیتهای فضای معماری برای ایجاد بستر پاسخگویی به نیازهای انسان از منظر اسلام. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، ش 15: 21-34. https://www.sid.ir/paper/177453/fa ویلسون، کالین سنت جان. (1381). احساس تاریخی؛ مفهوم سنت از دیدگاه «تی. اس. الیوت» و بیان آن در معماری، ترجمه مصطفی کیانی، آبادی، ش 36: 10- 6. https://www.mrud.ir/Portals/0/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AA%20%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%20%D9%88%20%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C/Library/Abadi_36/006-010.pdf?ver=_paI9ZpfJueUUMOv4dmVdg%3d%3d هایدگر، مارتین. (1392). چه باشد آنچه خوانندش تفکر. ترجمهی سیاوش جمادی،ج 3. تهران: ققنوس. https://www.iranketab.ir/book/1186-what-is-called-thinking هایدگر، مارتین. (1389). شعر، زبان و اندیشهی رهایی. ترجمهی عباس منوچهری. ج 2. تهران: مولی. https://www.iranketab.ir/book/1158-poetry-language-thought هایدگر، مارتین. (1394). هستی و زمان. ترجمهی سیاوش جمادی، ج 6. تهران: هرمس. https://qoqnoos.ir/Fa/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86 هایدگر، مارتین. (1394). راه های جنگلی. ترجمهی منوچهر اسدی. تهران: درج. http://www.lib.ir/book/53766291/%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C/ یانگ، جولیان. (1396). فلسفه قارهای و معنای زندگی. ترجمه بهنام خداپناه. تهران: حکمت. https://www.iranketab.ir/book/99470-the-death-of-god-and-the-meaning-of-life Alexander, Christopher. The timeless way of building. New York: Oxford University Press, 1979. https://global.oup.com/academic/product/the-timeless-way-of-building-9780195024029?cc=gr&lang=en& - Capon, D. S. Architectural Theory. Volume 2: Le Corbusier`s Legacy . John Wiley & Sons, 1999. https://search.worldcat.org/title/architectural-theory-vol-2-le-corbusiers-legacy-principles-of-twentieth-century-architectural-theory-arranged-by-category/oclc/630140238 Heidegger, Martin. Building, Dwelling, Thinking in: Poetry, Language, Thought. ed. Albert Hofstadter. New York: Harper & Row, 1971. https://www.amazon.com/Poetry-Language-Thought-Martin-Heidegger/dp/0060638486 --------. Letter on Humanism of basic writings. New York: Harper & Row, 1977. https://cmc.marmot.org/Record/.b16094621 Leach, Neil. Rethinkikg Architecture, A reader in cultural theory. London: Routledge, 1997. https://www.amazon.com/Rethinking-Architecture-Reader-Cultural-Sociolinguistics/dp/0415128269 Seamon, David. Architecture and phenomenology, [first draft of a chapter for The Routledge Companion to Contemporary Architectural History, ed. Duanfang Lu. London: Routledge,2018. https://www.taylorfrancis.com/books/edit/10.4324/9781315674469/routledge-companion-contemporary-architectural-history-duanfang-lu --------. Architecture, Place, and Phenomenology: Buildings as Lifeworlds, Atmospheres, and Environmental Wholes. final draft of a chapter for Phenomenology and Place, ed. Janet Donohoe. 2017. https://www.academia.edu/14128043/Architecture_Place_and_Phenomenology_Buildings_as_Lifeworlds_Atmospheres_and_Environmental_Wholes_2017_ Sharr, Adam. Heidegger for Architects. London & newyork: Routledge, 2007. https://www.routledge.com/Heidegger-for- Architects/Sharr/p/book/9780415415170 Nelson, Eric Sean.(2000) Questioning practice: Heidegger, historicity, and the Hermeneutics of facticity Philosophy Today; 2000; 44, ProQuest Central, pp. 150- 159 https://philpapers.org/rec/NELQPH-2 Norberg- Schulz, Christian. Genius loci: toward a phenomenology of architecture, Rizzoly, 1979. https://www.amazon.com/Genius-Loci-Towards-Phenomenology-Architecture/dp/0847802876
آمار تعداد مشاهده مقاله: 165 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 165

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

وجوه معماری در تناسب با ویژگی‌های هستی‌شناسانه انسان در اندیشه هایدگر