اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 360 |
| تعداد مقالات | 2,962 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,754,931 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,550,435 |
بررسی سندی و دلالی روایات «الصَّدَقَةُ مِن أَوْسَاخ أَیْدِی النَّاسِ» | ||
| مطالعات فهم حدیث | ||
| دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20، اردیبهشت 1403، صفحه 89-108 اصل مقاله (465.65 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2024.19531.2319 | ||
| نویسندگان | ||
| عباس شریفی1؛ محمدرضا شاه سنائی* 1؛ عباس اسماعیلی زاده2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی قم. | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد. | ||
| تاریخ دریافت: 24 آبان 1402، تاریخ بازنگری: 19 اردیبهشت 1403، تاریخ پذیرش: 12 اسفند 1402 | ||
| چکیده | ||
| روایات «چرک بودن زکات و ممنوعیت آن بر بنی‌هاشم» از روایات مشهوری است که با عبارات گوناگون در متون حدیثی شیعه و اهل سنت گزارش شده و علی‌رغم شهرت، به اعتبار سندی و محتوایی آن کمتر توجه شده است. این پژوهش با اعتبارسنجی روایات مذکور از نظر سندی و محتوایی و بررسی دیدگاه‌های موجود به این نتیجه رسیده که از نظر سند، اکثر این روایات با اشکال عدم وثاقت راویان و ارسال مواجه است و از نظر محتوا نیز با آیاتی که خداوند سبحان و رسول او را دریافت کننده زکات بیان نموده و آیاتی که برتری نژادی را ملغی و تقوا را ملاک برتری انسان‌ها قرار داده، در تضاد است. همچنین در بخش دیدگاه‌های موجود، بیشتر پژوهشگران با پذیرش اصل روایات به توجیه مفهوم «اوساخ» پرداخته‌اند. توجیهاتی که نه با منابع لغت تطابق دارد و نه پاسخگوی ایرادات محتوایی آن است. براساس یافته‌های پژوهش، بنی‌عباس جهت شرعی قلمداد نمودن حکومت ظالمانشان و چپاول سهم خمس غنایم که با توجه به فتوحات آن عصر، مبالغ قابل توجهی بود، با جعل روایاتی ضمن توسعه در مفهوم اهل‌البیت، با چرک و آلوده نشان دادن زکات وحرمت آن برای بنی‌هاشم و جایگزینی خمس، سعی در ممتاز نشان دادن خود نسبت به سایر مردم نمودند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حرمت صدقه بر بنی هاشم؛ حرمت صدقه بر اهل بیت؛ اوساخ؛ بنی عباس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Documentary Investigation and Brokering of the Narrations "Zakat is the Dirt on People's Hands" | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abbas Sharifi1؛ Mohammadreza Shah Sanaiee1؛ Abbas Esmaili Zadeh2 | ||
| 1Assistant Professor of the Department of Quranic and Hadith Sciences, Shahid Mahalati Higher Education Complex, Qom. | ||
| 2Associated Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Ferdowsi University of Mashhad. | ||
| چکیده [English] | ||
| The narrations of "Zakat being pus and its prohibition on Bani-Hashem" are famous narrations that have been reported in various terms in Shia and Sunni hadith texts, and despite their popularity, less attention has been paid to their documentary validity and content. This research, by validating the mentioned narrations in terms of documents and content and examining the existing views, has come to the conclusion that in terms of the documents, most of these narrations are faced with forms of unreliability of narrators and transmission, and in terms of content, it is in conflict with the verses that God and His Messenger stated as the receiver of zakat, and the verses that abolished racial superiority and put piety as the criterion of human superiority. Also, in the section of existing views, most of the researchers have justified the concept of "OSAKH" by accepting the principle of traditions, the justifications which neither match the sources of the word nor respond to its content flaws. According to the findings of the research, Bani Abbas, in order to consider the rule of their tyrants as Shariah and plunder the Khums share of the booty, which was a significant amount considering the conquests of that era, by falsifying traditions while developing the concept of Ahl al-Bayt, showing zakat and its sanctity with filth and pollution. For Bani-Hashem and replacing Khums, they tried to show themselves as privileged over other people. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sanctity of Charity on Bani Hashem, Sanctity of Charity on Ahl al-Bayt, Usakh, Bani Abbas | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، ترجمه: حسین انصاریان، قم، اسوه، 1383ش.
ابن‌أبی‌الحدید، عبدالحمیدبن‌هبة‌الله، شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1404ق.
ابن‌ابی‌حاتم، عبدالرحمن‌بن‌محمد، تفسیر القرآن العظیم، ریاض، مکتبة نزار مصطفی، 1419ق.
ابن‌غضائری (واسطی‌بغدادی)، احمد‌بن‌حسین، الرجال (لابن الغضائری)، قم، دارالحدیث، 1364ش.
ابن‌قاریاغدی، محمدحسین، البضاعه المزجاه (شرح روضه کافی)، قم، دارالحدیث، 1429ق.
باصری، وحید. «تبیین تاریخی ممنوعیت صدقات بر بنی‌هاشم در عصر نزول». تاریخ و تمدن اسلامی 16، 31(1399): 3-26. doi: 10.30495/jhcin.2020.16288
___________، صادق آیینه‌وند، و کبری روشنفکر. «الخطاب القبلی و دوره فی التغییر الدلالی لمفهوم اهل‌البیت (ع) و ذوی‌القربی و تأثیره فی البحث عن الهویه الهاشمیه»، دراسات فی العلوم الانسانیه 25، 1(1440ق): 37-55.
برقى، احمد، رجال البرقی، تهران، دانشگاه تهران، 1342ش.
بلاذری، احمدبن‌یحیی، انساب‌الاشراف، بیروت، دارالفکر، 1417ق.
ثعلبی، احمد، الکشف و البیان، لبنان، دار إحیاء التراث العربی، 1422ق.
جوادی‌آملی، عبدالله، کرامت در قرآن، تهران، رجاء، 1366ش.
حرعاملی، محمد، وسایل الشیعه، قم، مؤسسه آل‌بیت (ع)، 1409ق.
حسین‌بن‌علی (ع)، تفسیر الامام الحسین علیه السلام التفسیر الاثری التطبیقی، کربلا، العتبة الحسینیة المقدسة، 1430ق.
حلى، حسن، رجال العلامة الحلی، نجف، دارالذخائر، 1411ق.
خانی‌مقدم، مهیار، و محمدتقی دیاری‌بیگدلی. "تحلیل سندی و محتوایی حدیث «قُولُوا فینا ما شِئتُم ...» با رویکردی به نفی غلو از ساحت اهل بیت (ع)". مطالعات فهم حدیث 5، 10(1398): 193-210. doi:10.30479/mfh.2019.1674
خیراللهی، محمدعلی. «بررسی فقهی و تاریخی حرمت صدقه». فقه و تاریخ تمدن، 18(1387ش): 116-126.
سجستانی، ابوداوود، سنن، تحقیق: محمد محی‌الدین، بیروت، المکتبه العصریه، بی‌تا.
سید‌رضى، محمدبن‌حسین، المجازات النبویه، قم، دارالحدیث، 1422ق.
سیستانی، علی، الرافد فی علم الاصول (محاضرات السید علی السیستانی)، تحقیق عدنان قطیفی، قم، کتابخانه آیت‌الله سیستانی، 1414ق.
صدوق، محمدبن‌علی، المقنع، قم، موسسه الامام مهدی (عج)، 1415ق.
____________________، عیون أخبار الرضا علیه السلام، تهران، جهان، 1378ق.
طباطبایی، محمدحسین. المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعه مدرسین، 1417ق.
طبرانی، سلیمان، تفسیر القرآن العظیم، اردن، دارالکتاب الثقافی، 2008م.
طبرسى، فضل، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، 1372ش.
طبری، محمد، جامع البیان فی تأویل القرآن، بیروت، دارالمعرفه، 1412ق.
طوسی، محمد، فهرست کتب شیعه و اصولهم، قم، کتابخانه محقق طباطبایی، 1420ق.
عابدینی، احمد.«امام خمینى، ساده‌زیستى و مساله شأن». فقه، 21(1378): 265-354.
على‌بن‌موسى، امام هشتم (ع)، صحیفة الإمام الرضا علیه السلام، مشهد، کنگره جهانى امام رضا (ع)، 1406ق.
عیاشی، محمد‌بن‌مسعود، تفسیر عیاشی، تهران، مکتبه‌العلمیه‌الاسلامیه، 1380ق.
کلینى، محمد، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1407ق.
مالک‌بن‌انس، الموطا، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1406ق.
مفید، محمد، اختصاص، قم، کنگره شیخ مفید، 1413ق.
نجاشی، احمد، رجال النجاشی، قم، جامعه مدرسین، 1365ق.
نمازی‌شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، فرزند مولف، 1405ق.
هلالى، سلیم، سلیم‌بن‌قیس الهلالی، قم، الهادى، 1405ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 46 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 78 |
||