تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 370 |
تعداد مقالات | 3,043 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,112,646 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,743,404 |
بررسی مقایسهای دیپلماسی فرهنگی ایران و ترکیه در قفقاز جنوبی پس از فروپاشی شوروی | ||
مطالعات سیاسی جهان اسلام | ||
مقاله 5، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 48، دی 1402، صفحه 99-119 اصل مقاله (1.16 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/psiw.2024.19238.3261 | ||
نویسندگان | ||
بهادر زارعی1؛ حامد حکمتآرا* 2؛ سعید قربانی3 | ||
1دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران | ||
2کاندیدای دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران | ||
3کارشناس ارشد مطالعات منطقهای دانشکده روابط بینالملل وزارت امور خارجه | ||
تاریخ دریافت: 31 مرداد 1402، تاریخ بازنگری: 09 فروردین 1403، تاریخ پذیرش: 13 خرداد 1403 | ||
چکیده | ||
هدف: این مقاله به مقایسه قدرت نرم و روابط فرهنگی ایران و ترکیه در جمهوریهای قفقاز جنوبی میپردازد و دیپلماسی فرهنگی هردو کشور در این منطقه را به ویژه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی مقایسه مینماید. هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان موفقیت دیپلماسی فرهنگی ایران در منطقه قفقاز جنوبی در مقایسه با دیپلماسی فرهنگی ترکیه در این منطقه است. روششناسی: این مقاله با تکیه بر نظریه دیپلماسی فرهنگی به روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه مقایسهای، دیپلماسی و روابط فرهنگی ایران و ترکیه را در منطقه قفقاز جنوبی بررسی میکند. یافتهها: ترکیه با بسط قابل توجه روابط فرهنگی خود با جمهوری آذربایجان و گرجستان با استفاده از ابزارهای مختلف و موضعگیریهای سیاسی کاملاً فعالانه در مقایسه با ایران که از ابزارهای کمتری بهره برده و در مسائل سیاسی قفقاز جنوبی عمدتاً نقش بیطرفانهای ایفا کرده به نوعی موفقتر عمل کرده است. هرچند ایران به لحاظ تاریخی، تمدنی، فرهنگی و مذهبی از ظرفیتهای بیشتری برای موفقیت و نفوذ بیشتر در قفقاز جنوبی برخوردار است؛ اما در به فعلیت درآوردن این ظرفیتهای بالقوه چندان موفق نبوده است. نتیجهگیری: به نظر میرسد یکی از دلایل ضعف دیپلماسی فرهنگی ایران در قفقاز در مقایسه با ترکیه میتواند توجه بیشتر تهران به کشورهای عربی غرب آسیا باشد؛ برخلاف تأکیدی که ترکیه بر اولویت توسعه مناسبات خود با کشورهای ترکزبان آسیای مرکزی و قفقاز دارد و در این رهگذر و با رویکردی منطقهگرایانه، روابط فرهنگی خود با گرجستان و تاجیکستان و حتی ارمنستان را نیز گسترش میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ ترکیه؛ دیپلماسی عمومی؛ دیپلماسی فرهنگی؛ قفقاز جنوبی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A Comparative Study of the Cultural Diplomacy of Iran and Türkiye in the South Caucasus after the collapse of the Soviet Union | ||
نویسندگان [English] | ||
Bahador Zarei1؛ Hamed Hekmatara2؛ Saeed Ghorbani3 | ||
1Associate Professor of Political Geography, University of Tehran | ||
2Ph.D. Candidate in Political Geography, University of Tehran | ||
3M.A. in Regional Studies, SIR of the Ministry of Foreign Affairs | ||
چکیده [English] | ||
Objective: This paper compares the soft power and cultural relations of Iran and Türkiye in the South Caucasus republics and compares the cultural diplomacy of both states in this region, especially after the collapse of the Soviet Union. The purpose of this research is to investigate the success rate of Iran's cultural diplomacy in the South Caucasus region compared to Türkiye's cultural diplomacy in this region. Method: This paper relies on the theory of cultural diplomacy, examines the diplomacy and cultural relations of Iran and Türkiye in the South Caucasus region in a descriptive-analytical and comparative manner. Results: Türkiye has somehow been more successful by significantly expanding its cultural relations with the Republic of Azerbaijan and Georgia by using various tools and quite active political stances, compared to Iran, which has used fewer tools and has mostly played a neutral role in the political issues of the South Caucasus. Although, historically, civilizationally, culturally, and religiously, Iran has more capacities for success and greater influence in the South Caucasus; But it has not been very successful in actualizing these potential capacities. Conclusion: It seems that one of the reasons for the weakness of Iran's cultural diplomacy in the Caucasus compared to Türkiye could be Tehran's greater attention to the Arab states of West Asia; Contrary to Türkiye's emphasis on the priority of developing its relations with the Turkic-speaking states of Central Asia and the Caucasus, and in this way and with a regionalist approach, it also expands its cultural relations with Georgia, Tajikistan, and even Armenia. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Cultural Diplomacy, Iran, Public Diplomacy, South Caucasus, Türkiye | ||
مراجع | ||
آزادیان، آنی (1394)، نگاهی به روابط فرهنگی ایران و ارمنستان، فصلنامه فرهنگی پیمان www.paymanonline.com/نگاهی-به-روابط-فرهنگی-ایران-و-ارمنستان/
ایرنا (۲۳ آبان ۱۳۹۸)، «روزهای فرهنگی ایران در گرجستان برگزار شد»، وبگاه خبرگزاری ایرنا www.irna.ir/news/83555349
ایرنا (۱۶ خرداد ۱۳۹۸)، «آغاز روزهای فرهنگی ایران در جمهوری خودمختار آجار گرجستان»، وبگاه ایرنا www.irna.ir/news/83342379
ایرنا (1399)، «توسعه روابط فرهنگی ایران و جمهوری اذربایجان بررسی شد»، وبگاه خبرگزاری ایرنا www.irna.ir/news/84269875
ایرنا (۳۱ خرداد ۱۴۰۱)، «ظرفیتهای ایران و جمهوری آذربایجان افق جدیدی برای تعاملات فرهنگی ترسیم میکند»، وبگاه خبرگزاری ایرنا www.irna.ir/news/84795805
ایرنا (۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲)، «شاهنامه فردوسی با فرهنگ عامه مردم گرجستان عجین است/ گرجیها نگهبان ایران بودند»، وبگاه خبرگزاری ایرنا www.irna.ir/news/85109588
بابایی، پرویز (۶ تیر ۱۴۰۲)، «پرواز تبریز - ایروان برقرار شد»، وبگاه خبرگزاری جمهوری اسلامی www.isna.ir/news/85152819
بصیری، محمدعلی و فهمیه خوانساریفرد (1395)، تبیین جایگاه دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی در قفقاز جنوبی، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، 12(35): 79-104.
بیلیس، جان و استیو اسمیت (1397)، جهانی شدن سیاست: روابط بین الملل در عصر نوین: زمینه تاریخی و نظریه ها، ساختارها و فرایندها، ترجمه ابوالقاسم راهچمنی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران.
پایگاه خبری – تحلیلی دانشگاه تهران (۱۰ اسفند ۱۴۰۱)، «راهاندازی شعبه دانشگاه تهران در گرجستان به تصویب نهایی هیأت امنا رسید»، پایگاه خبری – تحلیلی دانشگاه تهران news.ut.ac.ir/fa/news/33324
پسندیده، سمیه (1389)، اهمیت برقراری صلح در منطقه قفقاز، مرکز بینالمللی مطالعات صلح.
پوراحمدی میبدی، حسین و محمد پدین (۱۳۹۹)، عوامل تأثیر گذار بر روابط ج.ا. ایران و ج. آذربایجان از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۶، فصلنامه علمی رهیافتهای سیاسی و بینالمللی بهار ۱۳۹۹، 11(3): ۱۱۵-۱۴۵.
خبرگزاری بینالمللی قرآن (11 مهر 1400)، «توسعه همکاریهای فرهنگی ایران و گرجستان بررسی شد»، خبرگزاری بینالمللی قرآن www.iqna.ir/fa/news/4002078
خبرگزاری تسنیم (۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲)، «دیدار سفیر ایران با رئیس کمیسیون روابط خارجی پارلمان گرجستان»، وبگاه خبرگزاری تسنیم www.tasnimnews.com/fa/news/1402/02/16/2890278
خبرگزاری شبستان (17 مهر 1401)، «برگزاری ششمین دوره مسابقات قرآن کریم در تفلیس»، خبرگزاری شبستان https://www.shabestan.news/news/1221915
خبرگزاری فارس (17 خرداد 1402)، «امیدواری هواپیمایی ارمنستان برای تقویت روابط فرهنگی با ایران»، وبگاه خبرگزاری فارس farsnews.ir/news/14020316000930
خبرگزاری کتاب ایران (22 اردیبهشت 1402)، «عطار و خیام برای مردم ارمنستان شاعران نامآشنایی هستند»، وبگاه خبرگزاری کتاب ایران www.ibna.ir/news/337173
خبرگزاری مهر (24 آذر 1400)، «ششمین کنفرانس علمی بینالمللی روابط ایران و گرجستان برگزار میشود»، وبگاه خبرگزاری مهر www.mehrnews.com/news/5376070
دهشیری، محمدرضا (1393)، دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
دهشیری، محمدرضا، سعید قربانی و حامد حکمتآرا (1399)، بررسی مقایسهای دیپلماسی فرهنگی ایران و عربستان سعودی در آسیای مرکزی، مطالعات اوراسیای مرکزی، مهر 1399، 13(2): 445-464.
دهقانی فیروزآبادی، جلال (1388)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سمت.
دهقانی، رضا (1391)، الگوهای ساختاری و اجرایی دیپلماسی فرهنگی ترکیه، پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، 2(4): 15-39.
سریعالقلم، محمود (1379)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
سلیمانیپور لک، فاطمه (1392)، قدرت نرم در استراتژی خاورمیانهای آمریکا، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
شهرداری تبریز (1393)، «خواهرخوانده های تبریز»، پورتال شهرداری تبریز www.tabriz.ir
صادقی، محمدمسعود و مبینا موسیپور، (1398)، نقش دیپلماسی فرهنگی در تعمیق روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، 5 (13): 57-78.
عطایی، فرهاد، حسن شکاری و حمیدرضا عزیزی (1391)، سیاست خارجی دولت «عدالت و توسعه» ترکیه در منطقه قفقاز جنوبی، فصلنامه راهبرد، شهریور 1391، 21(2): 37-66.
فلاحتپیشه، حشمت اله، وحید شربتی و محمدمهدی مظفری (1394)، بررسی مولفههای هژمون در ترکیه، پژوهشهای سیاسی، مهر 1394، 5(3): 8-24.
فلاحتپیشه، شهروز (1385)، دیپلماسی عمومی و قدرت نرم هندوستان در گستره روابط بین فرهنگی، ماهنامه چشمانداز ارتباطات بین فرهنگی، آبان و آذر 1385، دوره جدید (27): 30-36.
فیاض، ابراهیم (1386)، چارچوب تئوریک دیپلماسی فرهنگی، پگاه حوزه، شماره 206: 2-3.
قشقاوی، حسن (1389)، دیپلماسی عمومی، تهران: اداره نشر وزارت امور خارجه.
گیتاشناسی (1378)، راهنمای کشورهای مستقل مشترکالمنافع و جمهوریهای بالتیک، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی.
محمدی، سعید و سید رضا صالحی امیری (1389)، دیپلماسی فرهنگی، تهران: انتشارات ققنوس.
میرفخرایی، سید حسن، فیروزمندی بندپی، مجید (1396)، دیپلماسی فرهنگی ایران در آسیای مرکزی و قفقاز؛ فرصتها و چالشها، مطالعات اوراسیای مرکزی، پاییز و زمستان 1396، 10(2): 433-448.
Ali̇moğlu, Esedov Kamran (2014), "The cultural relations Azerbaijan SSR and Turkey at the 60-80s of XX century", The Journal of Academic Social Science, June 2014, 2(2/2): 265-269. Andreasyan, Hrand Der (2013), Polonyali Simeon'un Seyahatnamesi (1608 - 1619), İstanbul: Everest Yayinlari. Arslan, Mustafa (2016), "Doğu Karadeniz’de Gürcü Kültür Unsurları / Georgian Cultural Elements in Eastern Black Sea", Conference: History, Art, Literature and Culture In Black Sea Region And South Caucasus (HALC-2016), Tbilisi, Georgia, September 2016, Volume: 1: 71-77. Atai, Farhad, Hasan Shekari and Hamidreza Azizi (2012), "Foreign Policy of Turkey’s “Justice and Development” Government in South Caucasus" Government in the South Caucasus Region, September 2012, 21(2): 37-66 (in Persian). Azadian, Ani (2005), "parskastan – hayastan mshakutayin haraberoutyounneri", Peyman Cultural Quarterly, translated by Armen Kazarian, June 2005 (in Persian). Babaei, Parviz (2023), "Tabriz - Yerevan flight was established", IRNA, 28 June 2023 (in Persian). Basiri, Mohammad Ali and Fahmieh Khansarifard (2016), "Explaining the role of I.R. of Iran's Cultural Diplomacy in the South Caucasus", Political Science Quarterly, 12(35): 79-104 (in Persian). Bayliss, John and Steve Smith (2018), The Globalization of Politics: International Relations in the Modern Era: Historical Context and Theories, Structures and Processes, translated by Abolghasem Rahchamani, Tehran: Tehran's Abrar Institute of Contemporary Studies and Research (in Persian). Bejuaşvili, Gela (2006), "Gürcüstan Dışışleri Bakanı Gela Bejuaşvili: İstanbul’da “Gürcü Kültür Merkezi” Açmayı Planlıyoruz", Chveneburi.Net: Evierdal Küçük - Kami̇l Olgun, 21 September 2006. Boltuc, Silvia (2023), "Iran and Georgia relations in the contemporary Caucasian dynamics, Special Eurasia", Geopolitical Report, Volume 2. Dehghani Firouzabadi, Jalal (2009), Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran, Tehran: Samt (in Persian). Dehqani, Reza (2012), "Structural and Administrative Patterns in Cultural Diplomacy of Turkey ", Quarterly Journal of Political Research in Islamic World, 2(4): 15-39 (in Persian). Deshiri, Mohammad Reza (2014), Cultural Diplomacy of the Islamic Republic of Iran, Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company (in Persian). Deshiri, Mohammadreza, Saeed Ghorbani and Hamed Hekmatara (2019), "A Comparative Study on the Cultural Diplomacy of Iran and Saudi Arabia in Central Asia", Central Eurasian Studies, October 2021, 13(2): 445-464 (in Persian). Falahatpisheh, Heshmatollah, Vahid Sharbati and Mohammad Mehdi Mozaffari (2015), "Examining the Components of Hegemony in Turkey", Political Research, October 2015, 5(3): 24-8 (in Persian). Falahatpisheh, Shahrouz (2006), "India's public diplomacy and soft power in the scope of intercultural relations", Intercultural Communication Perspectives Monthly, No. 27 (in Persian). Fars news agency (2023), "Armenia's airline hopes to strengthen cultural relations with Iran", 7 June 2023 (in Persian). Fayyaz, Ebrahim (2007), "The Theoretical Framework of Cultural Diplomacy", Pegah Hovzeh, No. 206: 2-3 (in Persian). Ghashghavi, Hassan (2010), Public Diplomacy, Tehran: Publishing Department of the Ministry of Foreign Affairs (in Persian). Gitasansi (1999), "Guide of the independent countries of the Commonwealth of Nations and the Baltic Republics", Tehran: Institute of Geography and Cartography of Gitasansi (in Persian). Görgülü, Aybars (2008), Turkey - Armenia Relations: a Vicious, Turkish Economic and Social Studies Foundation. Gül, Muhittin (2009). "Türk-Gürcü İlişkileri ve Türkiye Gürcüleri", Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2009-I. Haslam, Chris (2019), "The Caucasus: how to do Armenia, Georgia and Azerbaijan in one trip", The Times, 29 December 2019. International Quran News Agency (2021), "the development of cultural cooperation between Iran and Georgia was examined", 3 October 2021 (in Persian). Iran Book Agency (2023), "Attar and Khayyam are well-known poets for Armenian people", 14 October 2023 (in Persian). IRNA (2019), "cultural days of Iran were held in Georgia", 23 November 2018; "The beginning of the cultural days of Iran in the Autonomous Republic of Ajar", Georgia, 6 June 2019 (in Persian). IRNA (2021), "the development of cultural relations between Iran and the Republic of Azerbaijan was reviewed", 18 March 2021 (in Persian). IRNA (2023), "Ferdowsi's Shahnameh is intertwined with the popular culture of Georgian people/ Georgians were the guardians of Iran", 15 May 2023 (in Persian). IRNA (2023), "the capacities of Iran and the Republic of Azerbaijan draw a new horizon for cultural interactions", 21 June 2023 (in Persian). İstanbul Ticaret Odası (2022), "Türkiye yayıncıları Gürcistan’ın odağında: Tiflis’te kültürel işbirliğine kitapla giriş yapıyoruz". Kasımov M. (1992), Azerbaycan Cumhuriyeti dünya meridyenlerinde, Baku. Kuncan, Hasan (2011), T.C. Gebze yüksek teknoloji̇ ensti̇tüsüsosyal bi̇li̇mler ensti̇tüsübağimsizlik sonrasi ermeni̇stantürki̇ye i̇li̇şki̇leri̇, Master's thesis of Gebze Technical University. Kutalmış, Mehmet (2003), "Ermenistan ve Ermeni Diasporasında Türkçe ve Türkiyede Ermenice", Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol. 5, No. 1, June 2003, pp. 45-62. McClellan, Michael (2004), "Public Diplomacy in the Context of Traditional Diplomacy", Vienna Diplomatic Academy. Mehr News Agency (2021), "the sixth international scientific conference on Iran-Georgia relations will be held", 15 December 2021 (in Persian). Mehr News Agency (2023), "Iran, Georgian stress developing cultural scientific coop". Mi̇kai̇l, Elnur Hasan (2007), "Türki̇ye azerbaycan i̇li̇şki̇leri̇", International Congress of Asian and North African Studies, 10-15 September 2007, Ankara, Turkey. Mirfakhraei, Seyed Hassan, Firouzmandi Bandpey, Majid (2017), "Iran’s Cultural Diplomacy in Central Asia and South Caucasus: Challenges and Opportunities", Central Eurasian Studies, October 2017, 10(2): 433-448 (in Persian). Mohammadi, Saeed and Seyed Reza Salehi Amiri (2010), Cultural Diplomacy, Tehran: Qoqnoos Publications (in Persian). Ninkovich, Frank A. (1996), U.S. Information Policy and Culture Diplomacy, New York: Foreign Policy Association. Öztürk, Gül Mükerrem (2015), "19. Yüzyıl Türk-Gürcü Edebi Etkileşim Süreci", Turkish Studies, 10(4), pp. 773-780. Pasandideh, Somia (2009), "The Importance of Establishing Peace in the Caucasus Region", International Center for Peace Studies (in Persian). Pourahmadi Meibodi, Hossein and Mohammad Paddin (2020), "Factors affecting the relations between the Islamic Republic of Iran and the Republic of Azerbaijan from 1992 to 2016", Scientific Quarterly of Political and International Approaches, October 2020, 11(3): 115-145 (in Persian). Sadeghi, Mohammad Masoud and Mobina Mashhadi Moosapour, (2019), The Role of Cultural Diplomacy in Deepening Relations Between the Islamic Republic of Iran and the Republic of Armenia, Center for Strategic Studies of Cultural Relations, Islamic Culture and Communication Organization, 5(13): 57-78 (in Persian). Sari al-Qalam, Mahmoud (2000), Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran: Theoretical Review and Coalition Paradigm, Tehran: Center for Strategic Research of Expediency Discernment Forum (in Persian). Seydi Ertek, Müberra (2013), "TÜRKİYE’DEKİ GÜRCÜLER VE KONUŞURLARINI KAYBETMEKTE OLAN DİLLERİ", Journal of Endangered Languages, Başkent University, Winter 2013: 142-146. Shabestan News Agency (2022), "holding the 6th Quran competition in Tbilisi", 9 October 2022 (in Persian). Soleimanipour Lak, Fatemeh (2013), Soft Power in America's Middle East Strategy, Tehran: Strategic Studies Research Institute (in Persian). Söylemez, Yüksel and Ömer E. Lütem (2010-2011), "Açıkça Konuşalım: İki Büyükelçi Ermeni Sorununu Tartışıyor: Yüksel SÖYLEMEZ – Ömer E. LÜTEM", Ermeni Araştırmaları, No. 37-38: 153-159. Tabriz Municipality (2014), Sister cities of Tabriz (in Persian). Tasnim News Agency (2023), "the meeting of the Iranian ambassador with the head of the foreign relations commission of the Georgian Parliament", 6 May 2023 (in Persian). Tehran University News-Analytical Database (2023), "the establishment of Tehran University branch in Georgia was finally approved by the Board of Trustees", 1 March 2023 (in Persian). Tiflis’te Türkiye Gürcistan Bektaşi Kültürü ve Ozanlar Sempozyumu (2016), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA). Torbakov, Igor (2008), "The Georgia Crisis and Russia-Turkey Relations", The Jamestown Foundation. Valehoğlu, Fahri (2013), "GÜRCİSTAN'DAKİ TÜRK MADDİ-KÜLTÜREL MİRASI HAKKINDA", Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0(50): 246-253
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 163 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 149 |