اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 385 |
| تعداد مقالات | 3,170 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,343,584 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,939,842 |
تربیت مبتنی بر عقلانیت پسامدرن؛ با تأکید بر اندیشههای میشل فوکو | ||
| فلسفه غرب | ||
| دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، آذر 1402، صفحه 19-41 اصل مقاله (447.46 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/wp.2024.19464.1052 | ||
| نویسندگان | ||
| جابر افتخاری1؛ رضاعلی نوروزی2؛ مهین حصاری* 3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 2دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 3دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 25 مهر 1402، تاریخ بازنگری: 04 فروردین 1403، تاریخ پذیرش: 04 تیر 1403 | ||
| چکیده | ||
| پرورش قوای عقلانی، به‌عنوان صفت ممیزه انسان از سایر موجودات، از زوایای مختلف مورد توجه اندیشمندان و فلاسفه بوده است. یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در نظام فکری و فلسفی میشل فوکو نیز همین موضوع است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی عقلانیت در اندیشة فوکو است. برای دستیابی به این هدف از روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی استفاده شده است. در این راستا، اسناد و منابع مرتبط با پستمدرنیسم و آراء فوکو، به‌صورت هدفمند و گزینشی تا رسیدن به اشباع نظری، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش بیانگر این‌است که فوکو عقلانیت و دانش را برآمده از قدرت می‌داند، از عقلانیت‌های جزئی، سطحی و محلی سخن می‌گوید، و با عقلانیت و حقیقت کلی و جهان‌شمول به‌مخالفت برخاسته است. او همچنین فضای آموزشی، نهادها و سازمان‌ها را بازتولیدکننده و پژواکی از قدرت می‌داند. بر این اساس، می‌توان گفت از منظر فوکو، غایت تربیت، پرورش دانش‌آموزانی نقاد، فعال و خلاق است که با ساخت‌شکنی و تحلیل متون و کردارهای اجتماعی، روابط قدرت را شناسایی، و معانی و تفاسیر جدید را کشف نمایند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تعلیموتربیت؛ پستمدرنیسم؛ عقلانیت؛ دانش؛ فوکو | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Education Based on Postmodern Rationality with Emphasis on the Thoughts of Michel Foucault | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Jaber Eftekhari1؛ RezaAli Nowrozi2؛ Mahin Hesari3 | ||
| 1Ph.D. Student in Philosophy of Education, Department of Education, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Iran | ||
| 2Associate Professor, Educational Sciences Department, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Iran | ||
| 3Ph.D. Student in Philosophy of Education, Department of Education, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The development of rational faculties that distinguish humans from other living beings is a topic of interest to scientists and philosophers from various perspectives. It is also a challenging topic in Foucault's intellectual and philosophical system. Therefore, this study examines the rationality in Foucault's thought using a descriptive-analytical method. In this context, relevant documents and sources related to postmodernism and Foucault's views were specifically selected and analyzed to achieve theoretical saturation. The research suggests that Foucault views rationality and knowledge as products of power. He criticizes partial, superficial, and local rationalities and instead focuses on comprehensive and universal rationality and truth. In addition, he views educational spaces, institutions, and organizations as reproductions and instruments of power. Based on this perspective, it can be said that, from Foucault's point of view, the ultimate goal of education is to cultivate critical, active, and creative students who can recognize power relations through deconstruction and analysis of texts and social practices and discover new meanings and interpretations. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| ducation, postmodernism, rationality, Foucault, knowledge | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک (1401) مدرنیته و اندیشة انتقادی، تهران: نشر مرکز.##
الستر، یون (1398) عقل و عقلانیت، ترجمة محسن رنانی و عباد تیموری، تهران: نور علم.##
باقری، خسرو (1399) رویکردها و روشهای پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: مؤسسة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.##
پالمر، جوی آ. (1396) پنجاه اندیشمند نوین علوم تربیتی؛ از پیاژه تا عصر حاضر، ترجمة محمدجعفر پاک‌سرشت و جمعی از مترجمان، تهران: سمت.##
جانسون، بورک؛ کریستنسن، لری (1395) پژوهش آموزشی: رویکردهای کمی، کیفی و ترکیبی، ترجمة علیرضا کیامنش و همکاران، تهران: علم.##
حقیقت، سیدصادق؛ نوروزی، محمدحسین (1393) «جایگاه حقیقت و عقلانیت در تبارشناسی میشل فوکو»، فصلنامه مطالعات سیاسی، شمارة 23، ص80ـ57.##
دریاب، طاهره (1400) عقلانیت و قدرت در تفکر فوکو، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی.##
روحالهی اوجاکی، حسن (1392) بررسی آرای فلسفی میشل فوکو و دلالتهای تربیتی آن، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران. ##
زارعی، حسین (1389) بررسی دیدگاه‌های تربیتی میشل فوکو، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور همدان.##
سجادیه، نرگس (1394) تبارشناسی و تعلیموتربیت، تهران: دانشگاه تهران.##
سلامت، حسام (1393) «جدال بر سر عقل؛ فوکو در برابر هابرماس»، فصلنامه جامعه، فرهنگ و رسانه، شمارة 16، ص124ـ116.##
طاهری، صفورا (1388) بررسی و نقد مسئلة عقلانیت در پستمدرنیسم و نقد دلالتهای آن، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.##
فرمهینی فراهانی، محسن (1382) «بررسی دیدگاه‌های تربیتی پستمدرنیسم با تأکید بر اندیشههای فوکو و دریدا»، دوماهنامه دانشور رفتار، سال 10، شمارة 3، ص68ـ51.##
فلوبیر، بنت (1399) «عقلانیت و قدرت»، ترجمة نریمان جهانزاد، فضا و دیالکتیک، شمارة 16.##
فوکو، میشل (1380) ایران: روح یک جهان بی‌روح، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.##
فوکو، میشل (1381) دانش و قدرت، ترجمة محمد ضیمران، تهران: هرمس.##
فوکو، میشل (1397) نقد چیست و پرورش خود، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.##
فوکو، میشل؛ آرون، رمون (1397) در باب تاریخ اندیشه، ترجمة محسن محسنی، تهران: فرهنگ جاوید.##
گیدنز، آنتونی (1393) جامعه‌شناسی، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.##
محمدی اصل، عباس (1392) جامعه‌شناسی میشل فوکو، تهران: گل آذین.##
مصباحی جمشید، پرستو؛ سرمدی، محمدرضا؛ فرجاللهی، مهران؛ میردامادی، سیدمحمد؛ اسماعیلی، زهره (1395) «وضعیت عقل، دین و علم درعصر پستمدرن و ملاحظات آن در تربیت معنوی با رویکرد انسانشناسانه»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، شمارة ، 125ـ95.##
معتمدی، محمدصادق (1395) زایش جنون در اندیشه فوکو، تهران: علم.##
مهرجو، پروانه (1399) «مطالعه و تحلیل اندیشههای میشل فوکو با تأکید بر هدف، روش و محتوا»، رویش روانشناسی، سال 9، شمارة 2، ص126ـ117.##
Deacon, R. (2006) “Michel Foucault on Education: a Preliminary Theoretical Overview, South African Journal of Education, vol. 26, no. 2, pp. 177-187. ##
Hindess, B. (2005) “Politics as Government: Michel Foucault’s Analysis of Political Reason”, Alternatives Global Local Political, vol. 30, no. 4, pp. 389-413. ##
Marshall, J. D. (1989) “Foucault and Education”, Australian Journal of Education, vol. 33, no. 2,. 1989, pp. 99-113.##
Marshall, J. D. (2001) “A Critical Theory of the Self: Wittgenstein, Nietzsche, Foucault”, Studies in Philosophy and Education, vol. 20, no. 1, pp. 75-91##
Mauri Medrano, M. (2018). “Foucault and Education; Some Key aspects of Foucaultian Thought applied to Education. Kultura–Przemiany–Edukacja, vol. 6, pp. 85-94.##
Nian, Z. H. (2021) “A Book Reviews of Foucault’s Discipline and Punish with Educational Reflections”, Open Access Library Journal, vol. 8, pp. 1-5.##
Pitsoe, Victor & Letseka, Moeketsi (2013) “Foucault’s Discourse and Power: Implications for Instructionist Classroom Management”, Open Journal of Philosophy, vol. 3, no. 1, pp. 23-28.## | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 242 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 136 |
||