اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 393 |
| تعداد مقالات | 3,202 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,456,179 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,012,955 |
اعتبارسنجی دلائل رواییِ وحدتِ زوج سوره های «ضحی- انشراح» و «فیل – قریش» در فقه امامیه | ||
| مطالعات فهم حدیث | ||
| دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، مهر 1403، صفحه 57-77 اصل مقاله (444.17 K) | ||
| نوع مقاله: ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2024.19851.2337 | ||
| نویسنده | ||
| محمدحسین قاسم پیوندی* | ||
| استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد الیگودرز، دانشگاه آزاد اسلامی، الیگودرز، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 13 بهمن 1402، تاریخ بازنگری: 05 آذر 1403، تاریخ پذیرش: 17 مهر 1403 | ||
| چکیده | ||
| در موضوع قرائت سوره در نمازهای واجب، در فقه امامیه، تأکید شده که یک سوره‌ی کامل قرائت شود، نه کمتر و نه بیشتر؛ اما در مورد نهی از قِرانِ سُور، در برخی روایات، جمع بین دو زوج سوره ضحی – انشراح و فیل – قریش استثناء شده است. این مسأله زمینه‌ی شکل‌گیریِ احکام دیگری را به تدریج فراهم آورد. ابتدا موضوع «وحدت این زوج سوره‌ها» و سپس «عدم نیاز به قرائت بسمله بین آن‌ها» توسط برخی فقهای امامیه مطرح شد و در مقاطعی از تاریخ فقه امامیه به شهرت نیز رسید. از آن‌جایی که انگاره‌ی «وحدتِ زوج سوره‌ها» با لوازم و آثار خود در فقه امامیه، بر اساس برخی روایاتی شکل گرفته که به صورت تصریحی یا تلویحی این موضوع را افاده می‌کنند، با توجه به سیر تحول منبع شناختیِ این روایات و تحلیل ارزش سندی و دلالت متنی آن‌ها بر اساس رویکرد متقدمین و متأخرینِ علمای امامیه، در مورد میزان اعتبار این روایات برای حکم به وحدت به این نتیجه رسیدیم: روایاتی که صراحت در وحدتِ سُور دارد ضعف‌های سندی دارند و حتی احتمال صدورِ تقیه‌ای در مورد آن‌ها وجود دارد و روایات جمع نیز هرچند از نظر سندی معتبر است اما علاوه بر تعارض بین آن‌ها، از نظر دلالی، وحدتِ سور را اثبات نمی‌کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| وحدت سُوَر؛ اعتبارسنجی سندی - متنی؛ ضحی- انشراح؛ فیل – قریش؛ فقه امامیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Validation of the Narrative Evidence of the Paired Unity of the Surahs of al_ Zuha & al_Inshierah and al_Feel & al_Quraysh in Imami Jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammadhossein Ghasempeyvandi | ||
| Assistant Professor of Quran and Hadith Studies, Aligudarz Branch, Islamic Azad University, Aligudarz, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The issue of "the unity of this pair of surahs" and then "the lack of need for reciting basmallah between them" was raised by some Imami jurisprudents, and it became famous at some points in the history of Imami jurisprudence. From the point that the concept of "unity of the pairs of surah al-Zuha - Insherah and Feel - Quraish " with its accessories and works in Imamiyyah jurisprudence was formed based on some traditions that express this issue explicitly or implicitly, according to the evolution of the cognitive source of these traditions and Analyzing the documentary value and their textual significance based on the approach of the early and late Imami scholars. we have criticized and analyzed the validity of these narrations for ruling on the unity of a pair of surahs, and we have come to the conclusion that the narrations that are clear about the unity of the surahs have weaknesses. They have a serious document and even the possibility of issuing a taqiyyah about them is not unlikely, and even though the plural narrations are valid from the point of view of the document, in addition to the conflict between them, they do not prove the unity of Sur from the point of view of brokers. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Unity of the Surahs, Isnad-Matn Validation, al_Zuha – al_Insherah. Al_Feel – al_Quraish, Imami Jurisprudence | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌ادریس، محمدبن‌احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، جامعه مدرسین، 1410ق.
ابن‌داود حلی، حسن‌بن‌علی، الرجال، تهران، دانشگاه تهران، 1342ش.
ابن‌غضائری، احمدبن‌حسین، الرجال، قم، دارالحدیث، 1364ق.
ابن‌قتیبه، عبدالله‌بن‌مسلم، تأویل مشکل القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1423ق.
استادی، رضا. "تحقیقی پیرامون فقه الرضا (ع)". مشکوة 20، 72و73(1380ش): 154-160.
استرآبادی، علی، تأویل الآیات الظاهرة، قم، جامعه مدرسین، 1409ق.
أفندی، عبدالله‌بن‌عیسی بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، قم، کتابخانه مرعشی، 1401-1415ق.
امین، سیدمحسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، 1403ق.
بحرانی، یوسف‌بن‌احمد، الحدائق الناضره، قم، جامعه مدرسین، 1405ق.
برقی، احمدبن‌محمد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیة، 1371ق.
___________________، رجال، تهران، دانشگاه تهران، 1342ش.
تجری، محمدعلی، و محمد تقدمی."بررسی و تحلیل گزارش‌ها و نقدهای شیخ بهائی در تفسیر عروة الوثقی پیرامون وحدت سوره‌ها و جزئیت بسمله". پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، 15(1398ش): 109-122.
تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم، جامعه مدرسین، 1410ق.
چهارسوقی خوانساری، محمدهاشم، رسالة فی تحقیق فقه الرضا (ع)، میراث حدیث شیعه، قم، دار الحدیث، 1318ق.
حائری، محمدحسین، الفصول الغرویة، قم، دار احیاء العلوم الاسلامیة، 1404ق.
حسینی شیرازی، علیرضا، اعتبارسنجی احادیث شیعه، زیرساخت‌ها، فرایندها، پیامدها، تهران، سمت، 1397ش.
حکیم، محسن، مستمسک العروة الوثقی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1391ق.
حلی، حسن‌بن‌سلیمان، مختصر البصائر، قم، جامعه مدرسین، 1421ق.
حلی، حسن‌بن‌یوسف، الرجال، نجف، دارالذخائر، 1411ق
___________________، مختلف الشیعة، قم، جامعه مدرسین، 1412ق.
خوانساری موسوی، محمدباقر، روضات الجنات، قم، اسماعیلیان، 1390ق.
راوندی، سعیدبن‌هبة‌الله، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسه امام مهدی (عج)، 1409ق.
سمرقندی، نصربن‌محمد، بحرالعلوم، بیروت، دارالفکر، 1416ق.
سیاری، احمدبن‌محمد، القرائات، به تحقیق: إتان کلبرگ و محمدعلی امیرمعزی، لیدن، بریل، 2009م.
سید مرتضی، علی بن حسین، الانتصار، قم، جامعه مدرسین، 1276ق.
شهید اول، محمدبن‌مکی، البیان، بیروت، مجمع الذخائر الإسلامیة، بی‌تا.
_______________________، ذکری الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت (ع)، 1419ق.
شهید ثانی، زین‌الدین، الرعایة فی علم الدرایة، قم، مکتبة آیة‌الله المرعشی، 1408ق.
شیخ بهائی، محمدبن‌حسین، الحبل المتین، مشهد، آستان قدس رضوی، 1382ش.
صباغی ندوشن، مریم، و محمدحسن حائری. "واکاوی نظریه وحدت برخی سُور قرآن با استناد به سیاق". جستارهای فقهی و اصولی 2، 3(1395ش): 113-133. doi: 10.22081/jrj.2016.63452
صدر، حسن، فصل القضاء فی الکتاب المشتهر ب «فقه الرضا»، الرسائل الاربعة عشر، قم، جامعه مدرسین، 1415ق.
صدوق، محمدبن‌علی، اعتقادات الإمامیة، قم، کنگره شیخ مفید، 1414ق.
____________________، التوحید، قم، جامعه مدرسین، 1398ق.
____________________، الخصال، قم، جامعه مدرسین، 1362ش.
____________________، الهدایة، قم، مؤسسة الامام الهادی (ع)، 1418ق.
____________________، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، دار الشریف الرضی، 1406ق.
____________________، علل الشرایع، تهران، داوری، 1385ش.
____________________، عیون اخبار الرضا (ع)، تهران، جهان، 1378ق.
____________________، کمال الدین و تمام النعمة، تهران، اسلامیة، 1395ق.
____________________، معانی الاخبار، قم، جامعه مدرسین، 1403ق.
____________________، من لا یحضره الفقیه، قم، جامعه مدرسین، 1413ق.
صفار قمی، محمدبن‌حسن، بصائر الدرجات، قم، مکتبة آیة‌الله المرعشی، 1404ق.
طباطبایی، سیدعلی، ریاض المسائل، قم، جامعه مدرسین، 1412ق.
طبرسی، فضل‌بن‌حسن، مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، 1372ش.
طوسی، محمدبن‌حسن، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1390ق.
_____________________، الأمالی، قم، دار الثقافة، 1414ق.
_____________________، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1413ق.
_____________________، الرجال، قم، جامعه مدرسین، 1373ش.
_____________________، الغیبة، قم، دارالمعارف الاسلامیة، 1411ق.
_____________________، المبسوط، تهران، المکتبة المرتضویة، چاپ سوم، 1387ق.
_____________________، النهایة، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، 1400ق.
_____________________، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1407ق.
_____________________، فهرست کتب الشیعه و اصولهم، قم، مکتبة المحقق الطباطبائی، 1420ق.
_____________________، مصباح المتهجّد، بیروت، فقه الشیعة، 1411ق.
عیاشی، محمدبن‌مسعود، التفسیر، تهران، المکتبة العلمیة، 1380ق.
فخر رازی، محمدبن‌عمر، مفاتیح‌الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق.
کاظمی، عبدالنبی، تکملة الرجال، قم، انوار الهدی، 1425ق.
کشی، محمدبن‌عمر، اختیار معرفة الرجال، قم، مؤسسة آل البیت (ع)، 1404ق.
کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1407ق.
مازندرانی، محمدبن‌اسماعیل، منتهی المقال، قم، مؤسسة آل البیت (ع)، 1416ق.
مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، قم، مؤسسة آل البیت (ع)، 1423ق.
مجلسی، فلاح، علی سلیمی، عامر قیطوری، و جهانگیر امیری. "به هم پیوستگی متنی در دو سوره «الضحی» و «الشرح» (تحلیلی مبتنی بر نظریه زبانشناختی نقش‌گرای هلیدی". پژوهش‌های ادبی-قرآنی 9، 34(1400ش): 165-199. dor: 20.1001.1.23452234.1400.9.2.7.1
مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.
مجلسی، محمدتقی، لوامع صاحبقرانی، قم، مؤسسة اسماعیلیان، 1414ق.
محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسة آل البیت (ع)، 1408ق.
محقق حلی، جعفربن‌حسن، المعتبر، قم، سیدالشهداء، 1407ق.
محمدی نجارزادگان، فتح‌الله، سلامة القرآن من التحریف، تهران، مشعر، 1382ش.
مقدس اردبیلی، احمدبن‌محمد، مجمع الفائدة و البرهان، قم، جامعه مدرسین، 1403ق.
منسوب به امام رضا (ع)، الفقه المنسوب الی الإمام الرضا (ع)، مشهد، مؤسسة آل البیت (ع)، 1406ق.
نجاشی، احمدبن‌علی، الرجال، قم، جامعه مدرسین، 1365ش.
وحید بهبهانی، محمدباقر، مصابیح الظلام، قم، مؤسسه علامه وحید بهبهانی، 1424ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 143 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 102 |
||