اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 385 |
| تعداد مقالات | 3,170 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,342,691 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,937,669 |
اعتبارسنجی عبارت «یَروِی عَنِ الضُّعَفاء» در شخصیت رجالی «احمدبن محمد بن خالد برقی» با تکیه بر کتاب «المحاسن» | ||
| مطالعات فهم حدیث | ||
| دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، مهر 1403، صفحه 79-104 اصل مقاله (482.74 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2024.20234.2364 | ||
| نویسندگان | ||
| ربابه عزیزی* 1؛ روح الله محمدعلی نژاد عمران2 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 14 اردیبهشت 1403، تاریخ بازنگری: 24 آبان 1403، تاریخ پذیرش: 17 مهر 1403 | ||
| چکیده | ||
| کتاب روایی «المحاسن» احمدبنمحمدبنخالد برقی (متوفی274ق) به عنوان یکی از منابع اصیل در نگارش کتب اربعه اولیه هم‌چون «الکافی» و «من لا یحضره الفقیه» بوده است. نویسنده کتاب با وجود این‌که در بین علمای رجالی از توثیق و وثاقت برخوردار می‌باشد اما از برخی مشایخ ضعیف، نقل حدیث داشته و درباره وی گفته‌اند: «یَروِی عَنِ الضُّعَفاء» که این ویژگی موجب نقد وی و چرایی نقل از ضعفاء شده است. بدین‌جهت مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی درصدد راستی‌آزمایی عبارت مربوطه درباره احمدبنمحمدبنخالد برقی است و این‌که چگونه شخصی می‌تواند توثیق شود در حالی‌که از مشایخی ضعیف در کتاب «المحاسن» استفاده نموده است. نتایج نشان می‌دهد که علمای رجالی متقدم و متاخر جز درباره شخصیت «أبوسُمینه» و «عبدالرحمان‌بن‌حماد»، در مورد دیگر مشایخ ضعیف اتحاد و هماهنگی ندارند و اعتقاد به‌ضعف مشایخ کتاب «المحاسن» توسط برخی از علمای متاخر نیز، نقل قول از ابن‌غضائری و بدون تحلیل است. هم‌چنین علت ضعف برخی از مشایخ بررسی‌شده از نوع غلو نسبی می‌باشد. بنابراین می‌توان گفت که کاربست عبارت «یَروِی عَنِ الضُّعَفاء» درباره شخصیت رجالی ایشان چندان صحیح نیست. رویکرد برقی در استفاده از روایات مشایخ ضعیف را می‌توان به سه صورت دانست: اول این‌که خود احمدبنمحمدبنخالد برقی اعتقادی به ضعف ایشان ندارد؛ دوم این‌که هرچند این مشایخ ضعیف هستند اما احمدبنمحمدبنخالد برقی پس از اعتبارسنجی روایات ایشان، از روایات استفاده نموده و سوم این‌که برقی رویکردی ترکیبی در نقل از این مشایخ داشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روایت از ضعفاء؛ المحاسن؛ احمدبن محمدبن خالد برقی؛ اعتبارسنجی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Validation of the Phrase "Narrating from the Weak Narrators" in the Character of Ahmad bin Muhammad bin Khalid al_Barqi Based on the Book "al-Mahasen" | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Robabe Azizi1؛ Roohallah Mohammadalinejadomran2 | ||
| 1Phd Student, Department of Quran and Hadith Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran. | ||
| 2Associated Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The book of narrations "Al-Mahasen" by Ahmad bin Muhammad bin Khalid Barqi (died 274 AH) is one of the foundational sources for the early works such as "al-Kafi" and "Man La Yahzorohu al-Faqih." Despite being trusted and reliable among religious scholars, Barqi has narrated hadiths from some weak narrators, leading to the claim that he "narrates from weak narrators," which has been a point of criticism against him. This article employs a descriptive-analytical method to examine the validity of this assertion regarding Ahmad bin Muhammad bin Khalid al-Barqi and how a scholar can be evaluated while using weak traditions in "al-Mahasen." The findings indicate that early and later scholars do not reach a consensus on the character of "Abusomayna" and "Abd al-Rahman bin Hammad," while opinions on other weak narrators in "al-Mahasen" largely stem from Ibn Ghazaeri without compelling analysis. Furthermore, the perceived weakness of some narrators investigated is often due to relative excessive veneration. Therefore, the phrase "narrates from weak narrators" regarding Ahmad bin Muhammad bin Khalid al-Barqi may not be entirely accurate. Barqi's approach to using the narrations of weak narrators can be categorized in three ways: first, he may not believe in their weakness; second, he used their traditions after validating them; and third, he adopted a mixed approach in quoting these narrators. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Narrating from Weak Narrators, al-Mahasen, Ahmad bin Muhammad bin Khalid Barqi, Validation | ||
| مراجع | ||
|
آقابزرگ تهرانى، مرتضی، الذریعة إلى تصانیف الشیعة، بیروت، دارالأضواء، 1403ق.
ابن شهرآشوب، محمدبن‌علی، معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة، نجف، المطبعة الحیدریة، 1380ق.
ابن‌طاووس، احمدبن‌موسی، التحریر الطاووسی، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی‌نجفی، 1411ق.
ابن‌غضائرى، احمدبن‌حسین، الرجال، محقق: محمدرضا حسینى‌جلالى، قم، دارالحدیث، 1422ق.
ابن‌قولویه، جعفربن‌محمد، کامل الزیارات، محقق: عبدالحسین امینى، نجف، دارالمرتضویة، 1356ش.
انصاری، مرتضی، الطهاره، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری، 1415ق.
برقى، احمدبن‌خالد، المحاسن، محقق: جلالالدینمحدث، قم، دارالکتب الإسلامیة، 1371ش.
بشروی‌خراسانی، عبدالله‌بن‌محمد، الوافیه فی اصول الفقه، تحقیق: محمدحسین رضوی، قم، موسسه اسماعیلیان، 1412ق.
بهایی، محمدبن‌حسین، الوجیزة فی علم الدرایة، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
ترابی‌شهرضایی، اکبر، پژوهشی در علم رجال، تهران، اسوه، 1387ش.
حلی، حسن‌بن‌علی‌بن‌داود، الرجال، تهران، دانشگاه تهران، 1342ش.
توحیدلو، اکبر. "وثاقت برقی با تاکید بر مشایخ او در کتاب المحاسن". علوم حدیث، 78(1394ش): 143-163.
حرعاملی، محمدبن‌حسن، وسائل الشیعه، محقق: موسسه آل‌البیت (ع)، قم، موسسه آل‌البیت، 1409ق.
حسینی، سیدعلی‌رضا، و علی‌رضا بهرامی. "بازخوانی سیره حدیثی محمدبن‌خالد برقی". پژوهش‌های قرآن و حدیث 45، 2(1391ش): 39-66. doi: 10.22059/JQST.2013.30569
حلى، حسن‌بن‌یوسف، رجال العلامة الحلی، مصحح: محمدصادق بحرالعلوم، قم، الشریف الرضی، 1402ق.
خاتمی، محمد، ذخیره المعاد، قم، دلیل ما، 1395ش.
خانی‌مقدم، مهیار، و محمدتقی دیاریبیدگلی. "تحلیل سندی و محتوایی حدیث «قُولُوا فینا ما شِئتُم...» با رویکردی به نفی غلو از ساحت اهل بیت (ع). مطالعات فهم حدیث 5. 10(1398ش): 193-210. doi:10.30479/mfh.2019.1674
خویى، ابوالقاسم، معجم رجال‌الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، بى‌جا، بى‌نا، چاپ پنجم، 1413ق.
زرکشی، محمدبن‌عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، تحقیق: محمدابوالفضل ابراهیم، بیروت، د اراحیاءالکتب العربیه، 1376ش.
ستار، حسین، سیدمحمد موسوی، و سیدامیرالیاس موسوی. "اثرپذیری کلینی از پیشینیان در تدوین و تبویب اصول الکافی (موردپژوهی؛ کتاب «عقل و جهل»، «ایمان و کفر» و «حجت»)". مطالعات فهم حدیث 8. 16(1401ش): 9-31. doi:10.30479/mfh.2022.2581
شبیری‌زنجانی، سیدموسی. "کامل الزیارات و شهادت ابن قولویه به وثاقت راویان". پژوهش‌های رجالی 1، 1(1397ش): 5-30.
شهیدثانی، زین‌الدین، شرح لمعه، قم، دارالتفسیر، 956ق.
شیرزاد، محمدحسن، محمدحسین شیرزاد، و محسن نورایی. "جریان فکری ادب و بازخوانی دلایل اخراج و بازگشت احمد برقی به قم". تحقیقات علوم قرآن و حدیث 14، 3(1396ش): 109-135.
صادقی فدکی، سیدجعفر. "نقد و بررسی پنج دیدگاه درباره تعداد آیات الاحکام". پژوهش‌های فقهی 7، 4(1390ش): 35-66.
صدر، حسن، نهایه الدرایه فی شرح الرساله الموسومه بالوجیزه للبهایی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا.
صدوق، محمدبن‌على، الأمالی، تهران، کتابچى، 1376ش.
_____________، من لایحضره الفقیه. محقق: على‌اکبر غفارى، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،چاپ دوم، 1413ق.
طالقانی، سیدحسن. "اخراج راویان قم؛ اقدامی اعتقادی یا اجتماعی". نقد و نظر 17، 67(1391ش): 92-105.
طاهریان‌قادی، معصومه، سیدمحسن موسوی، مهدی تقی‌زاده طبری، و سیدعلی‌اکبر ربیع‌نتاج. "دلایل اعتماد شیخ صدوق به‌روایات ابوسمینه". مطالعات اعتبارسنجی حدیث، 2(1398ش): 9-36.
طباطبائی‌حکیم، محسن، مستمسک العروه الوثقی، قم، موسسه دارالتفسیر، 1416ق.
طوسى، محمدبن‌حسن، اختیار معرفة الرجال، محقق: مهدى رجایى، مصحح: محمدباقربن‌محمد میرداماد، قم، موسسة آل‌البیت لإحیاء‌التراث، 1404ق.
طوسى، محمدبن‌حسن، الامالی، محقق: مؤسسة البعثة، قم، دارالثقافة، 1414ق.
_______________، الفهرست، مصحح: محمدصادق بحرالعلوم، نجف، مکتبة المرتضویة، بی‌تا.
_______________، تهذیب الاحکام، محقق: حسن الموسوی خرسان، تهران، درالکتب الاسلامیه، 1407ق.
_______________، رجال الطوسی، محقق: جواد قیومى اصفهانى، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1427ق.
_______________، کتاب الغیبه، قم، دارالمعارف الاسلامیه، 1411ق.
غلامعلی، مهدی. "رابطه باورهای اعتقادی و احادیث امامیه با تکیه بر فرقه واقفه". تحقیقات کلامی 2، 7(1392ش): 45-62.
قاسم‌نژاد، زهرا. "بازشناسی مفهوم ضعف راوی در منابع پنج گانه رجالی شیعه". حدیث‌پژوهی، 29(1402ش): 163-188.
کلینى، محمدبن‌یعقوب، الکافی، محقق: علی‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ش.
مجلسى، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.
معارف، مجید، و رضا قربانی‌زرین. "احمدبنمحمدبنخالد برقی در آیینه المحاسن". لسان صدق 1، 1(بی‌تا): 1-17.
مقدس‌اردبیلی، احمد، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، قم، موسسه النشر الاسلامی، 1403ق.
موحدی‌لنکرانی، محمد، نهایه التقریر، قم، دفتر آیت‌الله لنکرانی، 1388ش.
موسوی، سیده‌سکینه، محمدمهدی تقدیسی، و سیده‌فاطمه حسینی‌میرصفی. "تحلیل و بررسی غلو ابوسمینه؛ از راویان احادیث مهدوی و اعتبار یا بی‌اعتباری روایاتش". حدیث‌پژوهی 14، 1(1401ش): 201-218.
میرسلیم، مصطفی، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره‌المعارف اسلامی، 1375ش.
نجاشى، احمدبن‌علی، رجال النجاشی، محقق: موسى شبیرى‌زنجانى، قم، مؤسسة النشر الإسلام، چاپ ششم، 1365ش. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 83 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 81 |
||