اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 385 |
| تعداد مقالات | 3,170 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,343,071 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,938,505 |
اعتبارسنجی و تحلیل گزاره‌ی «لَا خَیْرَ فِی السَّرَفِ وَ لَا سَرَفَ فِی الْخَیْر» | ||
| مطالعات فهم حدیث | ||
| دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، مهر 1403، صفحه 107-126 اصل مقاله (463.57 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2024.20285.2366 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد ابراهیم روشن ضمیر* 1؛ سید علی دلبری1؛ هادی مروی2 | ||
| 1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 13 اردیبهشت 1403، تاریخ بازنگری: 27 آبان 1403، تاریخ پذیرش: 17 مهر 1403 | ||
| چکیده | ||
| یکی از گزاره‌هایی که در تشخیص اسراف ایفای نقش می‌کند، گزاره مشهور «لَا خَیْرَ فِی السَّرَفِ وَ لَا سَرَفَ فِی الْخَیْر» است. بخش نخست آن مورد اتفاق تمام فقهاست، لذا نسبت به آن‌جای بحث وجود ندارد؛ محل گفتگو در این نوشتار، بخش دوم گزاره است. بررسی درستی انتساب گزاره به پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)، بازخوانی مفاهیم «اسراف» و «خیر» برای تحلیل گزاره مورد نظر و سنجش میزان هم‌سویی گزاره با آموزه‌های دینی از اهداف نگارش این جستار است. یافته‌های پژوهش، براساس مطالعه کتابخانه‌ای و روش توصیفی تحلیلی، حکایت از آن دارد که سند روشنی برای این متن وجود ندارد و به جهت محتوایی، گزاره‌ای مورد قبول است. مقصود از گزاره این است که: اگر عملی موجب تقرّب الهی و خیر محض شد، به طور قطع، اسراف که به معنای گذر کردن از حدود الهی است در آن عمل وجود نخواهد داشت و هزینه‌کرد زیاد، در جهت حفظ نفس خود یا دیگران از مصادیق توسعه در مفهوم خیر است و در صورت شک در خیر بودن یک عمل احتیاط در ترک فعل خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حدیث‌نما؛ اسراف؛ خیر؛ گزاره «لَا سَرَفَ فِی الْخَیْر» | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Validation and Analysis of the Proposition "There is No Good in Extravagance, and There is no Extravagance in Goodness" | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammd Ibrahim Roushanzamir1؛ Sayyid Ali Delbari1؛ Hadi Marvi2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran. | ||
| 2PhD Student, Department of Quranic and Hadith Sciences, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the propositions involved in identifying extravagance is the famous saying, "There is no good in extravagance, and there is no extravagance in goodness." The first part is unanimously agreed upon by all Jurisprudents, leaving no room for debate; so, the discussion in this paper focuses on the second part of the proposition. The objectives of this study include examining the validity of attributing this saying to the Prophet (PBUH) and the Apostolic Imams (AS), reinterpreting the concepts of "extravagance" and "goodness" for analyzing the proposition, and assessing its alignment with religious teachings. The findings , based on library research and a descriptive-analytical method, indicate that there is no clear source for this text in Hadith Collections, although its content is accepted. The proposition implies that if an action leads to proximity to Allah and became pure goodness, there cannot be extravagance—which signifies crossing divine boundaries—within that action. Excessive spending to preserve oneself or others is one of the instances of expansion in the concept of goodness", and in cases of doubt regarding the goodness of an action, caution should lead to refraining from the act. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hadith Resembling, Extravagance, Goodness, "There is no Extravagance in Goodness." | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، ترجمه حسین انصاریان، قم، أسوه، 1383ش.
ابن أبی‌جمهور، محمدبن‌زین‌الدین، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، قم، دار سیدالشهداء للنشر، 1405ق.
إبن‌إدریس حلی، محمد، موسوعة ابن إدریس الحلی، قم، دلیل ما، 1387ش.
ابن‌خلکان، احمدبن‌محمد، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.
ابن‌عبد ربه، احمدبن‌محمد، العقد الفرید، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۰۷ق.
ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم، لسان العرب، بیروت، دارالفکر، چاپ سوم، 1414ق.
اردبیلی، احمدبن‌محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم، مؤسسه نشر اسلامی، بی‌تا.
ازهرى، محمدبن‌احمد، تهذیب اللغة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1421ق.
اهتمام، احمد، وسائل العباد فی یوم التناد، قم، پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن، 1392ش.
بحرانى، یوسف‌بن‌احمد، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1363ش.
برقى، احمدبن‌محمد، المحاسن، قم، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق.
پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول (ص))، تهران، دنیاى دانش، 1382ش.
تمیمى‌آمدى، عبدالواحدبن‌محمد، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دارالکتاب الإسلامی، چاپ دوم، 1410ق.
ثعالبی، عبدالملک‌بن‌محمد، الإعجاز و الإیجاز، قاهره، مکتبة القرآن، بی‌تا.
___________________، التمثیل و المحاضرة، بیروت، دار و مکتبة الهلال، 2003م.
___________________، تحفة الوزراء، بیروت، الدارالعربیة للموسوعات، 1427ق.
ثعلبى، احمدبن‌محمد، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1422ق.
ثقفی، سیده‌نعیمه، و علی راد. "اعتبارسنجی روایت «کُلُّ بَنِی آدَمَ خَطَّاءٌ» و پیوند آن با آموزه گناه اولیه در مسیحیت"، مطالعات فهم حدیث، 6(1396ش): 33 – 53. doi: 10.30479/mfh.2017.1160
حرعاملى، محمدبن‌حسن، هدایة الأمة إلى أحکام الأئمة (ع)، مشهد، آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامیة، 1414ق.
حسینی‌عاملی، محمدجوادبن‌محمد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، محمدباقر خالصی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1419ق.
حلی، حسن‌بن‌یوسف، تذکرة الفقهاء، مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع) لإحیاء التراث، 1414ق.
_______________، قواعد الأحکام، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1413ق.
حویزى، عبدعلى بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، هاشم رسولى، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، 1415ق.
خامنه‌ای، علی، أجوبة الاستفتاءات، بیروت، الدار الإسلامیة،1420ق.
خوئی، سیدابوالقاسم، موسوعة الإمام الخوئی، قم، مؤسسة إحیاء آثار الامام الخوئی، 1418ق.
دستغیب، عبدالحسین، گناهان کبیره، تهران، فراهانی، چاپ سوم، 1353ش.
دیاربکری، حسین‌بن‌محمد، تاریخ الخمیس فی أحوال أنفس نفیس، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
راغب اصفهانى، حسین‌بن‌محمد، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دارالقلم، 1412ق.
روشن‌ضمیر، محمدابراهیم. "بررسی سندی و محتوایی گزارۀ «المُلکَ یَبقَی مَعَ الکُفرِ وَ لا یَبقَی مَعَ الظُّلمِ»". مطالعات فهم حدیث، 5(1395ش): 9-25.. doi: 10.30479/mfh.2017.1140
زمخشرى، محمودبن‌عمر،الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، 1407ق.
سبزواری، محمدباقر، کفایة الفقه، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1381ش.
شبیری‌زنجانی، موسی، کتاب نکاح، قم، موسسه پژوهشی رای پرداز، بی‌تا.
شریف الرضی، محمدبن‌حسین، نهج البلاغة، قم، هجرت، 1414ق.
شهید اول، محمدبن‌مکی، موسوعة الشهید الأول، قم، مکتب الاعلام الاسلامی فی الحوزة العلمیة، 1430ق.
شهیدثانی، زین‌‌الدین‌بن‌علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، مکتبة الداوری، 1410ق.
____________________، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، 1413ق.
صدوق، محمدبن‌على، الخصال، قم، جامعه مدرسین، 1362ش.
______________، عیون أخبار الرضا (ع)، تهران، جهان، 1378ش.
______________، کمال الدین و تمام النعمة، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، 1395ق.
______________، منلایحضرهالفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ دوم، 1413ق.
طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، 1390ق.
طبرسى، فضل‌بن‌حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، چاپ سوم، 1372ش.
طرطوشی، محمدبن‌ولید، سراج الملوک، ریاض، دارالعاذریة، 1415ق.
عیاشى، محمدبن‌مسعود، التفسیر( تفسیر العیاشی)، تهران، مکتبة العلمیة الاسلامیة، 1380ق.
فیض‌کاشانى، محمدمحسن، الوافی، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین على (ع)، 1406ق.
_________________، تفسیر الصافی، تهران، مکتبه الصدر، چاپ دوم، 1415ق.
قمى، على‌بن‌ابراهیم، تفسیر القمی، قم، دارالکتاب، چاپ سوم، 1363ش.
کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1407ق.
مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع) لإحیاء التراث، 1411ق.
ماوردی، علی‌بن‌محمد، أدب الدنیا و الدین، بی‌جا، دار و مکتبة الهلال، 1421ق.
مجلسى، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
محقق کرکی، علی‌بن‌حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع) لإحیاء التراث، 1414ق.
مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368ش.
مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دهم، 1371ش.
نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
نخجوانی، هندوشاه بن سنجر، تجارب السلف در تواریخ خلفا و وزرای ایشان، تهران، طهوری، 1357ش.
نراقی، احمدبن‌محمدمهدی، عوائد الأیام، مرکز الابحاث و الدراسات الاسلامیه، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1375 ش.
نورى، حسین‌بن‌محمدتقى، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع)، 1408ق.
یزدی، محمدکاظم‌بن‌عبدالعظیم، العروة الوثقی و التعلیقات علیها، قم، مؤسسة السبطین (ع) العالمیة، 1388ش. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 90 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 74 |
||