اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 19 |
| تعداد شماره‌ها | 380 |
| تعداد مقالات | 3,141 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,265,254 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,859,812 |
تبیین مولفه های دلبستگی به مکان از منظر روان شناسی محیط و علوم رفتاری در معماری (مورد پژوهی: باغ کتاب تهران) | ||
| نشریه علمی اندیشه معماری | ||
| دوره 8، شماره 15، فروردین 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/at.2024.20473.2038 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه نفر* 1؛ مهسا بهنام1؛ رضا میرسلطانی2؛ مه تیام شهبازی3 | ||
| 1کارشناس ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکترای تخصصی معماری، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران | ||
| 3استادیار گروه معماری، دانشکده عمران، معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 17 خرداد 1403، تاریخ بازنگری: 11 آذر 1403، تاریخ پذیرش: 12 آذر 1403 | ||
| چکیده | ||
| بیان مساله: در دنیای امروز، معماری و طراحی محیطی نقش مهمی در ایجاد فضای مطلوب برای زندگی انسان‌ها ایفا می‌کنند. یکی از مفاهیم اساسی در این زمینه، دلبستگی به مکان است که تأثیر مهمی بر سلامتروان، هویتفردی و اجتماعی و رضایت از زندگی افراد دارد. سوال تحقیق: حال این سوال مطرح می‌شود که ارتباط عاطفی و معنایی افراد درمحیط باغ کتاب به درستی شکل می گیرد؟ اهداف تحقیق: این پژوهش با هدف ارزیابی مؤلفه‌های دلبستگی به مکان از منظر روانشناسی محیط در معماری باغ کتاب تهران صورت گرفته است. در این راستا باغ کتاب تهران به‌عنوان یک فضای عمومی شهری، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق: روشتحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بااستفاده از مطالعات کتابخانه ای، مشاهدات میدانی و ابزار پرسشنامه جهت گردآوری اطلاعات میباشد که با استفاده از روش‌های میدانی و مشاهده مستقیم، مؤلفه‌های دلبستگی به مکان مانند هویت مکان، وابستگی به مکان و تعلق خاطر در این مجموعه شناسایی و ارزیابی شده‌اند و نقش عناصر معماری و طراحی محیطی در ایجاد این مؤلفه‌ها مورد تحلیل قرار گرفته است. بدین منظور به صورت تصادفی به ارزیابی این مولفه ها در بین 100نفر از مراجعین این مجموعه از طریق پرسشنامه پرداخته شده است، که با استفاده از نرم افزار SPSS26مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. مهم ترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: بنابراین در نتیجه می‌توان گفت، بر مبنای پژوهش انجام شده؛ علوم رفتاری شامل دو زیر شاخه ی دلبستگی به مکان و دلبستگی اجتماعی است که ارزیابی ابعاد روانشناسی محیطی، از میان چهار مولفه ی اصلی دلبستگی به مکان (وابستگی به مکان، هویت مکان، دلبستگی عاطفی و پیوند اجتماعی) انجام شده است و از زیر شاخه های شاخص علوم رفتاری است. مولفه هویت مکان نسبت به دیگر مولفه ها از اهمیت و تاثیر‌گذاری بیشتری برخوردار است زیرا شاخصه‌ی فرهنگ که ارتباطی مستقیم با ابعاد مختلف زندگی اقشار گوناگون جامعه دارد، این امر تاثیر پایدار و عمیقی بر جوانب ذاتی حیات انسان دارد. در انتها نیز میزان دلبستگی به مکان در باغ کتاب تهران با توجه به میانگین مطلوبیت آن رضایت بخش برآورد شده است. طراحی باغ کتاب تهران با تأکید بر ارتباط انسان و طبیعت، ایجاد فضاهای گوناگون و خوانایی محیط، توانسته است احساس دلبستگی و تعلق به این مکان را در کاربران ایجاد کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دلبستگی به مکان؛ روانشناسی محیط؛ هویت مکان؛ پیوند اجتماعی؛ باغ کتاب تهران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Explaining the components of attachment to place from the perspective of environmental psychology and behavioral sciences in architecture (Study case: Tehran Book Garden) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Nafar1؛ Mahsa Behnam1؛ Reza Mirsoltani2؛ Mahtiam Shahbazi3 | ||
| 1M.Sc. in Architectural Engineering, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Civil Engineering, Architecture, and Art, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| 3Ph.D. Candidate in Architecture, Department of Architecture, Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Research Problem:Nowadays, architecture, urban planning and environmental design play a very important role in creating and maintaining a favorable and suitable living environment for people, and are also known as powerful tools for improving the quality of human life. Built spaces and environments have a profound effect on people's perception, emotions and behavior. One of the basic and fundamental concepts in this concept is attachment to place, which has a significant impact on psychological health, personal and social identity, and life satisfaction. Failure to pay attention to this has caused many social and psychological problems throughout history and especially today. Research Question: Now the question arises whether the emotional and meaningful connection of people with the environment of Tehran Bagh-e Ketab has been formed correctly? Research Method:This research was conducted with the aim of investigating the components of attachment to a place from the perspective of environmental cognitive psychology in the architecture of the Bagh-e Ketab in Tehran, so that it can be evaluated from different behavioral dimensions, including the components of spatial identity, emotional attachment, place dependence and social connection. In this context, the Bagh-e Ketab of Tehran as a new urban public space has been investigated and analyzed. This cultural-entertainment complex, with its creative architecture and wide green spaces, has been able to find a special place in the minds and lives of citizens. The method of descriptive-analytical research is using library studies, field observations and questionnaires to collect data, which has been addressed by physical and field presence in Tehran Bagh-e Ketab and the design of a questionnaire appropriate to the topic. By using field methods and direct observation, the components of place attachment such as place identity, place dependence and emotional attachment have been identified and evaluated in this collection and the role of architectural and environmental design elements in creating these components and its direct and indirect impact. It has been analyzed on the contacts and users of the space. For this purpose, these components were randomly analyzed among 100 visitors of Tehran Bagh-e Ketab through evaluation questionnaire and data using SPSS26 software, and its mean, standard deviation and variance were calculated by statistical analysis and Its diagrams are drawn. The findings suggest that behavioral sciences, particularly in the context of environmental psychology, encompass two main subfields: place attachment and social attachment. This study focused on four critical dimensions of place attachment: place dependence, place identity, emotional attachment and social bonding. Among these four dimensions, place identityemerged as the most significant. This is primarily due to its strong link to culture, which plays a direct and profound role in shaping various aspects of life for different social groups. Culture’s deep-rooted impact on human experience renders place identity a crucial factor in establishing a lasting connection with a space. The cultural context embedded within the architecture and design of Tehran’s Bagh-e Ketab reinforces the users’ sense of belonging and attachment. The Most Important Results and Conclusion: Therefore, based on the research conducted, it can be said that among the four main components of place attachment - place dependence, place identity, emotional attachment and social connection - the place identity component has the most importance and influence. Finally, the level of attachment to the place in Tehran Bagh-e Ketab is considered satisfactory and with the highest impact according to its average desirability. The design of Tehran Bagh-e Ketab has successfully fostered a sense of attachment and belonging among its users by emphasizing the relationship between man and nature, creating diverse spaces and environmental readability. By responding to the main and secondary needs, this building has been able to respond to the content and identity components to some extent in its body, and with the participation of the people, it has revived the sense of collective memories, solidarity, and the sense of belonging to the place, time, and the number of people present in the space. Increasing. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Place attachment, Environmental psychology, Place identity, Social connection, Tehran Bagh-e Ketab | ||
| مراجع | ||
|
اساسی، وریا ، اعتصام ، ایرج ، شاهچراغی، آزاده،1402، عوامل موثر بر شکل گیری حس مکان ماندگار در اذهان عمومی، مجله هویت شهر،شماره 53،63-74. https://journals.srbiau.ac.ir/article_21850_3a73c667cc82f765580d41187334b62f.pdf ازنب، مریم، موسوی، سیدجلیل، هنرور، جمال الدین،1401، بررسی حس دلبستگی در نگرشی پدیدارشناسانه به مکان:تفسیری از تجربیات زیسته افراد،مجله تحقیقات فرهنگی ایران،شماره57،23-41. https://www.jicr.ir/article_461_5a2d67fad3f58652339bf96ef9b532ff.pdf امامقلی، عقیل، آیوازیان، سیمون، زاده محمدی، علی، اسلامی، سیدغلامرضا،1391، روانشناسی محیطی، عرصه مشترک معماری و علوم رفتاری، نشریه علوم رفتاری، دوره 4، شماره14، 44-23. https://journals.iau.ir/article_701900_a75960b23269643b12d90f6fd1d3c821.pdf اندیشمند، علی محمد، 1397، بررسی اجتماع پذیر بودن کتابخانه های عمومی، معماری شناسی، شماره8. https://memarishenasi.ir/files/cd_papers/r_225_190428103206.pdf بهروزی، مریم ، ماجدی، حمید ، سعیده زرآبادی، زهرا سادات،1401،تبیین‌معیارهای‌ارتقاءحس دلبستگی به مکان با رویکرد برنامه ریزی طراحی محور (شهر پرند)، نشریه اقتصاد و برنامه ریزی شهری ،شماره 4، 52-63. https://www.juep.net/article_160722_47098e819cf90a7c85a47672010aac94.pdf پورموسوی،سید نادر،جمشیدی شیخ آبادی،آرزو،لرزنگنه،1401، تحلیل ارتباط حس مکان و سطح امنیت اجتماعی مطالعه موردی: محله آبشوران، شهر کرمانشاه، فصلنامه پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری،شماره 34،179-215. https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_93004_3a3d3fe0ac97cbc347d4bfbe823542ab.pdf دانشپور، سید عبدالهادی، سپهری مقدم، منصور، چرخچیان، مریم، 1388، تبیین مدل دلبستگی به مکان و بررسی عناصر و ابعاد مختلف آن، نشریه هنرهای زیبا، شماره38. https://jfaup.ut.ac.ir/article_22248_a183b607f0a97f933e50b7b7ed43b25b.pdf رنجبری،امیر،جعفری مهرآبادی،مریم،آقائی زاده،اسماعیل،1400، تحلیلی بر رابطه حس‌مکان با تعلق در محالت شهری ( نمونه موردی: محله باقرآباد شهر رشت)، فصلنامه علمی‌پژوهش وبرنامه‌ریزی شهری،شماره1،191-212. https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_5522_909906c713fd59a059bcb045da5bd726.pdf سجاد زاده، حسن،1392، نقش دلبستگی به مکان در هویت بخشی به میدان های شهری(نمونه موردی: میدان آرامگاه شهر همدان)، باغ نظر، سال10، شماره25، 78- 69. https://www.bagh-sj.com/article_2933_48dd182468350341179e72593da7f7aa.pdf صادقی فرشته، رویا، دانشگر مقدم، گل رخ، دژدار، امید،1391، بررسی رابطه طرح کالبدی در مجتمع های مسکونی و حس دلبستگی به مکان در بین ساکنین (مطالعه نمونه موردی: مجتمع های مسکونی امام خمینی و امام رضا در همدان). https://ijurm.imo.org.ir/article-1-193-fa.pdf صراف زاده، مریم، محمدی منفرد، رباب، عزار سقلی، محمد،1396، کتابخانه ها به عنوان مکانی برای تعامل اجتماعی، ماهنامه ارتباط علمی، شماره2، دوره 42. https://www.researchgate.net/publication/324730827_libraries_as_a_place_for_social_interactions_ktabkhanh_ha_bh_nwan_mkany_bray_taml_ajtmay_ktabkhanh_ha_bh_nwan_mkan_swm_libraries_as_third_places_mrym_srafzadh_rbab_mhmdy_mnfrd_w_mhmdzar_sqly ﻓﻼﺣﺖ، ﻣﺤﻤﺪﺻﺎدق، 1385، ﻣﻔﻬﻮم ﺣﺲ ﻣﮑﺎن و ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه آن، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻫﻨﺮﻫﺎی زﯾﺒﺎ، ﺷﻤﺎره 26، ﺻﺺ 66-57، ﺗﻬﺮان. https://journals.ut.ac.ir/article_12321_573ebafd4063590e0b1c43953f8a6e63.pdf ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ﺟﻮ،ﺧﺸﺎﯾﺎر 1389، ﺑﺎزﺷﻨﺎﺧﺖ روﯾﮑﺮد ﻧﻈﺮی ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺷﻬﺮی، ﻣﺠﻠﻪ ﻫﻮﯾﺖ ﺷﻬﺮ،ﺷﻤﺎره6 ،ﺺ106_95. https://journals.srbiau.ac.ir/article_1126_459f545fa1e664fc9f9c960aaa6f433b.pdf کشاورز قدیمی،حسین رضا،طبیبیان،منوچهر، معینی فر، مریم،1401،فراتحلیل مهمترین عوامل حس مکان در فضاهای عمومی و مجازی (مطالعه موردی: فضای عمومی مرکز شهر رشت)، فصلنامه علمی مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی،شمار49،64-64. https://journals.iau.ir/article_694185_65db371e22ab53624eb94b7f79313efa.pdf مجتبوی، سیده مریم، نامدار فیض آبادی، مهسا، آزادیون، حامد، 1399، بررسی عوامل موثر بر ایجاد و ارتقا دلبستگی به مکان در کتابخانه های عمومی ایران، مجله فردوس هنر، شماره2، 82-107. https://www.fhja.ir/article_46554_6eb77a20e5e522e95a93bbef50de70b3.pdf نوحه گر، احمد، سلیمانی، آتوسا، 1397، تأثیر مداخله ای دلبستگی مکانی بر رابطه دلبستگی اجتماعی و رفتارهای محیطزیستی (مورد مطالعه: محله تجریش)، فصلنامه ی علوم محیطی، دوره 17، شماره3، 88-75. https://envs.sbu.ac.ir/article_98091_5614b21ccf9d574bf4df20351e98eee4.pdf نوکاریزی، ناهید و فربد، سارا،1394، راهکارهایی برای افزایش تعاملات اجتماعی در کتابخانه در راستای پایداری اجتماعی، کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین در عمران، معماری و مدیریت شهری. https://civilica.com/doc/389966 Alexander, Laura A. (2008), Meaning of Place: Exploring long-term resident’s attachment to the physical environmental in Northern New Hampshire, Antioch University New England. https://aura.antioch.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1830&context=etds Altman, I. & Setha Low (ed.) (1992), "Place Attachment", Plenum Press, New York. Gifford, Robert ,Hine Donald W., Muller- Clemm Warner & Shaw Kelly T,(2002),Why Architects and Laypersons Judge Buildings Differently :Cognitive Properties and Physical Bases” ,Journal of Architectural and Planning Research ,vol 19,pp 131-148. https://hdl.handle.net/1959.11/1645 Hanks, L., Zhang, L., & Line, N. (2020). Perceived similarity in third places: Understanding https://www.econbiz.de/Record/perceived-similarity-in-third-places-understanding-the-effect-of-place-attachment-hanks-lydia/10012241500 the effect of place attachment. International Journal of Hospitality Management, 86, 102455. https://hrmars.com/index.php/IJARBSS/article/view/16854/Influences-of-Servicescape-on-Customer-Loyalty-in-Resort-Hotel-Industry-A-Stepping-Stone-for-Future-Studies-By-Expanding-Place-Attachment-as-Mediator Hummon, David (1992),"Community Attachment: Local Sentiment & Sense of Place", Plenum, New York. Imamogholi, Agil, Aivazian, Simon, Zadeh Mohammadi, Ali, Eslami, Seyyed Gholamreza, 2013, Environmental psychology, joint field of architecture and behavioral sciences, Journal of Behavioral Sciences, Volume 4, Number 14, 23-44. https://www.sid.ir/paper/190530/fa Newell, R., & Canessa, R. (2018). From sense of place to visualization of place: Examining people-place . https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2405844017320157/pdfft?md5=ec6baf72c8ca77d4b2b966ba392fe522&pid=1-s2.0-S2405844017320157-main.pdf Nohagar, Ahmad, Soleimani, Atusa, 2017, The intervention effect of place attachment on the relationship between social attachment and environmental behaviors (case study: Tajrish neighborhood), Environmental Sciences Quarterly, Volume 17, Number 3, 75-88. https://envs.sbu.ac.ir/article_98091_5614b21ccf9d574bf4df20351e98eee4.pdf?lang=en Dykes, J., & Wood, J.(2018),relationships for insight on developing geovisualizations. Heliyon, 4(2), 1-37. https://drops.dagstuhl.de/entities/volume/LIPIcs-volume-277/metadata/xml Proshansky ,H .M., Fabian ,A.K & Kaminoi ,R. (1983), Place –identity :physical world socialization of the self ,Journal of Environmental Psychology , vol 3 .pp83-57. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0272494483800218?via%3Dihub Richardson, W. J. (1963), "Heidegger: Through Phenomenology to Thought", Martinus Nijhoff, The Hague Netherlands. https://archive.org/details/heideggerthrough0000rich/page/n5/mode/2up Salvesen, David (2002),"The Making of Place"; Research on Place & Space Website, 20 Feb. 2003, 12 Mar. 2003, <http://www.matr.net/print-4108.html>. Seamon, D. (2021). Sense of Place. International Encyclopedia of Geography: People, the Earth, Environment, and Technology, Douglas Richardson, Editor-in-Chief. NY. https://www.academia.edu/43525088/Sense_of_Place_encyclopedia_entry_2022 Steele, Fritz (1981)," The Sense of Place", CBI Publishing Company, Boston. Tuan, Y. F .(1979), Space and place: humanistic perspective, In: Philosophy in Geography, pp. 387-427, S. Gale and G. Olson (Eds). D. Reidel, Dordrecht. https://books.google.co.uk/books/about/The_Sense_of_Place.html?id=4_5OAAAAMAAJ&redir_esc=y | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 88 |
||