
تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 400 |
تعداد مقالات | 3,255 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,605,456 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,127,521 |
تاریخ انگاره اذان و اقامه در روایات کتاب الصلاة در کتب اربعه حدیثی متقدمان امامیه | ||
مطالعات فهم حدیث | ||
مقاله 4، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 22، اردیبهشت 1404 | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/mfh.2025.20220.2361 | ||
نویسندگان | ||
ربابه میرباقری فیروزآباد1؛ مژگان سرشار* 2؛ سید محسن میرباقری3 | ||
1دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن وحدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
3دانشیار رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 07 اردیبهشت 1403، تاریخ بازنگری: 09 اردیبهشت 1404، تاریخ پذیرش: 17 مهر 1403 | ||
چکیده | ||
به علت تفاوتهایی که در تعداد روایتهای مربوط به اذان و اقامه در کتب اربعه و متنهای آنها و همچنین عنوانهای بابهای مربوطه دیده شد بررسی آنها برای تعیین کیفیت تغییرات، در طی زمان ضروری به نظر رسید. محل تعلیم اذان و اقامه به پیامبر و آغاز آن، فصول و شهادات، قصر، قرائت، وضوء، تثویب، فاصله و دعا برخی از موضوعهای این روایتها هستند. با شمارش روایتها، معلوم شد که ۵۲ سال بعد از کلینی، ۳۵ روایت مربوط به اذان و اقامه در الکافی، به ۵۰ روایت در الفقیه فزونییافته است؛ سپس ۷۹ سال بعد از الفقیه، به ۷۲ روایت در التهذیب افزایشیافته است. همچنین شاهد افزایش متن روایتها و موضوعهای بیشتری درباره اذان و اقامه در کتب اربعه، یکی پس از دیگری هستیم. اما در الاستبصار به علت پرداختن به روایات متناقض، تنها با افزایش عنوانهای بابها مواجه هستیم هرچند تعداد روایتها در این مورد کمتر شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی در پی یافتن نوع تطورات در روایات اذان و اقامه در کتب اربعه، دریافت که در گذر زمان از کلینی تا طوسی، طی صد و سی و یک سال روایات مورد نظر پیوسته در حال توسعه بوده است. در ضمن یافته شد که در کتب اربعه شهادت ثالثه جزء اذان و اقامه ذکر نشده؛ ولی عبارت «حَیَّ عَلَی خَیرِ العَمَلِ» از فصول اذان و اقامه شمرده شده است. تثویب در روایات کلینی و صدوق رد شده ولی طوسی پذیرش تثویب را در روایات، حمل بر تقیه کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخ انگاره؛ اذان و اقامه؛ کتب اربعه حدیثی امامیه؛ شهادت ثالثه؛ تثویب؛ توسعه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Text Discusses the Historical Development of the Concepts of Azan and Iqamah as Found in the Kitab al-Salah Within the Four Major Hadith Collections of Early Shia Scholars | ||
نویسندگان [English] | ||
Robabeh Mirbagheri Firoozabad1؛ Mojgan Sarshar2؛ Sayed Mohsen Mirbagheri3 | ||
1PhD student in Quranic and Hadith Sciences, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
2Assistant Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
3Associate Professor of Quran and Hadith Sciences, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Due to the variations in the number of narrations concerning Azan and Iqamah across these collections, as well as differences in their texts and chapter titles, a thorough examination was deemed necessary to assess how these changes evolved over time. Key topics include the teaching of Azan and Iqamah to the Prophet, their initiation, sections, testimonies, shortening, recitation, ablution, tathweeb, intervals, and supplications.Counting the narrations revealed that 52 years after Al-Kulayni, the 35 narrations regarding Azan and Iqamah in Al-Kafi increased to 50 in Al-Faqih. Subsequently, 79 years later, this number rose to 72 in Al-Tahdhib. There is also a noticeable increase in both the texts of these narrations and additional topics related to Azan and Iqamah in these collections. However, in Al-Istibsar, due to its focus on conflicting narrations, only an increase in chapter titles is observed, despite a decrease in the number of narrations.This descriptive-analytical study aims to uncover the nature of developments in the narrations of Azan and Iqamah from Al-Kulayni to Al-Tusi over a span of 131 years. It was found that during this period, relevant narrations consistently evolved. Additionally, it was noted that while the third testimony is not included as part of Azan and Iqamah in the four collections, "Hayya ‘ala khair al-amal" is recognized as part of their sections. Furthermore, while tathweeb is rejected in the narrations of Al-Kulayni and Al-Saduq, Al-Tusi interprets its acceptance as a matter of taqiyyah. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Historical development, Azan and Iqamah, four major Shia hadith collections, third testimony, tathweeb, evolution | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
آشناور، مهدی. "بررسی کیفیت اذان و شهادت ثالثه با تکیه بر احادیث". حسنا، 3(1388ش): 80-109.
اللهالهی، امان. "بررسی فقهی اذان در فقه شیعه". تأمل، 1(1395ش): 59-68.
برقی، احمدبنمحمد، المحاسن، قم، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ق.
پاکتچی، احمد، محمدحسین شیرزاد، و محمدحسن شیرزاد. "تحلیلی زبانشناختی - بینالادیانی از انگاره نَذْر در قرآن کریم". کتاب قیّم 9، ۲۰(۱۳۹۸ش): ۷-۲۸.
ترمذی، محمدبنعیسی، سنن ترمذی، مصر، شرکة مکتبة ومطبعة مصطفى البابی الحلبی، 1395ش.
توتازهی، عبدالستار، و ولیاله حسومی. "اعتبارسنجی روایت صلاة التسبیح یا نماز جعفر طیار". مطالعات فهم حدیث 10، 20(1403ش): 9-31. doi: 10.30479/mfh.2024.19628.2328
جعفربنمحمد، منسوب به امام صادق (ع)، مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقه، ترجمه: حسن مصطفوی، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، ۱۳۶۰ش.
حرعاملى، محمدبنحسن، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آلالبیت (ع)، 1409ق.
حکیمالهی، عبدالمجید. "شهادت ثالثه از بدعت تا وجوب". فقه و تاریخ تمدن 13، 2(1395ش): 135-164.
دهقانی، فرزاد، و رضوانه دستجانیفراهانی. "مواجهه شیخ طوسی با احادیث متعارض؛ (باب وقت المغرب 149 تا باب عددالفصول فی الأذان و الإقامه 149-167)". حدیث و اندیشه، 30(1399ش): 55-76.
رزاقیهریکندهای، هادی و رقیه صادقی آهنگری. "بررسی تطبیقی مشروعیت تثویب از دیدگاه تشیع و اهل تسنن"، مطالعات ادبیات تطبیقی 14، 53(1399): 157-177.
زارعی، فاطمه، و مریم فخرآبادی. "بررسی فقهی اذان و اقامه". چهارمین همایش بینالمللی فقه و حقوق، وکالت و علوم اجتماعی، 1398ش.
سبحانیتبریزی، جعفر. "حکم اذان قبل از طلوع فجر". فقه اهل بیت، 50(1386ش): 79-89.
سلیمانی، اسماعیل، و سمیه رجبزاده. "مضامین عبادی و عرفانی اذان و اقامه". عرفان اسلامی 14، 54(1396ش): 217-239.
شریفی، عباس، محمدرضا شاهسنائی، و عباس اسماعیلیزاده. "بررسی سندی و دلالی روایات «الصَّدَقَةُ مِن أَوْسَاخ أَیْدِی النَّاسِ»". مطالعات فهم حدیث، دوره ۱۰، 20(1403ش): ۸۹-۱۰۸. doi:10.30479/mfh.2024.19531.2319
صدوق، محمدبنعلی، ترجمه عیون أخبار الرضا (ع)، مترجم: حمیدرضا مستفید؛ علیاکبر غفاری، تهران، صدوق، ۱۳۷۲ش.
صدوق، محمدبنعلی، ترجمه من لایحضره الفقیه، مترجم: علیاکبر غفاری؛ محمدجواد غفاری؛ صدر بلاغی، تهران، صدوق، ۱۳۶۷ش.
صدوق، محمدبنعلی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق.
طوسى، محمدبنحسن، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۹۰ق.
طوسى، محمدبنحسن، تهذیب الأحکام(تحقیق خرسان)، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
عابدیشهری، سیدجواد، و علیاکبر کجباف. "بررسی رویکرد صفویان در افزودن شهادت ثالثه به اذان". شیعهشناسی، 76(1400ش): 147-176.
عباسی، سلیمان، محمدهادی امینناجی، علیرضا دلافکار، و جعفر نکونام. "تاریخ انگاره شیطان در عهدین و قرآن کریم". پژوهشنامه قرآن و حدیث 14، 29(1400ش): 261-286.
عسقلانی، أحمدبنعلی، فتح الباری شرح صحیح البخاری، بیروت، دارالمعرفه، 1379ق.
عسکری، حسنبنعبدالله، الفروق فی اللغه، بیروت، دارالآفاق الجدیدة، ۱۴۰۰ق.
کلینى، محمدبنیعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
کلینى، محمدبنیعقوب، گزیده کافی، مترجم: محمدباقر بهبودی، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۶۳ش.
مجلسى، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
مفضل، بنعمر، توحید مفضل، مترجم: محمدباقر مجلسی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۹ش.
موسیپور، ابراهیم." زندگی حرفه ای موذنان و بازتاب آن در ذهن و زبان مسلمانان: پژوهشی در تاریخ اجتماعی اسلام". پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی 43، 91(1389ش): 126-144. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 50 |