اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 404 |
| تعداد مقالات | 3,303 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,706,440 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,189,826 |
تحلیل نقش عوامل پیشرو در همگرایی کشورهای منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس | ||
| مطالعات سیاسی جهان اسلام | ||
| دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 53، خرداد 1404، صفحه 81-110 اصل مقاله (2.32 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/psiw.2025.20260.3326 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا نسیمی1؛ سید هادی زرقانی* 2؛ امیدعلی خوارزمی3؛ حسین ربیعی4 | ||
| 1دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 3عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 4عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی | ||
| تاریخ دریافت: 08 اردیبهشت 1403، تاریخ بازنگری: 16 دی 1403، تاریخ پذیرش: 15 اردیبهشت 1404 | ||
| چکیده | ||
| هدف: منطقۀ خلیج فارس از هشت واحد سیاسی مستقل شکل گرفته است که به لحاظ موقعیت و کارکردهای ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی، از مهمترین مناطق دنیا محسوب می‌شود. با وجود زمینه‌های مشترک متعدد در ملت‌ها و کشورهای منطقه، فرایند همگرایی در این منطقه مطلوب نبوده است. از اینرو این پژوهش به دنبال بررسی و ارزیابی مهمترین عوامل همگرایی کشورهای منطقه و همچنین ابعاد و اولویت‌های شکل‌گیری یک سازمان منطقه‌ای در بین کشورهای حاشیۀ خلیج فارس می‌باشد. روش: این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و میدانی انجام شد. عوامل همگرایی در پنج بُعد اقتصادی، سیاسی، دفاعی-امنیتی، سرزمینی و فرهنگی-اجتماعی طبقه‌بندی شدند. پرسشنامه‌ای به دو زبان عربی و انگلیسی به کارشناسان منطقه داده شد و داده‌ها با آزمون‌های آماری تی و معادلات ساختاری PLS در نرم‌افزار SPSS تحلیل گردید. یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مهمترین عوامل همگرایی منطقه‌ای در پنج بُعد عبارتند از: اقتصادی (منافع و اهداف مشترک اقتصادی)، سیاسی (نقش رهبران سیاسی)، سرزمینی (منافع زیست‌محیطی مشترک)، فرهنگی-اجتماعی (تعلق خاطر به منطقه خلیج فارس) و دفاعی-امنیتی (گسترش همکاری‌های دفاعی-امنیتی). مقایسه نظرات ایرانیان و غیرایرانیان نشان می‌دهد ایرانیان اهمیت بیشتری به ابعاد اقتصادی، سیاسی و دفاعی-امنیتی می‌دهند. اولویت‌بندی تشکیل سازمان منطقه‌ای خلیج فارس از نظر پاسخ‌دهندگان اقتصادی، دفاعی-امنیتی، سیاسی، فرهنگی-اجتماعی و زیست‌محیطی است، اما ایرانیان دفاعی-امنیتی، سیاسی و اقتصادی را بالاتر می‌دانند. بُعد دفاعی-امنیتی و فرهنگی-اجتماعی بیشترین تأثیر را در همگرایی دارند. همگرایی منطقه‌ای به همکاری گسترده کشورها برای حفظ منافع مشترک و انتقال قدرت تصمیم‌گیری به مرکز جدید اشاره دارد. این روند باعث توسعه، رفاه و مقابله با تهدیدات می‌شود. نتیجه گیری: کشورهای خلیج فارس با اشتراکات متعدد ظرفیت همگرایی دارند و حرکت به سوی آن ضروری است، چرا که در جهان امروز، همگرایی یک انتخاب نیست؛ بلکه یک الزام ژئوپلیتیکی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| منطقه؛ همگرایی؛ منطقه‌گرایی؛ سازمان منطقه‌ای؛ خلیج فارس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analyzing the Role of Key Factors in the Convergence of countries in the Geopolitical Region of the Persian Gulf | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra Nasimi1؛ Seyyed Hadi Zarghani2؛ omidali kharazmi3؛ Hossein Rabiee4 | ||
| 1Ferdowsi university | ||
| 2Associate Professor Department of Geography Faculty of Letters and Humanities Ferdowsi University Of Mashhad (FUM) | ||
| 3Associate Professor Department of Geography Faculty of Letters and Humanities Ferdowsi University of Mashhad (FUM) | ||
| 4Associate Professor Department of Geography Faculty of Letters and Humanities Ferdowsi University of Mashhad (FUM) | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective:The Persian Gulf region comprises eight independent political entities and, due to its geopolitical, geostrategic, and geo-economic position and functions, is considered one of the most significant areas in the world. Despite numerous commonalities among the nations and states of the region, the process of regional convergence has not been satisfactory. Therefore, this study aims to examine and evaluate the most important factors contributing to the convergence of the region’s countries, as well as the dimensions and priorities for establishing a regional organization among the Persian Gulf littoral states. Method: This research was conducted using a descriptive-analytical method, utilizing both library and field sources. Convergence factors were classified into five dimensions: economic, political, defense-security, territorial, and cultural-social. A questionnaire in both Arabic and English was distributed among regional experts, and the data were analyzed using t-tests and PLS structural equation modeling in SPSS software. Findings: The findings indicate that the most important factors for regional convergence in the five dimensions are: economic (common economic interests and objectives), political (the role of political leaders), territorial (shared environmental interests), cultural-social (sense of belonging to the Persian Gulf region), and defense-security (expansion of defense-security cooperation). A comparison of Iranian and non-Iranian perspectives shows that Iranians place greater emphasis on economic, political, and defense-security dimensions. According to respondents, the priorities for establishing a Persian Gulf regional organization are economic, defense-security, political, cultural-social, and environmental, while Iranians rate defense-security, political, and economic dimensions higher. Conclusion: The defense-security and cultural-social dimensions have the greatest impact on convergence. Regional convergence refers to the broad cooperation among countries to safeguard shared interests and the transfer of decision-making authority to a new center. This process leads to development, prosperity, and the ability to counter threats. The Persian Gulf countries, with their numerous commonalities, possess the capacity for convergence, and moving toward it is essential, as in today’s world, convergence is not a choice but a geopolitical necessity. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Region, Convergence, Regionalism, Regional Organization, Persian Gulf | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 81 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11 |
||