
تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 404 |
تعداد مقالات | 3,303 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,706,457 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,189,831 |
گونهشناسی بافت روستاهای کوهپایهای ایران (روستای دشتک استان فارس) | ||
فصلنامه تاریخ روستا و روستانشینی در ایران و اسلام | ||
دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 6، مهر 1403، صفحه 121-144 اصل مقاله (1.89 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30479/hvri.2025.21477.1057 | ||
نویسنده | ||
بهزاد وثیق* | ||
دانشیار گروه معماری، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 29 دی 1403، تاریخ بازنگری: 10 اردیبهشت 1404، تاریخ پذیرش: 15 اردیبهشت 1404 | ||
چکیده | ||
عوامل طبیعی و انسانی، از جمله ویژگیهای اقلیمی، زمینههای فرهنگی، نوع معیشت و سایر عوامل متنوع، سبب شکلگیری دو گونه بافت روستایی در ایران شدهاند: زمینهای مسطح و بافتهای کوهپایهای. انتظام بافت در روستاهای کوهپایهای ایران عمدتاً به صورت پلکانی با چیدمان بام-حیاط دیده میشود. با اینحال، برخی از روستاهای کوهپایهای ویژگیهایی متفاوت از این الگوی غالب دارند. در این تحقیق، با تمرکز بر روستای دشتک، تلاش شده است نسبت توده به فضای ابنیه و نحوه انتظام آن بررسی شده و تفاوتهای آن با نمونههای غالب تحلیل شود. روش تحقیق این پژوهش، مبتنی بر مطالعات میدانی است و با تأکید بر روستای دشتک، اطلاعات لازم از طریق مطالعات کتابخانهای و مشاهدات مستقیم گردآوری شده است. هدف تحقیق، شناسایی عوامل مؤثر در شکلگیری فرم خاص بافت معماری روستای دشتک است. در مرحله اول، نقشه خانههای روستا از طریق بررسی میدانی برداشت شد. از میان خانههای موجود، تنها خانههایی که ارزش تاریخی داشتند، اسناد معتبر مرتبط با آنها موجود بود و امکان بازدید مکرر فراهم بود، انتخاب و تحلیل شدند. بررسی انتظام معماری، چینش توده و فضا، و نوع دسترسیها نشان داد که وجود حیاط مرکزی در کنار الگوی بام-حیاط نشاندهنده نوعی گونه خاص در انتظام بافت روستایی کوهپایهای است. این چینش را میتوان به عواملی مانند دفع بادهای نامطلوب، ایجاد مرز خصوصی در برابر عرصه عمومی بام-حیاط، و ضرورت دسترسی ثانویه در مواقع اضطراری (از طریق ایوانهای شرقی و غربی) نسبت داد. | ||
کلیدواژهها | ||
گونهشناسی؛ بافت روستا؛ دشتک؛ روستای کوهپایهای | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Typology of the Texture of Iranian Mountaim- villages (Dashtak village, Fars province) | ||
نویسندگان [English] | ||
Behzad Vasigh | ||
Associate Professor, Department of Architecture, jundi_shapur University of Technology, Dezful, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Natural and human factors, including climatic characteristics, cultural contexts, livelihood types, and various other elements, have led to the formation of two types of rural layouts in Iran: flatlands and foothill settlements. The spatial organization in foothill villages in Iran is predominantly terraced, characterized by roof-yard layouts. However, some foothill villages exhibit unique features that differ from this dominant pattern. This study, focusing on the village of Dashtak, examines the ratio of mass to space in buildings, as well as their spatial organization, to analyze the differences compared to prevalent examples. The research method is based on field studies, with data collected through library research and direct observations. The objective of the study is to identify the factors shaping the distinctive architectural layout of Dashtak village. In the initial stage, a map of the village houses was created through field observation. Among the existing houses, only those with historical value, valid documentation, and the possibility of repeated visits were selected and analyzed. The analysis of architectural organization, the arrangement of mass and space, and access types revealed that the presence of a central courtyard in addition to the roof-yard layout indicates a unique spatial organization in foothill villages. This arrangement can be attributed to factors such as blocking undesirable winds, creating a private boundary against the public area of the roof-yard, and providing secondary access during emergencies through eastern and western balconies. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Typology, Village Texture, Dashtak, Foothill Village | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 24 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 22 |