تعداد نشریات | 19 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,132 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,252,758 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,846,781 |
وحدت هنری یادمانهای آرامگاهی مدور سبک آذری (نواحی اران و آذربایجان) در سده های 8 تا 9 هجری | ||
نشریه علمی اندیشه معماری | ||
مقاله 3، دوره 1، شماره 2، مهر 1396، صفحه 30-46 اصل مقاله (1.04 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
حسن یوسفی1؛ جواد نیستانی* 2؛ علیرضا هژبر نوبری3؛ سید مهدی موسوی کوهپر2 | ||
1دانشجوی دکتری باستانشناسی دوران اسلامی دانشگاه تربیت مدرس | ||
2دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
3استاد گروه باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
تاریخ دریافت: 28 آبان 1396، تاریخ بازنگری: 25 اسفند 1396، تاریخ پذیرش: 25 اسفند 1396 | ||
چکیده | ||
چکیده تجلی مقابر برجی شکل مدور بر روی مزارات شخصیتهای مذهبی سیاسی در سدههای 8 و 9 هجری بر شکلگیری شیوهی خاص معماری یادمانهای آرامگاهی در حوزه کشورهای فعلی دوسوی شمالی و جنوبی رودخانه ارس تا آناتولی شرقی دلالت دارد. دراین شیوهی معماری ،که باید از آن تحت عنوان سبک آذری درنواحی آران –آذربایجان یاد کرد، در چیدمان بدنهی بیرونی مقابر و تزیین هنری سطوح بناهای آرامگاهی بطور نسبتاً یکسان از کلوک و آجرهای ساده و لعابدار فیروزه ای و لاجوردی استفاده شده است. شناسایی 6 مقبره برجی شکل در قفقاز جنوبی، آذربایجان و آناتولی شرقی و تاثیر آن در سایر بناهای مذهبی از جمله یافته های این تحقیق است. مهمترین عوامل ایجاد و توسعه سبک هنری یادمانهای تدفینی اران و آذربایجان در محیط جغرافیایی یکسان و مرکزیت سیاسی، انگیزه های مذهبی و اجتماعی، هویت متجانس فرهنگی و قومی دسته بندی می شود. سبک خاص هنری موردبحث بر تعالی معرفتشناسی و شخصیتهای موثر مذهبی و سیاسی این نواحی در بنیاد و توسعه چنین سبک و کاربرد یکسان آن برای افراد سیاسی و مذهبی نواحی شمال غربی دریای مازندران دلالت دارد. بنابر تحقیق حاضر ممتاز ترین یادمانهای آرامگاهی مدور در مقبرهی جد شهریاران صفوی در اردبیل به تجلی رسیده است.این مقاله بارویکرد تاریخ فرهنگی وبا استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی وابزار گردآوری اطلاعات ازطریق مطالعات میدانی وکتابخانه ای انجام گرفته است. هدف مقاله نیز بازشناخت و بررسی ویژگیهای هنری و فنی و گاهنگاری مقابر مدور نواحی اران و آذربایجان و مطالعه عوامل تاثیر گذار جغرافیایی ، سیاسی، محیط فرهنگی ، اجتماعی و هویت متجانس قومی در ایجاد یادمانهای همسان در سدههای موردنظر تا توقف ساخت آنها مقارن با ظهور صفویان است. پرسشهای اصلی تحقیق این است که چه عواملی در ایجاد و گسترش مقابر مدور برجی شکل همسان در سدههای 8 و9 هجری در حوزه سرزمینهای شمال غربی دریای مازندران نقش داشته است؟ شخصیتهای مدفون در این مقابر بیشتر مذهبی هستند یا سیاسی؟ کدام مقبره دراین حوزه از نظر هنری، ممتاز محسوب می شود؟ | ||
کلیدواژهها | ||
نواحی غربی حاشیه دریای مازندران؛ یادمانهای تدفینی؛ مقابر برجی مدور؛ سده های هشت و نه هجری؛ یادمانهای آرامگاهی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Artistic Unity of Azari Circular Style Memorial Monuments in the 8th to 9th Hejra (Around Aran and Azarbaijan Area) | ||
نویسندگان [English] | ||
Hassan Yosefi1؛ Javad Neyestani2؛ Alireza Hezhbar Nobari3؛ Seyed Mehdi Mosavi Koohpar2 | ||
1PhD Student in Islamic Archaeology | ||
2Associate Professor, Tarbiyat Modares University, Tehran | ||
3Professor, Tarbiyat Modares University, Tehran | ||
چکیده [English] | ||
Manifestation of circular tower monuments of religious political persons in 8th and 9th Hejra can be seen in the formation of a particular style of memorial monuments within the boundaries of current countries of North and South of Aran river to Eastern Anatolia. This style of architecture is under the title of Azeri style around Aran – Azarbaijan. In this kind of style in setting the outer part of the monument and their artistic decoration of the surface, azure and turquois simple glazed bricks have been used. Recognition of Six monument tower-shaped in the South of Caucasus, Azerbaijan and Eastern Anatolia and its effects on other religious structures are the findings of this article. The most important factors in developing artistic style of funerary monuments of Aron and Azerbaijan in the same geographical area and political centrality are classified due to social and ethnic identity, cultural and tribal identity congruent. The style in question implies epistemological excellence and influential political religious people of the area in foundation and development of such a style and its similar application for political religious people of the Northern West of the Mazandaran Sea. In regard to this research, outstanding circular memorial monuments are manifested in the cemeteries of the ancestors of the Safavid kings in Ardebil. This article employs a historical cultural approach using descriptive-analytical method through filed study and library research. The aim of this article is to identify and asses the technical and artistic features of the circular monuments of the Aran and Azarbayejan area. The study of the influential factors such as geography, politics, cultural and social environment and homogeneous ethnic identity in creation of identical monuments are taken into account throughout the intended centuries up to the time they were no longer made coincides with the rise of the Safavids. The main question of this article is what factors were involved in the creation and development of identical circular tower monuments in the 8th and 9th Hejra in the area of the North West territories of Mazandaran Sea. Are the buried ones mainly religious or political figures? Which monuments of the area, in terms of art, can be considered outstanding? | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Western part of Mazandaran Sea, memorial monuments, towers of circular monuments, 8th and 9th Hejra | ||
مراجع | ||
آموزگار، ژاله؛ و احمد تفضلی (1375). اسطورۀ زندگی زرتشت، تهران: چشمه. ابنبزار اردبیلى، توکلیبناسمعیل (1373). صفوۀالصفا، تصحیح غلامرضا طباطبایى مجد، تبریز: مصحح. باسورث، ادموند کلیفورد (1381). سلسلههای اسلامی (راهنمای گاهشماری و تبارشناسی)، ترجمۀ فریدون بدرهای، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران (باز). بلر، شیلا؛ و جاناتان. ام بلوم (1381). هنر و معماری اسلامی، ترجمۀ یعقوب آژند، ج 2، تهران: فرهنگستان هنر. بلر، شیلا؛ و جاناتان. ام بلوم (1385). هنر و معماری اسلامی، ترجمۀ اردشیر اشراقی، تهران: سروش. پوپ، آرتور اپهام (1381). «مقام هنر ایرانی»، مجموعه مقالات سنت و فرهنگ، ترجمۀ فریدون بدرهای، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. حسینی، هاشم (1389). «معرفی سبک مقبرهسازی متصوفه در آذربایجان»، نشریۀ هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی، ش 43. چایچی امیرخیز، احمد (1384). گوردخمههای ایران، تهران: سمیرا. خواندمیر، غیاثالدین (1333). تاریخ حبیبالسیر فى اخبار افرادالبشر، زیر نظر محمّد دبیرسیاقى، ج 4، تهران: کتابفروشى خیام. دانشوری، عباس (1390). مقابر برجی سدههای میانی ایران (مطالعهای نگارهشناختی)، ترجمۀ جواد نیستانی و زهره ذوالفقاری کندری، تهران: سمت. قوچانی، عبدالله (1384). «مقبرۀ شیخ حیدر بنایی از دورۀ ایلخانی»، چکیده مقالات کنگرۀ طرح احیای ربع رشیدی و فرهنگ و تمدن ایران عصر ایلخانی، به اهتمام علیرضا خزائلی، تبریز: دانشگاه تبریز. میراحمدیان، بهرام (1382). بررسی کشورشناسی؛ جمهوری آذربایجان، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. ویلبر، دونالد نیوتن؛ و لیزا گلمبک (1374). معمارى تیمورى در ایران و توران، ترجمۀ کرامتاللّه افسر و محمّدیوسف کیانى، تهران: سازمان میراث فرهنگى. ویلبر، دونالد نیوتن (1365). معماری اسلامی ایران در دورۀ ایلخانان، ترجمۀ عبداله فریار، تهران: علمی و فرهنگی. ویلبر، دونالد نیوتن (1389). سیر تحوّل کاشیکاری در معماری ایران (دورۀ اسلامی)، ترجمه و تعلیق ربابهخاتون پیلهفروش، تهران: چهارطاق. هژبر نوبری، علیرضا (1389). گزارش مقدماتی سومین فصل کاوشهای باستانشناختی گورستان باستانی لاریجان خداآفرین، تهران: سازمان میراث فرهنگی (چاپنشده). همایون، غلامعلی (1363). معماری ایران، گردآورنده آسیه جوادی، ج 1، تهران: مجرد. هیل، درک؛ و اولگ گرابر (1386). معماری و تزیینات اسلامی، ترجمۀ مهرداد وحدتی دانشمند، تهران: علمی و فرهنگی. هیلنبراند، رابرت (1379). مقابر: معماری دورۀ اسلامی، گردآورنده محمدیوسف کیانی، تهران: سمت. هیلنبراند، رابرت (1387). معماری اسلامی: شکل، کارکرد و معنی، ترجمۀ دکتر باقر آیتاللهزاده شیرازی، تهران: روزنه. هینتس، والتر (1362). تشکیل دولت ملّی در ایران، ترجمۀ کیکاوس جهانداری، تهران: خوارزمى. یوسفی، حسن؛ و همکاران (1392). «تحلیلی بر علم و معرفتشناسی طریقت صفوی، بر اساس مضامین کتیبههای مجموعۀ مذهبی شیخ صفیالدین اردبیلی»، چکیده مقالات نخستین همایش علمی بینالمللی شیخالعارفین سید صفیالدین اردبیلی: به مناسبت هفتصدمین سالگرد رحلت، به کوشش سید سلمان صفوی، تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران. یوسفی، حسن؛ و ملکه گلمغانیزاده اصل (1389). هنرهای شیعی در مجموعۀ تاریخی و فرهنگی شیخ صفیالدین اردبیلی، اردبیل: مؤسسۀ فرهنگی انتشاراتی یاوریان. یوسفی، حسن (1388-1387). «گذری به مجموعۀ تاریخی و فرهنگی شیخ صفیالدین اردبیلی»، فصلنامۀ میراث ملّی: میراث فرهنگی، ش 3 و 2. Aslanapa, Oktay (1979). Kirimve Azerbaycan'da TürkEserleri, Istanbul: Baha Matbaasi. Bosworth, C. E. (1983). “Barda'a”, The Encyclopedia of Islam, Vol. I, Leiden: E. J. Brill. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,118 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,189 |